Lên A Lưới gặp “thiếu nữ” 90 tuổi trong điệu khèn bè
Người Pa Kô ở A Lưới, Thừa Thiên – Huế và nhiều dân tộc vùng cao khác đều có nghệ nhân khèn bè nhưng điệu khèn lúc thì như nắng mới, như gió mơn man, như lau lách rì rào; khi thì da diết như tiếng lá khô chậm rãi rời cành…, thì chỉ có được trong điệu khèn Kăn A Kết. Điệu khèn nổi tiếng những năm 60, 70 của thế kỷ trước, lưu truyền trong dân gian nhưng rất ít người biết được…
Sau gần mười năm xa cách, xuân Giáp Ngọ này tôi mới có dịp quay lại vùng A Lưới, tìm đến ngôi nhà của già làng Quỳnh Mer – người lưu giữ nhiều truyền thuyết dân gian của các tộc người sinh sống trên dãy Trường Sơn. Khách đến vào dịp đầu Xuân hay những ngày làng có cuộc vui thường được già Quỳnh Mer kể chuyện bằng khèn. Tiếng khèn bè của già Quỳnh Mer kể cho tôi nghe về người con gái Pa Kô có tên là Kăn A Kết, xinh đẹp, giỏi giang. Gần bảy mươi năm về trước Kăn A Kết cùng gia đình từ làng A Ramon, xã Đông Sơn ở biên giới Việt – Lào chuyển về làng A Nin sinh sống. Người con gái đẹp được xem như viên ngọc quý của làng và điệu khèn Kăn A Kết cũng bắt đầu từ đó.
Rời nhà già làng Quỳnh Mer, chúng tôi đi tìm Kăn A Kết. Sau gần hai tiếng đồng hồ đi khắp làng A Nin, chẳng ai biết Kăn A Kết ở đâu, chuẩn bị ra về thì một cô gái trẻ hé lộ cho chúng tôi thông tin về người chơi bài khèn Kăn A Kết giỏi nhất, từng biết Kăn A Kết, đó là già Ku Veh.
Già Ku Veh sống trong ngôi nhà tranh tuềnh toàng. Sau khi thổi bài ca Kăn A Kết, già thú nhận đã từng theo nhiều người trong làng đến nhà người đẹp thổi cho nàng nghe bài hát này. Theo lời già, nàng là con gái trong một gia đình trung lưu, dáng người thon thả, gương mặt bầu bĩnh. Cái duyên khiến các chàng trai mê đắm Kăn A Kết, đó là nàng ăn nói rất khéo. Nàng thường dùng lối nói ví von để khen tặng và đáp lời khách.
Theo tục lệ, trai làng các vùng muốn được trò chuyện với nàng phải mang lễ vật đến tặng gồm tiền đồng, hạt cườm, trang sức hay đồng bạc hoa xòe (một đồng mua được một con trâu lớn theo giá thời bấy giờ). Cũng giống như những trai làng ngày ấy, già Ku Veh cũng không biết ai là người sáng tác ra bài khèn Kăn A Kết. Chỉ biết rằng, rất nhiều chàng trai thuộc điệu khèn này, hễ chàng trai nào thổi hay được nàng để ý là vui lắm rồi.
Hằng đêm, trai làng đứng quanh sân nhà nàng thổi bài Kăn A Kết. Lời bài khèn có đoạn nói rằng: "Có người đàn ông xấu nhưng lại lấy được người đẹp. Anh thổi khèn hay, sao em không xuống sàn nói chuyện cùng anh... Em đừng ưng người xấu. Em theo anh nhé, theo anh nhé!...”.
Cuối cùng, một chàng trai giàu có mang theo 30 chiếc chiêng, thanh la, 60 hạt cườm, hoa tai bạc đầy một giỏ, trâu bò mấy chục con... đến cưới nàng làm vợ. Ngày nàng lên kiệu hoa, nhiều chàng trai nhớ nàng đã cùng nhau thổi bài ca Kăn A Kết. Về sau, bài ca này lưu truyền trong dân gian và trở thành làn điệu không thể thiếu trong mỗi dịp hội hè của đồng bào sống trên dãy Trường Sơn.
Trên đường trở về, chúng tôi gặp một người phụ nữ, chị bảo rằng, biết người tên Kăn A Kết và dẫn chúng tôi vào căn nhà nhỏ, được bao quanh bởi những cây hồng trĩu quả. Nghe tiếng người lạ, một bà già bước ra từ vườn hồng, nhìn cốt cách và gương mặt, chúng tôi biết mình đã gặp được người cần tìm. Kăn A Kết trước mặt chúng tôi vẫn giữ được cốt cách của bông hoa đậm hương sắc núi rừng. Con trai nuôi của Kăn A Kết là anh Kê Ru Lô, Phó Chủ tịch thị trấn A Lưới. Bà được anh Kê Ru Lô nhận làm mẹ nuôi và đưa về chăm sóc hơn hai mươi năm nay do bà không còn người thân thích nào. Kăn A Kết còn có tên là Kăn Thai, sinh năm 1924, nguyên quán ở A Rưm, xã Hồng Nam. Xuân Giáp Ngọ này "mỹ nhân” Kăn A Kết tròn 90 tuổi. Anh Kê Ru Lô kể, có rất nhiều người muốn mời bà Kăn A Kết về chăm sóc, phụng dưỡng như mẹ già nhưng bà đã chọn gia đình anh.
Những hồi ức quá khứ của mỹ nhân đại ngàn dần hiện về trong câu chuyện với chúng tôi. Cụ Kăn A Kết không còn nhớ được nhiều, chỉ biết rằng, ngày ấy người chiếm lĩnh trái tim nàng tên là Khui, sống ở biên giới Việt – Lào. Chính Khui là người đã sáng tác nên bài ca Kăn A Kết lưu truyền lại cho các thế hệ sau. Chàng Khui mất vì bệnh nặng khi mới 20 tuổi.
Kỷ vật Kăn A Kết còn giữ lại là một chuỗi hạt cườm hình tứ giác mà bà đã mang theo gần bảy mươi năm nay. Thuở trước, nó có thể đổi được mấy con trâu. Sau này, Kăn A Kết lập gia đình với người có tên là Quỳnh Thôn, cuộc sống gia đình gặp nhiều khó khăn, hai người có với nhau 6 người con nhưng tất cả đều mất trong chiến tranh.
Kăn A Kết giờ đang hạnh phúc với gia đình người con nuôi. Xuân đến rồi xuân qua, đôi mắt "nàng” nay đã không còn nhìn rõ vạt hoa tím biếc trước sân nhà thế nhưng điệu khèn Kăn A Kết thì vẫn ngọt ngào cùng năm tháng.
Theo daidoanket.vn
Tải mã QRCode
.png "Địa danh học và việc nghiên cứu địa danh các tỉnh Trung Trung Bộ")
-
Tối 18/11, tại Trường Đại học sư phạm Huế đã diễn Lễ tổng kết và trao giải Hội thi Sáng tạo Kỹ thuật tỉnh Thừa Thiên Huế lần thứ X năm 2020. Tham dự buổi lễ có Chủ tịch UBND tỉnh Phan Ngọc Thọ, cùng đại diện lãnh đạo các sở, ngành, địa phương.
-
Về phương án tìm kiếm, Bộ Chỉ huy quân sự tỉnh Thừa Thiên - Huế cho biết lực lượng cứu hộ sẽ tập trung tìm kiếm các nạn nhân dưới lòng sông Rào Trăng. Khu vực tìm kiếm có chiều dài khoảng 100 m nằm cạnh hiện trường vụ sạt lở.
-
Chiều ngày 16/11, UVTV Tỉnh ủy, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Nguyễn Thanh Bình đã có buổi tiếp và làm việc với đoàn công tác Cơ quan Lương thực và Nông nghiệp Liên hợp quốc (FAO) tại Việt Nam do ông Nguyễn Song Hà, Trợ lý Trưởng đại diện FAO tại Việt Nam làm trưởng đoàn về chương trình hỗ trợ nhân đạo khẩn cấp dành cho các hộ dân chịu ảnh hưởng nặng nề do bão lũ gây ra trên địa bàn tỉnh Thừa Thiên Huế trong tháng 10 vừa qua.
-
Ngân hàng Nam Á và Hoàng Gia group vừa tài trợ tỉnh Thừa Thiên Huế 500 triệu đồng hỗ trợ người dân xây dựng 10 căn nhà chống lũ. -
Theo Ban Chỉ huy PCTT và TKCN tỉnh, tính đến 16h00 chiều ngày 15/11, thống kê thiệt hại bước đầu bão số 13 (Vamco) trên địa bàn tỉnh Thừa Thiên Huế không có thiệt hại về người.
-
gày 13/11, UBND tỉnh đã ban hành Công văn số 10249 /UBND-NN về việc triển khai các công tác ứng phó với cơn bão số 13.
-
Chiều ngày 12/11, Liên hiệp các Hội Văn học nghệ thuật tổ chức chương trình giới thiệu tập thơ “Bài thơ của một người yêu nước mình” của nhà thơ Trần Vàng Sao do Nhà xuất bản Hội Nhà văn và Công ty Văn hóa & Truyền thông Nhã Nam phát hành.
-
Sáng ngày 12/11, tại hội trường Đại học Huế, đã diễn ra Lễ chào đón Tân sinh viên thế hệ thứ 10 của Quỹ học bổng Vietseeds tại Huế.
-
áng 9/11/2020, tại Thành ủy Huế, Tỉnh ủy Thừa Thiên Huế tổ chức Lễ công bố quyết định của Ban thường vụ Tỉnh ủy về công tác cán bộ. Ủy viên Trung ương Đảng, Bí thư Tỉnh ủy, Chủ tịch HĐND tỉnh Lê Trường Lưu đã đến dự và trao Quyết định. Cùng dự có UVTV Tỉnh ủy, Trưởng Ban tổ chức Tỉnh ủy Phan Xuân Toàn. Về Thành ủy Huế có đồng chí Trần Hùng Nam – Phó Bí thư Thường trực Thành ủy; đồng chí Hoàng Hải Minh – Tỉnh ủy viên, Phó Bí thư Thành ủy, Chủ tịch UBND thành phố Huế và các đồng chí trong Ban thường vụ Thành ủy Huế.
-
Chiều 9/11/2020, UBND tỉnh đã có buổi làm việc với báo điện tử VnExpres về việc tổ chức giải chạy VnExpress Marathon Huế.
-
Đồng chí Nguyễn Đình Khang, Chủ tịch Tổng LĐLĐ Việt Nam vừa có buổi thăm hỏi và tặng quà hỗ trợ nhân dân và đoàn viên CĐ khắc phục thiệt hại do lũ lụt tại tỉnh Thừa Thiên Huế.
-
VĂN
- Tia nắng sau mưa - Trần Nhật
- Chông chênh ngày lũ - Lê Vũ Trường Giang
- Còn cây nảy chồi - Đông Hà
- Lớp học ở lầu 5 - Thái Hạo
- Duyên nghệp với nghề - Lê Thị Hoài Nam
-
Chiều ngày 03/11, tại trụ sở UBND tỉnh, tập đoàn Công nghiệp - Viễn thông Quân đội Viettel đã trao tặng số tiền 3 tỷ đồng nhằm hỗ trợ tỉnh Thừa Thiên Huế khắc phục hậu quả bão lụt.
-
Chiều ngày 03/11, đoàn công tác của Bộ Xây dựng đã trao 1 tỷ đồng cho tỉnh Thừa Thiên để khắc phục hậu quả bão lụt.
-
Phó Chủ tịch UBND tỉnh Phan Thiên Định vừa có buổi họp giao ban với điểm cầu sở chỉ huy tiền phương tại xã Phong Xuân về công tác cứu hộ, cứu nạn các nạn nhân tại khu vực thủy điện Rào Trăng 3.
-
Sáng ngày 2/11, Tạp chí Sông Hương đã đồng hành cùng Hội Liên hiệp Phụ nữ và Đoàn Thanh niên xã Tứ Dân, huyện Khoái Châu, tỉnh Hưng Yên tổ chức trao quà cho bà con vùng lũ tại huyện Quảng Điền.
-
Chiều ngày 30/10, tại trụ sở UBND tỉnh, Đoàn công tác của Công ty BaoSteel Can Making đã đến thăm hỏi và trao tặng số tiền 500 triệu đồng nhằm hỗ trợ tỉnh Thừa Thiên Huế khắc phục hậu quả do lũ lụt gây ra.
-
Chiều ngày 30/10, Văn phòng UBND tỉnh đã trao tặng số tiền hơn 669 triệu đồng do các cá nhân, tổ chức, doanh nghiệp và anh chị em đồng nghiệp giúp đỡ cho 02 con của liệt sỹ Phạm Văn Hướng.
-
Ngày 31/10/2020, Liên đoàn Lao động thành phố Huế đã tổ chức Phiên chợ 0 đồng cho đoàn viên, người lao động bị ảnh hưởng bởi những cơn bão lũ vừa qua.
-
Ngày 29/10, UBND Tỉnh đã ban hành Công văn số 9723/UBND-CT về việc triển khai công tác ra quân tổng vệ sinh trên địa bàn toàn tỉnh để khắc phục hậu quả lụt bão, thực hiện công tác tổng dọn vệ sinh kết hợp triển khai Đề án Ngày Chủ Nhật xanh trên địa bàn toàn tỉnh.
.png)
.png)
