Với người Phật tử, dù không có một quy định nào, nhưng có lẽ Đại lễ Phật đản là một sự kiện vui tươi và thành kính nhất, có sức cộng hưởng trên toàn thế giới.
Trước khi Liên Hiệp Quốc công nhận Ngày Vesak - Kỷ niệm ba sự kiện quan trọng trong cuộc đời của Đức Phật Thích Ca Mâu Ni là Đản sinh, Thành đạo và Nhập diệt, thì Phật đản hay Vesak đã là lễ hội của người con Phật khắp nơi.
![]() |
Sắc màu cờ Phật giáo mừng Phật đản trên đường phố giữa mùa dịch - Ảnh: Bảo Toàn/BGN |
Niềm vui không ước hẹn
Cứ vào những ngày đầu tháng Tư âm lịch, từ thôn quê cho tới thành thị, tận vùng núi cao Tây Nguyên hay ngoài hải đảo xa xôi, những lá cờ 5 sắc - Đạo kỳ Phật giáo lại tung bay phất phới, cùng reo vui mừng Khánh đản của Đức Thế Tôn. Đây cũng là giai đoạn mang không khí sôi nổi, rộn ràng xuất phát từ việc chuẩn bị lễ đài, trang hoàng cờ đèn, vườn Lâm-tỳ-ni, các biểu tượng Đản sinh…
Mỗi người mỗi kiểu, mỗi chùa mỗi cách, nhưng tất cả cùng chung một mục đích cuối cùng, dẫu không hề ước hẹn, đó là cúng dường lên Đức Phật, bày tỏ lòng biết ơn sâu sắc với vị thầy tâm linh, người đã mở cửa giải thoát cho tất cả qua giáo pháp, lối sống mà Ngài đã giác ngộ và chỉ bày. Suốt hơn hai ngàn sáu trăm năm qua, những điều đó vẫn không bị thời gian làm lu mờ, mà ngược lại, càng sáng thêm giá trị.
![]() |
Bà hướng dẫn cháu Tắm Phật - Ảnh: Bảo Toàn/BGN |
Nói như Tổng Thư ký Liên Hiệp Quốc đương nhiệm, ông António Guterres, những lời dạy ấy có ích cho tất cả, những người theo đạo Phật và không theo đạo Phật, đều có thể suy ngẫm về cuộc đời của mình và tìm được cảm hứng từ những lời vàng ngọc mà Đức Phật đã dạy.
Do vậy, nếu phát xuất nơi tâm niệm cúng dường lên Đức Thế Tôn, những việc làm hướng về Đại lễ Phật đản dẫu trong hoàn cảnh nào, biểu hiện ra sao vẫn sẽ khiến chúng ta cảm nhận trọn vẹn sự thành kính và thiêng liêng.
![]() |
Đức Phật giữa thiên nhiên (thiết trí mừng Phật đản ở quận 3, TP.HCM) - Ảnh: Bảo Toàn/BGN |
Mùa Phật đản khác biệt
Đã gần một năm rưỡi trôi qua kể từ ngày thế giới, trong đó có Việt Nam chúng ta phải sống trong hoàn cảnh đặc biệt khi vừa chống chọi với đại dịch Covid-19, vừa nỗ lực duy trì, ổn định đời sống. Khó khăn là điều chắc chắn ai cũng cảm nhận được. Mùa Phật đản năm nay, các thông báo về tình hình đại dịch liên tục được cập nhật, mọi sinh hoạt cũng theo đó có nhiều thay đổi, nhất là khi làn sóng dịch thứ tư lan đến gần ba mươi tỉnh thành ở nước ta, dấy lên nỗi lo lắng cùng những tin tức liên quan đến việc xuất hiện các biến chủng Ấn Độ, Anh với khả năng lây lan rất nhanh.
Các lễ đài tập trung được thông báo tạm dừng, cả những khóa lễ cũng giới hạn số lượng người tham dự, nhưng không vì thế mà không khí mừng Phật đản lại ảm đạm.
![]() |
Phật tử thiết trí lễ đài tại tư gia để cả nhà được cử hành lễ Phật đản - Ảnh Minh Đăng |
Không thể đến lễ đài tập trung, người Phật tử thiết trí lễ đài Phật đản ở nhà. Chương trình “Nhà nhà làm Phật đản” ở Đắk Lắk thu hút đông đảo Phật tử tham gia, vượt cả không gian địa lý, lan tỏa đến các địa phương khác. Hay chương trình “Một vạn lá cờ Phật giáo” mừng Đại lễ Phật đản và hướng tới Kỷ niệm 40 năm thành lập GHPGVN do Ban Thông tin-Truyền thông Phật giáo TP.HCM kết hợp với Báo Giác Ngộ phát động và thực hiện, chỉ trong vỏn vẹn 6 ngày đã trao tặng 10.000 lá cờ đến tay Phật tử ở các địa phương để treo tại tư gia mừng Đại lễ, nhanh hơn rất nhiều so với khoảng thời gian mà Ban Tổ chức dự kiến trước đó. Nhiều địa phương tiếp nối, tặng cờ đến Phật tử trong niềm hoan hỷ, để sắc hào quang của Đức Phật hiện diện khắp nơi. Các buổi thuyết giảng, nghi lễ được trực tuyến nhằm nối kết tình thân, truyền tải đạo vị đến với mọi người một cách gần gũi, tạm xóa đi nỗi trống vắng khi không thể tập trung để cùng nhau hướng lòng lên Đức Bổn Sư.
![]() |
![]() |
![]() |
Chương trình Vạn lá cờ Phật giáo lan tỏa niềm vui mừng Phật đản đến nhiều nơi |
Phật đản về ngay trong từng mái nhà, khiến nhiều người cảm nhận như thời Đức Thế Tôn cùng với các Thánh đệ tử đến từng gia cư để khất thực, không phân biệt giàu nghèo, sang hèn, thực hành hạnh khiêm nhường và nhân đó nói những lời pháp ý nghĩa, cho từng cá nhân, từng hoàn cảnh, khiến họ nhận ra giá trị chân thực của đời sống.
![]() |
7 đóa sen mừng Phật đản trên kênh Nhiêu Lộc, TP.HCM - Ảnh: Bảo Toàn/BGN |
Đất nước thêm một mùa Phật đản đặc biệt, không xe hoa rộn ràng diễu hành trên đường, không lễ đài tập trung đông đảo, nhưng cờ 5 sắc vẫn tung bay trên các nẻo đường, Phật thị hiện trong từng phương xứ, từng gia đình, từng tấm lòng… Cầu nguyện tất cả mọi người đều được đón Phật đến nhà, được nghe pháp âm của Ngài, cảm nhận pháp lạc và hồi hướng sự an lành đến khắp muôn loài trong mùa kỷ niệm Đức Thế Tôn đản sinh, thị hiện giữa đời vì an lạc cho số đông, vì hạnh phúc cho chư thiên và loài người.
Xin một lòng đảnh lễ Đức Thế Tôn, và xin đọc lại lời kinh xưa, để cảm nhận Ngài đang thị hiện ở đây và bây giờ, với tất cả: “Một thời Thế Tôn cùng với Đại chúng Tỷ-kheo từ tinh xá Trúc Lâm đi vào làng khất thực…”.
Hoạt động đấu giá nghệ thuật ở Việt Nam mới đang ở buổi bình minh. Buổi đấu giá nghệ thuật chính thức đầu tiên được tổ chức cách đây chưa đầy hai năm bởi Công ty Cổ phần Bán đấu giá Lạc Việt tại Hà Nội hồi tháng 5/2016.
Nhiều biểu hiện cho thấy nhận thức của xã hội đối với sở hữu trí tuệ còn hạn chế. Người dân chưa hình thành ý thức tôn trọng quyền sở hữu trí tuệ; chủ sở hữu chưa chủ động thực hiện việc bảo vệ quyền và tài sản của mình mà vẫn mang nặng tâm lý trông chờ, ỷ lại.
Tăng mức giảm giá sách lên tới 80% và không hạn chế số lượng ngày được giảm giá trong năm là những kiến nghị mà Hội Xuất bản VN vừa gửi lên Bộ Công thương.
Trong bối cảnh hiện nay ở nước ta, lễ hội nói chung và lễ hội dân gian nói riêng là những sản phẩm tinh thần đặc biệt, đáp ứng nhu cầu văn hóa của mọi tầng lớp nhân dân. Tuy nhiên, theo PGS.TS Trương Quốc Bình - Ủy viên Hội đồng Di sản văn hóa quốc gia, bên cạnh những hiệu quả, những năm qua việc tổ chức và hoạt động lễ hội bộc lộ không ít những tồn tại, bất cập.
Cho rằng lễ Vu lan dần trở nên vững bền, sâu sắc hơn trong văn hóa Việt, tuy nhiên nhà nghiên cứu văn hóa dân gian Nguyễn Hùng Vĩ trao đổi với Tiền Phong rằng cần xem lại nếu các nghi lễ đó quá trọng hình thức, tổ chức tràn lan theo phong trào.
Sau 9 ngày diễn ra sôi nổi, Cuộc thi tài năng trẻ diễn viên sân khấu Tuồng, Chèo chuyên nghiệp toàn quốc 2017 vừa chính thức bế mạc bằng lễ trao giải, tại Thanh Hóa. Theo đó, BTC đã trao 23 HCV, 20 HCB và 2 giải diễn viên trẻ triển vọng là Dương Thị Mai Linh (Nhà hát Chèo Nam Định), Nguyễn Đoàn Thiên Sinh (Nhà hát Chèo Ninh Bình).
Bản quyền, quyền tác giả, thẩm định thật giả đối với tác phẩm nghệ thuật… lại là vấn đề nóng trong dư luận những ngày qua.
“Đã qua rồi cái thời ca sĩ phải lệ thuộc quá nhiều vào ngoại hình và kể cả danh xưng. Nhiều giọng ca nổi tiếng, trụ được lại đến giờ ở ta, thử hỏi mấy ai mạnh về sắc vóc. Cuối cùng thì thời gian vẫn luôn đưa ra câu trả lời công tâm nhất cho những chân giá trị” - NSƯT Tấn Minh - Giám đốc Nhà hát Ca múa nhạc Thăng Long chia sẻ, trước đêm nhạc “Danh ca Việt Nam” tôn vinh 4 giọng ca nam thuộc 4 dòng nhạc (diễn ra tối 16.7, tại Cung Văn hóa Hữu nghị Việt Xô, Hà Nội).
Theo một số chuyên gia văn hóa, cần xem xét lễ hội chọi trâu dưới nhiều góc độ: văn hóa, du lịch, kinh tế... để có cách ứng xử hợp lý.
Hơn 90% người đến tham dự buổi nói chuyện “Chế ngự khủng hoảng tuổi thành niên” là thanh niên. Theo Ths Tâm lý học Nguyễn Lan Anh: đó là tín hiệu đáng mừng!
Việt Nam có nguồn lực văn hóa dồi dào, với các di sản vật thể và phi vật thể đa dạng. Nếu có chính sách hợp lý, chúng ta có thể đưa văn hóa trở thành động lực cho sự phát triển hài hòa và bền vững.
"Chúng ta được hứa hẹn về một xã hội hoàn hảo, nhưng rồi chỉ nhận lại những trò chơi khăm, tin tức giả và một sự sụp đổ rõ ràng của sự lịch thiệp." Đó là một trong những nhận định thú vị được nêu ra tại bài viết của cây bút Josh Quittner, Giám đốc biên tập của trang tin Flipboard.
Suốt hơn 2 tháng qua, chuyện cấp phép biểu diễn ca khúc là đề tài nóng của công luận. Đặc biệt hơn sau sự việc Cục Nghệ thuật biểu diễn (NTBD) mới đây cập nhật danh sách hơn 300 bài hát thuộc diện được phổ biến rộng rãi, trong đó có nhiều ca khúc cách mạng đã thành giai điệu nằm lòng của nhiều thế hệ khán giả, thì câu chuyện quản lý cấp phép đã làm “nóng” cả hành lang nghị trường.
Việc làm của Cục Nghệ thuật biểu diễn tạo ra bức xúc không đáng, làm tổn thương dư luận - đại biểu Quốc hội Phan Viết Lượng nhận định.
HẠ NGUYÊN
Câu chuyện dưới đây không hề là của trí tưởng tượng của bất kỳ cây bút hậu hiện đại nào bởi vì nó có thực.
Cộng đồng mạng đang dấy lên làn sóng tranh luận về văn hóa thưởng thức nghệ thuật - giải trí của khán giả, khi gần đây liên tục nhiều nghệ sĩ bị ném đồ vật lên sân khấu trong lúc đang biểu diễn.
Thời gian qua, vụ việc nữ sinh Phương Anh, học sinh trường THPT Phan Bội Châu (TP. Vinh, Nghệ An) tố cáo giám thị chép bài đưa cho thí sinh trong kỳ thi học sinh giỏi tỉnh đã thu hút sự quan tâm của dư luận.
Cơ quan nọ mời một tiến sĩ đến nói chuyện với cán bộ, công chức, viên chức nhằm góp phần nâng cao nghiêp vụ. Đó là người nổi tiếng trong một lĩnh vực, được rất nhiều nơi mời lên lớp, diễn thuyết.
Băn khoăn quanh việc 5 ca khúc sáng tác trước 1975 bị cấm lưu hành còn chưa có hồi kết, thì vừa mới đây dư luận lại thêm một lần ngạc nhiên đến… không tin nổi vì ca khúc “Nối vòng tay lớn” của nhạc sĩ Trịnh Công Sơn lâu nay chưa được cấp phép phổ biến. Sự ngạc nhiên ấy hoàn toàn có cơ sở bởi ca khúc này hiện đang được sử dụng trong chương trình SGK môn Âm nhạc lớp 9 - bậc THCS. Và khi dư luận ồn ào thì ca khúc lại được cấp phép biểu diễn.
Nhà văn Bùi Anh Tấn nổi tiếng hiền lành, ai nói gì ông thường cười cho qua. Thế nhưng mới đây, tác giả Một thế giới không có đàn bà đã tỏ rõ sự bực bội vì chuyện nhuận bút.