Bruce Weigl: tôi sẽ không bao giờ quên Huế
GS Bruce Weigl và tác giả tại TCSH
Người đàn ông đó là giáo sư, tiến sĩ Bruce Weigl - một trong những nhà thơ đương đại xuất sắc nhất của Mỹ, hiện đang là Chủ tịch Hội đồng thẩm định Thơ của Giải thưởng Sách Quốc gia Mỹ, giáo sư danh dự ngành nghệ thuật và nhân văn học của trường Đại học Lorain County Community, tiểu bang Ohio. Ít ai biết được rằng, Bruce Weigl đã có một “mối tình” sâu đậm với Huế. Từng tham chiến ở chiến trường Quảng Trị từ năm 1967-1968 trong Lữ đoàn Kỵ binh bay số 1, Bruce Weigl đã bắt đầu một tình yêu thầm lặng với Huế khi ông 18 tuổi. Tình yêu ấy bắt đầu trong những lần lữ đoàn của ông di chuyển từ An Khê đến Căn cứ trại Evans, trong chiến tranh của Mỹ ở Việt Nam. “Giữa cuộc chiến tranh lúc ấy, tôi vẫn thấy Huế thật đẹp. Những hàng cây xanh, những con người hiền hòa, những ngôi chùa cổ kính… Đặc biệt, tôi vẫn nhớ những dãy đèn đường sáng rực của Huế thời đó. Bây giờ, mỗi khi đến Huế, tôi luôn ngước tìm những ngọn đèn đường, và cảm thấy yên lòng khi chúng luôn ở đó, như chưa hề có sự thay đổi”. Có thể những ngọn đèn đường không thay đổi và vẫn đứng đó để soi đường cho nhiều thế hệ, nhưng cuộc đời của Bruce Weigl đã thay đổi rất nhiều kể từ sau cuộc chiến. Trở về Mỹ sau chiến tranh, Bruce Weigl đã bị trầm cảm, hoảng loạn và mất ngủ một thời gian dài. Những cơn ác mộng theo đuổi ông và chỉ cần nhắm mắt lại, ông đã nghe tiếng pháo cối và tiếng bom đạn gầm rú. Ông đã viết: “Chiến tranh đã ăn ruỗng tôi/ tôi không thể chạm vào ai được nữa/ Ngọn gió thổi xuyên qua tôi đến nơi xanh thẳm/ nơi họ vẫn ngã xuống trong biển máu/ Tôi vẫn nghe tiếng họ, đêm đêm/ tôi không thể trút bỏ quần áo trong ánh sáng” (Kỷ niệm ngày được tha thứ, Bruce Weigl). Tâm niệm rằng “Người Mỹ đã lấy đi quá nhiều thứ của người Việt Nam, chúng tôi phải có trách nhiệm trả lại một phần nào đó”, Bruce Weigl là một trong những cựu binh Mỹ đầu tiên trở về Việt Nam sau chiến tranh, vào năm 1985. Ông đã đóng góp cho việc xây dựng bệnh viện, đưa thuốc men về những vùng nghèo khó, xa xôi nơi ông từng tham chiến. Cùng với các cộng sự ở Trung tâm William Joiner (Trường đại học Massachusettes, thành phố Boston), Bruce Weigl đã không mệt mỏi cống hiến cho việc giới thiệu văn học Việt Nam trên đất Mỹ. Ông đã dịch và giới thiệu hàng trăm bài thơ Việt Nam và là đồng dịch giả của bốn tập thơ Việt-Anh. Qua các khóa giảng dạy, công việc dịch thuật, cùng với các bài diễn thuyết trong hơn 20 năm qua, Bruce Weigl đã giới thiệu cho hàng ngàn sinh viên và công chúng Mỹ về văn hóa, lịch sử và văn học Việt Nam, với mong muốn mở rộng góc nhìn của họ về đất nước Việt Nam giàu bản sắc văn hóa.
Đã trở về Huế một số lần sau chiến tranh, nhưng vào tháng 12/2010, Bruce Weigl đã có một chuyến trở về thực sự ý nghĩa, bằng cả thể xác, tâm hồn và thơ ca. Buổi đọc thơ và giao lưu với các nhà văn, nhà thơ, cựu chiến binh tại Tạp chí Sông Hương sáng 14/12/2010 do Hội Nhà văn Thừa Thiên Huế phối hợp với Tạp chí Sông Hương tổ chức đã để lại cho ông những ấn tượng không thể phai mờ. Ông thật xúc động khi được gặp gỡ, giao lưu, đọc thơ cùng với những nhà văn, nhà thơ, nghệ sĩ nổi tiếng của Huế với sự chuẩn bị và giới thiệu về thân thế và sự nghiệp của ông hết sức chu đáo của nhà thơ Hồ Đăng Thanh Ngọc. Buổi giao lưu thơ cũng ẩn chứa nhiều bất ngờ đặc biệt khi nhà thơ Vĩnh Nguyên đọc tặng bài thơ “Bruce Weigl và tôi”, được in trong tập “Chòi ngắm sóng” (NXB Hội Nhà văn 2003), rồi nhà thơ Tây Linh Phạm Xuân Phụng “hứng khởi” viết tặng Bruce Weigl bài thơ “Thế hệ chúng tôi” ngay trong buổi giao lưu. Buổi giao lưu thơ cũng hết sức sinh động bởi sự trình bày song ngữ Anh Việt những bài thơ nổi tiếng mà Bruce Weigl đã viết dành cho Việt Nam như “Bài hát bom na-pan”, “Lời thơ tặng mẹ Nguyễn Thị Vẻ”, cùng với sự trao đổi của các nhà văn, nhà thơ, dịch giả… Ông cũng đặc biệt trân trọng những lời chia sẻ chân tình của dịch giả Bửu Ý, người đã có nhiều năm dịch thuật và có những nhận xét ưu ái về bản dịch các bài thơ của ông. Trở lại Huế lần này, Bruce Weigl cũng đã thanh thản hơn khi ngắm nhìn cảnh trẻ em nô đùa “dưới bầu trời không còn đen kịt máy bay và bom đạn của chúng tôi”, theo lời ông nói. Nhờ sự kết nối của nhà văn Tô Nhuận Vỹ, ông đã đến thăm và tặng 700 quyển sách cho trường tiểu học Thuận Thành, đường Nguyễn Thái Thân, Huế. Ông thực sự trở thành một đứa trẻ, cùng đá bóng với các em, cùng đọc sách với các em, cùng cười và cùng hát, giúp các em bóc những món quà là những quyển sách đã được gói thật đẹp. “Hôm nay, tôi cảm thấy mình là một ông già No-en. Được gặp gỡ ban giám hiệu, các thầy cô giáo và các em, tôi thật sự tin tưởng vào tương lai của đất nước các bạn. Các học sinh ở đây viết rất đẹp, đẹp hơn các học sinh Mỹ. Các thầy cô giáo thì thật nhiệt tình và tâm huyết”. Với sự tiếp đón chu đáo của họa sĩ Đặng Mậu Tựu, Chủ tịch Hội Liên hiệp Văn học Nghệ Thuật tỉnh Thừa Thiên Huế, Bruce Weigl đã được đến thăm triển lãm nghệ thuật đặc biệt của các họa sĩ Huế. Ông hỏi thăm cẩn thận về từng bức tranh và bày tỏ ước muốn một ngày được trở lại, mua tranh của một họa sĩ Huế để treo trong ngôi nhà của mình. Và Bruce Weigl cũng đã có những giây phút không thể nào quên khi được đến nhà và ăn cơm với nhà văn Hoàng Phủ Ngọc Tường, nhà thơ Lâm Thị Mỹ Dạ, và nhà văn Tô Nhuận Vỹ. Được thưởng thức các món ăn Huế trong ngôi nhà của những người bạn làm ông thực sự hạnh phúc. Ông đặc biệt quan tâm tới sức khỏe của nhà văn Hoàng Phủ Ngọc Tường và mong muốn sẽ giúp tìm một chiếc xe lăn tốt nhất, có nút điều khiển tự động để tiện cho việc di chuyển và sinh hoạt của nhà văn Hoàng Phủ Ngọc Tường “để anh có thể nghỉ ngơi tốt hơn, đảm bảo sức khỏe hơn, và lại có thể viết những tác phẩm dành tặng bạn đọc”, ông tâm sự chân thành cùng Hoàng Phủ Ngọc Tường. Đã đọc thơ và giao lưu ở khắp mọi nơi trên thế giới, chắc hẳn Bruce Weigl sẽ không quên buổi tối cạnh sông Hương, trước khách sạn Hương Giang, khi ông ngồi uống rượu, đọc thơ và hát với một nhóm những chàng trai đạp xích lô đêm. Khi ấy, sau khi đi dạo về, trời đã gần nửa đêm, các chàng trai trẻ đạp xích lô đang tổ chức một cuộc rượu và mời ông tham gia. Ngay sau khi ngồi xuống, ông đã hỏi rằng có ai thuộc thơ không. Một chàng trai đã lập tức đọc cho ông nghe thơ Hàn Mặc Tử và những người khác thay nhau hát cho ông nghe những bài ca Huế, những bài hát hip-pop. Ông cũng đã ngồi trên lề đường, đọc cho họ nghe những bài thơ ông viết về chiến tranh, về Việt Nam. Và một chàng trai đạp xích lô, trong sự xúc động, đã tặng ông chiếc vòng đeo tay duy nhất của anh. Chiếc vòng ấy, ông đang nâng niu như một kỷ vật của Huế, như tình cảm của người dân Huế. Chiếc máy bay chao cánh trên bầu trời đêm. Thành phố Huế thắp lên những ngọn đèn lung linh như vẫy tay chào một người con của đất Việt. Người con đó đang tự hứa với mình, với Huế rằng ông sẽ tiếp tục trở về để làm nhiều hơn nữa cho Huế, và tiếp tục đưa văn học và nghệ thuật Huế giao lưu với những người yêu văn học và nghệ thuật quốc tế. N.P.Q.M (264/2-11) |
Tải mã QRCode
.png "Địa danh học và việc nghiên cứu địa danh các tỉnh Trung Trung Bộ")
-
ĐINH PHONG
Thư từ thành phố Hồ Chí Minh
-
TRẦN KIÊM ĐOÀN
Có hai dòng sông chia hai nửa cuộc đời của một người con xứ Huế là dòng sông Hương và American River. -
TRẦN KIÊM ĐOÀN
Bách niên hư huyễn giai do vọng,
Hoàn mộng kim triêu kiến mộng hoàn.
(Trăm năm lãng đãng do hư vọng,
Tỉnh giấc mơ nay thấy mộng thành.)
Trình Hạo -
CAO HUY THUẦN
Tôi biết Hoàng Đăng Nhuận hồi 1987- 1988, khi mới bắt đầu nảy ra ý định triển lãm tranh của họa sĩ ở Huế tại Paris. -
ĐẶNG TIẾN
Từ ngoài nước nói về văn chương Huế mà không nhắc đến những tấm lòng hải ngoại còn hướng về Cố đô, là vô tình và bạc bẽo. Ở hải ngoại có nhiều hội thân hữu, ái hữu, đồng hương Huế, nhiều hoạt động văn hóa tích cực, như tổ chức Ngày Nhớ Huế… -
NHƯ QUỲNH DE PRELLE
Chúng tôi xuyên Việt lần cuối cùng trước khi rời Việt Nam, từ Sài Gòn qua Hội An, Đà Nẵng, Huế, Hà Nội, Ninh Bình và Sapa. -
TRẦN KIÊM ĐOÀN
Chiều nay, chúng tôi được mời tham dự Sinh nhật 80 và 85 của một đôi vợ chồng thuộc thế hệ huynh trưởng được tổ chức tại một biệt thự ở Granite Bay, gần thành phố Sacramento, thủ phủ tiểu bang California. -
THÁI KIM LAN
Từ trước đến nay, tôi đã viết nhiều về các công trình nghiên cứu văn hóa Đông Tây trên các lãnh vực khác nhau, duy có một đề tài mà tôi ít đả động đến - xem như là cất riêng - đó là chuyện về nhà hàng Cố Đô tại thành phố München do tôi thành lập năm 1984 và hoạt động của tôi trên lãnh vực ẩm thực tại một nước Âu châu, nước Đức. -
VÕ QUANG YẾN
Hơn 30 năm chung sống, nhà tôi đã được tôi kể cho nghe nhiều về cảnh đẹp, người hiền của nước Việt Nam ta, về những buổi đi nghe hát trên sông Hương một đêm trăng sáng, những buổi tắm đêm giữa sông Ô Lâu ngoài thôn Mỹ Cang, những mùa thi cử phượng đỏ rực trời, ve kêu rầu rĩ... -
Giáo sư, Tiến sĩ CAO HUY THUẦN:
Ở Pháp, tôi có gặp và trao đổi ý kiến với những người quan tâm đến vấn đề du lịch. Anh Nghĩa (bây giờ quản lý một hãng du lịch ở đây) có gởi một tấm hình quảng cáo lớn về Huế, tôi sẽ nhờ anh Cận mang về. -
"Cho đến khi tôi bị ngất xỉu, tôi mới biết mình đã làm việc quá nhiều. Nhà tôi đã đóng cửa phòng mạch hai tuần sau đó, không cho tôi làm nữa vì sợ tôi kiệt sức", giáo sư Bùi Minh Đức chia sẻ.
-
Lần đầu tiên một người Việt Nam nằm trong danh sách 35 nhà phát minh dưới 35 tuổi xuất sắc nhất năm 2014 do tạp chí MIT Technology Review bình chọn. Tạp chí này đã có một bài viết ngắn mô tả về quá trình nghiên cứu của chàng trai 32 tuổi.
-
THANH TOÀN
Trưa chủ nhật 23-10-83 Phòng khách cư xá sinh viên Đông Nam Á ở Paris được trang hoàng trang nhã. Có tấm bản đồ màu Thành phố Huế, tranh ảnh di tích thắng cảnh Huế, quày trưng bày sách báo, băng nhạc Huế. Người đến dự đông ngoài dự kiến, có cả các cô dâu, chú rể Huế người Pháp, có những bạn Pháp... -
VÕ QUANG YẾN
(Nhân xem một cuốn phim về Tết Mậu Thân)
Tết Mậu Thân. Một nhà báo và một nhà nhiếp ảnh quân đội Mỹ đáp trực thăng từ Đà Nẵng ra Huế, tìm theo một toán quân Marines. -
Khi cuộc sống xô bồ đang cuốn chúng ta về phía trước, thần tượng hoá một phương Tây duy lý và thực dụng, thì chị, bằng tất cả nỗ lực của mình trong nghiên cứu, dịch thuật, hoạt động xã hội… lại đưa ta trở về với những giá trị nguồn cội đậm chất phương Đông thấm nhuần tư tưởng Phật giáo trong cách ăn, cách mặc, cách sống, cách thưởng ngoạn, và cách tư duy…
-
Trần Anh Thơ, nữ sinh xứ Huế, đã được cả 2 tổng thống George W. Bush và Barack Obama ký tặng bằng khen dành cho các học sinh xuất sắc.
-
Nhà thơ Hồ Đắc Thiếu Anh đã nhớ Huế như thế. Chị là một trong số thành viên đầu tiên của Nhớ Huế và là Hội viên Hội Nhà văn TP. HCM, cùng hành trình với thơ và các tổ chức từ thiện “ từ ấy” cho đến bây giờ.
-
Khi chưa đặt chân đến Huế, tôi không sao tưởng tượng được một cố đô sẽ như thế nào giữa thời hiện đại. Nhìn cuộc sống sôi động không ngừng nghỉ ở thủ đô, tôi chợt đem lòng lo lắng cho thành phố nhỏ dường như chỉ xuất hiện trong thơ trong nhạc.
-
DƯƠNG ĐÌNH CHÂU
Gửi người em gái Văn khoaBồ liễu cô thân, nàng công chúa Huyền Trân vì cơ đồ vạn cổ đã nam hướng Xà thành tạo thế ngàn năm vững bền ở phương Nam (theo Lê Mạnh Thát).
-
Ấn tượng của tôi về chuyến thăm ngắn ngày tại trường đại học Stanford, Mỹ là… giọng Huế! Stanford là trường đại học danh tiếng ở Mỹ, nằm cạnh thung lũng Silicon nổi tiếng và trường hợp này thường được dùng để minh chứng cho nhận định “các cụm công nghệ cao hiện đại thường quây tụ quanh các trường đại học nổi tiếng có các công trình nghiên cứu liên quan”. Còn giọng Huế ở Stanford thuộc về một người mới quen, một tiến sĩ thế hệ 8X: TS Lê Viết Quốc.
.png)
.png)
