Số báo này xuất bản cũng nhằm vào những ngày Liên hiệp Hội tổ chức chuỗi hoạt động kỷ niệm 70 năm thành lập. Bài “70 năm, một dòng chảy văn học nghệ thuật nối tiếp văn mạch của vùng đất Thuận Hóa - Phú Xuân - Huế” của nhà nghiên cứu Nguyễn Xuân Hoa sẽ điểm lại diễn trình 70 năm đáng tự hào của văn nghệ xứ Huế.
Những truyện ngắn không hẹn mà gặp, đều đậm đặc tính huyền ảo, trong đó những tính chất của lịch sử, của quá khứ không dễ phát lộ sau những đám sương mờ. Phải quy hồi về quá khứ bằng cái tâm tĩnh lặng, thật sự trân trọng và tôn kính, may ra mới hiểu được những lưu dấu âm ba tinh tế, ý nhị của người xưa.
Và những bài thơ, khởi đi từ lục bát thuần khiết giữa thế kỷ 21, vẫn đong đầy nỗi mặn mà từng nuôi dưỡng tâm hồn dân tộc Việt hàng ngàn năm qua.
Trong những bài lý luận phê bình, tiểu luận “Ai đã giết thơ?” rất nổi tiếng của Joseph Epstein, viết từ 1988, nay được dịch giả Phạm Kiều Tùng chuyển ngữ, giới thiệu trên Sông Hương số này. Đọc tiểu luận, chúng ta sẽ hình dung các vấn nạn của thi ca trên toàn thế giới trong bối cảnh cuộc sống đương đại toàn cầu hóa, và những lý do vì sao lại thế.
Dòng chảy văn hóa Huế đem đến một thông tin hết sức đáng lưu ý: bao nhiêu du khách đã từng chiêm ngắm Cửu vị Thần công ở Đại Nội - Huế, mấy ai được giới thiệu tường tận lai lịch cả một hội đồng, đội ngũ thợ lành nghề đã rót hết cả tâm tư, trí tuệ cho các tác phẩm này được hoàn mỹ? Và ai nữa, biết đến một trong những người quan trọng trong số đốc công chế tạo súng là ngài Cẩn Tín hầu Phan Tấn Cẩn, một người con đất xứ Thần kinh?...
Sông Hương vẫn êm đềm những ngày cuối thu, kính chúc quý bạn đọc một dòng sông thu nhiều hương sắc.
Dưới đây là mục lục tạp chí Sông Hương tháng 9/2015:
Thư Tòa soạn
- TUYÊN NGÔN ĐỘC LẬP CỦA CHỦ TỊCH HỒ CHÍ MINH TỪ GÓC ĐỘ TU TỪ HỌC VÀ NGUYÊN LÝ ĐỐI THOẠI - Phan Tuấn Anh
- TẬP TRUNG HƯỚNG ĐẾN NHỮNG TÁC PHẨM TRÍ TUỆ, BẢN SẮC, CÓ GIÁ TRỊ TƯ TƯỞNG - TS. Nguyễn Ngọc Thiện
- 70 NĂM, MỘT DÒNG CHẢY VĂN HỌC NGHỆ THUẬT NỐI TIẾP VĂN MẠCH CỦA VÙNG ĐẤT THUẬN HÓA - PHÚ XUÂN – HUẾ - Nguyễn Xuân Hoa
- HỘI VĂN NGHỆ - NƠI KẾT BẠN VÀ GÂY MEN SÁNG TẠO - Nguyễn Khắc Phê
VĂN:
- LỐI TRONG RỪNG - Đức Ban
- VỆT CHÀM - Nhụy Nguyên
THƠ:
MIÊN DI- TRẦN XUÂN TRƯỜNG - NGUYỄN ĐÔNG NHẬT - TỪ HOÀI TẤN
TRẦN HOÀNG PHỐ - PHAN TRUNG THÀNH - PHÙNG SƠN - LÊ HỒ NGẠN
ĐÀO DUY ANH - TRẦN TỊNH YÊN
NHẠC:
- GIÁC NGỘ - Nhạc: Trương Pháp & Thơ: Hàn Giang
- LỜI RU CỦA MẸ - Nhạc: Phan Văn Nhi & Thơ: Xuân Quỳnh
HUẾ - DÒNG CHẢY VĂN HÓA:
- NGÀI CẨN TÍN HẦU PHAN TẤN CẨN VỚI CỬU VỊ THẦN CÔNG - Đỗ Minh Điền
- NHÀ BÁO NGUYỄN CỬU THẠNH - CHỦ NHIỆM BÁO SÔNG HƯƠNG TỤC BẢN - Hồ Vĩnh
CỬA SỔ NHÌN RA VĂN HỌC THẾ GIỚI ĐƯƠNG ĐẠI:
- HỒI ỨC MỘT NGƯỜI BÁN SÁCH - George Orwell - Ngô Thanh Tuấn dịch
NGHIÊN CỨU & BÌNH LUẬN:
- CẢM QUAN VÀ CẢM QUAN NGHỆ THUẬT - Nguyễn Thị Tuyết
- TỰ DO SÁNG TÁC VÀ CHÂN THỰC NGHỆ THUẬT - Lê Thành Nghị
- AI ĐÃ GIẾT THƠ? - Joseph Epstein
TÁC GIẢ - TÁC PHẨM & DƯ LUẬN:
- NHỮNG HÉ LỘ KÌ LẠ VỀ SÓI TRONG TÔTEM SÓI - Dương Hoàng Hạnh Nguyên
- ĐỌC TIỂU THUYẾT ĐƯỜNG VẮNG - Nguyễn Hiệp
Thư tín Sông Hương
Bìa 1: “Sau cuộc chiến” - Tranh: ĐẶNG MẬU TRIẾT
Những khoảnh khắc đẹp: “Nắng tháng Chín” - Ảnh: PHẠM BÁ THỊNH
Minh họa: ĐẶNG MẬU TỰU, NHÍM
Bia 2: MINH PHONG
Theo BAN BIÊN TẬP
T.G
Hiện tại trong 6 lăng vua Nguyễn ở Huế đang còn tồn tại 10 con ngựa đá rất đẹp ở sân chầu dẫn vào khu mộ với nhiệm vụ canh giữ “hồn” xưa của vua.
30 năm qua, anh lặng lẽ chăm chút ngựa như chăm chút con mình, cái nghiệp trông coi ngựa gắn người với ngựa cũng từ đó. Anh nói, cái nghề này, nếu không yêu nghề thì phải bỏ thôi, chứ công việc hoàn toàn khác hẳn, đòi hỏi phải tinh mắt, biết lắng nghe, siêng năng, cần cù…
Cổng Ngọ Môn Quan là cổng chính phía Nam của Hoàng thành Huế, đồng thời cũng là cổng chính và là bộ mặt của Đại Nội. Ý nghĩa của cổng Ngọ Môn là gì? Có phải là lối ngựa đi?
Quầy thư pháp Tràm hoa vàng của bà Trần Thị Cúc nằm trên đường Lê Lợi (TP Huế) đã trở thành địa chỉ quen thuộc của người dân và du khách yêu thư pháp. Họ đến để được nhìn ngắm nét bút tài hoa của người phụ nữ duy nhất ở mảnh đất cố đô theo nghiệp viết thư pháp.
Di tích Thanh Bình Từ Đường nằm sâu 50m trong kiệt 281, đường Chi Lăng (TP Huế). Sức hấp dẫn của ngôi từ đường được xếp vị trí loại 1 di tích văn hóa cấp quốc gia.
Sông Hương - quà tặng tuyệt diệu của tạo hóa cho Huế thiên hạ đã biết, nhưng từ khi những con đường ven sông và các cây cầu vươn nhịp nối đôi bờ ngày một nhiều hơn thì các khách sạn và nhiều công trình kiến trúc khác, thường trọng “mặt tiền” là con đường người xe tấp nập, “vô tư” quay lưng với dòng sông từng là nguồn cảm hứng bất tận cho thơ ca nhạc họa.
Nhân dịp mừng xuân, mừng Đảng, xin kể lại câu chuyện về một người đảng viên được dân lập miếu thờ và có một ngôi trường mang tên ông.
Hiện nay, nghệ thuật pháp lam- Huế còn nhiều kiệt tác chưa được khám phá. Ấn tượng về sự sáng tạo tinh xảo của người nghệ nhân đi trước là động lực để người đương thời tạo nên những tác phẩm mới...
Cống Địa Linh xem như dấu mốc cuối cùng của phố cổ Bao Vinh. (Thừa Thiên - Huế). Qua cống Địa Linh rẽ trái dăm trăm mét, du khách sẽ bắt gặp những tấm ván dài và phía trên là những ông Táo được đặt lên phơi khô trước lúc đưa vào lò. Ở Huế đây là nơi hiếm hoi còn "sót lại” nghề làm ông Táo với nhiều ý nghĩa trong phong tục của người Việt.
Người Pa Kô ở A Lưới, Thừa Thiên – Huế và nhiều dân tộc vùng cao khác đều có nghệ nhân khèn bè nhưng điệu khèn lúc thì như nắng mới, như gió mơn man, như lau lách rì rào; khi thì da diết như tiếng lá khô chậm rãi rời cành…, thì chỉ có được trong điệu khèn Kăn A Kết. Điệu khèn nổi tiếng những năm 60, 70 của thế kỷ trước, lưu truyền trong dân gian nhưng rất ít người biết được…
Đây là phiên chợ độc đáo của xã Quảng Ngạn, huyện Quảng Điền, tỉnh Thừa Thiên - Huế, ít nơi nào có được. Nói là chợ phiên Quảng Ngạn nhưng chợ thu hút rất đông người dân của các xã lân cận như Điền Hải, Quảng Công vượt sóng nước Tam Giang về đây tụ hội. Chợ chỉ diễn ra trong 3 ngày, từ mồng một đến mồng ba Tết Nguyên Đán, rồi tan và chờ đến dịp này năm sau mới họp lại.
Trải qua bao biến thiên, thăng trầm của lịch sử, nhưng người dân ở thôn Hòa Vang, xã Lộc Bổn, huyện Phú Lộc (Thừa Thiên-Huế) vẫn còn cất giữ nhiều tư liệu quý về Hoàng Sa. Từ những bản sắc phong về “Cai đội Hoàng Sa” của vua Gia Long; đến chiếc đại hồng chung khắc tạc công ơn người trấn quản Hoàng Sa năm xưa… Tất cả đều được người dân xem như “báu vật lịch sử” và bảo vệ cẩn thận.
Tranh làng Sình (xã Phú Mậu, huyện Phú Vang, Thừa Thiên - Huế) vốn là dòng tranh dân gian nức tiếng hàng trăm năm qua. Những ngày Xuân về, làng tranh này lại rộn ràng khoe màu như chưa từng có sự đứt gãy của thời gian.
Chiều ngày 19/01/2014, tại Gác Trịnh ( 103/19 nguyễn Trường Tộ - TP Huế), Câu lạc bộ tiêu sáo Huế đã tổ chức buổi giao lưu văn nghệ đón chào xuân mới. Đông đảo những người yêu nhạc Trịnh đã đến tham dự chương trình.
Khoảng 6h sáng 18/1, khi đang trên đường cập bến, cách cửa lạch biển Thuận An khoảng một km, tàu cá do thuyền trưởng Hồ Văn Hiền (trú thôn Hải Tiến, thị trấn Thuận An) điều khiển bị mắc cạn. Do sóng to nên tàu cùng 5 thuyền viên đã bị nhấn chìm ngay tại vùng cửa biển Thuận An.
Đương thời, vua Bảo Đại từng nhận xét về vẻ đẹp của Nam Phương Hoàng hậu rằng: “Nàng có vẻ đẹp dịu dàng của người con gái miền Nam, thùy mị và quyến rũ, pha một chút Tây phương làm tôi say mê”.
Sau bao thăng trầm của cuộc sống, tranh làng Sình xứ Huế có lúc tưởng chừng đã bị xóa sổ... Nhưng may mắn vẫn còn một người đau đáu với nghề làm tranh - Nghệ nhân Kỳ Hữu Phước. Ông đã gìn giữ và phục sinh nghề truyền thống có tuổi đời gần 500 năm.
Tình cờ, chúng tôi được chứng kiến trọn lễ A Riêu Piing của người Pakô ở xã Hồng Trung, huyện A Lưới, tỉnh Thừa Thiên-Huế. Đây là lễ hội lớn nhất của người Pakô, được tổ chức 5 năm, thậm chí 10 năm một lần.
Trong dịp ghé thăm Huế đầu năm 2014, họa sĩ Nguyễn Đại Giang, cha đẻ trường phái upsidedownism - đảo ngược (Từ đảo nghịch cuộc đời đến đảo nghịch hội họa, Tuổi Trẻ ngày 15-2-2009), đã có buổi vẽ tranh thú vị tại gác Trịnh - căn gác nơi Trịnh Công Sơn sống thời trai trẻ ở Huế.
Điện Long An - Bảo tàng cổ vật cung đình Huế và những gì chứa đựng bên trong thực sự là một di sản quý báu.