Đây là một câu chuyện về di dân được viết theo chương trình “Dự án chiếc giày” (The Shoe Project) được khởi xướng thành lập bởi tiểu thuyết gia Katherine Govier, Toronto, Canada. Chương trình này bao gồm việc giúp các phụ nữ di dân viết một câu chuyện 600 từ về kinh nghiệm di dân của mình và lên một sân khấu nhỏ để trình diễn (đọc) câu chuyện đó trước những khán giả trong vùng. “Dự án chiếc giày” được thực hiện ở Antigonish với sự giúp đỡ của tiểu thuyết gia Anne Simpson và nhà biên kịch Laura Teasdale.
Câu chuyện bạn đọc dưới đây là câu chuyện của Trần Hạ Vi (tên thật Nguyễn Yến Ngọc) tham gia dự án này ở Antigonish, Nova Scotia, Canada vào tháng 2/2019. Tấm ảnh đính kèm là các thành viên tham gia dự án trong đêm ‘trình diễn’ câu chuyện ở căn phòng xanh (the Green Room) của nhà hát Bauer, Antigonish. Buổi trình diễn của “The Shoe Project” diễn ra vào 2 đêm 8/2 và 9/2/2019 với khán phòng đầy kín người (nhà hát Bauer có 320 ghế).
Bản tiếng Anh của câu chuyện có thể tìm thấy ở đây: http://govier.com/shoe-toc.htm
BBT
TRẦN HẠ VI
Ái chà… mùa đông thứ tư của tôi tại Canada đang đến rồi. Năm nay, ngày đầu tiên có tuyết là ngày 18 tháng 10. Sớm hơn tôi nghĩ rất nhiều. Ngồi gần lò sưởi ấm ở góc nhà, tôi nhìn qua cửa sổ, ngắm những con bướm trắng rơi xuống đất, mỗi lúc một nhiều hơn.
Một mùa đông tuyết trắng ở Canada! Điều này vẫn ám ảnh tôi từ ngày chúng tôi quyết định đi Canada vào năm 2013, tức năm năm về trước. Sau khi tôi lấy xong bằng Tiến sĩ về tài chính ở Melbourne bên nước Úc, vợ chồng chúng tôi phải quyết định đâu là điểm đến kế tiếp của mình. Quê nhà tôi ở Việt Nam? Hàn Quốc? Mã Lai?
“Hay chúng ta dọn sang Canada đi?” cuối cùng Ryan bảo tôi.
“Nhưng anh rời nơi đó mười sáu năm trước mà!” Tôi ngạc nhiên đáp lại.
“Chúng ta luôn luôn có thể thử lại. Và anh sẽ giúp em.”
Tôi cảm nhận được cú sốc của quyết định đó vài ngày sau. Tôi chợt ý thức được mình sẽ đi đến “đất nước của loài gấu trắng lớn.” Tôi đã đến đó một lần, đúng, nhưng đó là vào mùa hè. Bây giờ tôi cần phải học cách đối phó với tuyết. Nàng tiên trắng. Hung thần trắng của hủy hoại, tàn phá.
Mấy ngày sau đó tôi nhắn tin qua lại với bạn tôi ở Đức để tìm hiểu về kinh nghiệm của cô ấy. Cuối cùng thì cô ấy nhờ tôi mua hộ mấy đôi bốt (ủng) Ugg. Cô bạn nhấn mạnh về sự quan trọng của những đôi bốt ấm khi trời vào đông. Tôi đi ra trung tâm mua sắm để mua kiểu giày cô ấy dặn và chọn một đôi cho chính mình - giày bốt đen bằng da cừu mềm có ống cao độ nửa bắp chân với ba nút cài một bên. Trông rất là “kinh điển”. Người bán hàng bảo tôi là chúng được thiết kế để chống lạnh đến mức tối đa. Ừ, thì đằng nào tôi cũng sắp đi Bắc Cực mà!
Toàn thể gia đình tôi đáp xuống thành phố Cambridge của tiểu bang Ontario vào tháng sáu năm 2015. Sáu tháng đầu tiên trên đất nước mới là cả một sự bực bội. Tôi không có bạn ở đây, tôi chẳng thể đi đâu một cách dễ dàng được vì hệ thống giao thông công cộng ở đây rất giới hạn so với Melbourne. Ryan trở thành tài xế taxi chính của tôi. Tôi trượt lần thi lấy bằng lái xe đầu tiên. Tôi nộp đơn xin việc nhiều chỗ mà chẳng có hồi âm. Đôi khi tôi cảm thấy mình thật vô dụng ở cái xứ sở mới này, và ngày qua ngày tôi thấy hình như mình hơi bị trầm cảm. Nhưng, tôi đã bắt đầu viết. Viết lách cứu rỗi tôi. Tôi làm thơ tiếng Việt, học thơ, vật lộn với thơ, và lên mạng kết bạn với những nhà văn, nhà thơ Việt Nam. Năm đầu vào nghiệp viết, tôi viết 850 bài thơ! Ryan thường đùa là tôi thở ra thơ!
Và việc làm cũng đã đến! Đầu tiên tôi được nhận vào dạy hai môn học ở Đại học Brock, sau đó dạy thêm một lớp khác ở Đại học McMaster. Rồi chuyến bay phỏng vấn tại Đại học Saint Francis Xavier đã mang đến cho tôi một chân giảng viên có khả năng vào biên chế (tenure-track). Chúng tôi lại thu xếp hành lý, thuê một chiếc xe tải lớn, và dọn lên tận thành phố Antigonish ở tỉnh Nova Scotia vào tháng 6 năm 2016. Dĩ nhiên là với đôi giày bốt cũ mang theo từ Úc.
Tôi chẳng bao giờ nghĩ là mình có thể thích cuộc sống tại một thành phố nhỏ với dân số năm nghìn người. Nhưng tôi thật sự yêu cuộc sống ở đây. Chúng tôi mua ngôi nhà đầu tiên của mình. Con gái chúng tôi giờ đây học chương trình Pháp ngữ và chơi “hockey” (khúc côn cầu trên băng). Tôi xuất bản tập thơ tiếng Việt đầu tiên và làm việc chăm chỉ để xuất bản những bài báo khoa học. Sau bao nhiêu năm di chuyển, giờ đây tôi cảm thấy mình có nơi neo đậu. Chúng tôi có thể sẽ không ở đây mãi mãi, nhưng chúng tôi trân trọng nơi này. Tôi nhìn qua cửa sổ lần nữa - vâng, vẫn còn những con bướm trắng thật lớn. Nhưng đến mùa xuân này, tôi sẽ học lái xe.
T.H.V
(SHSDB34/09-2019)
YURI KUDIVOV
Tủ sách của tòa soạn báo "Thời mới" chúng tôi vừa nhận được một tác phẩm của PETER WRIGHT "THE SPY CATCHER"(Người bắt gián điệp). Cuốn sách nầy đã bị tẩy chay khỏi Anh Quốc. Hơn thế nữa, chính quyền Anh đã ra lệnh săn lùng cuốn sách ấy.
LUIS SUARDIAZ
Cách dây một phần tư thế kỷ, nhà văn Pê Ru, Mario Vargas Llosa (Mario Vacgác Luxa) đã khơi dậy lòng nhiệt tình của đọc giả và các nhà phê bình bằng tác phẩm lừng lẫy "Thành phố và bầy chó".
Lúc giải Nobel về văn học được trao tặng cho ông Iosif Brodsky, người đã sống ở Mỹ từ 15 năm vừa qua, báo chí phương Tây cho rằng như thế từ nay những tác phẩm của nhà thơ ấy sẽ không bao giờ được xuất bản ở nước Nga nữa. Thế nhưng chúng tôi được biết Tạp chí "Thế Giới Mới" sẽ xuất bản một vài tác phẩm của Iosif Brodsky trong một ngày gần đây. Thông tín viên Gennady Zhavoronkov đã phỏng vấn Oleg Chaukhautsev, trưởng bộ môn thơ của Tạp chí.
VIỄN PHƯƠNG
Vào ngày 06/03/1927, tại Aracataca, một thị trấn bên bờ biển Caribê, thuộc miền Bắc Colombia, Gabriel García Márquez ra đời. Và 55 năm sau đó, tên của ông được xướng lên tại Viện Hàn Lâm Thụy Điển dành cho giải Nobel Văn học năm 1982.
LGT: Trong số các tên tuổi văn học đang được phục hồi triệt để ở Liên Xô, Mikhail Bulgakov (1891 - 1940) là một trong những nhà văn đang được quần chúng bạn đọc ái mộ nhất, có thể nói một tác giả "siêu thời thượng". Có người gọi Bulgakov là một "Gogol thế kỷ XX".
NGUYỄN ĐỨC TÙNG
Nhân chuyến bay ngang qua Nhật, gặp mùa hoa anh đào, tôi ghé vào Tokyo chơi một ngày. Trong quán ăn sushi thắp đèn lồng, tôi làm quen với một người bạn Nhật. Anh là giảng viên đại học ngành lịch sử, làm thêm nghề hướng dẫn du lịch. Nói chuyện về thiền và thơ haiku, anh kể cho tôi nghe một câu chuyện thú vị. Sau này, mỗi khi nhìn thấy hoa anh đào, tôi đều nhớ anh, mong có dịp trở lại chốn cũ.
NGUYỄN HỒNG TRÂN
Như chúng ta biết, vua Bảo Đại đã tuyên bố thoái vị từ năm 1945, nhưng cho đến giữa thập niên 1950, mong muốn và tính toán cho việc đưa Hoàng thái tử Bảo Long lên ngôi chấp chính vẫn còn âm ỉ.
NINA BOREVSKAYA
Một chủ đề đã một thời bị cấm
Tôi lấy làm sung sướng vì lúc viếng thăm Thượng Hải tôi được tiếp xúc với nữ sĩ Wang Anyi một nhà văn có tác phẩm được đọc nhiều. Bà thuộc vào thế hệ đang ở vào những năm 30 tuổi.
NGUYỄN VĂN DŨNG
Bút ký
Helsinki là thủ đô của Phần Lan - đất nước nằm về phía cực Bắc địa cầu, diện tích gần bằng Việt Nam, nhưng dân số chỉ hơn 5 triệu người.
NGUYỄN ĐỨC TÙNG
… Cohen lớn lên ở một khu dân cư trên sườn đồi Mount Royal, gần sông Saint-Laurent (St. Lawrence) thơ mộng, chảy qua Montréal, Québec… Sinh ngày 21 tháng 9 năm 1934 trong một gia đình gốc Do Thái, bên ngoại có dòng máu Nga, Leonard chịu ảnh hưởng nhiều của thân phụ…
HIỆU CONSTANT
(SHO) Nói đến Nhà thờ Đức bà thì hầu như ai cũng đã từng nghe. Qua tác phẩm bất hủ của Victor Hugo, nhưng nơi đây cũng là địa điểm yêu thích mà bất kỳ khách tham quan nào ghé Paris cũng cố gắng dừng chân!
Viện khoa học Weizmann là một trong những tổ chức hàng đầu thế giới về nghiên cứu và sáng tạo, một không gian lý tưởng cho việc hợp tác quốc tế nghiên cứu khoa học đa ngành. Người sáng lập viện là nhà hóa học, chủ nhân của patent “pure axeton”, cũng là nhà lãnh đạo chủ nghĩa phục quốc Do Thái, Chủ tịch Tổ chức Phục quốc Do Thái và Tổng thống đầu tiên của Israel - Azriel Weizmann (1874 –1952).
Trong bài nói chuyện tại Yale Political Union1 ngày 23/4 năm nay, Meena Alexander bắt đầu với một trích dẫn từ bài luận năm 1821 của Shelley, “Sự biện hộ của thơ ca”. Kết luận – “Thi nhân là những nhà lập pháp không được thừa nhận của thế giới” – dẫn đến cuộc tranh luận sôi nổi. Sau đây là phiên bản đã sửa chữa đôi chỗ của bài nói chuyện mà Meena đã trình bày.
THÁI KIM LAN
Thôi Hộ viết "hoa đào năm ngoái còn cười gió đông"? Ở đâu thời nào Tây hay Đông, thì hoa vẫn nở, đào vẫn chớm nụ trong gió xuân.
ELENA PUCILLO TRUONG
Mệt mỏi! Chiếc xe lửa liên tục dằn xóc tạo nên những va đập trên lưng làm toàn thân tôi ê ẩm. Có lúc cơn mệt nhọc đã làm tôi thiếp đi trong một giấc ngủ ngắn, rồi giật mình thức giấc vì cái đầu lắc lư, đập lên thành toa, đau điếng.
TRẦN HUYỀN SÂM
Phải chăng, chiến tranh vẫn là chủ đề quan tâm nhất của xã hội phương Tây? Theo dõi đời sống văn học Pháp trong những năm trở lại đây, cho phép chúng ta khẳng định rằng, phần đa các tác phẩm đạt giải thưởng lớn đều có xu hướng lật lại quá khứ để lý giải những căn bệnh của xã hội đương đại.
Ông Nelson Mandela, biểu tượng của cuộc chiến chống chủ nghĩa phân biệt chủng tộc ở nước này và là một trong những nhân vật chính trị xuất chúng trong thế kỷ 20, đã qua đời ở tuổi 95. Tổng thống Nam Phi đương nhiệm ông Jacob Zuma nói sẽ cử hành quốc tang với nghi lễ trọng thể nhất với Nelson Mandela. Toàn nước Nam Phi sẽ treo cờ rủ từ thời điểm này cho đến hết lễ tang. "Đất nước chúng ta mất đi người con vĩ đại nhất. Toàn thể dân tộc ta mất đi một vị cha đáng kính", Tổng thống Nam Phi Jacob Zuma thông báo trong bài diễn văn đọc trên truyền hình trước toàn thể nhân dân.
ĐOÀN CẦM THI
(Đọc “Yersin: dịch hạch & thổ tả” của Patrick Deville)
Patrick Deville sinh năm 1957, tác giả của mười tiểu thuyết, giải thưởng Femina năm 2012, được coi là một trong các nhà văn Pháp hàng đầu hiện nay. Theo giới phê bình nghiên cứu, tác phẩm của Patrick Deville đã góp phần cách tân tiểu thuyết Pháp đương đại. Tiểu thuyết “Yersin: dịch hạch & thổ tả” của Patrick Deville vừa ra mắt độc giả Việt Nam.
Hai nhà văn Angiêri nổi tiếng Bulaiđ Đuđu và Muluđ Asur đến thăm tòa soạn Tạp chí "Văn học nước ngoài".
Nhà văn và ký giả Hoa Kỳ Patrick Smith, vị khách của Đại Hội 8 những nhà văn Xô Viết, đã tiếp nhận nhiều lời mời từ những đồng nghiệp Nga suốt thời kỳ ông lưu lại Moscow.