Thành lập các Hội đồng nghệ thuật - một việc làm cần thiết

14:37 22/06/2022

NGUYỄN KHẮC PHÊ

Trong hoạt động văn hóa - văn nghệ, một vấn đề thường gây ra bất đồng - thậm chí đưa đến những "vụ việc” tai tiếng - là việc đánh giá, bình chọn tác phẩm.

Nhà văn Nguyễn Khắc Phê - Ảnh: tư liệu

Thế nào là một bức tượng đẹp, một bản nhạc giao hưởng có giá trị, một kịch bản hay... xứng đáng tập trung tiền của để tạo dựng, công bố cho công chúng thưởng thức? Vấn đề thật không đơn giản, vì quan niệm về nghệ thuật và thị hiếu của mỗi người nhiều khi rất khác nhau. Tuy vậy, việc đánh giá tác phẩm văn nghệ vẫn có những tiêu chí, những chuẩn mực chung đã được đúc kết, tích lũy từ bao đời truyền lại, nên nếu có một vốn kiến thức cần thiết về lĩnh vực thẩm định thì thông thường cũng đạt đến sự thống nhất. Những "vụ việc" tai tiếng phần nhiều do người thẩm định không am hiểu chuyên môn, lại quyết định độc đoán hoặc là bị sai khiến bởi cảm tình và ý đồ cá nhân.

Chính vì vậy mà từ lâu Đảng và nhà nước ta trong nhiều chỉ thị, nghị quyết đã đề ra việc thành lập Hội đồng nghệ thuật ở các cấp để quyết định hoặc làm tư vấn cho các cơ quan Đảng và Nhà nước trong lĩnh vực văn học nghệ thuật. Nghị quyết 05 của Bộ Chính trị và văn hóa-văn nghệ (năm 1987) đã chỉ rõ: "Các hội đồng nghệ thuật do cấp ủy đảng và cấp chính quyền thành lập bao gồm những người có uy tín và am hiểu nht về một ngành nghệ thuật hoặc một số ngành nghệ thuật gần nhau. Các hội đồng có nhiệm vụ và quyền hạn đầy đủ đ quyết định những vấn đề nghệ thuật thuộc phạm vi xem xét của mình, và chịu trách nhiệm về những quyết đnh đó. Trường hợp cần thiết, có thể thành lập các hội đồng tư vn, hội đồng lâm thời đ giúp các cơ quan lãnh đạo, quản lý xử lý các vn đề văn hóa, văn nghệ trên cơ sở đường lối, chính sách của Đảng và những hiểu biết khoa học đáng tin cậy..."

Theo tinh thần đó, những năm qua, nhiều ngành nghệ thuật ở Trung ương và một số địa phương đã thành lập Hội đồng nghệ thuật, nhưng ở Thừa Thiên-Huế thì đến nay chưa có Hội đồng nghệ thuật nào được chính thức thành lập. (Hội đồng xét giải thưởng "Cố Đô" vừa qua chưa có đủ tính chất của một Hội đồng nghệ thuật) Vì sao có sự chậm trễ này? Trả lời cho thấu đáo câu hỏi này, chúng ta cũng sẽ rút ra được những điều có ích, nhưng vấn đề quan trọng hơn là phải thấy rõ tính chất cấp thiết và sớm quyết định những bước để tiến tới thành lập được các Hội đồng nghệ thuật ở Thừa Thiên-Huế.

Hiện nay, các ngành văn hóa-văn nghệ đang chuẩn bị cho những công trình tương đối có quy mô lớn, kỷ niệm các ngày lễ lớn trong hai năm 1994-1995. Nếu không dựa vào những Hội đồng nghệ thuật có đủ năng lực và điều kiện làm việc, những tác phẩm, công trình văn hóa-văn nghệ được chọn để công bố, dàn dựng rất dễ có khiếm khuyết; khi phát hiện được chúng thì công trình đã dựng xong, lãng phí một khối lượng tiền bạc của nhân dân không nhỏ. Có những loại hình như tượng đài, công trình kiến trúc, có khi thấy rõ khuyết tật vẫn không dễ phá bỏ, không thể "xếp xó" được, tạo nên một cái "vết" làm phiền lòng, làm đau đầu nhiều thế hệ. Đặc biệt, đối với Huế, một vùng đất đã có nhiều công trình văn hóa được quốc gia và thế giới xếp hạng, một địa chỉ đang ngày càng có nhiều khách du lịch trong và ngoài nước tìm đến, nếu sơ suất để "lọt lưới" những cái "vết" như thế trong các tác phẩm, công trình mới xây dựng thì "tiếng dữ đồn xa" sẽ gây ra hậu quả xấu về nhiều mặt. Trong việc xét tặng các giải thưởng, việc chọn mua các tác phẩm tiêu biểu của văn nghệ sĩ đưa vào bảo tàng cũng rất cần đến ý kiến thẩm định của Hội đồng nghệ thuật.

Như vậy, việc thành lập sớm các Hội đồng nghệ thuật ở Thừa Thiên - Huế là điều đương nhiên, có lẽ không cần phải bàn cãi, luận lý gì thêm. Vấn đề còn lại là các Hội đồng nghệ thuật sẽ được hình thành như thế nào? Quy chế và quyền hạn ra sao?... Giải quyết các vấn đề này hẳn phải là nhiệm vụ trọng yếu của các cơ quan hữu quan (Hội Văn nghệ, Sở Văn hóa thông tin...) trong một vài phiên họp. Ở đây, trong phạm vi một bài báo ngắn, chỉ xin nêu một ý kiến là với xu thế chuyên môn hóa của đời sống xã hội cũng như trong nghệ thuật, với đặc tính cơ bản của Hội đồng nghệ thuật là để những người am hiểu chuyên môn có tiếng nói quyết định, thì rất nên tránh thành lập Hội đồng nghệ thuật theo kiểu "tổng hợp" và "liên hiệp", mà nên tổ chức nhiu Hội đồng theo các chuyên ngành và thành viên của các Hội đồng đó phải do từng chuyên ngành cử ra, sau đó công khai cho mọi người biết.

N.K.P.
(TCSH65/07-1994)

 

 

Đánh giá của bạn về bài viết:
0 đã tặng
0
0
0
Bình luận (0)
  • “Cảnh báo của các nhà khoa học về dự án Bôxít ở Tây Nguyên đang dần đúng. Dự án vẫn được thải bằng công nghệ rẻ tiền, nhiều rủi ro... Nếu làm đến cùng thì bôxít sẽ trở thành gánh nặng kinh tế!”.

  • AN ĐÔNG  

    Khi những hạt mưa cuối cùng của mùa đông đã ngớt trên mặt sông sóng sánh và những vạt nắng đã bắt đầu tràn đến trên đám lá cỏ tơ non, người ta biết từ đâu đó, mùa xuân đã nhẹ nhàng gõ cửa.

  • Đô thị Việt Nam vốn yếu kém về quy hoạch, kiến trúc, chắp vá, lộn xộn, những tưởng những tượng đài sẽ góp phần cải thiện môi trường văn hoá, môi trường đô thị thì ngược lại những tượng đài to, xấu và lệch chuẩn càng góp phần làm cho bộ mặt đô thị trở nên tồi tệ hơn và chắc chắn nó để lại lâu dài nhiều hậu quả xấu về thẩm mỹ, xã hội cho con em, thế hệ trẻ.

  • Vừa qua, ngày 7/1/2013, tại TP. Huế đã diễn ra Hội thảo Quốc gia về “Dạy học Ngữ văn ở Trường phổ thông Việt Nam”. Sau đấy 3 ngày, 10/1/2013, tại Hà Nội, Bộ Giáo dục & Đào tạo và Hội Nhà văn Việt Nam đã ký kết văn bản hợp tác giữa hai cơ quan này về “Phát triển văn học trong nhà trường và nhà trường với văn học giai đoạn 2013-2020”.

  • Sự ra đời của Gangnam style đánh dấu thời điểm mà thị giác nghe nhìn của công chúng nói chung đã có những sự sa sút, mệt mỏi về mặt thẩm mỹ nghệ thuật.

  • Trong 10 năm gần đây, giáo dục Việt Nam có gì đổi mới? Đây là câu hỏi nhức nhối dành cho những nhà làm giáo dục, bao gồm cả những nhà giáo dục uyên thâm, đã từng đăng đàn đề nghị chấn hưng giáo dục.

  • Trong kháng chiến chống Mỹ, cùng với những thắng lợi trên chiến trường miền Nam, miền Bắc không chỉ làm tốt nhịêm vụ hậu phương lớn của cả nước, mà còn đánh bại hai cuộc chiến tranh phá hoại bằng không quân của quân đội Mỹ.

  • PHẠM HỮU THU  

    Ngày 22/12/2010, nhân kỷ niệm 66 năm ngày thành lập Quân đội Nhân dân Việt Nam, ông Lê Trường Lưu, Ủy viên Thường vụ Tỉnh ủy, Phó Chủ tịch tỉnh Thừa Thiên - Huế đã trân trọng trao tấm bằng công nhận Di tích lịch sử cách mạng cho địa điểm Trường Thanh niên Tiền tuyến Huế - 1945 tại 118 đường Lê Duẩn, Huế. Người nhận là ông Đặng Văn Việt, cựu sinh viên của ngôi trường độc đáo này.

  • Hội Nhà báo Thừa Thiên Huế sắp tiến hành Đại hội Hội Nhà báo lần thứ V, nhiệm kỳ 2012 - 2017. Đây là lúc toàn thể các hội viên nhà báo đang tác nghiệp ở Thừa Thiên Huế nhìn lại một chặng đường đã qua, để cùng xác định những việc cần làm trong thời gian đến.

  • Báo chí Thừa Thiên Huế: Nâng cao bản lĩnh chính trị, chuyên môn nghiệp vụ đáp ứng yêu cầu, nhiệm vụ trong thời kỳ mới

    Th.S. PHAN CÔNG TUYÊN
    UVTV, Trưởng Ban Tuyên giáo Tỉnh ủy Thừa Thiên Huế

  • MINH KHUÊ - BẢO HÂN

    Sáng ngày 5/9, đại diện các cơ quan báo chí đóng trên địa bàn đã có dịp chia vui với Bệnh viện Trung ương Huế (BVTƯ Huế) và gia đình bệnh nhân Hứa Cẩm Tú, người mà sau 10 lần mổ đến nỗi “người chị Tú không còn máu của chị Tú nữa” xuất viện. Thêm một thành tựu y học đã được xác lập và trở thành một y văn của Việt Nam và thế giới về ghép thận.

  • HOÀNG PHỦ NGỌC TƯỜNG

    "Nói đùa thì nói, nhưng có lẽ sẽ phải mở những loại trường đặc biệt, không hạn chế tuổi cho những người đến nay chưa học được gì ngoài việc "lãnh đạo", để cho bây giờ dù đã tứ tuần, họ vẫn có thể học được một nghề có ích. Phải tổ chức việc đó trên qui mô lớn trong phạm vi cả nước".

  • MINH KHUÊ

    Thời gian gần đây đã xuất hiện tin đồn: Carlsberg đã bán Công ty Bia Huế cho đối tác Trung Quốc, hình tượng 5 ngôi sao trên vỏ lon bia Huda mới giống biểu tượng cờ Trung Quốc và do Trung Quốc sở hữu Bia Huế nên họ đã dùng chất chống say; có chất tiêu diệt tinh trùng, gây hại cho sức khỏe... Thông tin sai lệch này đã gây tâm lý bất an trong xã hội, ảnh hưởng đến sản xuất đến sản xuất kinh doanh của Công ty TNHH Bia Huế.

  • Tham luận phát biểu của một số tác giả quen biết trong tỉnh tiến tới "Hội nghị thơ miền Trung" do Hội Văn nghệ Bình Trị Thiên tổ chức năm 1986.

  • NHÂN TÀI, TẢN MẠN NHÌN TỪ HUẾ

    HỒ TRƯỜNG AN

  • ĐỖ KIM CUÔNG 

    1.
    44 năm trước khi mới chỉ là chàng trai 17 tuổi, sốt rét quặt quẹo, nằm trong căn hầm dã chiến thuộc trạm xá tiền phương sư đoàn 324, đặt dưới chân điểm cao 360, bên sông Bồ chịu trận với hàng trăm quả pháo và từng đợt máy bay B57 của không quân Mỹ phá nát rừng Hương Trà, chưa bao giờ trong tôi nẩy ra ý nghĩ một ngày kia mình sẽ viết văn.

  • HỮU THỈNH  

    Đã có lần tôi nói, mỗi lần về Huế, luôn có cảm giác đi dưới bóng mát của các tên tuổi. Đó không phải là câu nói lấy lòng, mà thực sự là một cảm nhận văn hóa.

  • PHAN CÔNG TUYÊN

    Văn học, nghệ thuật là một bộ phận quan trọng của nền văn hóa Việt Nam, có vai trò quan trọng trong việc “xây dựng và phát triển nền văn hóa Việt Nam tiên tiến, đậm đà bản sắc dân tộc”.

  • LTS: Như tin đã đưa, đầu tháng 4/2012 vừa qua, Liên hiệp các Hội VHNT Thừa Thiên Huế đã tổ chức hội thảo “Văn học nghệ thuật Huế trong dòng chảy văn hóa Huế” ngay tại xứ sở thi ca. Để bạn đọc tiếp cận được tinh thần hội thảo, Sông Hương giới thiệu bài tổng thuật của PV và tham luận trình bày tại hội thảo của nhà thơ Hữu Thỉnh - Chủ tịnh UBTQ LHCH VHNT Việt Nam, Chủ tịch Hội Nhà văn Việt Nam và của đồng chí Phan Công Tuyên, UVTV - Trưởng ban Tuyên giáo Tỉnh ủy TT Huế.

  • LÊ CUNG

    Kỷ niệm 55 năm thành lập Đại học Huế (1957 - 2012)