Chất thơ mộng trong tranh họa sĩ Nguyễn Văn Tuyên
LÊ HUỲNH LÂM
Họa sĩ Nguyễn Văn Tuyên không có xưởng vẽ, không treo tranh quanh nhà như nhiều họa sĩ khác.
Sương mù trên sông Hương (Sơn dầu trên vải)
Bước vào ngôi nhà nhỏ cạnh dòng sông Hương ở vùng ngoại ô hẻo lánh thuộc thị xã Hương Trà, Thừa Thiên Huế, không ai nhận ra đó là ngôi nhà của một họa sĩ. Anh đã sống và vẽ tranh như thế gần nửa thế kỷ nay. Âm thầm vẽ và lặng lẽ với nỗi buồn khi có nhà sưu tập đến đem tranh đi, như đem từng đứa con tinh thần được ra đời bởi những trăn trở dậy lên cùng những sớm hôm, những mịt mùng mưa bão. Những đứa con tinh thần ấy rời xa không có ngày trở về đã xô đẩy anh đối diện với nỗi cô đơn khi màn đêm bao phủ. Từ gallery Lã Vọng ở Hồng Kông, gallery Art Sonata, từ những du khách, nhà sưu tập nước ngoài cho đến những người thưởng ngoạn trong nước họ cứ đến và đi mà không chú ý đến nỗi buồn trong ánh mắt người họa sĩ. Anh tâm sự, do gia cảnh khó khăn, sống đời lênh đênh trên con đò cùng gia đình, nhưng do đam mê hội họa, anh đã trốn gia đình đi học vẽ từ 10 tuổi với người thầy đầu tiên là họa sĩ Vị Ý, không gian để người thầy đặc biệt truyền thụ kỹ thuật cho người học trò duy nhất là trong trại nhà binh. Bây giờ ở tuổi thất thập anh nhớ lại những kỷ niệm của thời học Cao đẳng Mỹ thuật Huế vào năm 1968 cùng với những vui buồn thế cuộc. Anh đã kinh qua nhà tù Côn Đảo vì có tranh phản chiến trong tạp chí Mặt trận Tranh thủ Hòa bình. Sau năm 1975, anh phải sinh nhai để lo cho sự tồn tại của gia đình bằng nhiều công việc. Nhưng dòng máu đam mê hội họa luôn nóng bỏng trong trái tim anh, để cho ra đời hàng trăm bức tranh rất thơ mộng khiến người thưởng ngoạn thán phục.
Huế vốn được mệnh danh là xứ sở của thi ca, của rêu phong hữu tình. Có lẽ vì thế mà chất thơ, chất mộng bàng bạc trong nhiều tác phẩm của họa sĩ Nguyễn Văn Tuyên.
Phong cảnh
Những ngôi nhà ẩn hiện trong màn sương sớm, những lối đi dẫn dắt người xem bước vào khu vườn của tuổi thơ; nơi đó là thế giới của thảm cỏ xanh và những lùm hoa dại, những xóm chợ ban mai yên bình với những dáng người tần tảo, cùng lời thì thầm của dòng sông nhấp nhô theo nhịp điệu của bốn mùa… tất cả cảnh vật như được bao phủ bởi bầu trời trong xanh cùng những khóm cây màu lục non mượt mà, óng ánh dưới ban mai vàng nắng. Có thể gọi đó là những bức tranh phong cảnh trữ tình được thể hiện bằng bút pháp tinh tế, với những sắc màu quyện vào hồn người của họa sĩ Nguyễn Văn Tuyên. Anh được gọi là “họa sĩ của vườn quê”.
Hàng trăm bức tranh đò trên sông Hương đã ra đời và được sưu tập, anh vẽ như thể những chiếc đò cứ trôi dần trong kí ức ra khung toan một cách thư thái. Bởi kí ức miền sông nước từ thuở ấu thơ đến khi trưởng thành đã trở thành tiềm thức trong anh. Cho đến bây giờ, để tìm lại những chiếc đò trên sông Hương từ thế kỷ trước, chỉ còn cách tìm đến tranh của họa sĩ Nguyễn Văn Tuyên. Anh được mệnh danh là họa sĩ “vạn đò” độc nhất.
.jpg) |
| Quanh bếp lửa (Sơn dầu trên vải) |
.jpg) |
| Thiếu nữ và hoa sen (Sơn dầu trên vải) |
Tĩnh vật
Sắc màu trong tĩnh vật của Nguyễn Văn Tuyên khởi lên từ những hình ảnh và màu sắc ảm đạm của giai đoạn xã hội ở thời kì bao cấp, qua những chuyển biến trong tranh tĩnh vật của họa sĩ, người xem có thể nhận ra chuyển biến về lượng của xã hội, tranh tĩnh vực nói riêng và các thể loại khác của họa sĩ đều đi theo quy luật này. Sự tươi mới, thanh thoát, nhẹ nhàng nhưng vẫn bàng bạc những trăn trở ẩn phía đằng sau những lớp màu.
Thiếu nữ và hoa
Thiếu nữ trong tranh Nguyễn Văn Tuyên cũng hư ảo sương khói như người con gái của xứ sở mộng mơ vào những thập niên 60, 70. Có thể đó là hình bóng của những người mẹ, những thôn nữ ngày ngày tảo tần công việc nhưng vẫn đậm chất sang quý trong chiếc áo dài truyền thống. Bên cạnh các thiếu nữ là những đóa sen lung linh tỏa hương rất ấn tượng. Tất cả được thể hiện trong màu vàng tinh khiết và màu lục dặt dìu.
Trải qua các giai đoạn sáng tác, tâm hồn người họa sĩ như tấm gương phản chiếu ngoại cảnh. Mỗi thời kì được thể hiện bởi một gam màu chính, màu nâu của sự cũ kỷ khoát vào sự vật, màu của thời khắc xã hội đang đóng khung bởi hai từ bao cấp, màu lục của vườn tược sum xuê cây trái, màu lam của cảnh vật dưới cơn mưa mùa đông xứ Huế, màu vàng lung linh của nắng, của ánh trăng và ruộng lúa trổ đồng và các sắc độ chuyển động trên dòng sông Hương mơ mộng. Qua bao nhiêu năm tháng, các sắc màu đó cùng cảnh vật và cả nền văn hóa đã âm thầm đi vào tâm hồn người họa sĩ đến khi Nguyễn Văn Tuyên đối diện trước nền toang trắng, những hình thể, những đường nét cứ thế được thể hiện, còn màu sắc tùy theo trạng thái cảm xúc để tác phẩm được lung linh, tươi mới, buồn và cao sang, gần gũi nhưng mịt mùng vô định...
Huế, 7/2016
L.H.L
(SHSDB23/12-2016)
Tải mã QRCode
.png "Địa danh học và việc nghiên cứu địa danh các tỉnh Trung Trung Bộ")
-
VÕ QUÊLTS: Hoạ sỹ Đỗ Kỳ Hoàng nguyên ủy viên thường vụ Hội LH.VHNT TT.Huế, nguyên chủ tịch Hội Mỹ thuật TT.Huế, nguyên giảng viên Đại học Nghệ thuật Huế v.v... đã từ trần ngày 26 tháng 10 năm 2006, hưởng thọ 75 tuổi.Thương tiếc người hoạ sỹ tài danh xứ Huế, Sông Hương xin đăng bài viết của nhà thơ Võ Quê và xin được coi đây như một nén hương tưởng niệm.
-
BỬU NAMThế là Huế vĩnh biệt thêm một hoạ sĩ tài hoa: Tôn Thất Văn.Nói là thêm, bởi Huế và giới nghệ thuật cố đô đã lần lượt giã biệt liên tiếp trong mấy năm vừa qua, nhiều người con ưu tú trong giới hội hoạ - mỹ thuật: Bửu Chỉ, Dương Đình Sang, bây giờ lại đến Tôn Thất Văn. Không kể trước đó nữa là hoạ sĩ Phạm Đăng Trí, nữ điêu khắc gia Điềm Phùng Thị...
-
Đã từng tham gia nhiều lần Festival Huế, đến Festival Huế 2006 hoạ sĩ tài danh Lê Bá Đảng đã đi đến một quyết định lớn của đời mình là trở về hẳn với Việt Nam, với Huế bằng việc hình thành trung tâm Mỹ thuật Lê Bá Đảng - một dạng bảo tàng mỹ thuật của nhà danh hoạ Việt Nam tại Huế. Sông Hương xin giới thiệu với bạn đọc vài nét về không gian Lê Bá Đảng.
-
LÊ VIẾT XÊCó thể nói như vậy bởi sau 3 lần tổ chức trại sáng tác điêu khắc Quốc tế tại Huế đã có 58 nhà điêu khắc của gần 50 quốc gia và 33 nhà điêu khắc nổi tiếng của Việt Nam tham dự trại.
-
ĐẶNG MẬU TỰUTrương Bé đã chọn nghiệp và anh đi suốt đời mình. Tốt nghiệp Đại học Mỹ thuật Hà Nội năm 1974, hoạt động mỹ thuật tại Quảng Trị, thực tập tại Budapest 1983 – 1986, công tác giảng dạy tại Đại học Nghệ thuật Huế, nguyên là Hiệu trưởng Trường Đại học Nghệ thuật Huế và hiện là Ủy viên BTK Hội Mỹ thuật Việt Nam nhiệm kỳ 2000 – 2005, và giảng dạy tại trường Đại học Nghệ thuật Huế và một số trường các tỉnh miền Trung.
-
PHAN THANH BÌNHHuế - thành phố nhỏ bé và lặng lẽ với núi Ngự mờ xa và dòng Hương suốt bao năm tháng lững lờ, dường như chỉ tương hợp với những gì vừa phải nền nã, kín đáo gợi tưởng thành cổ rêu phong cổ kính. Người ta đã quá quen thuộc với những bài thơ tao nhã, những nhà vườn êm ả, những bức tranh thiếu nữ "tóc gió thôi bay" trong màu lam tím mơ mộng...
-
PHẠM THỊ CÚCLTS: Khi nghệ sĩ Điềm Phùng Thị qua đời thì số Sông Hương gần nhất đã in xong, không kịp đưa tin, không kịp nói lời vĩnh biệt! Nhân tuần lễ chung thất (49 ngày mất) của bà, Sông Hương trân trọng giới thiệu 2 bài viết sau đây và xin được coi như một nén hương tưởng nhớ người nghệ sĩ tài hoa đã có nhiều cống hiến cho nghệ thuật nước nhà và nhân loại.SH
-
LÊ THỊ MỸ ÝNhiều người ví Điềm Phùng Thị, nhà điêu khắc nổi tiếng nhất Việt Nam thế kỷ XX, người đã được ghi danh trong từ điển Larrouss là "chiếc cầu nối "Đông Tây trong một cuộc hội thoại siêu ngôn ngữ. Bởi rõ ràng, Điềm Phùng Thị đã mang Việt trong những dáng hình tạo khắc đi vào mỹ thuật thế giới và từ đó lại trở về với chúng ta bằng thứ ngôn ngữ mới - ngôn ngữ những mẫu tự được ví như các chữ cái alphabet trong trò chơi hình học.
-
Đã là hoạ sĩ thì cả đời chỉ vẽ. Xin lỗi tôi không nhớ là hỏi vẽ hay ngã vẽ.Nhưng Hỏi hay Ngã chi tôi cũng cứ tiếp tục vẽ. Mở mắt ra là xông vào vẽ. hình như sống để mà vẽ và vẽ để mà sống.
-
Một lần ghé lại xưởng vẽ của Huy ở đường Trần Quang Khải thành phố Huế, tôi hơi bị bất ngờ trước cách nghĩ của Huy về thời gian. Trong căn phòng hẹp mờ bụi và ánh sáng, mùi sơn dầu ngai ngái, bức tranh “Đồng hồ máu” (tôi tạm đặt tên như vậy) cứ đỏ lên rờn rợn như một nỗi ám ảnh.
-
Vào những ngày Tháng Tám này bốn năm trước, cuộc triển lãm 32 tác phẩm hội họa trừu tượng với tiêu đề “Không gian và tiết điệu” của họa sĩ Vĩnh Phối tổ chức tại Hà Nội được dư luận chú ý.
-
Triển lãm theo nhóm đã là truyền thống có từ nhiều năm nay của các họa sỹ Huế. Bên cạnh một số triển lãm cá nhân thỉnh thoảng mới xuất hiện thì triển lãm nhóm dễ có điều kiện ra mắt thường xuyên hơn.
-
Nhân dịp kỷ niệm 5 năm UNESCO công nhận Huế là "Di sản Văn hóa Nhân loại" (1993 - 1998), Hội Mỹ thuật Thành phố Hồ Chí Minh và một nhóm họa sĩ đã cùng nhau tổ chức một chuyến đi về Huế để sáng tác tại chỗ.
.png)
.png)
