Bí mật ngự y triều Nguyễn - Kỳ 2: Hé lộ bệnh của vua Gia Long
Vua Gia Long lên ngôi năm 1802 và qua đời năm 1820, thọ 57 tuổi. Trong tập Ngự dược nhật ký của châu bản triều Nguyễn, cho thấy những năm cuối đời nhà vua đã mắc bệnh nan y và các ngự y đã phải vất vả để điều trị.
Chân dung vua Gia Long trên một tạp chí tiếng Pháp
Theo Nguyễn Phước Tộc giản yếu, vua Gia Long, tên thật là Nguyễn Phúc Ánh, thường gọi là Nguyễn Ánh, sinh ngày 15 tháng giêng năm Nhâm Ngọ (tức 8/3/1762). Ông là con trai thứ ba của Nguyễn Phúc Luân.
Ngày 1/2/1802, Nguyễn Ánh lên ngôi hoàng đế ở Phú Xuân, lấy niên hiệu là Gia Long. Tháng 3/1804, vua Gia Long đổi quốc hiệu nước ta là Việt Nam.
Sau khi lên ngôi, vua Gia Long đã thiết lập lại cơ cấu điều hành quốc gia, cho soạn bộ luật Gia Long, thành lập Quốc Tử Giám Huế, ấn định học hiệu và các loại thuế. Công cuộc cai trị đất nước được thuận lợi sau khi thực hiện các việc lớn như: Tổ chức triều đình gồm có lục bộ và Đô sát viện; phân chia khu vực hành chính (tổng trấn, trấn, phủ, huyện, xã); ấn định quyền hạn chức chương, lương bổng, văn võ giai các cấp, tu soạn sách sử, văn truyện, địa lý, lập dinh Điền sứ trông coi việc khai khẩn ruộng đất…
Sau 18 năm trị vì, ngày Đinh Mùi tháng 12 năm, Kỷ Mão, Gia Long mất, thọ 57 tuổi dương (58 tuổi âm lịch), miếu hiệu là Thế tổ Cao Hoàng đế. Lăng vua Gia Long, hiệu là Thiên Thọ, tại làng Định Môn (nay thuộc xã Hương Thọ, TX.Hương Trà, Thừa Thiên-Huế). Vua Gia Long có 31 người con, gồm 13 con trai và 18 con gái.
Vua mắc bệnh gì ?
Trong Ngự dược nhật ký của châu bản triều Nguyễn có ghi chép việc Thái y viện chẩn trị cho vua Gia Long (từ ngày 15 tháng giêng năm Gia Long thứ 12 đến năm thứ 18), cho thấy việc khám bệnh và dâng thuốc diễn ra ngày một.
Lương y Phan Tấn Tô giới thiệu tư liệu châu bản liên quan đến Thái y viện triều Nguyễn
Đặc biệt, năm Gia Long thứ 18, tức năm cuối cùng của nhà vua, các tờ châu bản đã mô tả ngự mạch của vua như sau: “Chúng thần kính cẩn ấn lên 3 bộ mạch trái, thấy trầm tế bình đẳng, duy chỉ mạch tả xích, đề nặng thiếu lực, 3 bộ mạch phải cũng trầm tế, duy mạch hữu quan, đè nặng chưa bình hòa. Chú trọng mạch thận (tả xích) mạch tì (hữu quan), tì thận hư là nguyên nhân của bệnh”. Tờ châu bản ngày 4.10 năm Gia Long thứ 18, do Thái y viện khải tâu: “Chúng thần ngu tối, tưởng rằng mạch trầm tế là do thấp hàn làm nê tì, thận chưa an, chúng thần hội lại kính xin được sắc dâng lên thang gia giảm Vị khai tiên, để bổ tì thận, từ từ giảm bệnh, đợi ngày đông chí thì thuyên giảm được”.
Và trong tất cả các bài ngự phương dâng lên vua thời điểm này đều có điểm chung là bổ tì thận, như: gia giảm Vị quan tiên (dùng trong tháng 10 năm Gia Long 18); gia giảm Thất vị thang, gia giảm Thọ tì tiễn (dùng cuối tháng 10 đến tháng 11 năm Gia Long 18).
Theo lương y Phan Tấn Tô, thường khi lập phương là căn cứ vào triệu chứng, nguyên nhân của bệnh, mỗi ngày một thang, dùng trong vài ngày. Nhưng ở đây, thuốc có khi thay đổi hằng ngày và trong một ngày dùng đến 2 - 3 thang, sáng chiều khác nhau. Ngoài ra, các châu bản còn cho thấy nhà vua còn dùng cả thuốc của những thầy lang bên ngoài.
Cụ thể, tờ châu bản ngày 30 tháng 11 năm Gia Long thứ 18, ghi: Trực lệ dinh Quảng Đức, cai bạ Trần Vân Đại, khám và dâng thuốc. Hay như tờ châu bản ngày 2 tháng 2 năm Gia Long thứ 18, ghi: “Nguyễn Văn Thành, ở xã Quan Chiêm, tổng Trung Bạn, huyện Tống Sơn, phủ Hà Trung, dâng thuốc Hồng thăng đơn cho vua dùng”. Trong tờ châu bản ông này không ký mà điểm chỉ (lăn dấu tay) có lẽ không biết chữ (?). Từ những điểm trên có thể thấy các quan ngự y thời điểm này đã tỏ ra lúng túng, chỉ chạy theo triệu chứng mà không chú trọng trị gốc bệnh, đó là điều bất thường.
Cho đến khi mất, mặc dù các châu bản không ghi nhà vua bị bệnh gì, nhưng qua mô tả ngự mạch và ngự phương cho thấy các ngự y đã điều trị chứng “tì - thận dương hư” với các ngự phương chữa tì vị dư hàn và chữa thận dương hư.
Theo lương y Phan Tấn Tô, tì thận dương hư là bệnh ở gan, thận và lá lách, có liên quan đến tì vị với các triệu chứng tay chân lạnh, có thể mắc bệnh tiểu đường, suy thận… Còn lương y Lê Hưng, trong bài Bệnh trạng cuối đời của vua Gia Long (đăng trên trang Hội Laser y học Bình Dương) cho rằng quá trình chữa bệnh cho vua từ việc dùng những loại thuốc bôi để chữa ghẻ ngứa, đến việc lập phương chữa chứng tì thận dương hư cho thấy nhà vua bị nhiễm khuẩn lâu năm không chữa khỏi đã dẫn đến bệnh xơ gan cổ trướng.
Theo Bùi Ngọc Long (Thanhnien.vn)
Tải mã QRCode
.png "Địa danh học và việc nghiên cứu địa danh các tỉnh Trung Trung Bộ")
-
Tối 18/11, tại Trường Đại học sư phạm Huế đã diễn Lễ tổng kết và trao giải Hội thi Sáng tạo Kỹ thuật tỉnh Thừa Thiên Huế lần thứ X năm 2020. Tham dự buổi lễ có Chủ tịch UBND tỉnh Phan Ngọc Thọ, cùng đại diện lãnh đạo các sở, ngành, địa phương.
-
Về phương án tìm kiếm, Bộ Chỉ huy quân sự tỉnh Thừa Thiên - Huế cho biết lực lượng cứu hộ sẽ tập trung tìm kiếm các nạn nhân dưới lòng sông Rào Trăng. Khu vực tìm kiếm có chiều dài khoảng 100 m nằm cạnh hiện trường vụ sạt lở.
-
Chiều ngày 16/11, UVTV Tỉnh ủy, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Nguyễn Thanh Bình đã có buổi tiếp và làm việc với đoàn công tác Cơ quan Lương thực và Nông nghiệp Liên hợp quốc (FAO) tại Việt Nam do ông Nguyễn Song Hà, Trợ lý Trưởng đại diện FAO tại Việt Nam làm trưởng đoàn về chương trình hỗ trợ nhân đạo khẩn cấp dành cho các hộ dân chịu ảnh hưởng nặng nề do bão lũ gây ra trên địa bàn tỉnh Thừa Thiên Huế trong tháng 10 vừa qua.
-
Ngân hàng Nam Á và Hoàng Gia group vừa tài trợ tỉnh Thừa Thiên Huế 500 triệu đồng hỗ trợ người dân xây dựng 10 căn nhà chống lũ. -
Theo Ban Chỉ huy PCTT và TKCN tỉnh, tính đến 16h00 chiều ngày 15/11, thống kê thiệt hại bước đầu bão số 13 (Vamco) trên địa bàn tỉnh Thừa Thiên Huế không có thiệt hại về người.
-
gày 13/11, UBND tỉnh đã ban hành Công văn số 10249 /UBND-NN về việc triển khai các công tác ứng phó với cơn bão số 13.
-
Chiều ngày 12/11, Liên hiệp các Hội Văn học nghệ thuật tổ chức chương trình giới thiệu tập thơ “Bài thơ của một người yêu nước mình” của nhà thơ Trần Vàng Sao do Nhà xuất bản Hội Nhà văn và Công ty Văn hóa & Truyền thông Nhã Nam phát hành.
-
Sáng ngày 12/11, tại hội trường Đại học Huế, đã diễn ra Lễ chào đón Tân sinh viên thế hệ thứ 10 của Quỹ học bổng Vietseeds tại Huế.
-
áng 9/11/2020, tại Thành ủy Huế, Tỉnh ủy Thừa Thiên Huế tổ chức Lễ công bố quyết định của Ban thường vụ Tỉnh ủy về công tác cán bộ. Ủy viên Trung ương Đảng, Bí thư Tỉnh ủy, Chủ tịch HĐND tỉnh Lê Trường Lưu đã đến dự và trao Quyết định. Cùng dự có UVTV Tỉnh ủy, Trưởng Ban tổ chức Tỉnh ủy Phan Xuân Toàn. Về Thành ủy Huế có đồng chí Trần Hùng Nam – Phó Bí thư Thường trực Thành ủy; đồng chí Hoàng Hải Minh – Tỉnh ủy viên, Phó Bí thư Thành ủy, Chủ tịch UBND thành phố Huế và các đồng chí trong Ban thường vụ Thành ủy Huế.
-
Chiều 9/11/2020, UBND tỉnh đã có buổi làm việc với báo điện tử VnExpres về việc tổ chức giải chạy VnExpress Marathon Huế.
-
Đồng chí Nguyễn Đình Khang, Chủ tịch Tổng LĐLĐ Việt Nam vừa có buổi thăm hỏi và tặng quà hỗ trợ nhân dân và đoàn viên CĐ khắc phục thiệt hại do lũ lụt tại tỉnh Thừa Thiên Huế.
-
VĂN
- Tia nắng sau mưa - Trần Nhật
- Chông chênh ngày lũ - Lê Vũ Trường Giang
- Còn cây nảy chồi - Đông Hà
- Lớp học ở lầu 5 - Thái Hạo
- Duyên nghệp với nghề - Lê Thị Hoài Nam
-
Chiều ngày 03/11, tại trụ sở UBND tỉnh, tập đoàn Công nghiệp - Viễn thông Quân đội Viettel đã trao tặng số tiền 3 tỷ đồng nhằm hỗ trợ tỉnh Thừa Thiên Huế khắc phục hậu quả bão lụt.
-
Chiều ngày 03/11, đoàn công tác của Bộ Xây dựng đã trao 1 tỷ đồng cho tỉnh Thừa Thiên để khắc phục hậu quả bão lụt.
-
Phó Chủ tịch UBND tỉnh Phan Thiên Định vừa có buổi họp giao ban với điểm cầu sở chỉ huy tiền phương tại xã Phong Xuân về công tác cứu hộ, cứu nạn các nạn nhân tại khu vực thủy điện Rào Trăng 3.
-
Sáng ngày 2/11, Tạp chí Sông Hương đã đồng hành cùng Hội Liên hiệp Phụ nữ và Đoàn Thanh niên xã Tứ Dân, huyện Khoái Châu, tỉnh Hưng Yên tổ chức trao quà cho bà con vùng lũ tại huyện Quảng Điền.
-
Chiều ngày 30/10, tại trụ sở UBND tỉnh, Đoàn công tác của Công ty BaoSteel Can Making đã đến thăm hỏi và trao tặng số tiền 500 triệu đồng nhằm hỗ trợ tỉnh Thừa Thiên Huế khắc phục hậu quả do lũ lụt gây ra.
-
Chiều ngày 30/10, Văn phòng UBND tỉnh đã trao tặng số tiền hơn 669 triệu đồng do các cá nhân, tổ chức, doanh nghiệp và anh chị em đồng nghiệp giúp đỡ cho 02 con của liệt sỹ Phạm Văn Hướng.
-
Ngày 31/10/2020, Liên đoàn Lao động thành phố Huế đã tổ chức Phiên chợ 0 đồng cho đoàn viên, người lao động bị ảnh hưởng bởi những cơn bão lũ vừa qua.
-
Ngày 29/10, UBND Tỉnh đã ban hành Công văn số 9723/UBND-CT về việc triển khai công tác ra quân tổng vệ sinh trên địa bàn toàn tỉnh để khắc phục hậu quả lụt bão, thực hiện công tác tổng dọn vệ sinh kết hợp triển khai Đề án Ngày Chủ Nhật xanh trên địa bàn toàn tỉnh.
.png)
.png)
