Lên A Lưới gặp “thiếu nữ” 90 tuổi trong điệu khèn bè
Người Pa Kô ở A Lưới, Thừa Thiên – Huế và nhiều dân tộc vùng cao khác đều có nghệ nhân khèn bè nhưng điệu khèn lúc thì như nắng mới, như gió mơn man, như lau lách rì rào; khi thì da diết như tiếng lá khô chậm rãi rời cành…, thì chỉ có được trong điệu khèn Kăn A Kết. Điệu khèn nổi tiếng những năm 60, 70 của thế kỷ trước, lưu truyền trong dân gian nhưng rất ít người biết được…
Sau gần mười năm xa cách, xuân Giáp Ngọ này tôi mới có dịp quay lại vùng A Lưới, tìm đến ngôi nhà của già làng Quỳnh Mer – người lưu giữ nhiều truyền thuyết dân gian của các tộc người sinh sống trên dãy Trường Sơn. Khách đến vào dịp đầu Xuân hay những ngày làng có cuộc vui thường được già Quỳnh Mer kể chuyện bằng khèn. Tiếng khèn bè của già Quỳnh Mer kể cho tôi nghe về người con gái Pa Kô có tên là Kăn A Kết, xinh đẹp, giỏi giang. Gần bảy mươi năm về trước Kăn A Kết cùng gia đình từ làng A Ramon, xã Đông Sơn ở biên giới Việt – Lào chuyển về làng A Nin sinh sống. Người con gái đẹp được xem như viên ngọc quý của làng và điệu khèn Kăn A Kết cũng bắt đầu từ đó.
Rời nhà già làng Quỳnh Mer, chúng tôi đi tìm Kăn A Kết. Sau gần hai tiếng đồng hồ đi khắp làng A Nin, chẳng ai biết Kăn A Kết ở đâu, chuẩn bị ra về thì một cô gái trẻ hé lộ cho chúng tôi thông tin về người chơi bài khèn Kăn A Kết giỏi nhất, từng biết Kăn A Kết, đó là già Ku Veh.
Già Ku Veh sống trong ngôi nhà tranh tuềnh toàng. Sau khi thổi bài ca Kăn A Kết, già thú nhận đã từng theo nhiều người trong làng đến nhà người đẹp thổi cho nàng nghe bài hát này. Theo lời già, nàng là con gái trong một gia đình trung lưu, dáng người thon thả, gương mặt bầu bĩnh. Cái duyên khiến các chàng trai mê đắm Kăn A Kết, đó là nàng ăn nói rất khéo. Nàng thường dùng lối nói ví von để khen tặng và đáp lời khách.
Theo tục lệ, trai làng các vùng muốn được trò chuyện với nàng phải mang lễ vật đến tặng gồm tiền đồng, hạt cườm, trang sức hay đồng bạc hoa xòe (một đồng mua được một con trâu lớn theo giá thời bấy giờ). Cũng giống như những trai làng ngày ấy, già Ku Veh cũng không biết ai là người sáng tác ra bài khèn Kăn A Kết. Chỉ biết rằng, rất nhiều chàng trai thuộc điệu khèn này, hễ chàng trai nào thổi hay được nàng để ý là vui lắm rồi.
Hằng đêm, trai làng đứng quanh sân nhà nàng thổi bài Kăn A Kết. Lời bài khèn có đoạn nói rằng: "Có người đàn ông xấu nhưng lại lấy được người đẹp. Anh thổi khèn hay, sao em không xuống sàn nói chuyện cùng anh... Em đừng ưng người xấu. Em theo anh nhé, theo anh nhé!...”.
Cuối cùng, một chàng trai giàu có mang theo 30 chiếc chiêng, thanh la, 60 hạt cườm, hoa tai bạc đầy một giỏ, trâu bò mấy chục con... đến cưới nàng làm vợ. Ngày nàng lên kiệu hoa, nhiều chàng trai nhớ nàng đã cùng nhau thổi bài ca Kăn A Kết. Về sau, bài ca này lưu truyền trong dân gian và trở thành làn điệu không thể thiếu trong mỗi dịp hội hè của đồng bào sống trên dãy Trường Sơn.
Trên đường trở về, chúng tôi gặp một người phụ nữ, chị bảo rằng, biết người tên Kăn A Kết và dẫn chúng tôi vào căn nhà nhỏ, được bao quanh bởi những cây hồng trĩu quả. Nghe tiếng người lạ, một bà già bước ra từ vườn hồng, nhìn cốt cách và gương mặt, chúng tôi biết mình đã gặp được người cần tìm. Kăn A Kết trước mặt chúng tôi vẫn giữ được cốt cách của bông hoa đậm hương sắc núi rừng. Con trai nuôi của Kăn A Kết là anh Kê Ru Lô, Phó Chủ tịch thị trấn A Lưới. Bà được anh Kê Ru Lô nhận làm mẹ nuôi và đưa về chăm sóc hơn hai mươi năm nay do bà không còn người thân thích nào. Kăn A Kết còn có tên là Kăn Thai, sinh năm 1924, nguyên quán ở A Rưm, xã Hồng Nam. Xuân Giáp Ngọ này "mỹ nhân” Kăn A Kết tròn 90 tuổi. Anh Kê Ru Lô kể, có rất nhiều người muốn mời bà Kăn A Kết về chăm sóc, phụng dưỡng như mẹ già nhưng bà đã chọn gia đình anh.
Những hồi ức quá khứ của mỹ nhân đại ngàn dần hiện về trong câu chuyện với chúng tôi. Cụ Kăn A Kết không còn nhớ được nhiều, chỉ biết rằng, ngày ấy người chiếm lĩnh trái tim nàng tên là Khui, sống ở biên giới Việt – Lào. Chính Khui là người đã sáng tác nên bài ca Kăn A Kết lưu truyền lại cho các thế hệ sau. Chàng Khui mất vì bệnh nặng khi mới 20 tuổi.
Kỷ vật Kăn A Kết còn giữ lại là một chuỗi hạt cườm hình tứ giác mà bà đã mang theo gần bảy mươi năm nay. Thuở trước, nó có thể đổi được mấy con trâu. Sau này, Kăn A Kết lập gia đình với người có tên là Quỳnh Thôn, cuộc sống gia đình gặp nhiều khó khăn, hai người có với nhau 6 người con nhưng tất cả đều mất trong chiến tranh.
Kăn A Kết giờ đang hạnh phúc với gia đình người con nuôi. Xuân đến rồi xuân qua, đôi mắt "nàng” nay đã không còn nhìn rõ vạt hoa tím biếc trước sân nhà thế nhưng điệu khèn Kăn A Kết thì vẫn ngọt ngào cùng năm tháng.
Theo daidoanket.vn
Tải mã QRCode
.png "Địa danh học và việc nghiên cứu địa danh các tỉnh Trung Trung Bộ")
-
Sáng ngày 28/6, HĐND tỉnh khóa VIII tổ chức kỳ họp lần thứ Nhất, nhiệm kỳ 2021- 2026 để bầu các chức danh thuộc thẩm quyền; đồng thời, quyết định một số nội dung quan trọng khác. Ông Lê Trường Lưu UVTW Đảng, Bí thư Tỉnh ủy, Chủ tịch HĐND tỉnh khóa VII được tín nhiệm bầu tái đắc cử chức danh Chủ tịch HĐND tỉnh khóa VIII.
-
Uỷ ban Nhân dân tỉnh Thừa Thiên Huế ban hành Kế hoạch phối hợp tổ chức Liên hoan phim Việt Nam lần thứ XXII.
-
Bộ VHTTDL đã có văn bản số 2202/BVHTTDL-DSVH gửi UBND tỉnh Thừa Thiên Huế về việc thẩm định Báo cáo kinh tế - kỹ thuật Bảo tồn, tu bổ, phục hồi và tôn tạo di tích lăng mộ Nghi Thiên Chương Hoàng hậu Từ Dũ thuộc xã Thủy Bằng, thị xã Hương Thủy, tỉnh Thừa Thiên Huế.
-
Tin từ Bảo tàng Mỹ thuật Huế, nhân kỷ niệm 100 năm Ngày sinh của cố họa sĩ Lê Bá Đảng (27/6/1921-27/6/2021), gia đình cố danh hoạ phối hợp Bảo tàng Mỹ thuật Huế tổ chức Lễ Tưởng niệm và Khai mạc Triển lãm các tác phẩm Nghệ thuật của cố danh họa Lê Bá Đảng tại làng Bích La Đông, huyện Triệu Phong, tỉnh Quảng Trị.
-
Ngày 26/6, Chủ tịch UBND tỉnh Phan Ngọc Thọ đã viết thư gửi nhân dân tỉnh Thừa Thiên Huế, người Huế xa quê và những người yêu huế Hhân kết thúc nhiệm kỳ.
-
Sáng ngày 25/6, tỉnh Thừa Thiên Huế tổ chức Hội nghị Công bố, bàn giao và triển khai thực hiện Nghị quyết số 1264/NQ-UBTVQH14 ngày 27/4/2021 của Ủy ban Thường vụ Quốc hội về việc điều chỉnh địa giới các đơn vị hành chính cấp huyện và sắp xếp, thành lập các phường thuộc thành phố Huế.
Tham dự hội nghị có Đồng chí Lê Trường Lưu, Ủy viên Trung ương Đảng, Bí thư Tỉnh ủy, Chủ tịch HĐND tỉnh; Đồng chí Phan Ngọc Thọ, Phó Bí thư Tỉnh ủy, Chủ tịch UBND tỉnh, Trưởng Đoàn ĐBQH tỉnh; Các đồng chí trong Ban Thường vụ Tỉnh ủy, Đoàn ĐBQH, Thường trực HĐND, UBND, Ủy ban MTTQ Việt Nam tỉnh.
-
Sáng 25/6, dưới sự chủ trì của UVTW Đảng, Bí thư Tỉnh ủy, Chủ tịch HĐND tỉnh Lê Trường Lưu, Ban Thường vụ Tỉnh ủy tổ chức hội nghị Tỉnh ủy bất thường để bầu bổ sung chức danh Phó Bí thư Tỉnh ủy khóa XVI, nhiệm kỳ 2020 - 2025.
-
Ngày 23/6, Đoàn công tác của tỉnh do Phó Chủ tịch UBND tỉnh Nguyễn Văn Phương làm trưởng đoàn đã tổ chức buổi kiểm tra thực tế, xem xét, quyết định thời điểm triển khai phương án tìm kiếm nạn nhân mất tích còn lại tại thủy điện Rào Trăng 3, dự kiến ngày 1/7 sẽ bắt đầu tìm kiếm.
-
Thông tin từ Trung tâm Bảo tồn Di tích Cố đô Huế, đơn vị này vừa ra quyết định phê duyệt Thiết kế bản vẽ thi công và dự toán dự án bảo tồn, tu bổ di tích đàn Nam Giao (giai đoạn 1).
-
Sáng ngày 21/6, Sở Thông tin truyền thông tỉnh Thừa Thiên Huế đã đến thăm và chúc mừng Tạp chí Sông Hương nhân kỷ niệm 96 năm ngày Báo chí Cách mạng Việt Nam (21/6/1925 – 21/6/2021).
-
Nhân kỷ niệm 96 năm ngày Báo chí Cách mạng Việt Nam (21/6/1925 – 21/6/2021), Phòng PC03 Công an tỉnh Thừa Thiên Huế đã đến thăm và chúc mừng Tạp chí Sông Hương.
-
Sáng ngày 18/6/2021, tại Hội trường Khách sạn Morin Huế, Ban Tổ chức Cuộc thi Khởi nghiệp Đổi mới sáng tạo tỉnh Thừa Thiên Huế đã tổ chức Hội nghị Triển khai và Phát động Cuộc thi Khởi nghiệp đổi mới sáng tạo tỉnh Thừa Thiên Huế năm 2021.
-
Sáng ngày 18/6, tại trụ sở UBND tỉnh Thừa Thiên Huế đã diễn ra buổi lễ trao giải báo chí Hải Triều lần thứ II năm 2021.
-
Chiều 17/6, tại Bảo tàng Hồ Chí Minh Thừa Thiên Huế, Sở Văn hóa và Thể thao, Bảo tàng Hồ Chí Minh Thừa Thiên Huế phối hợp với Bảo tàng Hồ Chí Minh Trung ương tổ chức khai mạc triển lãm chuyên đề "Người đi tìm hình của nước". Triển lãm nhân kỷ niệm 110 năm ngày Bác Hồ ra đi tìm đường cứu nước (5/6/1911-5/6/2021).
-
Sáng ngày 17/6, Chủ tịch UBND tỉnh Phan Ngọc Thọ đã có buổi gặp mặt các văn nghệ sĩ trên địa bàn tỉnh để lắng nghe ý kiến đóng góp, xây dựng cho Huế phát triển.
-
Trung tâm Bảo tồn Di tích Cố đô Huế vừa có thông báo thời gian mở cửa trở lại phục vụ khách tham quan tại các điểm di tích thuộc Quần thể di tích Cố đô Huế, kể từ 13 giờ 00, ngày 11/6/2021.
-
Ngày 11/6, UBND tỉnh Thừa Thiên Huế vừa ban hành công văn về việc thống nhất thời gian khảo sát để quyết định thời điểm và phương án triển khai giai đoạn tìm kiếm tiếp theo đối với các nạn nhân còn mất tích tại thủy điện Rào Trăng 3 (xã Phong Xuân, huyện Phong Điền).
-
Chiều 10/6, Hội đồng Bầu cử quốc gia họp báo công bố kết quả bầu cử ĐBQH khóa XV và danh sách những người trúng cử ĐBQH.
-
Ngày 09/6, Chủ tịch UBND tỉnh Phan Ngọc Thọ đã ký ban hành Công văn chỉ đạo các các sở, ngành triển khai thực hiện công trình bảo tồn, tu bổ di tích Ưng Bình tại Châu Hương Viên.
-
Khảo sát sơ bộ cho thấy trong hành trình cứu nước, Văn Ba - Nguyễn Ái Quốc - Hồ Chí Minh đã trải qua gần 20 công việc, nghề nghiệp khác nhau. Những công việc của nhà nông, công nhân, thợ thuyền, trí thức, thương gia, Bác đều đã từng làm. Trong tất cả những danh hiệu mà Người được vinh danh, Bác chỉ nhận mình là người yêu nước và nhà cách mạng chuyên nghiệp là công việc mà Người theo đuổi suốt cuộc đời.
.png)
.png)
