Bài của trẻ dáng nâu

14:39 15/01/2010

LTS: Ngày 10-12-2009, thi sỹ Nguyễn Trung Bình đã qua đời sau cơn bệnh. Anh sinh ngày 10/5/1968 tại thị xã Hội An. Sau khi tốt nghiệp Khoa Ngữ văn, ĐH Tổng hợp Huế (1991), thi nhân đã lang bạt khắp nơi rồi về sống ở Sài Gòn suốt hơn 15 năm qua với đủ nghề gắn liền với thơ, sách và nghệ thuật.

Anh là tác giả những tập thơ Miền mây trắng (in chung với bạn bè), Bài của trẻ dáng nâu. Anh cũng là đồng tác giả kịch bản lời thoại phim Xích lô (đạo diễn Trần Anh Hùng) - giải thưởng Sư tử vàng Liên hoan phim quốc tế Venice, nhân điện ảnh thế giới tròn 100 năm (1895-1995). Trước ngày đi xa, Bình nói với bạn bè: “Cuộc chơi lắm thứ vui buồn nhưng cũng phải dừng thôi!”. Nguyễn Trung Bình viết những câu thơ hay nhất của anh đầy ám ảnh về thân phận trong trường thi Bài của trẻ dáng nâu mà Sông Hương giới thiệu dưới đây cùng bạn đọc.

NGUYỄN TRUNG BÌNH

Bài của trẻ dáng nâu

Từ đêm lội qua sông mắc cạn tuổi thơ
Tôi bước mãi không về con đường vắng
Dưới trời mưa nhì nhằng
Những dáng nâu dắt đi trong khuya…

sinh ra từ gốc rạ
những đứa trẻ dưới chân núi Chúa
mải mê cỏ biếc
chạy lon ton
chưa kịp biết mặt tổ tiên
hát điệu hò khoan ơ ớ ru mình
bày biện đất trời nâu

thằng bé dụi đầu bú ngực đá
vú Chàm căng mọng
nhả miệng ra
ăn cục nói hòn
vung vẩy tắm
nước ngà sông Thu
lủi thủi lên bờ
đã thèm bông lúa chín
bước vào đời qua tấm lưng trâu
những bàn chân trẻ dại
bước chưa giáp vòng hết đất
những cánh tay trẻ dại
bơi chưa mỏi sải tới bờ
mắt ngơ ngơ Hòn Kẽm Đá Dừng
chẳng hiểu vì sao trôi ra biển Cù Lao Chàm
cửa sông gọi là Cửa Đợi
sóng thì trắng mà săn nhau quá
chắc đầu non góc bể gọi tìm

bọn trẻ
thấy gì nói nấy
cãi ran chiều
đất hẹp cò vẫn bay thẳng cánh
người hanh hao
da không trắng mà nâu màu đất
núi ngửa núi ngang lưng trời
vung vãi năm hòn hóng gió biển
sông chẳng dài ngang dọc
luân phiên bồi lở
quấn quýt chân người như rong

hèn chi
trăng
trời
mây miếc
có khi đứng
nghe hô bài chòi ngây ngất

cãi thì cãi
bọn trẻ lớn không chán

mặt trời lên cái nong
mặt trời lặn cái nia
vầng trăng mọc bánh tráng
vầng trăng lặn bánh tổ
gái tới thì lấy chồng
trai phải tuổi hỏi vợ
sinh con giống đẻ cái giòng
ô hay
làm con nít có chi
làm người lớn có chi
làm người lớn kỳ cục rứa
đàn ông quấn thuốc lá sâu kèn bập bập khói lan man chiều
đàn bà ăn trầu nhai thuốc rê nhổ bẹt bẹt đỏ nắng
đêm gió rười rượi trăng
động tình bờ sông khuya
gật gà hò hượi
sáng ra mở mắt
đò trôi bến lặng
sóng lênh đênh

thằng bé men lối cỏ dại
ruộng cạn vá đồng sâu
đắn đo nhìn
triền dâu ngút ngút
trời chạng vạng sắp mưa
phải về
không thì ướt quần thô
cha la
nhánh tre trong tay xua xua đám phù du
lẹ lên lẹ lên
mẹ đợi
về nằm chõng nghe mọt ru ọt ẹt
mơ giấc Cuội
nhoẻn miệng cười
nói mớ
đái dầm ướt cả đêm

chừng đó đất
chừng đó núi
chừng nớ buổi mai chèo đò
chừng ni hoàng hôn khói bếp
chừng đó trò trẻ con
chừng đó mặt người đến ngày về giỗ chạp
chừng đó chuyện cãi rân rân đập chén đổ bàn bỏ đi rồi quay lại
chừng đó câu hò câu hượi sông đêm
……………………………

quen mất thôi
dễ chán
ngước lên nhìn xuống
tháp đứng quẩn bên đời thưa thớt
núi quắp như cúi mình
gãi gãi đầu xoăn cả tóc
có người cãi không lại nín thinh nhưng ức lắm
có người cãi thắng rồi cãi miết
kỳ thiệt
nghe không khéo ù tai
nhìn không tinh nhàm mắt
ngứa ngáy chân trẻ con
ngứa ngáy chân người lớn
hơi đâu lấn quấn hoài
dám gói đời mình trong gùi lụa
và đi

những dáng nâu lên đường
những dáng nâu ở lại
chia tay bằng thắm thía
rằng chung một gia tài không chia chác được
dáng nâu

đi và đi
đất mới ở phía trước
chuyện chi đến sẽ đến
đi như là tay mơ
xứ sở không buồn
không trách cứ
những đứa con hay cãi
đi đi sẽ thấy
chẳng đơn giản chút nào
đi đi sẽ hiểu
chuyện nhà
chuyện quê
đi và nhớ
nếu bao giờ mỏi gối chồn chân (có thể)
quay về với Mẹ Đất
nơi những đứa trẻ sinh ra từ dáng nâu
những đứa trẻ của những đứa trẻ dáng nâu
lớn lên từ bao đất khác
không quên ca bài tổ tông
đời nối đời
lên nhau thêm thắt
chuyện xưa rê ra sang chuyện mai
dáng nâu đã thành ký ức
ký ức như cái dằm ăn vô da thịt
ký ức dáng nâu

cuộc đi của đứa trẻ đã về
tay trắng
dáng nâu

Sài Gòn, những ngày bệnh nặng 5/1996

(251/01-2010)

Đánh giá của bạn về bài viết:

0 đã tặng

Bày tỏ cảm xúc Mã QRCode

Bình luận (0)

Tin nổi bật

Thơ Dự Thi Sông Hương 04-2003

Vũ Thị Huyền - Công Nam - Nguyễn Cảnh Tuấn - Đặng Hiển - Trần Đôn - Nguyễn Văn Hùng - Nguyễn Thị Thái
Về Huế

LTS: Binh đoàn Hương Giang thành lập ngày 17.4.1974, mang tên dòng sông thơ mộng. Sau khi giải phóng Huế, Binh đoàn tham gia chiến dịch thống nhất Tổ quốc, tiến thẳng vào Dinh Độc Lập ngày 30.4.1975. Sống lại những ngày tháng oai hùng đó, Nguyễn Trọng Bính, một sỹ quan của Binh đoàn đã viết trường ca “Nhật ký dòng sông” năm 2008. Tác phẩm này vừa được Tổng cục Chính trị Quân đội nhân dân Việt Nam xếp loại xuất sắc trong đợt sơ kết Cuộc vận động sáng tác tiểu thuyết, trường ca về đề tài Chiến tranh cách mạng và lực lượng vũ trang nhân dân 2006 - 2008. Dưới đây, Sông Hương xin giới thiệu cùng bạn đọc một trong số 11 chương của trường ca này.
Chùm thơ Cao Xuân Thái

CAO XUÂN THÁISinh năm: 1948 - Tại Vương quốc Thái LanVề nước năm 1960Quê quán: Hoa Lư - Ninh BìnhHội viên Hội Nhà văn Việt NamPhó Chủ tịch Hội VHNT Hà Giang - Phó Tổng biên tập Tạp chí Văn nghệ Hà Giang.
Thơ Sông Hương 03-2003

Nguyễn Đông Nhật - Chử Văn Long - Lê Hoàng Anh - Trịnh Lữ - Đào Trung Việt - Nguyễn Trần Thái - Nguyễn Thị Anh Đào - Nguyễn Loan - Nguyễn Văn Quang
Thơ Dự Thi Sông Hương 03-2003

Hải Trung - Văn Cầm Hải - Ngô Tự Lập - Nguyễn Tấn On - Phan Trung Thành - Trần Thị Thu Huề
Thơ Sông Hương 04-2009

Lê Ngọc Thuận - Từ Dạ Thảo - Đặng Hùng Thường - Tuệ Lam - Hoàng Thị Thiều Anh - Trần Tịnh Yên - Nguyễn Hoa - Nguyễn Thị Tân Hoa - Đỗ Văn Khoái - Nguyễn Thụy Kha
Thơ Sông Hương 02-2003

Hữu Thỉnh - Lưu Ly - Đặng Nguyệt Anh - Sơn Thu - Trịnh Thanh Sơn - Nguyễn Xuân Sang - Văn Công Toàn - Nguyễn Ngọc Hưng - Nguyễn Thị Ngọc Hà - Nguyễn Thiền Nghi - Nguyễn Mẫn Cán - Lê Ngã Lễ - Mai Văn Hoan - Xuân Tùng - Lê Thị Mây - Lê Viết Xuân - Ngô Minh - Quang Huy - Thái Doãn Long - Hà Minh Đức - Sơn Đức - Tôn Nữ Thu Thuỷ - Lê Khánh Mai - Bùi Minh Quốc - Ngô Đức Tiến - Trương Quân - Trương Nam Hương - Đoàn Mạnh Phương - Nguyễn Sĩ Cứ - Thuý Nga - Lê Huy Quang - Hồ Thế Hà - Phạm Đình Ân - Trần Tâm - Hoàng Xuân Thảo
Thơ Dự Thi Sông Hương 01-2003

Thục Linh - Ngân Vịnh - Nguyễn Ngọc Phú - Hoàng Bình Trọng - Tôn Phong
Chùm thơ Đào Duy Anh

Sâu tưởngtrong sâu tưởng...ta có phải là mìnhhay tái bản cuộc đời nào đómà bằng lặng một đêm chưa thểphiên bản bốn mùa trong gió cơ man...
Chùm thơ Trần Lan Vinh

Thong thả cho quả chín câyCho mây ngũ sắc về đây hội mùa…
Chùm thơ Đoàn Ngọc Thu

...Ngoài kia mưaThầm thĩ hát trên cây lan hồ điệpLoài hoa nở hai bông một lầnTôi khóc...
Thơ Sông Hương 12-2005

Nguyễn Thị Kim Ngân - Trịnh Hoài Giang - Dư Thị Hoàn - Lê Thị Mây - Huỳnh Quang Nam - Trần Thị Bích Liên - Phan Văn Khuyến
Thơ Sông Hương 11-2005

Nguyễn Đăng Việt - Nguyễn Xớn - Nguyễn Thị Ngọc Hà - Đinh Thị Thu Vân - Nguyễn Thị Phước - Hồ Thế Phất - Nguyễn Lãm Thắng - Nguyễn Tấn On - Thái Doãn Long - Nguyễn Thiền Nghi - Lê Hưng Tiến - Lê Ngã Lễ - Đinh Hạ - Nguyễn Quân - Phạm Doãn Thị Mãi - Phạm Vân Hiền - Đào Duy Anh
Trên dòng chảy thơ hiện đại

HOÀNG VŨ THUẬTTrên các bậc thang thơ hiện đại, ta gặp nhiều gương mặt trẻ, có người đang ngồi trên ghế nhà trường, nhưng cũng không ít nhà thơ thuộc thế hệ trước và sau năm 1975. điều ấy chứng minh đổi mới thơ ca không dành riêng cho thế hệ nào cả. Những gì đang diễn ra sôi động trong nhịp điệu thời kinh tế tri thức đòi hỏi nhà thơ chuyển đổi thi pháp sáng tạo. Thơ không thể đứng yên thông thả, nhâm nhi mặc cho cuộc sống cuồn cuộn như cơn lốc.
Chùm thơ Công Nam

Luôn biết điều - Trước mùa mưa lũ - Tiếng hót mở mùa
Thơ Sông Hương 10-2005

Trần Thị Nương - Vi Thuỳ Linh - Châu Nho - Từ Nữ Triệu Vương - Trần Hoàng Phố - Nhụy Nguyên - Nguyễn Ngọc Phú - Tôn Phong - Phan Văn Chương - Thanh Tú - Trần Kim Hồ - Phan Thành Minh - Huy Trụ - Nguyễn Việt Tư - Vĩnh Phúc
Chùm thơ Trần Cao Sơn

...Chị Dậu mới bán chóTrả nặng lãi chưa xongĐành bán Tý bé nhỏĐể cứu lấy mạng chồng...
Chùm thơ Phan Trung Thành

Trên tầng bốn và thực đơn hình chiếc quạt - Khoái cảm chưa đặt tên - Bản nháp bên lề cuộc sống
Thơ Sông Hương 09-2005

Lê Tấn Quỳnh - Nguyễn Thị Thái - Nguyễn Thánh Ngã - Nguyễn Loan - Trần Hoàng Phố - Nguyễn Đăng Việt - Nguyễn Ngọc Hưng - Vân Hạ - Lâm Thanh - Đỗ Văn Khoái - Võ Thị Hồng Tơ - Chu Sơn - Mai Ngọc Thanh - Ngọc Thùy Khanh
Thơ Sông Hương 03-2009

Lê Vi Thủy - Huỳnh Thúy Kiều - Thái Kim Lan - Hồ Đắc Thiếu Anh - Nhất Lâm - Nguyễn Thúy Vân - T.N. Thu Thủy - Ngô Thị Thục Trang