HỒ TRUNG LIÊN
Vẫn còn đêm. Tôi choàng dậy bật điện. Ánh sáng lao ra hòa vào lớp trăng mỏng tràn xuống từ ngọn núi phía trước.
Minh họa: Đặng Mậu Tựu
Chưa bao giờ tôi chìm vào trạng thái như thế này. Mê man. Chợp mắt lại ác mộng hiện tiền. Có bàn tay vô hình bóp nghẹt tim. Mồ hôi nhễ nhại. Tôi không dám nhắm mắt nữa; hơi chìm vào giấc ngủ là bắt đầu của sự khiếp đảm. Từ ngày đặt chân lên đại ngàn gió núi, tôi gần như sống với những linh hồn. Những bức tượng nhà mồ trò chuyện với tôi trong thinh lặng. Thời gian tàn tạ trôi. Ngôi nhà lá tạm bợ vẫn nguyên xưa, bên trong những bức tượng nằm ngồi ngổn ngang. Không ai lên tiếng trách cứ tôi điều gì. Chưa bao giờ tôi mất hết hứng thú và khả năng sáng tạo trước những bức tượng nhà mồ buồn não. Phải chăng sự xuất hiện một nhân vật mới đã làm đảo lộn hết thảy? Nàng oán hờn, cản trở tôi hay ai đó bên kia thế giới đang giam giữ nàng trong cơn đau của ái tình. Linh cảm thần chết đang sờ gáy, vẫn gượng dậy nhìn bức tượng dở dang. Bất lực. Muốn chẻ, tước, đốt đi, nàng hãy tự tìm cho mình một gốc cây nương náu. Mới nghĩ vậy nước mắt tôi chực ứ. Nàng đang bơ vơ trong những chiều lạnh, trong tiếng chiêng xao xác rung ngân từ bản. Tôi cầm rìu đẽo thêm mấy nhát. Bỗng rùng mình. Máu. Tôi đang đẽo vào thân thể một con người bằng xương thịt, nhát dao sâu nhất ăn cả vào xương tủy. Tôi ngã vật. Trước lúc chìm vào một dạng chết lâm sàng, mùi nồng nã của gỗ mít tươi nguyên còn len vào thớ não.
Tôi không sợ những linh hồn bước ra từ vô số bức tượng mình tạo dáng. Vẫn luôn cô đơn trong cuộc trò chuyện, còn họ chưa bao giờ xuất hiện trong giấc mơ của tôi. Khuôn mặt nàng chưa lộ, vết tạc thô buồn thảm, chưa ai trong bản có thể nhận ra. Hay chăng vì thế nàng xuất hiện trong cơn mê sảng của tôi với hình dạng nhầy nhụa, lấm lem gớm guốc. Giá nàng thét gào hãy mau tạc hình hài để nàng được thừa nhận trong không gian cõi khác. Và cứ mỗi lần tôi dựng khúc gỗ, đẽo vào một nhát dao tức thì máu tuôn. Tháng tám trăng vằng vặc. Tôi lập lờ dưới trăng, bước đến cả bên mộ nàng. Nàng không ở đó. Ngôi nhà mồ lẻ loi hiu quạnh, lá cây chất đầy ngõ. Hướng cửa chính đêm nào trăng cũng rọi. Lần cuối cùng tôi vuốt lên bầu má còn hồng lúc nàng nằm trong chiếc quan tài bằng gỗ lọt sâu dưới huyệt. Tôi nhớ rõ thế nằm của nàng, đêm thu nào ánh trăng cũng phả vào khuôn mặt rỡ ràng ấy. Thật khuya trăng mới khuất vào rặng núi, đó là thời điểm nàng ngủ giấc dài cho đến lúc mặt trời nhô cao phía sau đầu.
Ngọn núi đã thấp xuống. Dự án khai thác quặng khiến nó như con rắn quằn quại đau đớn. Càng tới gần trông thân thể ấy lở loét, nước rỉ từ lòng núi đỏ quạch. Tôi miên man rít thuốc. Đêm. Tĩnh lặng. Chỉ duy căn nhà của già làng chong đèn. Mấy con dê nằm ở sân còn thức, đôi mắt long lên. Già Pia ngồi bên bếp, trên là nồi rượu từng giọt chậm rơi xuống bát. Già không hỏi tôi, với tay lấy chai thay vào bát rượu, hơi bốc thơm nồng.
- Uống đi.
Tôi làm ngụm lớn. Rượu chảy tới đâu nóng rật tới đó. Tiếng khà thật mạnh. Tôi cúi mình bóp trán. Già Pia đứng dậy cầm con dao cắt miếng thịt khô trên dàn ném vào bếp. Tôi làm thêm ngụm nữa. Rượu ngon réo lưỡi. Già Pia nâng bát uống hết chỗ rượu còn lại. Rượu đã giọt thêm được một khúc chai. Tôi đẩy củi, khơi than. Mỡ thịt khô cháy khét. Tôi nhai miếng mồi, nhìn già Pia nén thuốc vào nõ. Già ém hơi thuốc sâu nơi cuống họng, mãi mới thả cuộc đặc quánh. Tôi nhìn đôi mắt hơi nheo và làn da nhăn rúm ấy, nghĩ đến lúc mình sẽ đẽo bức tượng nhà mồ cho già bằng hình ảnh bây giờ.
Chuếnh choáng, tôi bước về với một quyết tâm sẽ đẽo xong bức tượng cho nàng ngay trong đêm. Tiếng đứa trẻ khóc dài. Dường như nó đã khóc lâu lắm. Căn nhà đỏ điện. Chồng nàng có qua nhà khác ngủ lại? Em gái của nàng chắc đang trong ngôi nhà ấy dỗ cháu. Tôi đứng lại phía ngoài. Người con gái ấy tôi đã nhầm là nàng lần đầu tiên bắt gặp khi đặt chân lên vùng đất của đại ngàn xanh thẳm. Định bước vào. Chút ánh sáng hắt ra từ phên vách. Tôi kịp thụt vào tàng cây, và bước.
Ngả lưng lên sàn, châm điếu thuốc riết mạnh, sẽ tỉnh táo hơn để tôi hoàn thành chân dung nàng. Nhưng rồi thứ nhựa đặc quánh trong không gian trùm xuống. Càng cựa quậy nó càng quyện lại dẻo quẹo, cho đến lúc toàn thân tôi mỏi rời. Thấy mình chới với giữa mặt biển vắng tanh, với những nhịp bơi chậm dần, xuội dần... Tôi sẽ ngủ một giấc sâu nhất từ lúc chạm vào thân thể nàng, nếu như không có tiếng chạm khoét vào thân gỗ, đều đều. Nó đánh thức tôi một cánh lặng lẽ, nhưng lúc tôi vừa tỉnh thì giật mình, vùng dậy chộp lấy đèn pin rọi vào bức tượng dở dang - là nàng. Tại sao tôi không rọi vào những bức tượng khác hay vào bất cứ thứ gì trong nhà; một phản ứng như được chỉ đạo từ tâm thức, tôi không lý giải được. Điều tôi nhớ ngay đến đầu tiên lúc từ cơn ác mộng hay từ cõi chết bước ra chăng nữa chính là nàng. Khúc gỗ mít nằm nguyên chỗ cũ, không ai đẽo thêm một nét. Nàng còn mờ trong sương ảo.
Tôi bó gối nhìn ra. Một thế ngồi rất giống với nhiều mẫu tượng đã tạc. Khu nhà mồ của bản hầu hết là tượng từ chính đôi bàn tay tôi. Đó là lối ngoặt cuộc đời. Từ một người điêu khắc nghiệp dư, đại ngàn rừng Tây Nguyên hoang dã cuốn hút. Một chiều ngắm những bức tượng nhà mồ đặt đúng không gian của nó, tôi lặng điếng trước nỗi cô đơn, u hoài, xa xăm đến đau đớn của họ. Tôi tìm đến với người tạc tượng, hồi đó ông chưa là già làng, say sưa đẽo khuôn hình cho những linh hồn nương náu. Tôi theo học, rồi thật ngẫu nhiên phải thực hiện tác phẩm đầu tiên là người vợ quá cố của già Pia. “Tao run tay không tạc nổi” - ông nói vậy và giao cho tôi một khúc gỗ. Bây giờ nó vẫn còn ngoài mồ, với vệt mòn năm tháng, đen xỉn. Từ đó già Pia phó thác cho tôi việc này. Khách du lịch mê man chụp hình quay phim, hỏi liệu có thể mua một bức tượng. Tôi lắc đầu, tượng chỉ đẽo khi người ta về cõi khác. Rồi khu nhà mồ trở thành điểm tham quan... Tôi và nàng đã hẹn gặp nhau ở đó sau hơn chục năm biền biệt. Đêm trăng mờ nhòa, lấp ló những khuôn mặt nhà mồ không sửa hướng nhìn mãi mãi. Chúng tôi ngồi trên một phiến đá cổ từ bao đời nay.
Trăng vẫn sáng vào những ngày đông. Mảnh trăng khô ẩn hiện sau lớp mây xám nhiều khi bất ngờ vụt sáng. Rồi một đêm mưa ồ ạt. Tôi thương những bức tượng nhà mồ trần truồng chống má giữa làn mưa không kịp vuốt mặt. Bước đến bên một người, chụp chiếc mũ mình đội hàng ngày lên đầu bà ta. Người đàn bà duy nhất trong bản không chồng. Lúc tôi ngụ cư ở bản bà trông còn khá mặn mà. Không chồng thì sao? Tôi muốn biết cảm giác của bà vào những đêm trăng non nhú mầm nhưng nhức. Nàng đến trước tôi, nương mình bên ngôi nhà mồ co ro tội nghiệp. Không thể ôm nàng giữa rất nhiều đôi mắt đang nhìn. Tôi sợ, những ánh nhìn không soi mói, chỉ có nỗi buồn toát hơi lạnh. Những bức tượng chính tay tôi tạc càng tủi phận, đôi mắt hoang dại như không tin nổi số phận đứt ngang dưới mây trời. Nàng ngước mặt muốn nhận một cú sét xé tan đời mình cho vơi nỗi hận.
“Anh nhìn đi. Vóc dáng này, làn da này, bộ quần áo này, giọng nói này... em đã trở thành người của núi rừng, của bản này rồi. Sống theo chồng chết cũng theo chồng. Già Pia bảo xưa nay trong bản chưa hề có một cặp vợ chồng bỏ nhau. Làm ma cũng là vợ chồng mãi mãi. Anh lên đây làm gì. Chỗ này có gì cuốn hút anh sao ở mãi. Anh không lên đây có phải em đã an phận rồi không. Tất cả chấm dứt lâu lắm rồi. Bao nhiêu năm lưu lạc chốn này em không hề một lần nhớ về anh. Không một lần. Anh đưa hết những bức tượng đã tạc về dưới xuôi đi. Buồn lắm. Não lắm. Nhìn đi. Đâu phải ai từ giã cõi đời cũng buồn rũ rục như anh miêu tả”.
Tôi nhìn quanh khu nhà mồ. Những bức tượng dõi mắt về nhiều hướng nhưng đều một nỗi u hoài. Vợ già Pia, kia là đứa trẻ bị rắn độc cắn; rất nhiều nữa khuôn mặt tôi gần như quên họ. Không một bức tượng bị đánh cắp, không một bức tượng nào gãy đổ ngoại trừ thánh thần và giông tố muốn hủy hoại. Ánh chớp lóe lên soi những vết thương qua mưa nắng dãi dầu, những hốc mắt khô kiệt dòng lệ vẫn lóe hy vọng. Giữa thâm u huyền mặc của rừng, tôi cảm giác đang đứng trước sự phán xử của những đôi mắt suốt đời không ngủ. Nàng là chứng nhân duy nhất có thể cứu chuộc lỗi lầm của tôi lại vụt chạy trở về với ngôi nhà có tiếng khóc trẻ nhỏ.
Thất thểu rời khu mộ. Tôi không về nhà. Triền miên những đêm dài bấn loạn. Tôi không biết về đâu ngoài ngôi nhà của già Pia. Già vẫn lặng lẽ tiếp tôi với bát rượu nóng.
“Nhìn lên núi đi. - Già vừa hút thuốc vừa nói. - Bước về phía núi đi. Lở rồi. Mộ đấy. Núi là ngôi mộ lớn nhất của bản. Mộ sắp bị quật lên rồi”.
Tôi ngồi im, lại uống rượu. Lại nhìn khuôn mặt khắc khổ của già Pia, nhận diện thêm những nét khác biệt, ghi nhớ để sau này có thể tạc bức tượng nhà mồ lớn nhất bản.
Những đêm dài trùng lặp như một khuôn mẫu. Có lúc tôi muốn thôi đến già Pia, phá tan cái không gian nhàm chán, thôi tạt qua ngôi nhà có tiếng trẻ ấy. Tại sao? Tôi muốn gầm lên như thú hoang. Rừng cũng tan hoang rồi già biết không. Già lên giữ rừng cho thú hoang sống đi. Rồi tôi đứng dậy, bất lực bước về con đường mòn của những đêm trước. Tiếng trẻ ít khóc hơn trong ngôi nhà còn tiềm tàng âm khí. Người con gái tôi từng nhầm là nàng đã thay nàng nuôi đứa trẻ bằng dòng sữa trong veo của mình. Chồng nàng hút thuốc nhiều hơn, thức khuya hơn. Và đêm nay, biết nói sao khi tôi thấy hai con người nhập lại một khối, đau quặn! Tôi muốn đâm mù đôi mắt nàng để tất cả không hiện diện. Còn tôi vĩnh viễn không được phép công nhận đó là sự thật. Là ảo ảnh bởi men say, bởi thần kinh rối loạn qua nhiều đêm mất ngủ vì ác mộng.
Tôi về hạ cây mít sau hồi nhà, vốn để dành đẽo bức tượng nhà mồ cho già Pia. Tôi nhớ về nàng. Như con thú trúng thương không cách gì chữa khỏi, tôi đã náu mình trong hang lạnh và vết thương ngày một ăn sâu. Thật lầm đường lạc lối khi ngụ cư ở vùng đất nắng gió khô rốc. Có nhắm mắt tôi vẫn đẽo ra bức tượng nhà mồ như thường. Tay nghề tôi thậm chí vượt già Pia. Tôi nhớ đến nàng qua nhiều hình ảnh dưới trăng ở khu nhà mồ của bản. Chưa bao giờ có một nụ cười. Nàng đẹp nhờ năng lượng nỗi buồn. Tôi lại chưa từng soi khuôn mặt mình trong gương từ lúc đến với bản. Tôi chỉ soi mình vào nỗi khiếp sợ cái chết hiện trên những tượng nhà mồ. Bằng tất cả huyết máu và ngón nghề tinh diệu, tôi bắt đầu đẽo tác phẩm quan trọng nhất trong đời. Dẫu máu tứa đầy tay cũng nhất khoát kết thúc trước bình minh. Bức tượng nhà mồ cuối cùng. Tôi sẽ đi khỏi vùng đất này, lãng quên nó như chưa bao giờ đặt chân đến.
Đêm lụi dần. Tôi không ngắm lại bức tượng, không làm nguội nó chỉnh chu hơn mà giữ lại nét thô mộc khắc khổ. Tôi vác bức tượng ra ngôi mộ của nàng. Trăng không còn. Ngọn núi qua ánh chớp thấy rõ hơn vệt đất đỏ chảy loang. Sẽ một ngày núi biến mất. Ánh trăng rọi vào khuôn mặt nàng suốt những đêm thu ướt lạnh. Tôi đặt bức tượng dưới chân nhà mồ. Bây giờ chắc nàng đã hiểu: nàng thực sự yêu tôi. Nàng thực sự khờ khạo giữa đại ngàn thâm hiểm. Tôi quỵ gục dưới chân nàng. Bức tượng xong rồi nàng biết không. Hãy nhập vào cho máu thịt thỏa thuê cơn khát. Rồi hãy đục khoét bức tượng như loài mọt nghiền trong từng thớ gỗ.
Tôi gượng dậy lùi ra ngắm lại bức tượng của chính mình… Hắn nhìn tôi xa lạ. Ngôi nhà mồ nhuốm lạnh. Vĩnh biệt con thú ngoan bé bỏng. Hành trang tôi cõng trên vai: Khúc gỗ đẽo dở dang chân dung nàng đã lau khô vết máu.
H.T.L
(SH310/12-14)
NGUYỄN AN CƯVừa mới ra giêng, bà Năm đã lăng xăng chuẩn bị đám giỗ cha chồng vào cuối tháng tư tới.
NGUYỄN NHÃ TIÊNQuyên ra phố một thời gian thì về. Hằng năm cứ vào đầu tháng tám là Quyên đinh ninh phải về. Quyên bảo với bọn trẻ nhỏ trong làng: “Chị đi đám giỗ ít bữa thì về”. Lũ trẻ nhỏ trong làng thì lại bảo là: “Chị Quyên đi đám giỗ chồng chị ấy”.
NGUYỄN VĂN CHƯƠNGÁnh nắng ban mai chiếu vào mắt làm chú mèo con mở choàng. Nó nhìn ra sân, thấy một bầy lóc nhóc gà, vịt, ngan, cún, ỉn đang cười đùa. Mèo con nhảy phóc ra, xù lông, giương mắt, "meo" một tiếng rồi gườm gườm nhìn lũ nhóc.
SƠN “Em có nhớ anh không?”“Em nhớ cả ngôi nhà nữa!”“Em sẽ trở về chứ?”“Em!… em!…”“Anh sẽ chờ.”***
LTS: Trong năm 2009, rải đều trong các số Sông Hương đã có khá nhiều truyện ngắn đạt chất lượng như: Lấm lem thanh xuân, Đêm của bướm, Làng thời mở cửa, Ba ngày ở thị trấn Cù Cưa, Duỗi thẳng chân ở thiên đường, Hoa gạo đỏ, Một bước sau quận công, Cái chết của Rối, Bến vạc, Một lát cắt... Nếu đứng chung, những tác phẩm kể trên sẽ là một tập truyện ngắn đầy ấn tượng với nhiều phong cách truyền thống có, huyền ảo có, triết luận có... “Mở hàng” cho năm mới, xin giới thiệu tới bạn đọc truyện ngắn Tiếng vọng làng Thòi, hy vọng sẽ có thêm một năm thành công ở thể loại truyện ngắn trên Sông Hương.S.H
DƯƠNG DUY NGỮỞ làng chúng tôi có lệ vào ngày ông Táo chầu trời, tức hăm ba tháng chạp hàng năm, con cháu các dòng họ ở xa, ở gần nô nức về làng đi tảo mộ.
NGUYỄN THỊ THU HƯƠNG Tối rằm trăng sáng tịnh không một gợn mây. Hương ngọc lan dậy thơm một góc vườn. Theo chiều gió hương thơm lan tỏa khắp khoảng sân bày la liệt chậu cảnh tỉa uốn đủ hình dạng.
HỒNG HOANGBữa ăn sáng ở phòng chờ xuất viện đã đến hồi kết, mọi người dự cuộc vẫn lưu luyến.Trước khi vào điều trị ở bệnh viện tâm thần này họ đều là những thành viên tốt của xã hội.
ĐẶNG THIỀU QUANGĐó là một mùa đông khắc nghiệt nhất trong lịch sử, trong suốt nhiều năm trở về trước, cho đến tận sau này, bây giờ, khi cô đã trở thành một bà già ốm yếu, đó vẫn là một mùa đông lạnh giá nhất mà cô từng trải qua. Cô nhớ lại khi đó, nhiệt độ xuống đến không độ, máu đông lại trong huyết quản, đôi chân nặng như chì, còn những đầu ngón tay cô như thể đang bị hàng ngàn mũi kim đâm vào, xuyên qua đôi găng tay len, buốt giá.
VŨ ĐẢMChiếc xe trâu chở cát ì ạch đi trên con đường làng, con đường bị xuống cấp nghiêm trọng nên mỗi khi mưa xuống có nhiều đoạn lầy lội đến mắt cá chân. Ngồi trên xe, anh Chấn hò hét mãi mà con trâu sứt vẫn không vượt qua được đám sình lầy.
HOÀNG THÁI SƠN Đời bắt nguồn từ những hoàn cảnh không ngờ tới (LOUIS ARAGON)Từ bên này con lạch, Sung bước chậm rãi, thỉnh thoảng anh lại đưa mắt ngó qua bên kia. Nhiều lúc anh bước quá chậm, hay dừng hẳn lại khiến An phải kêu lên.
NGUYỄN PHƯỚC THỊ LIÊNKhông ai ngờ trước kia nơi đây chỉ là bến đậu tự phát của mấy tên thương hồ tứ xứ tới lui mua bán, ngủ nghỉ trong những căn lều che chắn tạm bợ. Và quán cóc. Nay đã thành một công viên sông, có con đường lát gạch khá rộng chạy ra tới biển mà bên dưới là bờ kè bảo vệ, bên trên là thành lan can inox chắn giữ.
DẠ NGÂNLúc ấy đã gần trưa. Những thời khắc cam go nhất của một ngày đang sắp qua đi. Một ngày ở đây bắt đầu từ rất sớm với những phập phồng quen thuộc.
BẠCH NHẬT PHƯƠNGNgày ấy, vào năm 1981!Rời phiên tòa ra về, thiếu phụ cảm thấy quãng đời còn lại như một cuộc thách đố. Nàng không buồn phiền nhiều mà cảm thấy bực bội và vô cùng lo lắng. Nàng bực vì thái độ nhỏ nhen của người đàn ông mà nàng đã từng là vợ trong suốt 13 năm qua. Nàng lo lắng vì 3 đứa con của nàng từ nay trông cậy vào chỉ một mình nàng!
NHẤT LÂMTrời về tối lúc tạnh lúc mưa, lại có gió nên càng mịt mờ như khuya khoắt, nhà nào cũng ăn cơm lúc chập choạng, bởi mưa gió chẳng biết làm gì. Tháng mười chưa cười đã tối. Mùa mưa miền Trung vốn tự cổ xưa đã não nề, những năm chiến tranh càng buồn hơn.
HOÀNG QUỐC HẢI Truyện ngắn lịch sửNăm Nhâm Thân (1392) mùa hạ, thượng hoàng Trần Nghệ Tông xuống chiếu “CẦU LỜI NÓI THẲNG”Thường trong nước mỗi khi có đại sự, nhà vua ban chiếu cầu hiền. Mục đích tìm người tài cho nước.
KIỀU VƯỢNGĐêm giữa thu. Hà Nội se lạnh. Sao chới với nhưng mây vẫn vũ làm nền trời như khô khốc, nhạt nhòa. Một hồi còi tàu rú dài như thả thêm vào đêm luồng khí lạnh. Quang nhìn đồng hồ sân ga dã quá mười hai giờ khuya.
CAO HẠNHTôi sinh ra ở làng quê, lớn lên cũng ở làng quê. Tôi là hạt máu đỏ rơi xuống bùn đất mọc lên một thằng người cùng với ngọn cỏ lá rau, cây lúa và những sinh linh khác. Tôi cùng chịu đựng chia xẻ với chúng ngọn gió Lào cát trắng và những trận mưa dầm dề của xứ miền Trung khắc nghiệt.
HỒ ANH THÁI Tác giả thấy cần phải tóm tắt chuyện cô bé quàng khăn đỏ trước, rồi mới kể tiếp phần hậu cô bé quàng khăn đỏ. Con sói đến lừa bà cô bé, nuốt sống bà, rồi mặc váy áo của bà, trùm khăn giả vờ làm bà. Cô bé về nhà, thấy bà rởm mà không biết, cứ hỏi vớ hỏi vẩn sao tai bà to thế, sao mắt bà to thế, sao mồm bà to thế. Sốt ruột. Con sói bèn nuốt chửng luôn cô bé. Nhưng rồi quần chúng tiến bộ tập hợp lại đấu tranh, con sói phải nôn cả bà lẫn cháu ra, hứa cải tà quy chính. Từ đây bắt đầu phần hậu cô bé quàng khăn đỏ…
PHẠM XUÂN PHỤNGHọ như không còn trẻ. Người lớn tuổi hơn có khuôn mặt thanh thản vì đã giãn mềm những nếp nhăn. Người trẻ tuổi khuôn mặt nhuốm già bởi màu từng trải và những nét khắc chán chường.