Tháng 8 năm này, kỷ niệm 95 năm ngày sinh của điêu khắc gia Điềm Phùng Thị (18/8/1920). Một bài viết trong số này, đã nhắc lại “cuộc hóa thân của đất đá” trong sự nghiệp lừng lẫy của bà. Các truyện ngắn được chọn đăng, vừa có những thử nghiệm bút pháp mới, vừa sâu thẳm tính nhân văn; và một lần nữa, trách nhiệm cụ thể của nhà văn được khơi mở: Làm sao vừa có những sáng tạo đầy bứt phá về nghệ thuật, vừa có thể gắn chặt với thực tại? Làm sao để những biến ảo kỳ diệu của tâm thức đời sống, của tiềm thức con người, của “cái bóng” đa nhân cách cuộc đời không dễ nắm bắt… có thể đi vào văn học nghệ thuật? Tất cả lại là những vấn đề muôn thuở của văn học
Trong các ngày 20, 21/8/2015 tới đây, Liên hiệp các Hội VHNT Thừa Thiên Huế sẽ tiến hành Đại hội lần thứ XII, và chưa đầy một tháng sau, chuỗi hoạt động Kỷ niệm 70 năm ngày thành lập Liên hiệp các Hội VHNT Thừa Thiên Huế (18/9/1945 - 18/9/2015) sẽ được tổ chức. Chính vì thế, trong số báo này, Sông Hương sẽ dành nhiều trang cho sự kiện hết sức có ý nghĩa đối với gần 600 hội viên ở Thừa Thiên Huế hiện nay. “Sơ lược các kỳ đại hội và sự kiện chính từ Liên đoàn Văn hóa Cứu quốc Thừa Thiên đến Liên hiệp các Hội VHNT Thừa Thiên Huế” sẽ lược thuật diễn trình hoạt động chính trong suốt 70 năm qua của tổ chức Hội. Đó là một chặng đường rất đỗi hào hùng bởi văn nghệ sĩ Huế cùng với văn nghệ sĩ cả nước đã dấn thân, nhiệt huyết cống hiến máu xương và sáng tác phụng sự cho sự nghiệp đấu tranh giành độc lập dân tộc, thống nhất Tổ quốc cũng như xây dựng đất nước sau này. Nhiều tên tuổi lớn, nhiều tác phẩm lớn đã ra đời, đóng góp lớn lao cho Tổ quốc, cho văn học nghệ thuật nước nhà; từ đó tiếp tục xác quyết rằng Huế đã và đang là một trung tâm văn hóa, một trung tâm văn học nghệ thuật trong dòng chảy văn học Việt Nam. Trong các phỏng vấn những người đang nhận lãnh trách nhiệm phong trào Hội, các ý kiến đều nhấn mạnh đến truyền thống văn học nghệ thuật đầy trí tuệ, nhân văn, mang tính tiên phong rõ nét của Huế và kỳ vọng trong bối cảnh nghệ thuật nước nhà và thế giới đang có sự biến chuyển không ngừng, văn nghệ sĩ Thừa Thiên Huế sẽ phát huy truyền thống đó để có thêm những tác phẩm có tầm vóc lớn về tư tưởng và nghệ thuật…
Tháng 8 năm này, cũng là dịp để kỷ niệm 95 năm ngày sinh của điêu khắc gia Điềm Phùng Thị (18/8/1920). Một bài viết trong số này, đã nhắc lại “cuộc hóa thân của đất đá” trong sự nghiệp lừng lẫy của bà.
Các truyện ngắn được chọn đăng, vừa có những thử nghiệm bút pháp mới, vừa sâu thẳm tính nhân văn; và một lần nữa, trách nhiệm cụ thể của nhà văn được khơi mở: Làm sao vừa có những sáng tạo đầy bứt phá về nghệ thuật, vừa có thể gắn chặt với thực tại? Làm sao để những biến ảo kỳ diệu của tâm thức đời sống, của tiềm thức con người, của “cái bóng” đa nhân cách cuộc đời không dễ nắm bắt… có thể đi vào văn học nghệ thuật? Tất cả lại là những vấn đề muôn thuở của văn học
Mảng phê bình đáng chú ý có nghiên cứu nhận định về thực trạng phê bình ở miền Trung, điều đáng trăn trở được chỉ ra là: đội ngũ phê bình văn học cả nước đang thưa thớt, miền Trung càng thưa vắng hơn.
Số báo cũng dành một số trang cho những tác phẩm vừa ra đời từ Trại sáng tác 2015 do Hội Nhà văn Thừa Thiên Huế tổ chức vào cuối tháng 7 vừa qua tại xã Điền Lộc, Phong Điền. Các nhà văn, nhà thơ như nhiều năm trước, đã về cùng ăn, cùng ở trong những ngôi nhà dưới rặng phi lao, nghe tiếng sóng và gió biển khơi đầy ắp thiên nhiên ùa vào từng đêm, nghe tiếng người dân trong đời sống mỗi ngày…, để từ đó cảm xúc in hằn lên trang viết.
Thu đang dịu êm về trên sông Hương, kính chúc quý bạn đọc một mùa như ý.
Dưới đây là Mục lục Sông Hương tháng 8/2015:
SƠ LƯỢC CÁC KỲ ĐẠI HỘI VÀ SỰ KIỆN CHÍNH TỪ LIÊN ĐOÀN VĂN HÓA CỨU QUỐC THỪA THIÊN ĐẾN LIÊN HIỆP CÁC HỘI VHNT THỪA THIÊN HUẾ - Ban Biên Tập
NHẠC SĨ LÊ PHÙNG, CHỦ TỊCH LIÊN HIỆP CÁC HỘI VĂN HỌC NGHỆ THUẬT THỪA THIÊN HUẾ: “CUỘC HỘI NGỘ ĐẦY SÁNG TẠO DƯỚI MÁI NHÀ CHUNG” - Phóng viên
VĂN NGHỆ SĨ THỪA THIÊN HUẾ NỖ LỰC HẾT MÌNH VÌ NỀN VĂN HỌC NGHỆ THUẬT VÙNG ĐẤT CỐ ĐÔ - Trường Giang thực hiện
VĂN:
NGÔI NHÀ CÓ THẬT - Lê Minh Phong
T & P - Nguyễn Hiệp – ( minh họa: Nhim)
THƠ:
TRẦN MINH TẠO - TRƯƠNG VẠN THÀNH - VĨNH NGUYÊN - NHẤT LÂM
CHÂU THU HÀ - MAI DIỆP VĂN - HƯỜNG THANH - NGUYỄN THÀNH TRUNG
HÀ DUY PHƯƠNG - ĐINH THU - NGUYỄN THIỀN NGHI - MAI VĂN HOAN
NGÔ CÔNG TẤN - TRIỆU NGUYÊN PHONG - NGUYỄN VĂN QUANG - NGUYÊN QUÂN TRẦN VĂN LIÊM - NGUYỄN NGUYÊN AN - KIỀU TRUNG PHƯƠNG - THẢO NGUYÊN
NHẠC:
KÝ ỨC SÓNG - Nhạc: Vĩnh Điện & Thơ: Hà Duy Phương
NGŨ ĐIỀN XANH - Nhạc & Lời: Lê Phùng - Bìa 4
TÁC GIẢ - TÁC PHẨM & DƯ LUẬN:
NHÀ ĐIÊU KHẮC ĐIỀM PHÙNG THỊ - CUỘC HÓA THÂN CỦA ĐẤT ĐÁ - Lê Huỳnh Lâm
VĂN HÓA TÂM LINH NGƯỜI DÂN ĐẦM PHÁ TAM GIANG QUA SÁNG TÁC
CỦA HỒNG NHU - Nguyễn Thị Ngọc Ánh
HƯƠNG SẮC TRONG TƯ TƯỞNG CỦA NGUYỄN THUẬT (1842 - 1912) - Lê Quang Thái
CỬA SỔ NHÌN RA VĂN HỌC THẾ GIỚI ĐƯƠNG ĐẠI:
TIỂU ĐỘI D - Stephan King - Phạm Viêm Phương dịch
NGHIÊN CỨU & BÌNH LUẬN:
PHÊ BÌNH VĂN HỌC - NHÌN TỪ MIỀN TRUNG - Phạm Phú Phong
SỰ GẶP GỠ CỦA MỘT SỐ MOTIF TRONG TIỂU THUYẾT
GIỮA VÒNG VÂY TRẦN GIAN (NGUYỄN DANH LAM) VÀ
NGƯỜI ĐÀN BÀ TRONG CỒN CÁT (KOBO ABE) - Nguyễn Thái Hoàng
HUẾ - DÒNG CHẢY VĂN HÓA:
GÓP PHẦN TÌM HIỂU QUAN ĐIỂM XÂY DỰNG XÃ HỘI QUA MỘT SỐ BÀI
VĂN SÁCH THI ĐÌNH TRIỀU NGUYỄN (1822 - 1919) - Lê Thị Thanh Giao
Thư tín Sông Hương
Bìa 1: “Bóng thời gian” của họa sĩ PHAN THANH BÌNH
Những khoảnh khắc đẹp: “Chiều” - Ảnh: ĐẶNG VĂN TRÂN
TG
Có gần 300 người theo nghiệp dạy học, nên làng cổ Phước Tích (xã Phong Hòa, huyện Phong Điền, Thừa Thiên- Huế) còn được gọi là “làng gieo chữ”.
Đó là đồi Hà Khê nổi danh về phương diện phong thủy với thế đất rồng cuộn hổ ngồi (long bàn hổ cứ) từng chiếm vị trí đặc biệt tôn nghiêm trong tâm thức và ký ức của các vua chúa nhà Nguyễn…
Hiện tại trong 6 lăng vua Nguyễn ở Huế đang còn tồn tại 10 con ngựa đá rất đẹp ở sân chầu dẫn vào khu mộ với nhiệm vụ canh giữ “hồn” xưa của vua.
30 năm qua, anh lặng lẽ chăm chút ngựa như chăm chút con mình, cái nghiệp trông coi ngựa gắn người với ngựa cũng từ đó. Anh nói, cái nghề này, nếu không yêu nghề thì phải bỏ thôi, chứ công việc hoàn toàn khác hẳn, đòi hỏi phải tinh mắt, biết lắng nghe, siêng năng, cần cù…
Cổng Ngọ Môn Quan là cổng chính phía Nam của Hoàng thành Huế, đồng thời cũng là cổng chính và là bộ mặt của Đại Nội. Ý nghĩa của cổng Ngọ Môn là gì? Có phải là lối ngựa đi?
Quầy thư pháp Tràm hoa vàng của bà Trần Thị Cúc nằm trên đường Lê Lợi (TP Huế) đã trở thành địa chỉ quen thuộc của người dân và du khách yêu thư pháp. Họ đến để được nhìn ngắm nét bút tài hoa của người phụ nữ duy nhất ở mảnh đất cố đô theo nghiệp viết thư pháp.
Di tích Thanh Bình Từ Đường nằm sâu 50m trong kiệt 281, đường Chi Lăng (TP Huế). Sức hấp dẫn của ngôi từ đường được xếp vị trí loại 1 di tích văn hóa cấp quốc gia.
Sông Hương - quà tặng tuyệt diệu của tạo hóa cho Huế thiên hạ đã biết, nhưng từ khi những con đường ven sông và các cây cầu vươn nhịp nối đôi bờ ngày một nhiều hơn thì các khách sạn và nhiều công trình kiến trúc khác, thường trọng “mặt tiền” là con đường người xe tấp nập, “vô tư” quay lưng với dòng sông từng là nguồn cảm hứng bất tận cho thơ ca nhạc họa.
Nhân dịp mừng xuân, mừng Đảng, xin kể lại câu chuyện về một người đảng viên được dân lập miếu thờ và có một ngôi trường mang tên ông.
Hiện nay, nghệ thuật pháp lam- Huế còn nhiều kiệt tác chưa được khám phá. Ấn tượng về sự sáng tạo tinh xảo của người nghệ nhân đi trước là động lực để người đương thời tạo nên những tác phẩm mới...
Cống Địa Linh xem như dấu mốc cuối cùng của phố cổ Bao Vinh. (Thừa Thiên - Huế). Qua cống Địa Linh rẽ trái dăm trăm mét, du khách sẽ bắt gặp những tấm ván dài và phía trên là những ông Táo được đặt lên phơi khô trước lúc đưa vào lò. Ở Huế đây là nơi hiếm hoi còn "sót lại” nghề làm ông Táo với nhiều ý nghĩa trong phong tục của người Việt.
Người Pa Kô ở A Lưới, Thừa Thiên – Huế và nhiều dân tộc vùng cao khác đều có nghệ nhân khèn bè nhưng điệu khèn lúc thì như nắng mới, như gió mơn man, như lau lách rì rào; khi thì da diết như tiếng lá khô chậm rãi rời cành…, thì chỉ có được trong điệu khèn Kăn A Kết. Điệu khèn nổi tiếng những năm 60, 70 của thế kỷ trước, lưu truyền trong dân gian nhưng rất ít người biết được…
Đây là phiên chợ độc đáo của xã Quảng Ngạn, huyện Quảng Điền, tỉnh Thừa Thiên - Huế, ít nơi nào có được. Nói là chợ phiên Quảng Ngạn nhưng chợ thu hút rất đông người dân của các xã lân cận như Điền Hải, Quảng Công vượt sóng nước Tam Giang về đây tụ hội. Chợ chỉ diễn ra trong 3 ngày, từ mồng một đến mồng ba Tết Nguyên Đán, rồi tan và chờ đến dịp này năm sau mới họp lại.
Trải qua bao biến thiên, thăng trầm của lịch sử, nhưng người dân ở thôn Hòa Vang, xã Lộc Bổn, huyện Phú Lộc (Thừa Thiên-Huế) vẫn còn cất giữ nhiều tư liệu quý về Hoàng Sa. Từ những bản sắc phong về “Cai đội Hoàng Sa” của vua Gia Long; đến chiếc đại hồng chung khắc tạc công ơn người trấn quản Hoàng Sa năm xưa… Tất cả đều được người dân xem như “báu vật lịch sử” và bảo vệ cẩn thận.
Tranh làng Sình (xã Phú Mậu, huyện Phú Vang, Thừa Thiên - Huế) vốn là dòng tranh dân gian nức tiếng hàng trăm năm qua. Những ngày Xuân về, làng tranh này lại rộn ràng khoe màu như chưa từng có sự đứt gãy của thời gian.
Chiều ngày 19/01/2014, tại Gác Trịnh ( 103/19 nguyễn Trường Tộ - TP Huế), Câu lạc bộ tiêu sáo Huế đã tổ chức buổi giao lưu văn nghệ đón chào xuân mới. Đông đảo những người yêu nhạc Trịnh đã đến tham dự chương trình.
Khoảng 6h sáng 18/1, khi đang trên đường cập bến, cách cửa lạch biển Thuận An khoảng một km, tàu cá do thuyền trưởng Hồ Văn Hiền (trú thôn Hải Tiến, thị trấn Thuận An) điều khiển bị mắc cạn. Do sóng to nên tàu cùng 5 thuyền viên đã bị nhấn chìm ngay tại vùng cửa biển Thuận An.
Đương thời, vua Bảo Đại từng nhận xét về vẻ đẹp của Nam Phương Hoàng hậu rằng: “Nàng có vẻ đẹp dịu dàng của người con gái miền Nam, thùy mị và quyến rũ, pha một chút Tây phương làm tôi say mê”.
Sau bao thăng trầm của cuộc sống, tranh làng Sình xứ Huế có lúc tưởng chừng đã bị xóa sổ... Nhưng may mắn vẫn còn một người đau đáu với nghề làm tranh - Nghệ nhân Kỳ Hữu Phước. Ông đã gìn giữ và phục sinh nghề truyền thống có tuổi đời gần 500 năm.
Tình cờ, chúng tôi được chứng kiến trọn lễ A Riêu Piing của người Pakô ở xã Hồng Trung, huyện A Lưới, tỉnh Thừa Thiên-Huế. Đây là lễ hội lớn nhất của người Pakô, được tổ chức 5 năm, thậm chí 10 năm một lần.