Chất thơ mộng trong tranh họa sĩ Nguyễn Văn Tuyên
LÊ HUỲNH LÂM
Họa sĩ Nguyễn Văn Tuyên không có xưởng vẽ, không treo tranh quanh nhà như nhiều họa sĩ khác.
Sương mù trên sông Hương (Sơn dầu trên vải)
Bước vào ngôi nhà nhỏ cạnh dòng sông Hương ở vùng ngoại ô hẻo lánh thuộc thị xã Hương Trà, Thừa Thiên Huế, không ai nhận ra đó là ngôi nhà của một họa sĩ. Anh đã sống và vẽ tranh như thế gần nửa thế kỷ nay. Âm thầm vẽ và lặng lẽ với nỗi buồn khi có nhà sưu tập đến đem tranh đi, như đem từng đứa con tinh thần được ra đời bởi những trăn trở dậy lên cùng những sớm hôm, những mịt mùng mưa bão. Những đứa con tinh thần ấy rời xa không có ngày trở về đã xô đẩy anh đối diện với nỗi cô đơn khi màn đêm bao phủ. Từ gallery Lã Vọng ở Hồng Kông, gallery Art Sonata, từ những du khách, nhà sưu tập nước ngoài cho đến những người thưởng ngoạn trong nước họ cứ đến và đi mà không chú ý đến nỗi buồn trong ánh mắt người họa sĩ. Anh tâm sự, do gia cảnh khó khăn, sống đời lênh đênh trên con đò cùng gia đình, nhưng do đam mê hội họa, anh đã trốn gia đình đi học vẽ từ 10 tuổi với người thầy đầu tiên là họa sĩ Vị Ý, không gian để người thầy đặc biệt truyền thụ kỹ thuật cho người học trò duy nhất là trong trại nhà binh. Bây giờ ở tuổi thất thập anh nhớ lại những kỷ niệm của thời học Cao đẳng Mỹ thuật Huế vào năm 1968 cùng với những vui buồn thế cuộc. Anh đã kinh qua nhà tù Côn Đảo vì có tranh phản chiến trong tạp chí Mặt trận Tranh thủ Hòa bình. Sau năm 1975, anh phải sinh nhai để lo cho sự tồn tại của gia đình bằng nhiều công việc. Nhưng dòng máu đam mê hội họa luôn nóng bỏng trong trái tim anh, để cho ra đời hàng trăm bức tranh rất thơ mộng khiến người thưởng ngoạn thán phục.
Huế vốn được mệnh danh là xứ sở của thi ca, của rêu phong hữu tình. Có lẽ vì thế mà chất thơ, chất mộng bàng bạc trong nhiều tác phẩm của họa sĩ Nguyễn Văn Tuyên.
Phong cảnh
Những ngôi nhà ẩn hiện trong màn sương sớm, những lối đi dẫn dắt người xem bước vào khu vườn của tuổi thơ; nơi đó là thế giới của thảm cỏ xanh và những lùm hoa dại, những xóm chợ ban mai yên bình với những dáng người tần tảo, cùng lời thì thầm của dòng sông nhấp nhô theo nhịp điệu của bốn mùa… tất cả cảnh vật như được bao phủ bởi bầu trời trong xanh cùng những khóm cây màu lục non mượt mà, óng ánh dưới ban mai vàng nắng. Có thể gọi đó là những bức tranh phong cảnh trữ tình được thể hiện bằng bút pháp tinh tế, với những sắc màu quyện vào hồn người của họa sĩ Nguyễn Văn Tuyên. Anh được gọi là “họa sĩ của vườn quê”.
Hàng trăm bức tranh đò trên sông Hương đã ra đời và được sưu tập, anh vẽ như thể những chiếc đò cứ trôi dần trong kí ức ra khung toan một cách thư thái. Bởi kí ức miền sông nước từ thuở ấu thơ đến khi trưởng thành đã trở thành tiềm thức trong anh. Cho đến bây giờ, để tìm lại những chiếc đò trên sông Hương từ thế kỷ trước, chỉ còn cách tìm đến tranh của họa sĩ Nguyễn Văn Tuyên. Anh được mệnh danh là họa sĩ “vạn đò” độc nhất.
.jpg) |
| Quanh bếp lửa (Sơn dầu trên vải) |
.jpg) |
| Thiếu nữ và hoa sen (Sơn dầu trên vải) |
Tĩnh vật
Sắc màu trong tĩnh vật của Nguyễn Văn Tuyên khởi lên từ những hình ảnh và màu sắc ảm đạm của giai đoạn xã hội ở thời kì bao cấp, qua những chuyển biến trong tranh tĩnh vật của họa sĩ, người xem có thể nhận ra chuyển biến về lượng của xã hội, tranh tĩnh vực nói riêng và các thể loại khác của họa sĩ đều đi theo quy luật này. Sự tươi mới, thanh thoát, nhẹ nhàng nhưng vẫn bàng bạc những trăn trở ẩn phía đằng sau những lớp màu.
Thiếu nữ và hoa
Thiếu nữ trong tranh Nguyễn Văn Tuyên cũng hư ảo sương khói như người con gái của xứ sở mộng mơ vào những thập niên 60, 70. Có thể đó là hình bóng của những người mẹ, những thôn nữ ngày ngày tảo tần công việc nhưng vẫn đậm chất sang quý trong chiếc áo dài truyền thống. Bên cạnh các thiếu nữ là những đóa sen lung linh tỏa hương rất ấn tượng. Tất cả được thể hiện trong màu vàng tinh khiết và màu lục dặt dìu.
Trải qua các giai đoạn sáng tác, tâm hồn người họa sĩ như tấm gương phản chiếu ngoại cảnh. Mỗi thời kì được thể hiện bởi một gam màu chính, màu nâu của sự cũ kỷ khoát vào sự vật, màu của thời khắc xã hội đang đóng khung bởi hai từ bao cấp, màu lục của vườn tược sum xuê cây trái, màu lam của cảnh vật dưới cơn mưa mùa đông xứ Huế, màu vàng lung linh của nắng, của ánh trăng và ruộng lúa trổ đồng và các sắc độ chuyển động trên dòng sông Hương mơ mộng. Qua bao nhiêu năm tháng, các sắc màu đó cùng cảnh vật và cả nền văn hóa đã âm thầm đi vào tâm hồn người họa sĩ đến khi Nguyễn Văn Tuyên đối diện trước nền toang trắng, những hình thể, những đường nét cứ thế được thể hiện, còn màu sắc tùy theo trạng thái cảm xúc để tác phẩm được lung linh, tươi mới, buồn và cao sang, gần gũi nhưng mịt mùng vô định...
Huế, 7/2016
L.H.L
(SHSDB23/12-2016)
Tải mã QRCode
.png "Địa danh học và việc nghiên cứu địa danh các tỉnh Trung Trung Bộ")
-
ĐẶNG MẬU TỰU
Khi còn là thủ phủ xứ Đàng Trong của các Chúa Nguyễn và các triều Vua nhà Nguyễn sau này, Huế đã huy động, thu hút những tinh hoa từ Bắc chí Nam về để phục vụ cho triều đình cũng như để phô diễn tài nghệ của mình. -
NGUYỄN QUANG HÀ
Tranh của họa sĩ Trương Bé chưa nhiều. Sau hai mươi năm kể từ khi tốt nghiệp trường Cao đẳng Mỹ thuật Hà Nội, số tranh anh vẽ khoảng chừng hai chục bức. Nhưng người xem tranh luôn luôn bị đột ngột về bước đi của anh. -
LÊ HUỲNH LÂM
Bước vào nghệ thuật tạo hình ở tuổi bốn mươi, tuổi bước qua ngưỡng thanh xuân để trở về với chiêm nghiệm và tĩnh lặng, Điềm Phùng Thị đã khiến giới tạo hình thế giới phải quay đầu dừng lại, người xem như bị thôi miên bởi tác phẩm của bà. -
NGUYỄN XUÂN HOA
Năm 1973, ở quán cà phê ông Thân sát Tôn Nhân Phủ - chiếc quán nghèo gần như để dành riêng cho sinh viên hai trường Cao đẳng Mỹ thuật, Quốc gia Âm nhạc, giới nhạc sĩ, họa sĩ và những người yêu thích nghệ thuật ở Huế - lẫn trong những khuôn mặt quen thuộc, có một khuôn mặt lạ, say sưa nói về ước vọng của đời mình "sống chết cũng làm cho được mười tượng danh nhân tầm cỡ của Việt Nam", "mỗi bức tượng phải là một khuôn mặt rất đặc trưng của danh nhân". -
Những cuộc “về lại”
HỒ ĐĂNG THANH NGỌC -
TRẦN PHƯƠNG KỲ
Níu vai phố rộng xin về.
Với cây lá trút với hè nắng rung
BÙI GIÁNG -
Tôn Nữ Kim Phượng sinh năm 1941 tại Phú Cát, Huế. Tốt nghiệp khóa 2 Cao Đẳng Mỹ Thuật - Huế (1958 - 1962). Huy chương Danh dự do Viện Đại Học Huế trao tặng (1959). Chị mất ngày 25 tháng 8 năm 2000 tại Huế, thọ 60 tuổi. Gia đình gồm 8 anh chị em. Phượng là con gái út sau này đi tu là Thích Nữ Diệu Trang, pháp danh Nguyên Nghi. Thân sinh là ông Bửu Hộ. Thân mẫu là bà Đặng Thị Lý Vinh. Hiện nay bà chị đầu Tôn Nữ Túy Nhạn đang trông coi một ngôi chùa Việt Nam ở Connecticut, gần New York - Hoa Kỳ.
-
LÊ HUỲNH LÂM
Ký ức là khoảng không gian của quá khứ, là phạm trù thuộc về cái đã qua. Nhưng chính ký ức sẽ báo hiệu một điều gì sắp đến, có thể là cơn bão tương lai, một trận đại hồng thủy hay một sự tan biến vào hư không. Cũng như những giấc mơ trong cuộc đời, dù đã thuộc vào quá khứ, nhưng nó lại hàm ngụ dự báo cho một tương lai vui buồn. Tất cả không nằm ngoài những mắt xích nhân quả. -
LGT: Điềm Phùng Thị tên thật là Phùng Thị Cúc. Sinh năm 1920, tại miền Trung. Hồi còn nhỏ học ở Huế và Hà Nội. Tốt nghiệp bác sĩ giải phẫu nha khoa tại Đại học Y khoa Paris (Pháp). Học điêu khắc từ 1959 - 1963.
-
LÊ HUỲNH LÂM
Trong lịch sử phát triển của loài người, có sự đóng góp không nhỏ của loài ngựa. Ngựa là con vật chuyên chở mọi thứ của con người trên con đường tìm kiếm giấc mơ thần thoại của mình. -
Trong kho tàng di sản vật thể và phi vật thể mà triều đình nhà Nguyễn để lại, tranh gương là một dạng di sản khá đặc biệt, vừa mang tính vật thể, lại vừa phi vật thể và được đánh giá là loại hình mỹ thuật mang bản sắc riêng của Huế bởi xuất xứ, cách thể hiện cùng chất liệu độc đáo của chúng. Có giá trị về mặt mỹ thuật cũng như lịch sử, thế nhưng hiện nay, di sản này đang đối mặt với nguy cơ thất truyền khi số lượng tranh hư hỏng rất lớn mà việc phục hồi lại gặp nhiều khó khăn.
-
HUỲNH HỮU ỦY
Rồng là một hình tượng hết sức phổ biến, đặc biệt gắn liền với Lân, Qui, Phượng trong đồ hình tứ linh trong nghệ thuật trang trí cổ.
-
VIỄN PHƯƠNG
Đối với Kandinxky thì hội họa là sản phẩm của một sự căng thẳng trong nội tâm, phải ghi lại trạng thái tâm hồn chứ không phải là thể hiện vật thể. -
VŨ TRƯỜNG GIANG
Ở gần cửa chánh Tây, ngày ngày người ta nghe thấy những nhát đục rộn ràng, khắc khoải len vào trong từng vỉa gạch âm thầm qua năm tháng. Người ta có thể đón một bình minh với những tiếng đục khoan thai chào ngày mới hay một đêm thâu văng vẳng tiếng chạm trên những thớ gỗ vô hình lẩn sâu trong trí tưởng. -
ĐẶNG MẬU TỰU
Có những dự định rồi lần lữa mãi không thành. Có những việc tình cờ mà thành. Chuyện ảnh Nude của nhà nhiếp ảnh Nghệ thuật Thái Phiên tiếng tăm lừng lẫy, ra sách ảnh và trên mạng cũng đã quen với các tác phẩm của ông. -
TRẦN LÂM BIỀN
"Mỹ thuật thế kỷ 19 ở Việt Nam là lai căng"?! Là sản phẩm của một triều đại phản động. "Trang trí Nguyễn là vênh váo"?! Là nghệ thuật cung đình xa cách nhân dân...!? -
VIỄN PHƯƠNG
(Về không gian hội họa Festival Huế 2012)
-
BỬU Ý “Cô gái Việt Nam”, tác phẩm điêu khắc tuyệt mỹ của Lê Thành Nhơn, có mặt tại Huế, dựng ở công viên trước mặt trường nữ lớn nhất ở đây: Trường THPT Hai Bà Trưng, trước đây là Trường Đồng Khánh, ngày 30-04-2011.
-
LÊ VĂN THUYÊNThuộc lớp họa sĩ được đào tạo cuối cùng ở trường Mỹ thuật Đông Dương, nhưng họa sĩ Phạm Đăng Trí đã đi vào con đường hoạt động nghệ thuật chủ yếu là bằng cái vốn tự học tập, tự tìm tòi và nghiên cứu riêng của mình.
.png)
.png)
