Cuộc kháng chiến chống Mỹ, cứu nước có biết bao tấm gương anh dũng quả cảm của phụ nữ Việt Nam, 11 cô gái Sông Hương là một tập thể kiên cường chiến đấu, lập nên chiến công vang dội trong Chiến dịch Mậu Thân 1968. Các bà được Bác Hồ khen ngợi và được Đảng, Nhà nước tặng danh hiệu Anh hùng LLVT nhân dân…
Danh tiếng 11 cô gái Sông Hương được nhân dân cả nước và bạn bè năm châu ái mộ. 45 năm đã trôi qua, dẫu các bà người còn, người mất nhưng mãi được nhân dân thành phố Huế tôn vinh là tượng đài của lòng dũng cảm, ý chí kiên cường của đất Cố Đô.
11 cô gái Sông Hương là tiểu đội dân quân mang tên “Thiên Thủy” của xã Thủy Thanh, huyện Hương Thủy, tỉnh Thừa Thiên Huế. Chiến dịch Mậu Thân 1968, tiểu đội của các bà được cấp trên giao nhiệm vụ dẫn đường đưa bộ đội vào tiến công các mục tiêu của địch ở bờ Nam thành phố Huế. Để hoàn thành nhiệm vụ, các bà đã đi trinh sát, điều tra nắm tình hình cả tháng trời, thuộc lòng đường đi lối về dẫn đến các mục tiêu.
Đêm 30 Tết, tiểu đội 11 cô gái Sông Hương chia làm 3 tổ, dẫn ba cánh quân tiến vào thành phố Huế. Tiếng súng tiến công của quân và dân thành phố nổ vang trời. Mỹ, ngụy bị bất ngờ không kịp trở tay. Ít giờ sau, Quân Giải phóng đã làm chủ thành phố. Cờ Giải phóng tung bay trên đỉnh Phu Văn Lâu, nóc Dinh Tỉnh trưởng và khắp các nẻo đường. Địch phản công dữ dội với lực lượng lớn gồm xe tăng, thiết giáp từ Phú Bài về, trên bầu trời máy bay quần đảo ầm ầm. Vừa làm nhiệm vụ dẫn đường, vừa tải thương, các bà vừa trực tiếp cầm súng đánh giặc.
Không chiến hào, các bà dàn trận trên phố phường, lợi dụng nhà dân để đánh địch. 5 giờ 30 ngày 12/2/1968, 10 chiếc xe tăng cùng một tiểu đoàn thủy quân lục chiến Mỹ hung hãn tiến vào thành phố. Các bà chia làm 3 tổ chốt chặn địch tại Xuân Phú, chợ Cống và làm mục tiêu nghi binh. Tiểu đội nữ dân quân Thiên Thủy cùng Quân Giải phóng chiến đấu dũng cảm suốt 25 ngày đêm giữa lòng thành phố Huế, đánh bật, tiêu diệt nhiều tên Mỹ, ngụy và xe tăng địch.
Trong trận chiến đấu không cân sức ấy, ngay ngày đầu bà Hoàng Thị Sáu, Đỗ Thị Hoa đã anh dũng hi sinh. Sau đó, thêm 2 đồng đội là Hoàng Thị Xuân và Nguyễn Thị Diên hi sinh. Gian khổ, hiểm nguy, mất mát, nhưng Tiểu đội vẫn kiên cường bám trận địa, “xuất quỷ, nhập thần” đánh địch thất điên bát đảo bằng tinh thần mưu trí, táo bạo, bất ngờ. Tiếp theo lại có bà Đồng Thị Cúc và Tiểu đội trưởng Phạm Thị Liên hi sinh tại phường Kim Long. Sau 25 ngày đêm làm chủ thành phố Huế, các lực lượng của ta được lệnh rút quân ra khỏi thành phố, tiếp tục ém quân, mai phục, chờ thời cơ…
11 cô gái Sông Hương đã được Bác Hồ gửi thư khen ngợi: “Dõng dạc trong tay khẩu súng trường/ Khôn ngoan dàn trận khắp trong phường/ Bác khen các cháu dân quân gái/ Đánh giặc Hoa Kỳ phải nát xương”.
Sau ngày giải phóng, Tiểu đội nữ dân quân Thiên Thủy còn 5 người. Mỗi người tham gia một vị trí công tác. Tôi tìm gặp bà Hoàng Thị Nở tại ngôi nhà giản dị giữa thành phố Huế, nay bà đã nghỉ hưu sau hơn 17 năm làm Chủ tịch Hội Nông dân thành phố. Phát huy ý chí dũng cảm, kiên cường, năng động, sáng tạo trong chiến đấu vào nhiệm vụ mới, bà đóng góp nhiều công sức cho công tác xóa đói giảm nghèo, phát triển kinh tế vùng ven đô, phục hồi và mở rộng vùng chuyên canh trồng cây đặc sản địa phương như thanh trà, măng cụt… Bà Hoàng Thị Nở 65 tuổi đời, 45 năm tuổi Đảng, là hội viên gương mẫu, tích cực của Hội Cựu chiến binh thành phố. Bà cùng chồng là Trung tá, CCB Nguyễn Công Sanh luôn gương mẫu đi đầu trong mọi công tác xã hội, giúp đỡ những cảnh đời đặc biệt khó khăn, không nơi nương tựa.
Nói về đồng đội còn sống, bà Nở cho hay: “Các bà Hoa, Mừng, Hợi đều sinh sống ở Huế; riêng bà Nguyễn Thị Xê theo chồng về tỉnh Ninh Bình nên ít khi gặp. Chúng tôi vẫn sống nghĩa tình, gắn bó, thủy chung với nhau như thuở nào”.
Sau 38 năm đất nước thống nhất, những người còn sống của Tiểu đội Thiên Thủy chỉ gặp nhau được 4 lần. Bà Nở nhớ mãi dịp năm 2009, lãnh đạo Nhà máy in Quân đội I (Tổng cục Chính trị) tổ chức đưa các bà ra thăm miền Bắc và vào Lăng viếng Chủ tịch Hồ Chí Minh. Ai cũng trào nước mắt khi được thắp nén hương thơm kính cẩn bên bàn thờ Bác, nghẹn ngào xúc động: “Bác ơi! Thế là chị em chúng con đã thỏa lòng mong ước… “.
Theo Kim Hoa
SHO - Chào mừng Xuân mới 2012 và Tết Nhâm Thìn, chiều ngày 16/1 (23 tháng Chạp), Liên hiệp các Hội Văn học Nghệ thuật Thừa Thiên Huế, Tạp chí Sông Hương, Hội Mỹ thuật Thừa Thiên Huế phối hợp tổ chức phòng Triển lãm tranh Xuân về trên Phá Tam Giang của họa sĩ Đặng Mậu Triết.
Chào mừng năm mới 2012, chiều ngày 16/1, Liên hiệp Các hội VHNT, Hội Mỹ thuật Thừa Thiên Huế phối hợp tổ chức triển lãm mỹ thuật Xuân Nhâm Thìn 2012 tại 26 Lê Lợi, Huế.
SHO - Sáng ngày 16/1, Hội Nhà báo, Sở Thông tin Truyền thông, Sở Văn hóa Thể thao và Du lịch tỉnh Thừa Thiên Huế phối hợp tổ chức khai mạc Hội báo xuân Nhâm Thìn 2012 tại Bảo tàng Hồ Chí Minh, số 7 Lê Lợi, Huế.
SHO - Sáng ngày 11/01, Tạp chí Sông Hương và Tạp chí Văn nghệ Quân đội đã trao giải Cuộc thi Thơ Lục bát 2010 - 2011, buổi trao giải diễn ra trong dịp Tạp chí Văn nghệ Quân đội tổ chức lễ kỷ niệm 55 năm ngày ra số tạp chí đầu tiên, tại hội trường Bảo tàng Hồ Chí Minh, Hà Nội.
Sáng ngày 5/1, Liên đoàn Lao động tỉnh và Hội Nhà vănThừa Thiên Huế tổ chức buổi gặp mặt và phát động cuộc vận động sáng tác về đề tài “Công nhân và Công đoàn” giai đoạn 2010 - 2014.
SHO - Chào mừng năm mới 2012, tối ngày 01/01, Liên hiệp các Hội Văn học Nghệ thuật tỉnh đã tổ chức chương trình “Văn học nghệ thuật Thừa Thiên Huế đồng hành cùng di sản” nhằm tôn vinh văn học nghệ thuật của vùng đất Cố đô, diễn ra tại tại Nhà Văn hóa thành phố Huế.
Sáng ngày 30/12, Tạp chí Sông Hương đã tổ chức gặp mặt cộng tác viên và trao tặng thưởng Sông Hương năm 2011, diễn ra tại tòa soạn Tạp chí, số 9 Phạm Hồng Thái, Huế.
Chiều 21/12, Liên hiệp các Hội VHNT, Hội Mỹ thuật Thừa Thiên Huế và trường Đại học Nghệ thuật Huế phối hợp tổ chức khai mạc triển lãm ảnh “Câu chuyện của dòng sông”.
Chiều ngày 17/12, Hội nhà văn Thừa Thiên Huế phối hợp với New Space Arts Foundation tổ chức buổi ra mắt tập sách“Cổ tích tàu không số” của nhà thơ Ngô Minh tại Trung tâm Văn hóa Phương Nam – Làng nghề Huế (15 Lê Lợi, Tp. Huế).
“Đào tạo chuyên ngành âm nhạc dân tộc học tại Học viện âm nhạc Huế” là chủ đề Hội thảo do Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch - Học viện Âm nhạc Huế tổ chức, diễn ra trong hai ngày 15 và 16/12, tại số 1, Lê Lợi, Huế.
Nằm trong chuỗi hoạt động kỷ niệm 60 năm ngày truyền thống Mỹ thuật Việt Nam (10/12/1951 - 10/12/2011), chiều 11/12, Liên hiệp các Hội Văn học Nghệ thuật phối hợp với Hội Mỹ thuật Thừa Thiên Huế tổ chức khai mạc phòng triển lãm tranh “Mười Mười Hai” diễn ra tại 26, Lê Lợi, Huế.
Nhân kỷ niệm 60 năm ngày truyền thống Mỹ thuật Việt Nam (10/12/1951 - 10/12/2011), chiều ngày 10/12, tại Trung tâm Văn hóa Phật giáo Liễu Quán - Huế, Liên hiệp các Hội Văn học Nghệ thuật tỉnh, Chi hội Mỹ thuật Việt Nam tại Huế, Hội Mỹ thuật Thừa Thiên Huế đã phối hợp tổ chức khai mạc triển lãm Mỹ thuật Thừa Thiên Huế năm 2011.
SHO - Nhân kỷ niệm 9 năm ngày mất của Nhà thơ Tố Hữu, tối ngày 9/12, tại hội trường trung tâm huyện Quảng Điền, Liên hiệp các Hội VHNT, Hội Nhà văn Thừa Thiên Huế phối hợp với Ủy ban Nhân dân, Phòng Văn hóa và Thông tin huyện Quảng Điền tổ chức đêm thơ “Quê mẹ của ta ơi”.
Sông Hương kỳ này dành một số lượng khá nhiều trang cho các bài viết trong chuyên đề Nhân kỷ niệm 100 năm ngày sinh nhà văn Thanh Tịnh (12/12/1911 – 12/12/2011) và 70 năm ra đời tác phẩm Tôi đi học. Bạn đọc sẽ trôi vào miền hoài tưởng về những kỷ niệm của thời thơ ấu, những cảm nhận tinh tế của những người học trò xưa về “Tôi đi học” thông qua các bài viết của Thái Kim Lan, Đông Hương, Võ Quang Yến, Nguyễn Đặng Mừng, Đặng Tiến.
Tối ngày 27/1, ba họa sĩ Cố đô Huế là Đặng Mậu Tựu, Phan Thanh Bình, Lê Văn Nhường phối hợp với Gallery Phương Mai khai mạc phòng triển lãm tranh với chủ đề "Màu mưa Huế", diễn ra tại số 129B Lê Thánh Tôn, Quận 1, thành phố Hồ Chí Minh.
SHO - Chiều ngày 26/11, Tạp chí Sông Hương và nhóm bạn bè thân hữu đã tổ chức buổi giới thiệu tuyển tập thơ văn "Người trẻ dáng nâu" của cố nhà thơ Nguyễn trung Bình nhân 2 năm ngày anh đi xa (2009-2011).
SHO - Sau cuộc hành trình thành công vang dội xuyên suốt Đông Nam Á, Liên hoan phim khoa học dành cho trẻ em và thanh thiếu niên lần này đã đến với Việt Nam.
SHO - Trong hai ngày 18 và 19/11, các hoạt động hội thảo, triển lãm và trình diễn nghệ thuật của ba nghệ sĩ đến từ châu Âu và các nghệ sĩ Việt Nam đã diễn ra sôi nổi tại Đại học Nghệ Thuật Huế (Số 10 Tô Ngọc Vân – Tp. Huế).
SHO - Sáng ngày 18/11, tại trụ sở Liên Hiệp Các Hội VHNT Thừa Thiên Huế (16 Lê Lợi) đã diễn ra lễ trao tặng thưởng văn chương của Hội Hữu nghị San Francisco – Tp. Hồ Chí Minh cho nhà văn Trần Thùy Mai.
SHO - Từ ngày 14-19/11, Ba nghệ sĩ Paul Schwer, Barney Steel và Thomas Feuerstein đến từ châu Âu sẽ có những hoạt động nghệ thuật tại Huế thông qua sự trình diễn và hội thảo về những ý tưởng mới, cũng như khuyến khích đối thoại về các lĩnh vực sắp đặt, nhiếp ảnh, thiết kế đồ họa và nghệ thuật video.