Chuyện món nầm dê và lòng hiếu thảo của công chúa con Vua Minh Mạng
Minh Mạng là một trong những vị Vua có đông Công chúa, Hoàng tử nhất lịch sử Việt Nam. Trong số 142 người con của mình, Công chúa thứ 4, hiệu là An Thường, được Nhà vua thương yêu hơn cả bởi từ nhỏ đã hiền hòa, hiếu thảo. Trong đó có câu chuyện về món nầm dê Vua ban khiến cả cung đình Huế cảm động.
Cổng vào phủ đệ An Thường Công Chúa, nay là một di tích lịch sử ở cố đô Huế
Vua Minh Mạng (1820 - 1840) có tất cả 78 Hoàng tử và 64 Công chúa, tồng cộng là 142 người con. An Thường là Công chúa thứ 4 của Nhà vua, do bà Mỹ Nhân người họ Nguyễn Văn, quê Gio Linh, Quảng Trị sinh hạ vào mùa hè năm Đinh Sửu (1817). Lúc đầu, Công chúa có tên là Nguyễn Thị Tam Xuân, sau mới gọi là Nguyễn Thị Lương Đức.
Trong số các con của vua Minh Mạng, An Thường Công chúa là người nổi danh hiếu thảo hơn cả. Sách Đại Nam chính biên liệt truyện (Nhị tập, quyển 9) có chép mẩu chuyện rất cảm động về bà như sau :
“Khi mới sinh ra, Công chúa đã đĩnh ngộ lạ thường, lại giàu lòng hiếu thảo, Nhà vua thương lắm. Năm Công chúa lên chín tuổi, đúng dịp tiết Vạn Thọ thì thân mẫu bị bệnh, Công chúa đành phải theo các Hoàng nữ vào hầu cơm. Bấy giờ, có vị đại thần dâng tiến món đuôi dê và nầm dê (nầm dê là món nắm sữa của con dê cái), Vua liền ban cho các Hoàng nữ món này. Công chúa (An Thường) chỉ ngậm mà không nhai nuốt. Vua lấy làm lạ, liền hỏi nguyên do thì Công chúa liền đứng dậy thưa:
- Thân mẫu của thần đang bị bệnh, không được đội ơn đến dự mà thần thì trộm nghe món này rất bổ nên không nỡ ăn, muốn để phần cho thân mẫu.
Vua rất khen, và lại càng cho là lạ, bèn cho riêng một đĩa, sai mang về cho thân mẫu. Tả hữu đều cảm động và khen ngợi, có người chảy cả nước mắt.
Lúc đã bắt đầu lớn, Vua cho Công chúa ra ở điện Trinh Minh, sai nữ quan dạy cho biết về sử sách và đại lược về nữ công. Năm Minh Mạng thứ chín (tức năm 1828), mùa hạ, tháng tư bởi nữ tì ở điện Trinh Minh giữ lửa bất cẩn, đang đêm mà có hỏa hoạn, lửa thiêu hết cả màn trướng. Công chúa hoảng sợ thức dậy, kêu người trực đi cứu chữa rồi tự mình đốc suất việc này. Vua đi thăm Thuận An về, nghe tâu lại sự thể, vừa ngợi khen vừa thưởng cho ba lạng vàng.
...Năm Minh Mạng thứ hai mươi mốt (tức năm 1840), Vua không được khỏe. Công chúa thân sắc thuốc và nấu cháo để dâng tiến, sớm hôm hầu hạ không mỏi. Vua mất, Công chúa thương xót đến ngất đi, tưởng là tắt thở. Hiến Tổ (tức vua Thiệu Trị) vẫn thường lấy cháo của Vua ăn còn lại đem cho, dụ bảo nên bớt sự thương xót (kẻo xuống sức mà có hại). Công chúa lại thường cung kính đến cung Từ Thọ thăm hỏi. Khi đem Vua đi mai táng, Công chúa theo hầu bàn thờ và sau lại chực hầu đền thờ ở lăng, trọn cả ba năm chưa từng cười đùa.
Năm Thiệu Trị thứ nhất (tức năm 1841), Vua ban cho các sách Đại Nam thực lục tiền biên và Tư trị thông giám mỗi loại một bộ. Sau, Vua đem Công chúa gả cho Phan Văn Oánh là con trai thứ tư của Chưởng Nghĩa Hầu Phan Văn Thúy, người ở Thuận Xương, Quảng Trị. Từ ngày vu quy, tình vợ chồng rất đằm thắm, Công chúa chẳng hề tỏ vẻ là con vua, biết kính thờ mẹ chồng, lo việc dạy con và giữ đức khuê môn".
Lời bàn: Con vua Gia Long phần nhiều là ngổ ngáo, con vua Minh Mạng nói chung là tốt hơn, được giáo dục cẩn thận hơn, nhưng có được cái tâm đáng quý như An Thường Công chúa thì không phải là nhiều. Có lẽ cũng chính vì vậy mà sử đã trân trọng ghi lại vài nét đại lược về đức độ của An Thường Công chúa.
Miếng ngon của vua cha ban mà cũng không dám ăn chỉ vì thương thân mẫu của mình cũng chưa từng được ăn, lại đang khi bị bệnh, cần được bổ dưỡng... hành vi ấy thật khó có thể tin là của một cô Công chúa mới chín tuổi đầu, cho nên, vua cha kinh ngạc và mừng vui, quần thần cảm động mà rơi cả nước mắt, tất cả, chẳng có gì là khó hiểu cả. Sử chép việc An Thường Công chúa đã kính cẩn giữ lễ thờ thân mẫu và vua cha, nhưng giá thứ không chép thì ai cũng tin là An Thường Công chúa sẽ làm như vậy. Tấm lòng vàng ấy, đâu dễ gì phai.
Con vua mà chẳng hề tỏ vẻ mình là con vua, việc này cũng không phải dễ gì làm được. Bao kẻ thấp hèn vẫn cố tìm đủ mọi cách để chối bỏ thành phần xuất thân, ngoi lên với bất cứ giá nào, miễn sao được coi là danh giá trong nhất thời đó thôi.
Muôn đời vẫn thế: chớ băn khoăn với địa vị của mình mà hãy nên thường xuyên lo nghĩ việc giữ gìn phẩm giá của mình, bởi vì người có địa vị cao vẫn có thể bị chê trách và khinh bỉ, nhưng tất cả những người có phẩm giá cao thì không bị như thế bao giờ.
Theo Việt Sử Giai Thoại
Tải mã QRCode
.png "Địa danh học và việc nghiên cứu địa danh các tỉnh Trung Trung Bộ")
-
Ngày 26/10, tại tỉnh Thừa Thiên Huế, Viện Nghiên cứu phát triển tỉnh Thừa Thiên Huế phối hợp Ủy ban Nhân dân thành phố Huế, Hội Liên hiệp Phụ nữ tỉnh và UNDP tổ chức hội thảo “Giao thông điện góp phần thúc đẩy phát triển thành phố Huế xanh”.
-
Chiều 26/10 Kỳ họp chuyên đề lần thứ 7, HĐND tỉnh khóa 8 đã được diễn ra dưới sự chủ trì của UVTW Đảng, Bí thư Tỉnh ủy, Chủ tịch HĐND tỉnh, Trưởng đoàn ĐBQH tỉnh Lê Trường Lưu; UVTV Tỉnh ủy, Phó Chủ tịch Thường trực HĐND tỉnh Nguyễn Quang Tuấn; Phó Chủ tịch HĐND tỉnh Nguyễn Thị Ái Vân. Tham dự Kỳ họp còn có Phó Bí thư Tỉnh ủy, Chủ tịch UBND tỉnh Nguyễn Văn Phương.
-
Chiều 23/10, Tại Hội trường Tạp chí Sông Hương ( 09 Phạm Hồng Thái – TP Huế), Hội Nhà văn Thừa Thiên Huế, Tạp chí Sông Hương và Hải Hạc bookstore tổ chức giới thiệu tập truyện ngắn “Vẫn còn nắng trên đồi” của nhà văn Nguyễn Thị Duyên Sanh.
-
Chiều 21/10/2022, Sở Du lịch Thừa Thiên Huế phối hợp với Hiệp hội Du lịch tỉnh, hãng hàng không Thai Vietjet, Cảng vụ hàng không miền Trung và Cảng HKQT Phú Bài tổ chức đón chào các hành khách và đoàn khảo sát Thái Lan theo chuyến bay charter từ Băng Cốc đến Thừa Thiên Huế.
-
Sáng ngày 20/10, UBND tỉnh tổ chức lễ tổng kết Hội thi trực tuyến tìm hiểu công tác cải cách hành chính giai đoạn 2021 – 2025 trong cán bộ, công chức, viên chức tỉnh Thừa Thiên Huế năm 2022.
-
Ủy ban Nhân dân Thành phố Huế vừa ban hành kế hoạch về việc tổ chức Festival Nghề truyền thống Huế 2023.
-
Chiều 20/10 tại không gian Trung tâm nghệ thuật Lê Bá Đảng, Bảo tàng Mỹ thuật Huế phối hợp với Liên hiệp các hội VHNT tỉnh, Hội Mỹ thuật tỉnh tổ chức triển lãm “Hương Sắc Huế” nhân kỷ niệm 92 năm Ngày thành lập Hội Liên hiệp Phụ nữ Việt Nam (20/10/1930-20/10/2022).
.
-
Ngày 20/10, Ban Tuyên giáo tỉnh ủy đã có công văn phát động cuộc thi trắc nghiệm trên internet “Tìm hiểu biển đảo Việt Nam và đầm phá Thừa Thiên Huế” năm 2022 trên Cổng Thông tin điện tử của Đảng bộ tỉnh, tại địa chỉ: https://tinhuytthue.vn/.
-
Sáng ngày 19/10, trong khuôn khổ chuyến thăm và làm việc tại tỉnh Thừa Thiên Huế, Ông Pierre-Yves Jeholet, Bộ trưởng-Thủ hiến Chính phủ Cộng đồng người Bỉ nói tiếng Pháp Wallonie-Bruxelles cùng Đoàn công tác đã đến tham quan Đại Nội Huế.
-
Sáng ngày 19/10, Phó Thủ tướng Lê Văn Thành đã đi kiểm tra công tác khắc phục hậu quả mưa lũ và thăm hỏi, tặng quà cho các hộ dân tại xóm Mỹ Ôn, thôn An Xuân, xã Quảng An, huyện Quảng Điền, Thừa Thiên Huế. Đi cùng đoàn còn có UVTW Đảng, Bí thư Tỉnh ủy, Chủ tịch HĐND tỉnh, Trưởng Đoàn ĐBQH tỉnh Lê Trường Lưu; Phó Bí thư Tỉnh ủy, Chủ tịch UBND tỉnh Nguyễn Văn Phương; Phó Chủ tịch UBND tỉnh Hoàng Hải Minh.
-
Hoàn lưu bão số 5, kết hợp với không khí lạnh đã gây mưa rất lớn diện rộng cả đồng bằng và miền núi trên địa bàn tỉnh Thừa Thiên Huế với lượng mưa trung bình từ 500-600 mm, có nơi cao hơn như: Khe Tre 802mm, Thủy Yên 752mm; Lộc Tiến 641mm, An Tây (TP Huế) 664 mm, Hương Sơn 673mm, Phú Bài 624mm; do ảnh hưởng của hoàn lưu bão số 5, nên khu vực ven biển có gió cấp 6, giật cấp 8 (Thuận An), sóng biển cao, nước dâng, triều cường 1,7m làm chậm khả năng thoát lũ. Sạt lở bờ sông, bờ biển, vùng đồi, miền núi diễn biến phức tạp.
-
Chiều 16/10, nước lũ trên nhiều tuyến đường ở TP Huế đang rút dần, sông Hương trên báo động 2, Công an tỉnh Thừa Thiên-Huế đã huy động lực lượng Cảnh sát PCCC và cứu nạn, cứu hộ (CNCH) cùng các đơn vị chức năng khác tham gia dọn bùn non làm sạch các tuyến đường trung tâm TP Huế.
-
Sáng ngày 16/10, Phó Bí thư Tỉnh ủy, Chủ tịch UBND tỉnh Nguyễn Văn Phương trực tiếp đến vùng rốn lũ Quảng Điền để chỉ đạo công tác khắc phục hậu quả mưa lũ và thăm, tặng quà các hộ dân đang bị ngập nặng.
-
Nhân kỷ niệm 92 năm Ngày thành lập Hội Liên hiệp Phụ nữ Việt Nam (20/10/1930 - 20/10/2022), Bảo tàng Mỹ thuật Huế tổ chức triển lãm mỹ thuật với chủ đề “Hương thời gian” của nữ hoạ sĩ Đặng Thị Thu An.
-
Sáng 14/10, Chủ tịch UBND tỉnh Thừa Thiên Huế Nguyễn Văn Phương, đã có cuộc họp với các đơn vị, địa phương về ứng phó với đợt mưa lũ sắp đến.
-
Chiều ngày 13/10, Trung tâm CNTT tỉnh Thừa Thiên Huế (HueCIT) đã tổ chức Khai trương và giới thiệu Chương trình Đào tạo Mỹ thuật Đa phương tiện ARENA.Huế.
-
Sáng ngày 12/10, lãnh đạo tỉnh Thừa Thiên Huế đã tổ chức buổi gặp mặt doanh nghiệp nhân ngày Doanh nhân Việt Nam (13/10). Tham dự có đồng chí Nguyễn Văn Phương – Phó Bí thư tỉnh ủy, Chủ tịch UHND tỉnh Thừa Thiên Huế, đại diện các Sở ban ngành cùng hơn 200 đại diện các doanh nghiệp trên địa bàn tỉnh.
-
Tối 08/10, tại sân khấu Điện Thái Hòa - Đại nội Huế, Trung tâm BTDT Cố đô Huế tổ chức chương trình nghệ thuật “Hương sắc mùa Thu”. Chương trình nằm trong chuỗi Festival Huế Bốn mùa và đây cũng là sự kiện khép lại Festival Huế mùa Thu 2022.
-
Chiều ngày 08/10, tại Quốc Tử Giám Huế, UBND tỉnh Thừa Thiên Huế tổ chức lễ tuyên dương "Học sinh danh dự toàn trường" năm học 2021 - 2022.
.png)
.png)
