HOÀI PHƯƠNG
Việc làm tranh giả chỉ đến thế kỷ thứ 17 mới bắt đầu phát triển, trước đó người ta thường làm các đồ mỹ nghệ hay các loại tượng giả.
Van Meegeren bên bức vẽ "Jesus Among the Doctors" năm 1945 - Ảnh: wiki
Những người làm tranh giả là những họa sĩ không gặp may trong lĩnh vực của mình, và để tồn tại, họ phải nhờ danh của một người khác. Tuỳ vào khả năng, sở trường, những người làm tranh giả này sẽ tìm cho mình những danh họa nào đó thích hợp. Thí dụ như Pietro Vechia ở Venise chuyên vẽ giả những tranh của Gioszione và Titien. Còn Sébastien Bourdon lại chuyên trách những tranh của Poussin và Lorrain ở Thành Roma v.v... Những người buôn bán tranh giả thường kiêm nhiệm nhiều công việc: là nhà buôn, là hoạ sĩ, nhà phục chế, có khi cả giám định viên nghệ thuật nữa. Trong thời kỳ này tranh của hoạ sĩ Raphael được làm giả nhiều nhất, ông là một trong số những hoạ sĩ tài ba được rất nhiều người mến mộ. Và Terenzio da Urbino là người nổi tiếng nhất làm những tranh giả của Raphael. Nhiều người yêu thích nghệ thuật, mặc dù biết là đồ giả, nhưng không có được bản chính, cũng bằng lòng với một bản sao như thật. Đối với những khách hàng này, vấn đề chỉ còn là: thỏa thuận với người bán một giá cả hợp lý.
Trong những vụ làm tranh giả, có lẽ vụ Van Meegeren là một trong những vụ nổi tiếng nhất thế giới, và đã gây ra nhiều ý kiến tranh luận khác nhau. Van Meegeren là một anh chàng họa sĩ trẻ không tên tuổi người Hà Lan. Trong thời kỳ Đức chiếm đóng, người ta đã phát hiện anh đã bán những bức tranh quý của họa sĩ Hà Lan bậc thầy Vermeer cho một viên nguyên soái Đức quốc xã, và một vài sĩ quan Đức khác. Sau khi Berlin sụp đổ ngày 25-5-1945 anh đã bị nhà chức trách bắt giam ở nhà tù Amsterdam vì tội: Đã đem bán những bảo vật văn hóa của tổ quốc cho kẻ thù.
Khi được hỏi cung, Van Meegeren đã cực lực phản bác lời buộc tội đó, và còn cho rằng chính anh mới là người có tinh thần yêu nước hơn nhiều công dân khác, với lý do: Những bức tranh anh bán cho những sĩ quan cao cấp Đức quốc xã ấy toàn là tranh giả. Như vậy là anh đã đánh lừa được bọn phát xít, chơi khăm được nhiều vố với kẻ thù của tổ quốc mình.
Người ta không chịu nổi với sự khoác lác trơ trẽn của anh, còn những giám định viên nghệ thuật thì cảm thấy bị xúc phạm, khi anh nói mạnh thêm rằng: Không chỉ những tranh đó là tranh giả, mà còn tự tay anh làm ra chúng. Anh đề nghị cho được chứng minh, và cuối cùng lời đề nghị của anh được chấp nhận.
Van Meegeren đã vẽ lại bức "Chúa Giêsu giữa những nhà giảng đạo lý", dưới sự giám sát của cảnh sát, cai ngục và những chuyên gia, giám định viên nghệ thuật. Và tất cả mọi người đều sửng sốt trước tài năng nghệ thuật của Van Meegeren. Đúng là một tác phẩm nổi tiếng của Vermeer đang hiện nguyên hình.
Khi được hỏi tại sao anh lại làm như vậy? Van Meegeren giải thích rằng: Làm điều đó để trả thù việc câu lạc bộ nghệ thuật thành phố La Haye - nơi anh sinh sống và sáng tác, đã không thừa nhận tài năng hội hoạ của anh...
Van Meegeren bị kết án một năm tù, nhưng vì nhiều việc phức tạp liên quan đến những việc bán tranh giả mà các khách hàng đến lúc đó mới biết, họ kiện tụng anh, và vụ án đã kéo dài thành mười năm, Van Meegeren đã chết trong một cơn đau tim và rối loạn tinh thần nặng.
Vụ án làm tranh giả, bán tranh giả của Van Meegeren được dư luận của nhiều giới trong nước Hà Lan, cũng như một số nước châu Âu tranh luận nhiều lúc bấy giờ.
Một số người mà bản thân họ, cũng như gia đình, người thân đã từng là nạn nhân của bọn Đức quốc xã, đã hoan nghênh, đồng tình với "những vố chơi khăm" đó với các sĩ quan Đức, và tuyên dương anh là một "nhân sĩ yêu nước".
Một số dư luận khác cho rằng: Anh đã vẽ giống hệt, đến nỗi ngay cả những chuyên gia, giám định viên nghệ thuật không thể phân biệt đâu là tranh của Van Meegeren vẽ giả, đâu là tranh thật của Vermeer, thì anh ta phải được công nhận là một nhân tài chứ?
Một quan điểm khác của dư luận lại cho rằng: Làm tranh giả, bán tranh giả là phạm pháp. Vì vậy anh là một tội nhân.
Một vài người khác phát hiện thấy có những quan chức tòa án, những giám định viên nghệ thuật, và nhà chức trách khác cũng chẳng cao thượng, sạch sẽ gì nhiều lắm về mặt đạo đức, đã lấy chủ đề của bức tranh của Vermeer mà Van Meegeren vẽ lại "Chúa Giêsu giữa những nhà giảng đạo lý" để bình luận. Và kết luận rằng "Đời là thế đấy!".
H.P
(TCSH52/11&12-1992)
YURI KUDIVOV
Tủ sách của tòa soạn báo "Thời mới" chúng tôi vừa nhận được một tác phẩm của PETER WRIGHT "THE SPY CATCHER"(Người bắt gián điệp). Cuốn sách nầy đã bị tẩy chay khỏi Anh Quốc. Hơn thế nữa, chính quyền Anh đã ra lệnh săn lùng cuốn sách ấy.
LUIS SUARDIAZ
Cách dây một phần tư thế kỷ, nhà văn Pê Ru, Mario Vargas Llosa (Mario Vacgác Luxa) đã khơi dậy lòng nhiệt tình của đọc giả và các nhà phê bình bằng tác phẩm lừng lẫy "Thành phố và bầy chó".
Lúc giải Nobel về văn học được trao tặng cho ông Iosif Brodsky, người đã sống ở Mỹ từ 15 năm vừa qua, báo chí phương Tây cho rằng như thế từ nay những tác phẩm của nhà thơ ấy sẽ không bao giờ được xuất bản ở nước Nga nữa. Thế nhưng chúng tôi được biết Tạp chí "Thế Giới Mới" sẽ xuất bản một vài tác phẩm của Iosif Brodsky trong một ngày gần đây. Thông tín viên Gennady Zhavoronkov đã phỏng vấn Oleg Chaukhautsev, trưởng bộ môn thơ của Tạp chí.
VIỄN PHƯƠNG
Vào ngày 06/03/1927, tại Aracataca, một thị trấn bên bờ biển Caribê, thuộc miền Bắc Colombia, Gabriel García Márquez ra đời. Và 55 năm sau đó, tên của ông được xướng lên tại Viện Hàn Lâm Thụy Điển dành cho giải Nobel Văn học năm 1982.
LGT: Trong số các tên tuổi văn học đang được phục hồi triệt để ở Liên Xô, Mikhail Bulgakov (1891 - 1940) là một trong những nhà văn đang được quần chúng bạn đọc ái mộ nhất, có thể nói một tác giả "siêu thời thượng". Có người gọi Bulgakov là một "Gogol thế kỷ XX".
NGUYỄN ĐỨC TÙNG
Nhân chuyến bay ngang qua Nhật, gặp mùa hoa anh đào, tôi ghé vào Tokyo chơi một ngày. Trong quán ăn sushi thắp đèn lồng, tôi làm quen với một người bạn Nhật. Anh là giảng viên đại học ngành lịch sử, làm thêm nghề hướng dẫn du lịch. Nói chuyện về thiền và thơ haiku, anh kể cho tôi nghe một câu chuyện thú vị. Sau này, mỗi khi nhìn thấy hoa anh đào, tôi đều nhớ anh, mong có dịp trở lại chốn cũ.
NGUYỄN HỒNG TRÂN
Như chúng ta biết, vua Bảo Đại đã tuyên bố thoái vị từ năm 1945, nhưng cho đến giữa thập niên 1950, mong muốn và tính toán cho việc đưa Hoàng thái tử Bảo Long lên ngôi chấp chính vẫn còn âm ỉ.
NINA BOREVSKAYA
Một chủ đề đã một thời bị cấm
Tôi lấy làm sung sướng vì lúc viếng thăm Thượng Hải tôi được tiếp xúc với nữ sĩ Wang Anyi một nhà văn có tác phẩm được đọc nhiều. Bà thuộc vào thế hệ đang ở vào những năm 30 tuổi.
NGUYỄN VĂN DŨNG
Bút ký
Helsinki là thủ đô của Phần Lan - đất nước nằm về phía cực Bắc địa cầu, diện tích gần bằng Việt Nam, nhưng dân số chỉ hơn 5 triệu người.
NGUYỄN ĐỨC TÙNG
… Cohen lớn lên ở một khu dân cư trên sườn đồi Mount Royal, gần sông Saint-Laurent (St. Lawrence) thơ mộng, chảy qua Montréal, Québec… Sinh ngày 21 tháng 9 năm 1934 trong một gia đình gốc Do Thái, bên ngoại có dòng máu Nga, Leonard chịu ảnh hưởng nhiều của thân phụ…
HIỆU CONSTANT
(SHO) Nói đến Nhà thờ Đức bà thì hầu như ai cũng đã từng nghe. Qua tác phẩm bất hủ của Victor Hugo, nhưng nơi đây cũng là địa điểm yêu thích mà bất kỳ khách tham quan nào ghé Paris cũng cố gắng dừng chân!
Viện khoa học Weizmann là một trong những tổ chức hàng đầu thế giới về nghiên cứu và sáng tạo, một không gian lý tưởng cho việc hợp tác quốc tế nghiên cứu khoa học đa ngành. Người sáng lập viện là nhà hóa học, chủ nhân của patent “pure axeton”, cũng là nhà lãnh đạo chủ nghĩa phục quốc Do Thái, Chủ tịch Tổ chức Phục quốc Do Thái và Tổng thống đầu tiên của Israel - Azriel Weizmann (1874 –1952).
Trong bài nói chuyện tại Yale Political Union1 ngày 23/4 năm nay, Meena Alexander bắt đầu với một trích dẫn từ bài luận năm 1821 của Shelley, “Sự biện hộ của thơ ca”. Kết luận – “Thi nhân là những nhà lập pháp không được thừa nhận của thế giới” – dẫn đến cuộc tranh luận sôi nổi. Sau đây là phiên bản đã sửa chữa đôi chỗ của bài nói chuyện mà Meena đã trình bày.
THÁI KIM LAN
Thôi Hộ viết "hoa đào năm ngoái còn cười gió đông"? Ở đâu thời nào Tây hay Đông, thì hoa vẫn nở, đào vẫn chớm nụ trong gió xuân.
ELENA PUCILLO TRUONG
Mệt mỏi! Chiếc xe lửa liên tục dằn xóc tạo nên những va đập trên lưng làm toàn thân tôi ê ẩm. Có lúc cơn mệt nhọc đã làm tôi thiếp đi trong một giấc ngủ ngắn, rồi giật mình thức giấc vì cái đầu lắc lư, đập lên thành toa, đau điếng.
TRẦN HUYỀN SÂM
Phải chăng, chiến tranh vẫn là chủ đề quan tâm nhất của xã hội phương Tây? Theo dõi đời sống văn học Pháp trong những năm trở lại đây, cho phép chúng ta khẳng định rằng, phần đa các tác phẩm đạt giải thưởng lớn đều có xu hướng lật lại quá khứ để lý giải những căn bệnh của xã hội đương đại.
Ông Nelson Mandela, biểu tượng của cuộc chiến chống chủ nghĩa phân biệt chủng tộc ở nước này và là một trong những nhân vật chính trị xuất chúng trong thế kỷ 20, đã qua đời ở tuổi 95. Tổng thống Nam Phi đương nhiệm ông Jacob Zuma nói sẽ cử hành quốc tang với nghi lễ trọng thể nhất với Nelson Mandela. Toàn nước Nam Phi sẽ treo cờ rủ từ thời điểm này cho đến hết lễ tang. "Đất nước chúng ta mất đi người con vĩ đại nhất. Toàn thể dân tộc ta mất đi một vị cha đáng kính", Tổng thống Nam Phi Jacob Zuma thông báo trong bài diễn văn đọc trên truyền hình trước toàn thể nhân dân.
ĐOÀN CẦM THI
(Đọc “Yersin: dịch hạch & thổ tả” của Patrick Deville)
Patrick Deville sinh năm 1957, tác giả của mười tiểu thuyết, giải thưởng Femina năm 2012, được coi là một trong các nhà văn Pháp hàng đầu hiện nay. Theo giới phê bình nghiên cứu, tác phẩm của Patrick Deville đã góp phần cách tân tiểu thuyết Pháp đương đại. Tiểu thuyết “Yersin: dịch hạch & thổ tả” của Patrick Deville vừa ra mắt độc giả Việt Nam.
Hai nhà văn Angiêri nổi tiếng Bulaiđ Đuđu và Muluđ Asur đến thăm tòa soạn Tạp chí "Văn học nước ngoài".
Nhà văn và ký giả Hoa Kỳ Patrick Smith, vị khách của Đại Hội 8 những nhà văn Xô Viết, đã tiếp nhận nhiều lời mời từ những đồng nghiệp Nga suốt thời kỳ ông lưu lại Moscow.