Xem tranh của họa sĩ Trương Bé
NGUYỄN QUANG HÀ
Tranh của họa sĩ Trương Bé chưa nhiều. Sau hai mươi năm kể từ khi tốt nghiệp trường Cao đẳng Mỹ thuật Hà Nội, số tranh anh vẽ khoảng chừng hai chục bức. Nhưng người xem tranh luôn luôn bị đột ngột về bước đi của anh.
Tranh của HS Trương Bé năm 1985
Từ các bức "Đường Trường Sơn", "Đông Hà giải phóng" đang bề bộn cái hiện thực nóng hổi của chiến tranh, ta đã gặp ngay "Hòa bình". Trương Bé bắt đầu thể nghiệm với những hình khối biểu tượng. Để biểu tượng cái tan nát của chiến tranh, bức "Chứng tích chiến tranh" bằng suy nghĩ về màu sắc ta cảm được cái lạnh, cái hoang vu, cái đau của những vùng đất bom đạn vừa đi qua, tan tác. Bức "Nhịp sinh tồn" màu sắc khá đơn giản, ngòi bút của tác giả lúc này lại chuyển qua những đường nét. Ta lại bắt gặp cuộc sống đang tồn tại, đang phát sinh từ thuở manh nha đến niềm vui hạnh phúc bây giờ. Đến "Màu thời gian" đường nét mảnh mai đơn giản cốt để tôn lên những mảng màu chủ đạo, bật lên cái muôn màu muôn vẻ của thời gian, tất cả bừng lên, lấp lánh. Dẫu lúc đó có nhắm mắt vào, ta vẫn như cảm thấy hết những ánh sáng dẫn dắt tồn tại mãi mãi trên thế gian này.
Có thể nói "Màu thời gian" chấm dứt giai đoạn mày mò, tư duy để khám phá của anh. Trương Bé đã chuyển dần từ cái thực sang cái ảo. Ngòi bút anh cố gắng thể hiện cái nội tâm đang day dứt trong lòng. Riêng hình khối, riêng màu sắc, riêng đường nét không thỏa mãn được tâm hồn anh. Nhưng hầu như anh tìm thấy rất rõ trong đó sức biểu cảm của từng thể nghiệm tìm tòi ấy, để bật ra cái sâu sắc rất đa nguyên trong hàng loạt bức tranh trừu tượng của anh bây giờ.
Ta còn bắt gặp trong phòng tranh của Trương Bé các bức: "Nhịp thế kỷ", "Cấu trúc xám"... với một sự sáng tạo hoàn toàn mới: những đường nét phát triển gồ ghề, phức tạp và với những mảng màu như được bật ra từ một khái quát lớn đang bộn bề trong tâm trí tác giả. Những mảng sáng dẫn ta bay bổng, những mảng tối bắt ta dừng lại định hướng lại đường đi, những mảng xanh, đỏ, vàng như xòe mở bung ra, vừa như khép lại hướng vào trung tâm của tâm trạng dồn nén để rồi những mảng màu đầy hòa sắc vừa đam mê, vừa như giải thoát cho tâm hồn ta.
 |
Ngay từng đề tranh đã thấy ngay những hình ảnh thực không có sức thể hiện nổi. Nó phải được khái quát hóa lên thật cao, và chỉ có nâng lên tầm trừu tượng mới biểu hiện đầy đủ những khía cạnh rất đa dạng trong tác giả.
Tôi hỏi anh:
- Anh thích tranh trừu tượng ư?
Trương Bé đáp:
- Không gian và thời gian vĩnh hằng như thế, cụ thể làm sao thỏa đáng được.
Tôi hỏi:
- Anh nghĩ gì về tính dân tộc trong tranh?
Trương Bé đáp:
- Đã rất chậm khi nói rằng chúng ta rất cần tiếp cận với các nền văn minh lớn của nhân loại. Các nền văn hóa lớn ấy của nhân loại, mà chúng ta là một thành viên. Thời buổi này ta chỉ tự vỗ ngực mình e không phải lẽ mất rồi.
- Về quan hệ giữa tác giả và người thưởng ngoạn ngày nay anh nghĩ sao?
Trương Bé đáp:
- Người họa sĩ hoàn toàn chìm nghỉm trong bóng tối để đưa ra ánh sáng bản thể của chính mình. Nghệ thuật có sứ mệnh cao cả là hướng con người đến những khát vọng về cái chân, cái thiện và cái sáng tạo. Phải khơi dậy sức mạnh nội tâm tiềm ẩn trong tiềm thức con người để con người ý thức sức mạnh của chính mình. Nghệ thuật tạo hình có ngôn ngữ của nó. Nó có những chuẩn mực của nó. Khi đạt được chuẩn mực ấy thì tự thân tác phẩm hiện hữu như một thực thể. Và chính tác phẩm phải chứng minh sự hiện hữu của nó. Nó độc lập với người sáng tạo ra nó. Người thưởng thức cố gắng hiểu nó, thâm nhập vào nó, liên tưởng và khám phá về nó để rồi tiếp tục tư duy và sáng tạo. Đó là sức mạnh của nghệ thuật tạo hình.
Quả thực tôi cũng chưa sành về tranh trừu tượng. Song trên thế giới tranh trừu tượng đã trở thành một trường phái càng ngày càng có vị trí trong nghệ thuật tạo hình. Đó không phải là một sự ngẫu nhiên. Mà phải khẳng định rằng đó là một quy luật tất yếu của tư duy. Những tâm trạng hết sức phức tạp thì phải có một nghệ thuật để thể hiện trạng thái ấy của tâm hồn. Trong hội họa thì có tranh trừu tượng.
Có lẽ chính vì vậy tranh của Trương Bé triển lãm ở Hà Nội rất được hoan nghênh và được coi là người góp phần đặt tiền đề cho một trường phái ở Việt Nam.
Mác nói: "Muốn thưởng thức nghệ thuật phải được sự giáo dục về nghệ thuật". Đối với nghệ thuật cũng phải có con đường của nó chứ không thể lấy cái cá nhân của mình mà áp đặt được.
Nhớ lần xem triển lãm tranh của ba họa sĩ tại thành phố Hồ Chí Minh, Trịnh Cung đã viết giới thiệu, có đoạn: "Họa sĩ ném lên mặt vải những tảng màu, những đường nét như nhà tu hành gởi vào cõi hư vô tiếng mõ, tiếng chuông. Âm điệu tụng niệm hay một tình khúc có đến được cõi vô tận và đem lại điều gì cho nhân gian? Điều quan trọng nhất đối với họ và cũng là đối với Đinh Cường, Đỗ Quang Em, Trịnh Công Sơn là không phải đem lại được điều gì cho ai mà chính là sự hiến tặng trái tim mình để đánh đổi những khoảnh khắc vĩnh hằng khi ngồi trước giá vẽ".
Với tâm niệm ấy, triển lãm tranh của Trương Bé và Đỗ Kỳ Hoàng tại Huế lần này có ý nghĩa biết bao. Trương Bé đang cố gắng tìm ra chính mình ngay trong sáng tạo của anh. Những tảng màu, những đường nét trong tranh tạo hình của anh, như Trịnh Cung nói: "Điều quan trọng nhất là sự hiến tặng trái tim mình để đánh đổi những khoảnh khắc vĩnh hằng khi ngồi trước giá vẽ".
N.Q.H
(SH37/05&06-89)
Tải mã QRCode
.png "Địa danh học và việc nghiên cứu địa danh các tỉnh Trung Trung Bộ")
-
NGUYỄN HỮU NGÔKhu nhà máy bên kia sông tràn đầy sức sống giữa một bầu trời êm ả. Những bông cỏ chen nhau vươn lên… và bỗng nhiên một cánh chuồn chuồn đỏ thắm đáp xuống - một chi tiết thật bất ngờ và thú vị. Toàn thể bức tranh tỏa ra ánh dịu dàng của một buổi sáng mùa xuân.
-
ĐẶNG MẬU TỰUKhi được Hội Mỹ Thuật Việt Nam phân bố cho miền Trung một suất đi thực tế Trường Sa, Họa sĩ Lê Văn Nhường là một điểm trong tầm ngắm để được giới thiệu đi trong chuyến hải hành này. Trường Sa là một trong những mục tiêu mà Hội Mỹ thuật quan tâm trong cuộc vận động sáng tác về biển đảo trong năm 2010 - là điểm nóng vì là tiền tiêu của Tổ quốc. Ai cũng mong có một lần được đi đến đó.
-
THANH TÙNGVào những ngày cuối tháng 7-2010 Đinh Cường từ Mỹ về và Phan Ngọc Minh từ Đà Nẵng ra tổ chức một cuộc triển lãm tranh ở gallery Chiêu Ê - số 89 Minh Mạng, thành phố Huế - nhà riêng của hoạ sĩ Hoàng Đăng Nhuận.
-
TRẦN THANH BÌNHCách đây đúng 9 năm, có một họa sĩ xứ Huế đã lang thang gần 2 tháng trời trên những góc phố cổ kính Hà Nội để "chiêm nghiệm", đó là Lê Quý Long.
-
LÊ QUÝ LONGMùa xuân năm ấy, vào dịp Tết, chợt nhớ đến người bạn đồng nghiệp ở cách thành phố hơn hai kilômét về phía tây dọc theo dòng sông Hương. Anh ở gần chợ Long Thọ, bên trái là con đường đi đến sân Hổ Quyền.
-
SĨ THIỆNTrại sáng tác điêu khắc Quốc tế lần 2 được tổ chức tại Huế đã kết thúc được 3 tháng. Bằng sự lao động sáng tạo, bất chấp cái "mưa thúi đất thúi trời", 14 nhà điêu khắc Việt Nam là 16 nhà điêu khắc đến từ châu Mỹ, châu Âu, châu Á đã để lại cho Huế 30 bức tượng, một món quà vô giá và vĩnh hằng.
-
NGÔ MINHTôi quen biết họa sĩ Đặng Mậu Tựu từ những ngày gửi con trai đi học lớp hội họa ở Nhà Thiếu nhi Huế. Những ngày đó thiếu nhi đến học vẽ đông lắm. Có lớp buổi sáng, buổi chiều, lại có lớp ban đêm. Lớp nào cũng có mặt thầy Đặng Mậu Tựu có mái tóc bồng bềnh như sóng Quy Nhơn, mặt mày hốc hác vì thiếu ngủ và thiếu dinh dưỡng, cặm cụi dạy các cháu cách cầm cọ, pha màu, phác thảo tranh. Rồi thầy Tựu dắt các em đi chơi Bạch Mã, Lăng Cô... để tìm cảm hứng vẽ.
-
LGT: Sau hơn năm tháng bị tai biến, họa sĩ Hoàng Đăng Nhuận đang dần hồi phục trở lại. Ý thức sống là sáng tạo đã thôi thúc người họa sĩ. Và như vậy toile đã căng lại trên khung, màu cũng đã sẵn sàng.A. Camus trong một cơn bệnh đã chiêm nghiệm “Bệnh tật là một dòng tu kín”. Hy vọng rằng trong ngọn lửa sáng tạo nhen lên lần này, tranh Hoàng Đăng Nhuận có thêm nhiều chiêm nghiệm mới trong dòng tu kín của mình.S.H
-
ĐẶNG MẬU TỰU... Về quê, về quê, ai cũng có ít ra một lần về quê.Về cái nơi chôn nhau cắt rốn ấy, dù giàu nghèo đến đâu thì mảnh đất ấy cũng rất thiêng và rất riêng với mình.
-
NGUYỄN NGUYÊN ANTừ những thập niên sáu mươi đến tám mươi của thế kỷ trước, trong làng vẽ Huế, họa sĩ Lê Vinh - một cây cọ cinéma nổi lên như hiện tượng. Tưởng rằng, ông chuyên vẽ tranh quảng cáo, pano, nhưng không, ông có 20 bức vẽ còn lưu giữ trong Bệnh viện Trung ương Huế từ năm 1970 và là người vẽ tranh Bác Hồ to lớn nhất Việt Nam trong thời điểm 1975.
-
HẠNH NHIĐó là tên sê-ri tranh sơn mài của họa sĩ Đinh Khắc Thịnh - người được biết đến nhiều với các tác phẩm mỹ thuật sắp đặt trong các Festival nghề thủ công truyền thống và các Festival Huế.
-
PHAN THANH BÌNH-KHÁNH TRANGNăm nay triển lãm mỹ thuật Bắc Miền Trung lần thứ VIII được tổ chức tại Thanh Hoá, vùng đất địa đầu của khu vực miền Trung. Triển lãm trưng bày 116 tác phẩm của 46 tác giả là hội viên Hội Mỹ thuật Việt Nam và 51 tác giả hội viên Hội VHNT các địa phương. Hội đồng nghệ thuật đã loại 19 tranh vi phạm quy chế về thời gian sáng tác, kích thước (TT-Huế có 3 tranh) và đặc biệt trong đó có 9 tranh bị loại vì chất lượng nghệ thuật kém.
-
PHAN THANH BÌNHHình bóng người phụ nữ xứ Huế từ lâu đã được khắc sâu trong nghệ thuật hội họa với bao tác phẩm, dáng hình và tình cảm sâu nặng, với những vẻ đẹp chiều sâu hài hòa, rung cảm, xao động lòng người. Những tác phẩm ấy đã có ý nghĩa lịch sử lớn lao trong việc khẳng định và làm sáng tỏ hơn những giá trị tinh thần, phẩm chất của con người Huế nói chung và của người phụ nữ Huế nói riêng.
-
Đầu năm 1997, khi mới chuyển về công tác tại Đài Truyền hình Huế, tôi có ý định làm một phim tài liệu nghệ thuật về hoạ sĩ Bửu Chỉ. Sau nhiều lần từ chối, họa sĩ Bửu Chỉ đã đồng ý giúp tôi việc này. Ngày 25-2-97, tôi gửi anh 7 câu hỏi nhằm có thêm tư liệu để lên đề cương kịch bản phim. Hơn 20 ngày sau, anh chuyển cho tôi một thếp giấy vở học trò gồm 13 tờ do tự tay anh viết xong, đề ngày 16-3-1997. Vì nhiều lý do, phim chưa làm được, tôi gửi trả anh các tư liệu đã mượn, riêng bài trả lời phỏng vấn, anh nói tôi hãy giữ làm kỷ niệm về một dự định bất thành.Với tất cả tấm lòng thương quý và kính mến một người Anh, xin được giới thiệu bài trả lời phỏng vấn của Anh mà tôi xem như là những trang di cảo về CUỘC ĐỜI VÀ NGHỆ THUẬT. ĐẠI DƯƠNG
-
ĐẶNG MẬU TỰUGiới họa sĩ xem Bửu Chỉ là một người đặc biệt không chỉ vì tính khí hoặc bởi từ một người học và tốt nghiệp ngành luật nhưng lại tự học vẽ, có tác phẩm từ lúc học Luật rồi trở thành họa sĩ thực thụ, chết sống với nghề, mà vì tác phẩm của anh có một sắc thái riêng, anh đã tạo cho mình một cõi riêng trong nền nghệ thuật đương đại.
-
NGUYỄN TRỌNG TẠOMột ngày cuối năm Con Khỉ, tôi ghé vào Gallery Minh Châu số 7 Lý Đạo Thành, Hà Nội, không phải để chiêm ngưỡng tranh của các bậc thầy hội hoạ Nguyễn Phan Chánh, Bùi Xuân Phái, Nguyễn Tư Nghiêm, Nguyễn Sáng... vẫn thường được bày bán ở đây, hay để thăm cô chủ nhỏ Minh Châu quen thân từ trong Huế như mọi lần, mà để xem tranh của mẹ cô vừa mang từ Huế ra trình làng với giới hâm mộ hội hoạ đất Hà Thành.
-
PV: Ảnh hưởng nào đã cho hoạ sỹ về một thế giới quan có tên gọi là: "Không gian Lê Bá Đảng"? Lê Bá Đảng (L.B.Đ): Không gian của tôi là tạo hoá thiên nhiên hài hoà trong tác phẩm. Không có cô đứng, cô ngồi, cô uỷ lụy, cô say, cô tỉnh, cô chiêm bao; không nhìn thẳng như mọi người mà nhìn từ nhiều góc độ.
-
PHÚC VINHSau một thời gian dài lang bạt giang hồ, tết này, họa sĩ Hoàng Đăng Nhuận quyết định trở về Galery Chiêu Ê, nơi ông đã gắn bó một thời trai trẻ, trú mình trong căn họa thất xinh xắn vừa xây dựng.
-
TRẦN KIÊM ĐOÀNLàm nghệ thuật ở xứ nghèo là một “thiện nghiệp gian nan”! Thiện nghiệp vì làm cho đời vui. Gian nan vì phải sống đời áo cơm vất vả.
-
TRẦN HẠ THÁP Với gần bốn mươi bức tranh trong cuộc triển lãm ở số 4 Hoàng Hoa Thám - Huế khai mạc vào 11 tháng 10 năm 2008, Võ Xuân Huy đã đặt người thưởng ngoạn trước một công trình tổng hợp từ 3 phạm trù sơn mài độc đáo. Sự nối kết truyền thống vào hiện đại này mang tầm vóc đặt để một nguyên lý, xứng đáng để giới bình luận lưu tâm và ghi nhận lâu dài.
.png)
.png)
