Chuyện món nầm dê và lòng hiếu thảo của công chúa con Vua Minh Mạng
Minh Mạng là một trong những vị Vua có đông Công chúa, Hoàng tử nhất lịch sử Việt Nam. Trong số 142 người con của mình, Công chúa thứ 4, hiệu là An Thường, được Nhà vua thương yêu hơn cả bởi từ nhỏ đã hiền hòa, hiếu thảo. Trong đó có câu chuyện về món nầm dê Vua ban khiến cả cung đình Huế cảm động.
Cổng vào phủ đệ An Thường Công Chúa, nay là một di tích lịch sử ở cố đô Huế
Vua Minh Mạng (1820 - 1840) có tất cả 78 Hoàng tử và 64 Công chúa, tồng cộng là 142 người con. An Thường là Công chúa thứ 4 của Nhà vua, do bà Mỹ Nhân người họ Nguyễn Văn, quê Gio Linh, Quảng Trị sinh hạ vào mùa hè năm Đinh Sửu (1817). Lúc đầu, Công chúa có tên là Nguyễn Thị Tam Xuân, sau mới gọi là Nguyễn Thị Lương Đức.
Trong số các con của vua Minh Mạng, An Thường Công chúa là người nổi danh hiếu thảo hơn cả. Sách Đại Nam chính biên liệt truyện (Nhị tập, quyển 9) có chép mẩu chuyện rất cảm động về bà như sau :
“Khi mới sinh ra, Công chúa đã đĩnh ngộ lạ thường, lại giàu lòng hiếu thảo, Nhà vua thương lắm. Năm Công chúa lên chín tuổi, đúng dịp tiết Vạn Thọ thì thân mẫu bị bệnh, Công chúa đành phải theo các Hoàng nữ vào hầu cơm. Bấy giờ, có vị đại thần dâng tiến món đuôi dê và nầm dê (nầm dê là món nắm sữa của con dê cái), Vua liền ban cho các Hoàng nữ món này. Công chúa (An Thường) chỉ ngậm mà không nhai nuốt. Vua lấy làm lạ, liền hỏi nguyên do thì Công chúa liền đứng dậy thưa:
- Thân mẫu của thần đang bị bệnh, không được đội ơn đến dự mà thần thì trộm nghe món này rất bổ nên không nỡ ăn, muốn để phần cho thân mẫu.
Vua rất khen, và lại càng cho là lạ, bèn cho riêng một đĩa, sai mang về cho thân mẫu. Tả hữu đều cảm động và khen ngợi, có người chảy cả nước mắt.
Lúc đã bắt đầu lớn, Vua cho Công chúa ra ở điện Trinh Minh, sai nữ quan dạy cho biết về sử sách và đại lược về nữ công. Năm Minh Mạng thứ chín (tức năm 1828), mùa hạ, tháng tư bởi nữ tì ở điện Trinh Minh giữ lửa bất cẩn, đang đêm mà có hỏa hoạn, lửa thiêu hết cả màn trướng. Công chúa hoảng sợ thức dậy, kêu người trực đi cứu chữa rồi tự mình đốc suất việc này. Vua đi thăm Thuận An về, nghe tâu lại sự thể, vừa ngợi khen vừa thưởng cho ba lạng vàng.
...Năm Minh Mạng thứ hai mươi mốt (tức năm 1840), Vua không được khỏe. Công chúa thân sắc thuốc và nấu cháo để dâng tiến, sớm hôm hầu hạ không mỏi. Vua mất, Công chúa thương xót đến ngất đi, tưởng là tắt thở. Hiến Tổ (tức vua Thiệu Trị) vẫn thường lấy cháo của Vua ăn còn lại đem cho, dụ bảo nên bớt sự thương xót (kẻo xuống sức mà có hại). Công chúa lại thường cung kính đến cung Từ Thọ thăm hỏi. Khi đem Vua đi mai táng, Công chúa theo hầu bàn thờ và sau lại chực hầu đền thờ ở lăng, trọn cả ba năm chưa từng cười đùa.
Năm Thiệu Trị thứ nhất (tức năm 1841), Vua ban cho các sách Đại Nam thực lục tiền biên và Tư trị thông giám mỗi loại một bộ. Sau, Vua đem Công chúa gả cho Phan Văn Oánh là con trai thứ tư của Chưởng Nghĩa Hầu Phan Văn Thúy, người ở Thuận Xương, Quảng Trị. Từ ngày vu quy, tình vợ chồng rất đằm thắm, Công chúa chẳng hề tỏ vẻ là con vua, biết kính thờ mẹ chồng, lo việc dạy con và giữ đức khuê môn".
Lời bàn: Con vua Gia Long phần nhiều là ngổ ngáo, con vua Minh Mạng nói chung là tốt hơn, được giáo dục cẩn thận hơn, nhưng có được cái tâm đáng quý như An Thường Công chúa thì không phải là nhiều. Có lẽ cũng chính vì vậy mà sử đã trân trọng ghi lại vài nét đại lược về đức độ của An Thường Công chúa.
Miếng ngon của vua cha ban mà cũng không dám ăn chỉ vì thương thân mẫu của mình cũng chưa từng được ăn, lại đang khi bị bệnh, cần được bổ dưỡng... hành vi ấy thật khó có thể tin là của một cô Công chúa mới chín tuổi đầu, cho nên, vua cha kinh ngạc và mừng vui, quần thần cảm động mà rơi cả nước mắt, tất cả, chẳng có gì là khó hiểu cả. Sử chép việc An Thường Công chúa đã kính cẩn giữ lễ thờ thân mẫu và vua cha, nhưng giá thứ không chép thì ai cũng tin là An Thường Công chúa sẽ làm như vậy. Tấm lòng vàng ấy, đâu dễ gì phai.
Con vua mà chẳng hề tỏ vẻ mình là con vua, việc này cũng không phải dễ gì làm được. Bao kẻ thấp hèn vẫn cố tìm đủ mọi cách để chối bỏ thành phần xuất thân, ngoi lên với bất cứ giá nào, miễn sao được coi là danh giá trong nhất thời đó thôi.
Muôn đời vẫn thế: chớ băn khoăn với địa vị của mình mà hãy nên thường xuyên lo nghĩ việc giữ gìn phẩm giá của mình, bởi vì người có địa vị cao vẫn có thể bị chê trách và khinh bỉ, nhưng tất cả những người có phẩm giá cao thì không bị như thế bao giờ.
Theo Việt Sử Giai Thoại
Tải mã QRCode
.png "Địa danh học và việc nghiên cứu địa danh các tỉnh Trung Trung Bộ")
-
Chủ tịch UBND tỉnh Thừa Thiên Huế vừa có Công văn thống nhất chủ trương cho Công ty Cổ phần Du lịch Việt Nam - Hà Nội nghiên cứu, thực hiện mở tuyến thí điểm dịch vụ vận chuyển khách du lịch bằng xe ô tô chuyên dụng 2 tầng.
-
Chiều tối 15/8, tại Bảo tàng Gốm cổ Sông Hương (120 Nguyễn Phúc Nguyên, TP Huế) đã diễn ra lễ khai mạc triển lãm điêu khắc “Con giống”.
-
UBND tỉnh vừa có Quyết định số 1915/QĐ-UBND ngày 10/8/2022 công nhận Nghề nón lá Vân Thê, làng Vân Thê, xã Thủy Thanh, thị xã Hương Thủy là Nghề truyền thống tỉnh Thừa Thiên Huế.
-
Sáng ngày 09/8, tại Hội trường Trung tâm công nghệ thông tin tỉnh Thừa Thiên Huế, đồng chí Phan Ngọc Thọ - Phó Bí thư thường trực Tỉnh ủy Thừa Thiên Huế đã có buổi gặp mặt với Hội CNTT & ĐTVT về triển khai Nghị quyết 54-NQ/TW ngày 10/12/2019 của Bộ Chính trị về "Xây dựng và phát triển tỉnh Thừa Thiên Huế đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045”.
-
Tại Phiên họp lần thứ ba của Ủy ban Quốc gia về chuyển đổi số diễn ra ngày 8/8, Bộ Thông tin và Truyền Thông đã công bố kết quả Chỉ số chuyển đổi số (DTI) năm 2021.
-
Ngày 01/8, UBND tỉnh đã ban hành công văn về việc triển khai dự án Bãi đỗ xe thăm quan lăng Tự Đức – Đồng Khánh, thành phố Huế.
-
Tối 28/7, tại Trung tâm Văn hóa – Điện ảnh tỉnh Thừa Thiên Huế, Cục Văn hóa cơ sở (Bộ VHTTDL) phối hợp Sở VH&TT tỉnh Thừa Thiên Huế đã tổ chức Lễ khai mạc Hội diễn "Câu hò nối những dòng sông" khu vực Bắc miền Trung năm 2022.
-
UBND thành phố Huế vừa ban hành Kế hoạch về việc tổ chức Lễ hội Lân – Sư – Rồng và rước đèn Trung thu thành phố Huế năm 2022.
-
Lễ hội Thanh trà Thủy Biều lần thứ VII - Năm 2022 sẽ diễn ra từ ngày 01/9-04/9/2022 với Chủ đề: “Thanh trà Thủy Biều hương vị xứ Huế”. Đây là Lễ hội được tổ chức 2 năm một lần nhằm nâng tầm thương hiệu các sản vật của mảnh đất Cố đô Huế, kết hợp phát triển du lịch.
-
Tối 26/7, tại thành phố Huế, Ủy ban Nhà nước về người Việt Nam ở nước ngoài phối hợp với Sở Ngoại vụ, Tỉnh đoàn Thừa Thiên Huế tổ chức Cuộc thi kể chuyện bằng tiếng Việt.
-
Chiều ngày 27/7, UBND tỉnh tổ chức buổi gặp mặt và tuyên dương học sinh, Tổ Giáo viên Bồi dưỡng bộ môn Sinh học đạt Huy chương Bạc kỳ thi Olympic Sinh học Quốc tế năm 2022. Phó Bí thư Tỉnh ủy, Chủ tịch UBND tỉnh Nguyễn Văn Phương dự và trao tặng bằng khen cho cá nhân và tập thể có thành tích.
-
Tối 25/7, tại Công viên Thương Bạc – TP Huế đã diễn ra chương trình nghệ thuật với chủ đề “Linh thiêng Việt Nam” nhân kỷ niệm 75 năm Ngày Thương binh - Liệt sĩ (27/7/1947 - 27/7/2022).
-
Tối ngày 24/7, tại Nghĩa trang Liệt sĩ thành phố Huế - nơi yên nghỉ của hàng nghìn anh hùng, liệt sĩ, Tổng cục Chính trị Quân đội nhân dân Việt Nam chỉ đạo Ban Thanh niên Quân đội phối hợp với Cục Chính trị Quân khu 4, Tỉnh đoàn Thừa Thiên Huế cùng các cơ quan, đơn vị trong và ngoài Quân đội tổ chức Lễ thắp nến tri ân và giao lưu nghệ thuật “Vang vọng khúc khải hoàn”. Đây là hoạt động nNhân Kỷ niệm 75 năm Ngày Thương binh, liệt sĩ (27/7).
-
Sáng 24/7, tại công viên Lý Tự Trọng, Liên hiệp các Hội Văn học Nghệ thuật tỉnh Thừa Thiên Huế phối hợp với Nhà Thiếu nhi Huế tổ chức lễ ra mắt Câu lạc bộ (CLB) mỹ thuật “Nhành Cọ Non”. Đến dự buổi lễ ra mắt có Phó Bí thư Thường trực Tỉnh ủy Phan Ngọc Thọ.
-
Tối 23/7 tại Công viên 3/2 (khu vực nhà Kèn, đường Lê Lợi, TP. Huế) Ngày hội Hiphop Huế 2022 đã chính thức được khai mạc thu hút đông đảo khán giả đến tham gia, cổ vũ. Đây là hoạt động nằm trong chuỗi hoạt động của Lễ hội mùa Thu - Festival Huế 2022,
-
Chiều ngày 20/7, Thường trực Tỉnh ủy đã có buổi làm việc với Đảng Đoàn Liên hiệp các hội văn học nghệ thuật (VHNT) tỉnh. Cùng tham dự có đồng chí Nguyễn Thanh Bình, UVTVTU, Phó Chủ tịch UBND tỉnh; đồng chí Hoàng Khánh Hùng, UVTVTU, Trưởng ban Tuyên giáo Tỉnh ủy.
-
Truy tặng danh hiệu vinh dự Nhà nước “Bà mẹ Việt Nam anh hùng”, trao tặng thưởng Huân chương Độc lập
Nhân dịp kỷ niệm 75 năm Ngày Thương binh Liệt sĩ (27/7/1947- 27/7/2022). Sáng ngày 19/7, tỉnh Thừa Thiên Huế long trọng tổ chức Lễ truy tặng danh hiệu vinh dự Nhà nước “Bà mẹ Việt Nam anh hùng”; trao tặng thưởng Huân chương Độc lập và các hình thức khen thưởng cấp Nhà nước.
-
Chiều ngày 18/7/2022, tại Tỉnh ủy Thừa Thiên Huế, Ban Tổ chức Giải báo chí về xây dựng Đảng tỉnh Thừa Thiên Huế tổ chức Lễ phát động Giải báo chí về xây dựng Đảng (Giải Búa liềm vàng) tỉnh Thừa Thiên Huế lần thứ nhất năm 2022.
-
Ngày 15/7, tại TP. Vinh - Nghệ An, Tạp chí Sông Lam tổ chức Hội thảo khoa học “Tạp chí văn nghệ Bắc miền Trung - Đổi mới để phát triển”.
.png)
.png)
