LGT: Machu Picchu của đế quốc Inca, núi thiêng Mỹ Sơn của vương quốc Chămpa có cùng số phận đỉnh cao một nghệ thuật kỳ vĩ bị chiến tranh và thời gian tàn phá.
Mỹ Sơn 3 - tranh TPK
Vốn là người nghiên cứu văn hóa Chămpa, số phận của những phế tích ấy đã là nguồn cảm xúc thơ ca của Trần Phương Kỳ. Với lòng ngưỡng mộ huyền thoại Machu Picchu, trước đây Trần Phương Kỳ đã chuyển ngữ thành công trường ca “Trên đỉnh Machu Picchu” của P. Neruda (đăng trên Sông Hương số tháng 8 năm 1984). Giờ đây, hồn gạch đá của phế tích Mỹ Sơn được anh viết ra với tâm tình chuyến hành hương về xứ sở trầm mặc của thần linh và của thi ca.
Do khuôn khổ có hạn, Sông Hương số này xin trích giới thiệu một phần bài thơ “Hành hương hồn gạch đá” của Trần Phương Kỳ.
Phạm Tấn Hầu
TRẦN PHƯƠNG KỲ
Hành hương hồn gạch đá
Tưởng nhớ Kazimierz Kwiatkowski [Kazik]
(Trích)
giấc mơ trộn lẫn mảnh trăng gạch đá
tiếng chim bắt-cô-trói-cột vọng bên sườn núi cỏ bông lau
mây màu đêm tường tháp đổ
cỏ rêu tiếng gọi côn trùng
cô quạnh tiếng chim thần ngàn xưa vỗ cánh
dưới bóng trăng mọi vật bất thường
có thể ngồi đây một trăm năm nữa
thở & nghe tiếng núi gọi về
phía tây mặt trời máu lún dần
tiếng chim tu hú gọi thằn lằn chắt lưỡi
bóng dơi hoàng hôn mộng mị thế kỷ
gọi to nhỏ những mảnh gạch vỡ bay
những pho tượng gãy đổ
bóng chiều loang dang dở hình hài
tiếng sóng xa vọng vào lòng tháp
thung lũng không mây
suối chảy máu
lại tiếng chim hốt hoảng gọi rừng
tiếng sấm xế chiều
những tấm bia đục xóa
những dòng chữ quằn quại
tiếng hát đâu xa
qua dòng lệ buổi sáng
trời mưa trời sắp mưa
tiếng sấm xế chiều
ngồi lại với gạch đổ đá vỡ
ngồi lại giữa tiếng chim chiều tà
tiếng hát xa
trong những lòng tháp đổ
![]() |
Mỹ Sơn 7 - tranh TPK |
(…)
ai tự tra hỏi mình bằng bàn tay nhung đỏ
ai gọi kêu mình trên những điện thờ đổ vỡ
tất cả thần linh đều trở về
tất cả chim chóc đều điêu đứng
nói bằng lời gạch đá
đổ vỡ trong mơ
tự thảm sát bằng buổi chiều mộng mị
gọi những con chim đen
& con rắn xanh
vẫy vùng trong trí nhớ
sẽ mở phơi tôi trước bầy kiến đen đỏ
sẽ ngợi ca sẽ nguyền rủa
cợt cười & nhã nhặn
thần linh nơi đây đã hóa đá rồi
đã nhìn thấy những khuôn mặt gạch bi thương
những đường gờ sấm sét
ai sẽ mở phơi mình
trước cánh cửa đền thờ ngàn năm lặng lẽ
mối mọt tường hoang
con thuyền buồm ngàn năm trước còn nghe tiếng gió
con thuyền về cõi chết
con thuyền bờ bên kia
bể nước thánh cánh hoa màu xám
con thuyền bờ bên kia
rơi xuống hồn ta những tảng đá giận dữ
hãy đến mà nghe đổ vỡ
kẻ đập phá chính tâm hồn mình
con ngựa ngu si
bờm ngược gió
trăng mù mờ
rơi xuống hồn ta những viên gạch
hoa văn quằn quại
vết nứt đớn đau
âm thầm chảy máu
rơi xuống rơi xuống từ đỉnh cao
lòng ta thăm thẳm
nhảy vào đó với ngọn cỏ sương mai
nhảy vào đó với cười đùa nước mắt
sâu những đêm quên người
rong chơi với kiến đen bên bờ suối
chỉ gạch đá & cỏ
thỉnh thoảng tiếng chim
& tiếng cười chính mình
cao trên những vầng trăng mòn mỏi
bóng những ngọn tháp quỷ ma gào thét
chịu không nổi một bóng cây chim hót
những vệt trăng mọc chông
tiếng đàn bệnh hoạn
mi chết đi
tiếng đàn năn nỉ
mi chết đi
trong lòng tháp mái thuyền lật ngược
tập ngồi im
uống tiếng con chim hót sớm mai
những gờ gạch bệch bạc
những gờ gạch thách thức thời gian
quái
tiếng con chim xa hút
trên cành cây lạ
với bầy voi
hót đã ngàn năm trước
sao còn rúng động hồn ta
trong lòng tháp mái thuyền lật ngược
trôi về giòng sông chết khi xưa
mi cứ tưởng đùa trêu được mây xanh trời thẳm
đừng bật cười chính mi
lừa đảo
ta sẽ hỏi mi những đêm trăng tỏ
dưới cỏ lau
chỗ ngủ heo rừng
tâm hồn mi nhớp nhúa
đáng chỗ nằm của heo
ồ
con heo rừng thô bạo
tàn phá bao nhiêu nương rẫy hồn ta
dưới cái nắng bao la
chóng mặt
tất cả gạch đỏ đều đứng bật lên
bay & gọi
mảnh hồn ta rách máu
sẽ chết trên con thuyền buồm mười thế kỷ trước kia
gạch đỏ mù lòa
bỏ về đơn điệu
nắng rát bỏng đôi mắt trời xa
nắng rạo rực đốt thiêu tâm khảm
chẳng còn là ta
cái nắng mênh mông
thần linh ơi thần linh
hãy lắng nghe tiếng động của rừng
giữa trưa sấm chẻ
gạch đỏ đứng lên
giữa chan hòa ánh nắng
đi vu vơ
những hồn ma cụt đầu
loài quỷ dữ
dụ dỗ tâm hồn
xin cho giọt nước thánh
trên đài thờ linga** kia
xin cho giọt nước mắt
của nàng vũ nữ giữa thời gạch đá vàng son
mồ hôi của đá
làm mặn hồn ta
tạ ơn thần thánh
chiều của những cơn giông trên núi diều hâu mây thong thả
cơn giông bạo ngược
ô hay
mi trêu chọc ư
mi quyến rũ ư
mi hăm dọa ư
cơn giông ngang ngược
ta đã đợi từ đổ vỡ mênh mông gạch đá
cơn mưa chiều hiu quạnh
ta thầm biết sức trẻ nơi mi quái kiệt
ta thầm ghen tị
từ núi đá cao kia
mi trút một lượng nước khổng lồ
lên gạch đá rêu phong
lên hồn ta cạn kiệt
cơn giông chiều nghiệt ngã của ta ơi
thanh thản buổi chiều cỏ mượt
mưa qua đi dịu ngọt đất thiêng
những hạt mưa long lanh nước mắt
những bóng người lẩn lút trong tường tháp
khao khát nước thiêng đổ từ trời
những đôi mắt hồn điên thao thức
linh thánh cận kề
sương chiều cầu nguyện
những cột trụ cúi đầu
lặng lẽ với rừng thiêng
có tiếng chim ngoài kia xa tít
có tiếng gần đâu đây
có tiếng ai êm ái
thần linh đã về
trên những bậc cấp điện thờ nhấm nháp nước mưa
................................................
* Chim thần tượng trưng sự bình yên của Ấn Độ giáo
** Vật thờ hình dương vật tượng trưng cho năng lực sáng tạo
(SH320/10-15)
...Có thể sông Hương chảy vì những giấc mơCó thể vì giấc mơ mà Ngự Bình hoá núiCả tiếng dạ lành hiền bên bờ Phu Văn Lâu kia vì giấc mơcũng nhuốm chút bùi ngùi...
...Người đàn ông cưới ba khuôn mặtHốc hác tiềnkiêu ngạo tài giả dối hạnh phúc...
Phạm Trung Kiên - Dư Thị Hoàn - Nguyễn Thánh Ngã - Vũ Thị Khương - Đinh Thị Như Thuý - Đào Trung Việt - Đoàn Văn Mật - Văn Lợi - Nhất Lâm - Nguyễn Sông Bồ - Hướng Dương
Chỉ với một sợi dây thừng lơ lửng trên không: một cuộc đời trải ra quanh đó, từ thuở ấu thơ đến khi trưởng thành và cho tới lúc về già.“Dòng đời” là một cuộc trò chuyện nghệ thuật giữa người phụ nữ với chiếc dây thừng- bạn đồng hành duy nhất trong suốt cuộc đời của cô- cả khi người diễn viên tài hoa cuộn mình trên dây hay khi bị nó cuốn theo cho đến điểm cuối của dòng đời- điểm tận cùng của sợi dây thân phận. Nguyễn Xuân Hoa - Đức Sơn - Nguyễn Thiền Nghi - Mai Văn Phấn - Thạch Quỳ - Lê Mai - Vân Anh - Lê Hưng Tiến
NGUYỄN THỊ YẾNHọ tên: Nguyễn Thị YếnSinh ngày: 12-07-1987Quê: Phú Bình - Thái Nguyên
Phan Đạo - Nguyễn Quang Hà - Phạm Tấn Hầu - Vũ Hồng - Trần Dzạ Lữ - Ngô Thị Hạnh - Vương Kiều - Ngô Minh - Trần Hữu Lục
Nguyễn Thuý Quỳnh - Bùi Minh Quốc - Nhất Lâm - Trần Vĩnh Liên - Hoàng Thanh Thụy - Ngân Vịnh - Huỳnh Đường - Quang Dục - Huy Tập - Trần Khoát - Trần Trọng Nghiêm
...Sáng trên ngôi báu, vương quyền ngự.Chiều gã ăn mày túi rỗng không...
PHẠM VÂN ANH Sinh năm: 1980Tại: Hải PhòngCử nhân ngoại ngữHội viên Hội nhà văn Hải Phòng
Nguyễn Quốc Anh - Nguyễn Thị Hồng Hà - Nguyễn Thị Anh Đào - Bùi Đức Vinh - Lam Kiều - Tú Tâm - Thanh Tú - Vạn Lộc
NGUYỄN THỊ TUYẾT NHUNGBút danh: Hàn HuyênNgày sinh: 02-07-1983Quê quán: Hội An- Quảng Nam
...tôi gặp chút tôitrong tháng ngày đã chếtvà em hối hả tìmở phía hư vô...
Thu Nguyệt - Trần Lan Vinh - Phạm Thị Anh Nga - Phạm Tấn Hầu - Tô Ngọc Thạch - Ngô Thái Dương - Nguyễn Văn Soạn
Hồ Tiểu Ngọc - Phạm Minh Giang - Nhật Quang - Mai Văn Hoan
Lâm Thị Mỹ Dạ - Vi Thuỳ Linh - Nguyễn Trọng Tạo - Hà Minh Đức - Vĩnh Nguyên - Văn Cầm Hải - Phạm Đức - Văn Công Hùng - Ngô Hà Phương - Nguyễn Thúy Quỳnh - Công Nam - Phạm Nguyên Tường - Trần Hạ Tháp - Đỗ Văn Khoái - Lê Viết Xuân - Thúy Nga - Nguyễn Thị Tuyết Nhung - Trần Hữu Lục - Đào Duy Anh - Nhụy Nguyên - Phan Văn Chương - Quốc Thành - Đinh Hạ - Châu Thu Hà - Tôn Nữ Thu Thuỷ - Nguyễn Loan - Nguyễn Thị Ngọc Hà - Nguyễn Quân - Phạm Vân Hiền - Nguyễn Thị Anh Đào - Nhất Lâm - Phụng Lam
Lê Anh Dũng - Lê Mai - Bùi Đức Vinh - Nguyễn Ngọc Phú - Phan Trung Thành - Nguyễn Thiền Nghi - Ngô Thái Dương - Văn Lợi - Hải Kỳ - Ngàn Thương - Nguyễn Văn Quang - Nguyễn Sông Bồ - Hồ Tịnh Khuê - Vĩnh Phúc - Bùi Tuyết Nhung - Hồ Thế Phất - Nguyễn Nhã Tiên - Trần Đỗ Liêm - Ngô Xuân Hội - Lê Linh Trung - Đức Sơn - Hồng Thị Vinh - Kiều Trung Phương - Nguyễn Đông Nhật - Trần Hoàng Phố - Phạm Trường Thi - Lưu Ly - Trương Đình Minh
PHẠM ĐỨC MẠNH Sinh năm 1956, Xuân Trường, Định.Hội viên Hội Nhà Báo Việt Nam.Hiện đang là phóng viên Báo Pháp Luật Việt - cơ quan đại diện phía , tại TP.HCM.
...Bầy tốt đen sinh ra để mà thí mạng,Cho con tướng vênh vang, yên ấm chỗ ngồi!...
...Ồ cây cỏ, con đường, cả viên cuội quanh đây rất lạ. Hình như chúng đã cách xa ta, hôm qua, từ nhiều thế kỷ trước. Hay bóng dáng, hồn vía chúng ta tự kiếp nào chẳng biết, đang chờ những nụ hôn về tái hiện thế gian...
Thu Nguyệt - Từ Nguyên Tĩnh - Nguyễn Hữu Quý - Nguyễn Sĩ Cứ - Nguyễn Xuân Hoa - Vạn Lộc - Đinh Thu - Hoàng Lâm - Hoàng Phủ Ngọc Tường - Nguyễn Bình An - Ngô Đức Tiến - Tôn Nữ Thu Thuỷ - Mai Văn Hoan - Trần Ngọc Trác - Quang Huy - Đỗ Văn Khoái - Nguyễn Thánh Ngã - Tôn Phong - Nguyễn Thị Anh Đào - Lại Đăng Thiện - Sơn Thu - Lê Hưng Tiến - Công Nam - Đinh Hạ - Phan Văn Chương - Phan Thành Minh - Nguyễn Thị Ngọc Hà - Bùi Minh Quốc