Một họa sĩ sống hết mình vì nghệ thuật

14:43 13/05/2010

LÊ QUÝ LONGMùa xuân năm ấy, vào dịp Tết, chợt nhớ đến người bạn đồng nghiệp ở cách thành phố hơn hai kilômét về phía tây dọc theo dòng sông Hương. Anh ở gần chợ Long Thọ, bên trái là con đường đi đến sân Hổ Quyền.

Họa sỹ Lê Quý Long - Ảnh: LHX

Một căn nhà nhỏ bé không có cửa, phên tre cỡ chừng ba mươi mét vuông. Trong nhà một cái giường và ngoài hiên cũng một cái. Giữa nhà một cái bàn xiêu vẹo. Chung quanh nhà anh treo tranh, còn một số tranh khác được xếp lại cẩn thận bên tường. Trước sân nhà là một vườn tượng tuy không nhiều nhưng với không gian chật hẹp như thế cũng đủ gây ấn tượng.

Lần ấy, Dương đi đâu, tôi ngồi một mình chờ đợi, nhớ lại quá trình nghệ thuật anh đã đi qua. Tuấn Dương tốt nghiệp mỹ thuật trước bảy lăm. Sau ngày giải phóng, vì điều kiện kinh tế anh phải làm đủ mọi việc như đạp xe thồ, đi xích lô rồi trở về nấu rượu, thật vất vả. Thế rồi thời gian kéo nỗi khốn cùng qua đi, kinh tế dần dần hồi phục. Nghệ thuật bắt đầu đến và khơi dậy trong tiềm thức như một ma lực cuốn hút không chịu buông tha. Thế là Dương bắt đầu sáng tác trở lại. 1994 lần đầu tiên Dương triển lãm cá nhân tranh và tượng tại Hội Văn nghệ Thừa Thiên Huế đã gây nhiều ấn tượng tốt trong giới thưởng ngoạn nghệ thuật.

Một ấn tượng mà tôi không quên chủ đề tác phẩm "Ôt trắng" (từ gọi của những người đi trầm, lổ công và của nghĩa là không thu hoạch được gì cả), phản ánh một giai đoạn của cuộc sống. Với một cái soong đựng kèm rượu đen xám cũ kỹ dựng nghiêng bên tường phên cũ nát, phía trong là một mảng màu trắng ngà và ở đó nổi lên những màu vàng lan tỏa trong màu xám ẩn xanh giống như những đám rêu bám trên thành cổ của mùa hạ khô cằn. Ở giữa mảng trắng là màu xanh non của cây cỏ, như một thách thức của quá khứ ngưỡng nhìn tương lai. Một sự tình cờ đầy ẩn dụ từ bố cục đến ý tưởng diễn đạt tâm trạng cuộc sống đời thường đặt niềm tin tương lai.

Đời sống và nghệ thuật là sự tác động qua lại của nhân sinh quan trong quá trình hình thành tác phẩm. Nghệ thuật là sự sáng tạo một thế giới mới mà người nghệ sĩ dày công tìm tòi và nghiên cứu thể hiện cho được dáng dấp riêng được mọi người đồng cảm ý tưởng và màu sắc nhất quán.

Đề tài tác phẩm "Ột trắng" là giai đoạn Dương chưa bán tranh được cùng điều kiện kinh tế khó khăn mà vẫn say mê nghệ thuật.

Ột trắng đeo đuổi, hành hạ, nhưng không chế ngự được vì đã có mầm xanh đang dần dà vươn lên như một tia sáng hy vọng đưa đời sống và nghệ thuật thăng hoa.

Không gian, hình tượng, đường nét màu sắc bắt nguồn từ đất đá, nước, gió và lửa được hình thành sức sống hội đủ âm và dương trong tác phẩm nghệ thuật. Một thế giới đầy sức quyến rũ của màu sắc đã và đang hình thành phong cách của Tuấn Dương. Siêu thực hay bán trừu tượng của Dương cũng xuất phát từ đó. Hình tượng nghệ thuật là mệnh đề chính được xác định, còn các hình mảng kế cận là yếu tố bổ túc cho phần chính, nhưng không kém phần quan trọng trong bố cục nghệ thuật. Màu sắc Tuấn Dương thường dùng xám ẩn xanh, ẩn tím, màu vàng, xanh lam. Miên man theo bức tranh "Ột trắng" gắn liền với quãng đời anh, thực lòng tôi cảm mến. Nghệ thuật làm cho anh quên đi hết những sự phiền toái của đời thường. Niềm hạnh phúc của Dương là được một người vợ đảm đang, đức tính hiền hậu, thông minh, một lòng chăm sóc và động viên chồng. Chị là cán bộ công nhân viên y tế làm tại bệnh viện Huế. Ngoài tiền lương, chị còn làm nhiều việc khác ngoài giờ để giải quyết chi tiêu và con cái học hành. Dương thật sự khó khăn, màu, giấy vải khung v.v... không tiền để mua, anh ta nghĩ cách nấu rượu, nuôi heo để kiếm chút lời mua sắm dụng cụ vẽ.

Niềm tin là sức mạnh của cuộc sống, màu xanh non sẽ trưởng thành trên đám đất đầy sắc tố của "Ột trắng" đón chờ tương lai.

Đợi lâu rồi cũng gặp, Dương về niềm nở pha trà và bánh ngọt, dáng vẻ tươi vui linh hoạt lạc quan. Thật sự thú vị khi người nghệ sĩ sống hết mình với nghệ thuật.

Năm năm sau, tôi trở lại, nhà cửa khá khang trang, cửa đóng then gài không còn gió lộng vào nhà. Bên ngoài hoa nở, sương rơi còn đọng lại trên những tác phẩm điêu khắc đặt trước vườn chỉ để một lối đi chật hẹp, trông vui mắt,

Trong nhà, tranh treo kín tường, bàn ghế tủ, giường đặt để hợp lý, có nơi để vẽ, có chỗ để xếp tranh gọn gàng.

Dương lại niềm nở, chị vợ Dương và các con đều khỏe, gia đình hạnh phúc. Dương đang chuẩn bị triển lãm cá nhân ở đâu ngoài tỉnh.

Lần này lại khác, niềm vui mang theo trở về thành phố khi gió chiều thổi nhẹ từ dòng sông. Dương ở bên này dòng sông trên ấy là mạch sống cuộc đời ấp ủ nghệ thuật thăng hoa của riêng mình.

L.Q.L
(138/08-00)

Đánh giá của bạn về bài viết:

0 đã tặng

Bày tỏ cảm xúc Mã QRCode

Bình luận (0)

Xem thêm

Thương tiếc hoạ sĩ Đỗ Kỳ Hoàng

VÕ QUÊLTS: Hoạ sỹ Đỗ Kỳ Hoàng nguyên ủy viên thường vụ Hội LH.VHNT TT.Huế, nguyên chủ tịch Hội Mỹ thuật TT.Huế, nguyên giảng viên Đại học Nghệ thuật Huế v.v... đã từ trần ngày 26 tháng 10 năm 2006, hưởng thọ 75 tuổi.Thương tiếc người hoạ sỹ tài danh xứ Huế, Sông Hương xin đăng bài viết của nhà thơ Võ Quê và xin được coi đây như một nén hương tưởng niệm.
Tưởng niệm một hoạ sĩ tài hoa xứ Huế: Tôn Thất Văn

BỬU NAMThế là Huế vĩnh biệt thêm một hoạ sĩ tài hoa: Tôn Thất Văn.Nói là thêm, bởi Huế và giới nghệ thuật cố đô đã lần lượt giã biệt liên tiếp trong mấy năm vừa qua, nhiều người con ưu tú trong giới hội hoạ - mỹ thuật: Bửu Chỉ, Dương Đình Sang, bây giờ lại đến Tôn Thất Văn. Không kể trước đó nữa là hoạ sĩ Phạm Đăng Trí, nữ điêu khắc gia Điềm Phùng Thị...
Không gian Lê Bá Đảng

Đã từng tham gia nhiều lần Festival Huế, đến Festival Huế 2006 hoạ sĩ tài danh Lê Bá Đảng đã đi đến một quyết định lớn của đời mình là trở về hẳn với Việt Nam, với Huế bằng việc hình thành trung tâm Mỹ thuật Lê Bá Đảng - một dạng bảo tàng mỹ thuật của nhà danh hoạ Việt Nam tại Huế. Sông Hương xin giới thiệu với bạn đọc vài nét về không gian Lê Bá Đảng.
Huế - Nơi quy tụ các nhà điêu khắc tài hoa của Việt Nam và thế giới

LÊ VIẾT XÊCó thể nói như vậy bởi sau 3 lần tổ chức trại sáng tác điêu khắc Quốc tế tại Huế đã có 58 nhà điêu khắc của gần 50 quốc gia và 33 nhà điêu khắc nổi tiếng của Việt Nam tham dự trại.
Cái động trong hội họa trừu tượng Trương Bé

ĐẶNG MẬU TỰUTrương Bé đã chọn nghiệp và anh đi suốt đời mình. Tốt nghiệp Đại học Mỹ thuật Hà Nội năm 1974, hoạt động mỹ thuật tại Quảng Trị, thực tập tại Budapest 1983 – 1986, công tác giảng dạy tại Đại học Nghệ thuật Huế, nguyên là Hiệu trưởng Trường Đại học Nghệ thuật Huế và hiện là Ủy viên BTK Hội Mỹ thuật Việt Nam nhiệm kỳ 2000 – 2005, và giảng dạy tại trường Đại học Nghệ thuật Huế và một số trường các tỉnh miền Trung.
Hoạ sĩ song sinh Thanh - Hải và những cái riêng

PHAN THANH BÌNHHuế - thành phố nhỏ bé và lặng lẽ với núi Ngự mờ xa và dòng Hương suốt bao năm tháng lững lờ, dường như chỉ tương hợp với những gì vừa phải nền nã, kín đáo gợi tưởng thành cổ rêu phong cổ kính. Người ta đã quá quen thuộc với những bài thơ tao nhã, những nhà vườn êm ả, những bức tranh thiếu nữ "tóc gió thôi bay" trong màu lam tím mơ mộng...
Một nét tính cách của chị Điềm Phùng Thị

PHẠM THỊ CÚCLTS: Khi nghệ sĩ Điềm Phùng Thị qua đời thì số Sông Hương gần nhất đã in xong, không kịp đưa tin, không kịp nói lời vĩnh biệt! Nhân tuần lễ chung thất (49 ngày mất) của bà, Sông Hương trân trọng giới thiệu 2 bài viết sau đây và xin được coi như một nén hương tưởng nhớ người nghệ sĩ tài hoa đã có nhiều cống hiến cho nghệ thuật nước nhà và nhân loại.SH
Alphabet và trò chơi hình học của Điềm Phùng Thị

LÊ THỊ MỸ ÝNhiều người ví Điềm Phùng Thị, nhà điêu khắc nổi tiếng nhất Việt Nam thế kỷ XX, người đã được ghi danh trong từ điển Larrouss là "chiếc cầu nối "Đông Tây trong một cuộc hội thoại siêu ngôn ngữ. Bởi rõ ràng, Điềm Phùng Thị đã mang Việt trong những dáng hình tạo khắc đi vào mỹ thuật thế giới và từ đó lại trở về với chúng ta bằng thứ ngôn ngữ mới - ngôn ngữ những mẫu tự được ví như các chữ cái alphabet trong trò chơi hình học.
Mấy đoạn đời với chuyện vẽ vời

Đã là hoạ sĩ thì cả đời chỉ vẽ. Xin lỗi tôi không nhớ là hỏi vẽ hay ngã vẽ.Nhưng Hỏi hay Ngã chi tôi cũng cứ tiếp tục vẽ. Mở mắt ra là xông vào vẽ. hình như sống để mà vẽ và vẽ để mà sống.
Khi người ta ba mươi tuổi

Một lần ghé lại xưởng vẽ của Huy ở đường Trần Quang Khải thành phố Huế, tôi hơi bị bất ngờ trước cách nghĩ của Huy về thời gian. Trong căn phòng hẹp mờ bụi và ánh sáng, mùi sơn dầu ngai ngái, bức tranh “Đồng hồ máu” (tôi tạm đặt tên như vậy) cứ đỏ lên rờn rợn như một nỗi ám ảnh.
Người nghệ sĩ 40 năm đi tìm cái đẹp

Vào những ngày Tháng Tám này bốn năm trước, cuộc triển lãm 32 tác phẩm hội họa trừu tượng với tiêu đề “Không gian và tiết điệu” của họa sĩ Vĩnh Phối tổ chức tại Hà Nội được dư luận chú ý.
Phòng tranh tháng năm của 7 hoạ sĩ Huế

Triển lãm theo nhóm đã là truyền thống có từ nhiều năm nay của các họa sỹ Huế. Bên cạnh một số triển lãm cá nhân thỉnh thoảng mới xuất hiện thì triển lãm nhóm dễ có điều kiện ra mắt thường xuyên hơn.
Xem tranh "Cản nhận Huế"

Nhân dịp kỷ niệm 5 năm UNESCO công nhận Huế là "Di sản Văn hóa Nhân loại" (1993 - 1998), Hội Mỹ thuật Thành phố Hồ Chí Minh và một nhóm họa sĩ đã cùng nhau tổ chức một chuyến đi về Huế để sáng tác tại chỗ.