Nhà thơ Võ Quê vừa sưu tầm và ấn hành tập 1 Lời ca Huế (NXB Thuận Hóa) với 11 tác phẩm của Á Nam Trần Tuấn Khải, Tản Đà, Bửu Lộc… và các tác giả khuyết danh nhằm giới thiệu một cách đầy đủ phần lời các bài ca Huế vốn tồn tại dưới hình thức truyền khẩu. TT&VH có cuộc trò chuyện với ông về công việc thầm lặng này.
* Thưa nhà thơ Võ Quê, từ đâu ông nảy ra ý định sưu tầm và ấn hành những lời ca Huế từ xưa đến nay, kể cả lời ca của những tác giả khuyết danh?
- Trên 30 năm gắn bó với nghệ thuật ca Huế, từ thực tiễn hoạt động tôi nhận thấy nguồn tư liệu nghiên cứu, biên khảo, lý luận phê bình về nghệ thuật ca Huế thật hiếm hoi, không có hệ thống như các loại hình nghệ thuật truyền thống khác.
Các bài bản làn điệu ca Huế cũng trong tình trạng tản mạn, được truyền khẩu từ nghệ nhân các thế hệ nên đôi lúc ca từ có phần sai lệch, độ chuẩn xác không cao. Từ trước đến nay cũng có một số tác phẩm lời ca Huế được ấn hành nhưng số lượng bài bản không nhiều trong khi nghệ thuật ca Huế có một quá trình hình thành và phát triển tương đối dài. Từ suy nghĩ đó mà tôi đã tập trung sưu tầm tư liệu cũng như lời ca Huế với mong muốn được lưu giữ có hệ thống, phổ biến trong giới nghệ sĩ, nghệ nhân đàn ca Huế và lưu hành trong giới thưởng ngoạn ca Huế trong và ngoài nước.
* Được biết, ông và nhiều bằng hữu cùng mở thính phòng ca Huế tại Bảo tàng Văn hóa Huế (25 Lê Lợi, TP Huế) biểu diễn miễn phí vào tối thứ Ba và thứ Sáu hàng tuần. Xin hỏi đối tượng thường xuyên đến thính phòng ca Huế gồm những ai?
- Nhân dịp kỷ niệm 30 năm thành lập Câu lạc bộ Ca Huế (20/8/1983), ngày 20/8/2013 chúng tôi đã khai trương thính phòng ca Huế phục vụ miễn phí tại Bảo tàng Văn hóa Huế. Từ ngày mở thính phòng ca Huế đến nay, các nghệ nhân cao niên đã thường xuyên tới lui gặp gỡ nhạc hữu, đàn ca và có cơ hội truyền dạy cho các thế hệ trẻ. Đã có một số văn nhân thi sĩ đến đây vừa thưởng thức vừa giới thiệu các bản ca Huế mới soạn lời.
Riêng giới thưởng ngoạn thì đã có đông đảo tri âm địa phương, các thầy cô giáo, sinh viên Nhạc viện Huế, Trường Trung cấp văn hóa nghệ thật Huế cũng như du khách trong và ngoài nước (Nhật, Ấn Độ, Pháp, Úc, Italy, Mỹ…).
* Cuối tập 1 Lời ca Huế, ông có phát họa vài nét chân dung nhà thơ Ưng Bình Thúc Giạ Thị, tác giả “Chiều chiều trước bến Văn Lâu…”. Ngoài cụ Thúc Giạ thì còn những ai đóng góp quan trọng vào việc hình thành và phát triển ca Huế?
- Nhà thơ Ưng Bình Thúc Giạ Thị cùng các ông hoàng bà chúa của triều Nguyễn trước đây và nhiều văn nhân thi sĩ cùng thời Ưng Bình đã có công lớn trong việc hình thành và phát triển ca Huế. Tiếp đến là nhạc sĩ Nguyễn Hữu Ba rồi các nghệ nhân, nhạc hữu như Tôn Thất Toàn, Vĩnh Phan, Bửu Lộc, Gia Cẩm, Trần Kích, Nguyễn Kế, Tôn Thất Viễn Dung, Lê Văn Cần, Nguyễn Văn Tân..; nghệ nhân, nghệ sĩ ca Huế như Cô Nhơn, Bích Liễu, Thu Tâm, Châu Loan, Minh Mẫn, Vân Phi, Quế Hương, Thanh Hương, Thanh Tâm… Ngoài các tên tuổi tài danh trên, hiện nay tại TP Huế đang hình thành một đội ngũ kế thừa góp phần bảo tồn và phát huy các giá trị nghệ thuật ca Huế.
* Thưa ông, ông có nghĩ đến một ngày nào đó, ca Huế cũng sẽ được UNESCO vinh danh?
- Nếu nghệ thuật ca Huế thật sự được sự quan tâm đúng mức từ phía Nhà nước, thì nghệ thuật ca Huế rất xứng đáng được vinh danh như các loại hình: Ca trù, Nhã nhạc cung đình Huế, đờn ca tài tử Nam bộ, dân ca Quan họ…
Theo Thể thao & Văn hóa
Chiều 31/5, nhân kỷ niệm 220 năm ngày vua Gia Long thống nhất đất nước và đặt niên hiệu Gia Long, Hội đồng trị sự Nguyễn Phước tộc Việt Nam đã tổ chức Tọa đàm khoa học”Công lao và những đóng góp quan trọng về mặt lịch sử của Hoàng đế Gia Long (1802-1820)”.
Sáng 28/5, tại Viện Nghiên cứu Phát triển Thừa Thiên Huế (53 Nguyễn Huệ- TP Huế) đã diễn ra khai mạc Vietnam Summer Fair 2022 (VSF2022) chủ đề “Hừng Đông khai hội” do Viện Nghiên cứu phát triển tỉnh Thừa Thiên Huế, Trung tâm Khởi nghiệp Đổi mới sáng tạo Thừa Thiên Huế, tổ chức Legend of Hue phối hợp tổ chức.
Chiều 27/5, tại Trung tâm VHPG Liễu Quán – TP Huế đã diễn ra buổi khai mạc triển lãm có chủ đề “Không lời”. Triển lãm được tổ chức nhằm hưởng ứng Festival Huế 2022 và giới thiệu những sản phẩm tranh Trúc chỉ mang tính sáng tạo mới của Nghệ thuật Trúc chỉ.
Nhằm hưởng ứng Lễ hội Festival Huế 2022 và đón nhận huyện đạt chuẩn nông thôn mới năm 2020, UBND huyện Quảng Điền sẽ tổ chức Lễ hội “Sóng nước Tam Giang” năm 2022.
Sáng ngày 26/5, UBND tỉnh tổ chức Tuyên dương, khen thưởng huấn luyện viên, vận động viên đạt thành tích xuất sắc tại Đại hội thể thao Đông Nam Á lần thứ 31 (SEA Games 31). Tham dự có Phó Bí thư Tỉnh uỷ, Chủ tịch UBND tỉnh Nguyễn Văn Phương, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Phan Quý Phương.
Sáng ngày 25/5, Ban Tổ chức Cuộc thi Sáng tạo Thanh thiếu niên, Nhi đồng tỉnh Thừa Thiên Huế vừa tổ chức Lễ tổng kết và trao giải Cuộc thi Sáng tạo Thanh thiếu niên, Nhi đồng tỉnh Thừa Thiên Huế lần thứ XV năm 2022.
Chiều ngày 24/5, Liên hiệp các Hội Văn học Nghê thuật Thừa Thiên Huế phối hợp với UBND Huyện Phú Vang đã tổ chức Bế mạc trại sáng tác “Phú Vang ngày mới”.
Ngày 23/5/2022, UBND thành phố Huế phối hợp với Cơ quan Hợp tác Quốc tế Hàn Quốc (KOICA) tổ chức Lễ khởi động Dự án “Xây dựng thành phố Huế văn hoá và du lịch thông minh”.
Sáng ngày 19/05, Nhân kỉ niệm 132 năm ngày sinh của Chủ tịch Hồ Chí Minh (19/5/1890 -19/5/2022), tại Bảo tàng Hồ Chí Minh tỉnh Thừa Thiên Huế, Đoàn lãnh đạo tỉnh đã đến dâng hoa, báo công lên Bác và khai mạc Triển lãm chuyên đề “Những tấm gương bình dị mà cao quý”.
Sáng 18/5, tại Nhà Gươl huyện Nam Đông đã diễn ra chương trình tái hiện lại lễ hội Mừng lúa mới. Sự kiện nằm trong chuỗi hoạt động “Ngày hội văn hoá, thể thao, du lịch các dân tộc miền núi” tỉnh Thừa Thiên Huế lần thứ XIV năm 2022.
Festival Huế 2022 là Festival đầu tiên được tổ chức theo định hướng bốn mùa, mà điểm nhấn là tuần lễ Festival văn hóa, nghệ thuật mang tầm quốc gia và quốc tế với chủ đề “Di sản văn hóa với hội nhập và phát triển”.
Tối ngày 17/5, Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật tỉnh Thừa Thiên- Huế tổ chức Lễ Tôn vinh trí thức khoa học và công nghệ tỉnh Thừa Thiên - Huế lần thứ VI, năm 2022.
Tối ngày 17/5, tại Thị trấn Khe Tre - huyện Nam Đông đã diễn ra Lễ khai mạc Ngày hội Văn hóa, Thể thao và Du lịch các dân tộc miền núi tỉnh Thừa Thiên Huế lần thứ XIV, năm 2022. Tham dự ngày hội có Phó Bí thư Thường trực Tỉnh uỷ Phan Ngọc Thọ; UVTV Tỉnh uỷ, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Nguyễn Thanh Bình.
Sáng ngày 15/5, tại Tổ đình Từ Đàm, TP. Huế, Ban Trị sự Giáo hội Phật giáo Việt Nam (GHPGVN) tỉnh tổ chức trọng thể Đại lễ Phật đản Phật lịch 2566 với sự tham dự của đông đảo tăng, ni và đồng bào Phật tử. Đến dự có Ủy viên BCH Trung ương Đảng, Bí thư Tỉnh ủy, Chủ tịch HĐND tỉnh, Trưởng đoàn ĐBQH tỉnh Lê Trường Lưu; UVTV Tỉnh ủy, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Nguyễn Thanh Bình, ông Phan Thiên Định, Bí thư Thành uỷ và đại diện HĐND, UBND, Ủy ban MTTQVN tỉnh và các ban ngành, đoàn thể.
Chiều 14 tháng 4 năm Nhâm Dần (14/5/2022); Ban Trị sự GHPGVN tỉnh – Ban Tổ chức Đại lễ Phật đản Pl.2566 đã trang nghiêm cử hành lễ Mộc dục và Rước Phật từ Diệu Đế Quốc tự lên Tổ đình Từ Đàm, nguyện cầu tổ quốc vinh quang, đạo pháp trường tồn, thế giới hòa bình, chúng sanh an lạc.
Tối ngày 13/5/2022 (13.4 Nhâm Dần) tại Nghinh Lương đình, thành phố Huế; Ban Trị sự GHPGVN tỉnh - Ban Tổ chức Đại lễ Phật đản Pl.2566-Dl.2022 đã tổ chức khai mạc và diễu hành xe hoa trên các trục đường của thành phố Huế đón mừng Phật đản.
Chiều 13/5/2022 (13.4 Nhâm Dần) tại Công viên Lý Tự Trọng, thành phố Huế; Ban Trị sự - Ban Tổ chức Đại lễ Phật đản Pl.2566-Dl.2022 đã tổ chức khai mạc không gian Ẩm thực chay với chủ đề “ Suối nguồn từ bi”.
Chiều 12/5, Liên hiệp các Hội Văn học nghệ thuật phối hợp với UBND huyện Phú Vang tổ chức khai mạc trại sáng tác văn học nghệ thuật với chủ đề "Phú Vang ngày mới".
Ngày 11/5, Đoàn lãnh đạo Tỉnh ủy, HĐND, UBND, UBMTTQ Việt Nam tỉnh do đồng chí Phan Ngọc Thọ, Phó Bí Thư Thường trực Tỉnh ủy làm Trưởng đoàn đã đến thăm và chúc mừng Ban trị sự Giáo hội Phật giáo Việt Nam (GHPGVN) tỉnh Thừa Thiên Huế tại chùa Từ Đàm nhân dịp Đại lễ Phật đản năm 2022 - Phật lịch 2566.
Chủ tịch UBND tỉnh - ông Nguyễn Văn Phương vừa có cuộc họp rà soát các nội dung triển khai, tháo gỡ khó khăn, vướng mắc nhằm đảm bảo tiến độ khởi công dự án cầu vượt sông Hương trên đường Nguyễn Hoàng vào tháng 9/2022.