Hồng Nhu - ngọn gió chướng miệt đầm

16:35 18/08/2008
VỌNG THẢO... " Đôi trai gái đến nhót từ trong thau ra mỗi người một con cá ngậm ngang mồm, trút bỏ áo quần, trần truồng dắt tay nhau xuống nước. Hai con cá ấy là lễ vật dâng Thần Đầm. Chúng sẽ chứng kiến cái giờ phút linh thiêng hòa nhập làm một của đôi vợ chồng mới cưới, ngay trong lòng nước... Cuộc giao phối xong, đôi trai gái mới được há miệng. Hai chú cá liền bơi đi...".

Hình như đấy là một đoạn trích nhỏ của huyền thoại? Hay một câu chuyện cổ tích vừa lạ vừa quen đối với những người dân đầm Mỹ Lợi, Cầu Hai - chốn quê đã sinh ra một Hồng Nhu tài hoa với lối viết văn xuôi chín đầy kinh nghiệm?
Đoạn trích nhỏ trong truyện ngắn "Lễ hội ăn mày”, và tập truyện cùng tên xuất bản năm 2001 của Hồng Nhu như dẫn dắt người đọc miên man trong những mê cung huyền tưởng. Không bất ngờ, ấn tượng bởi kết cấu và thời gian rối theo kiểu "đục lỗ thủng bằng thời điểm để quay nhìn lại" của tác giả tiên phong dòng ý thức M.Proust nhưng người đọc thật sự bất ngờ trước nghệ thuật xây dựng truyện bằng những chi tiết tưởng chừng không bao giờ có thực của nhà văn. Đi sâu vào đoạn khúc trong cuộc đời một người đàn bà, một cô bé ăn mày đến một đời làm vợ trên hoang vu đầm phá, sự mặn mà kinh nghiệm của nhà văn khiến ông mang vào tác phẩm hơi thở của gió lạnh biển khơi và tràn trề những hy vọng ấm áp trong nhiều đoạn cắt, càng tô đậm thêm phong tục, lối sống của con người miệt đầm. Vừa "lạ hóa", vừa huyền tưởng, "Lễ hội ăn mày", là cuốn phim được lắp ghép bằng thủ pháp nghệ thuật điện ảnh hiện đại. Có những ngày rằm tháng 7 không nghi ngút trầm hương lễ cúng cô hồn của người dân xứ Huế mà mang dáng dấp của một lễ hội cổ xưa, khấp khởi yêu thương và buồn vui trầm lắng.
Toàn bộ tập truyện ngắn của Hồng Nhu bao gồm những hình ảnh sông nước, đất trời, tình người và số phận... bằng những khám phá của một linh hồn gió chướng chỉ thích đi vào tâm hồn trong sâu cùng ngõ ngách và bộc lộ thái độ sống của mình. "Những điều tốt đẹp, vẹn toàn không phải tự trên trời rơi xuống mà con người phải tự tìm lấy, tự giành lấy" (Giếng loạn)...
Phải chăng, từ một chuyển kết giản đơn ấy mà người thợ săn đã tìm rừng làm bạn, và biết xót xa trước nụ nhài mong manh không nở nổi giữa mùa đông hay những cánh chim vàng anh cũng manglại vấn vương khi chia lìa đôi lứa. Với "Người trong rừng sớm", người đọc có lúc không khỏi băn khoăn chất na ná "Muối của rừng" của Nguyễn Huy Thiệp. Nhưng không... Những băn khoăn của nhân vật chính khác xa với cái kết huyền thoại của lão Diên thợ rừng lão luyện trước mùa hoa tử huyền. Nhà văn như không nói gì cả. Thế giới lại được đẩy lùi ra xa và cứ thế những ngôn ngữ tự mình gắn kết, tôn tạo những ẩn ngữ giản dị, làm tác phẩm vừa "đời thường" vừa không kém phần tinh tế. Ở nhiều truyện ngắn, sự chậm rãi của con chữ được kéo dài thái quá. Đó không phải là một giãi bày. Đỉnh cao của giản dị như bất chợt hóa thành vô thiếc, và 9 truyện ngắn trong tập truyện là dòng chảy của nước, của sự chìm sâu từ nước đến gió chướng lạnh mù; mang vô thứ hiển bày giữa những cốt truyện thâm trầm, hồn hậu.
Vừa yêu thương, vừa sáng tạo những ước vọng, gian khổ, âu lo của con người, trong nhiều tác phẩm khác của mình, ngọn gió chướng miệt đầm ấy càng trải qua thời gian, càng chín tới, càng kết tinh sự mặn mòi của biển trời vào tâm hồn sông nước. Giữa biển trời mênh mang ấy, "Lễ hội ăn mày" của Hồng Nhu đã vượt qua hành trình của những giới hạn, chậm rãi rong chơi giữa bến không cùng!
Huế, 1.2002
V.T

(nguồn: TCSH số 158 - 04 - 2002)

 

Đánh giá của bạn về bài viết:
0 đã tặng
0
0
0
Bình luận (0)
Tin nổi bật
  • BÍCH THU(Đọc Tô Hoài - Đời văn và tác phẩm của Hà Minh Đức, Nxb Văn học, 2007)Tô Hoài - Đời văn và tác phẩm của Hà Minh Đức là cuốn sách tập hợp những ghi chép và nghiên cứu về nhà văn Tô Hoài, một tác gia lớn của văn học Việt Nam hiện đại. Đây là cuốn sách đầu tiên kết hợp hai phương diện ghi chép và nghiên cứu, góp một cách tiếp cận đa chiều và cập nhật về con người và sự nghiệp của nhà văn.

  • NGUYỄN QUANG HÀ(Đọc Từ đá vắt ra  của Trần Sĩ Tuấn)Chiếc áo choàng mà tác giả nói ở đây là chiếc áo blouse trắng của người thầy thuốc. Tác giả là bác sĩ. Chắc anh đang làm thơ về nghề nghiệp của mình.Trong đời có bốn bậc thầy được nhân dân ngưỡng mộ: Thầy thuốc chữa bệnh, thầy giáo dạy học, thầy cúng, thầy phù thủy cùng dân tìm cõi tâm linh.

  • HẢI TRUNGKhoa tuyên bố với tôi: mình viết truyện ngắn đây, không phải để thành nhà gì cả, cốt để cho mấy đứa con làm gương mà học tập. Tôi ngờ ngợ, cứ nghĩ là anh nói vui vì chơi với đám bạn văn chương mà bốc đồng buột miệng. Ai ngờ anh viết thật, viết say sưa, viết để quên và để nhớ.

  • VĂN CẦM HẢIVề phía biển, là thường nhân di du với cõi minh mang nhưng Nguyễn Thanh Tú, biển là nơi anh được vời vợi nỗi cô đơn của một loài thân phận có tên là thơ!

  • MAI VĂN HOANHồn đầy hoa cúc dại là tập thơ thứ bảy của Lâm Thị Mỹ Dạ. Thơ Dạ đã có rất nhiều người bàn luận, bình phẩm. Mỗi người có một cách cảm nhận riêng. Bài viết của Ngô Minh mới đây giúp cho độc giả biết thêm những uẩn khúc, những góc khuất trong cuộc đời của Dạ.

  • DUNG THÙYĐây là tập thơ đầu tay của tác giả Nguyễn Thị Anh Đào do NXB Đà Nẵng ấn hành với cảm xúc tròn đầy và một tâm hồn nồng ấm. Là một cây bút trẻ đang độ sung sức, chị có nhiều thơ và truyện ngắn đăng trên các báo, tạp chí và Ngày không trở lại gói ghém những niềm riêng.

  • LÝ HẠNH(Đọc Thơ tặng của nhà thơ Ngô Minh)Ngô Minh là nhà thơ, nhà văn, nhà báo, vì thế mà cố nhà văn Nguyễn Xuân Hoàng đã từng nói về ông một cách trìu mến: “Ba con người trong một con người thâm thấp”. Có một điều đặc biệt, chính con người thâm thấp ấy đã phân thân thành 3 con người khác nhau, mà con người nào cũng “ra hồn ra vía” cả.

  • FRANCOIS BUSNELKiran Desai là nữ văn sĩ người Ấn Độ. Cô sinh năm 1971 tại Dehli. Là con gái của nữ tiểu thuyết gia Anita Desai. Kiran Desai lớn lên và học tiểu học ở Dehli đến năm 14 tuổi. Sau đó, cô cùng mẹ sang Anh Quốc, rồi Hoa Kỳ, học trung học ở tiểu bang Massachussettes. Cô theo học lớp viết văn ở Virginie và sau đó học Đại học Columbia ở NewYork.

  • TRẦN HUYỀN SÂM Một mùa đông ở Stockholm của Agneta Pleijel là một hiện tượng nghệ thuật độc đáo, tiêu biểu cho tính chất “đả phá thể loại” của tiểu thuyết hiện nay. Tác phẩm dung nạp nhiều đặc tính của tiểu thuyết Châu Âu hậu hiện đại: Phép giản lược tối thiểu, lối kể chuyện tung hứng, thủ pháp lạ hoá hình thức văn bản tác phẩm, đặc biệt là kiểu tự thuật “đánh tráo” chủ thể trần thuật.

  • HỒ THẾ HÀSerenade của Peter Kihlgard là một truyện ngắn có cấu trúc hiện đại. Trước hết là ở nghệ thuật ngôn từ và điểm nhìn văn bản.

  • BỬU NAM Hình thức lạ lùng gây tò mòTrước hết về mặt hình thức, tiểu thuyết khêu gợi sự tò mò ở người đọc với cách bố trí các tiêu đề in hoa, dày đặc đến hàng trăm suốt tác phẩm, xen lẫn các tiêu đề bằng tiếng Anh “I have been calling for more than an hour... But It's me”...

  • NHỤY NGUYÊN

    Sự đặc biệt của dòng thơ hậu chiến là luôn luôn khuấy động trong cái mênh mông vô chừng tưởng đã lắng xuống những vỉa quặng lấp lánh sau 30 năm đằng đẵng.

  • PHẠM QUÝ VINH Sau khi lên nắm chính quyền ở miền Nam Việt Nam, Ngô Đình Diệm đã thi hành một chính sách đối nội hết sức phản động. Chính quyền Ngô Đình Diệm đã sử dụng nhiều thủ đoạn nham hiểm nhằm khủng bố những người kháng chiến, những người yêu nước.

  • VŨ NGỌC KHÁNHLTS: Ngày 17-11-2007, tại Văn miếu Quốc tử giám Hà Nội, Trung tâm Minh Triết Việt đã tổ chức Lễ tưởng niệm các nhà giáo Đông Kinh Nghĩa Thục. Giới trí thức học thuật của Hà Nội, nhiều thanh niên, sinh viên và hậu duệ của một số nhà Đông Kinh Nghĩa Thục (ĐKNT) đã đến dự.

  • MAI VĂN HOAN     Nhà xuất bản Văn học vừa ấn hành tập thơ Cõi lặng của Nguyễn Khoa Điềm. Cõi lặng gồm 56 bài, đa phần được viết sau khi tác giả nghỉ hưu. Điều đó cũng là lẽ thường. Các nhà thơ như Nguyễn Trãi, Nguyễn Công Trứ, Nguyễn Khuyến... đều như thế cả. Khi đương chức họ bận trăm công nghìn việc. Phải đến lúc nghỉ hưu họ mới sống thoải mái hơn, dành nhiều thời gian cho thơ hơn. Đọc Cõi lặng ta mới thấu hiểu tâm trạng của nhà thơ, mới nghe được nhịp đập của một trái tim nhiều trăn trở.

  • HỒNG NHU“Trường đại học của tôi” là cuốn sách thứ 4 của Nguyễn Nguyên An (tức Nguyễn Văn Vinh) trình bạn đọc trong khoảng mười năm trở lại đây. Ba cuốn trước là truyện ngắn, cuốn này là truyện dài.

  • NGUYỄN KHẮC PHÊChỉ mới qua hai tác phẩm “Báu vật của đời”(NXB Văn nghệ TPHCM, 2001) và “Đàn hương hình”(NXB Phụ nữ, 2002), Mạc Ngôn - nhà văn “hạng nhất” thuộc Cục Chính trị Bộ Tổng Tham mưu Quân giải phóng Nhân dân Trung Quốc - đã trở nên nổi tiếng ở Việt Nam, thậm chí đã vượt lên cả những “ngôi sao” quen thuộc như Giả Bình Ao, Trương Hiền Lượng, Vương Mông... và cả nhà văn Cao Hành Kiện (Noben 2001).

  • ĐỖ XUÂN NGÂNTôi hân hạnh được đọc tác phẩm Đời hoa, tập tản văn của nhà văn Nguyễn Khắc Phê do Nhà xuất bản Hội Nhà văn ấn hành 1999.

  • NGUYỄN QUANG HÀ(Đọc Lãng Đãng Mây Trời của Thanh Nhơn - NXB Thuận Hoá - năm 2001)Gấp tập thơ "Lãng đãng mây trời" lại, tôi như thấy dưới mái tóc bồng bềnh trong gió của ông là cặp mắt nhìn xa xăm, phiêu diêu, và quanh đâu đây là hương rượu nếp thơm nồng toả ra từ vành môi tủm tỉm cười của ông.

  • HOÀNG BÌNH THI (Đọc thơ HÀ MINH ĐỨC)Trong cơn mưa đầu mùa tầm tã của xứ Huế, tôi đọc lại những bài thơ của giáo sư Hà Minh Đức với một nỗi buồn riêng. Một chút ngạc nhiên mà chẳng ngạc nhiên chút nào, khi song hành với sự uyên bác trong học thuật là một tâm hồn nhạy cảm và tinh tế vô cùng.