Trang sử mới của Huế

14:42 23/01/2025
Chưa có năm nào Huế có được “thiên thời - địa lợi - nhân hòa” như năm 2024. Nhìn cảnh cả vạn người hôm 13/10 háo hức hội tụ về quảng trường Ngọ Môn cổ vũ cho em Võ Quang Phú Đức đang trổ tài trên chương trình “Đường lên đỉnh Olympia” được truyền hình trực tiếp mới thấy “thiên thời” đã tiếp thêm luồng sinh khí và góp phần làm nổi bật “background” hoành tráng của Kinh thành Huế như thế nào.

Cũng nhờ mưa thuận gió hòa mà cây cầu vượt cửa biển Thuận An - dài nhất miền Trung và cây cầu Nguyễn Hoàng bắc qua sông Hương đạt và vượt tiến độ, kịp thông xe kỹ thuật chào đón kỷ niệm 50 năm ngày Huế giải phóng.

Như nhiều người dân Cố đô, dù đoán mọi điều sẽ hanh thông nhưng không thể không ngóng về hội trường Diên Hồng theo dõi thời khắc lịch sử của ngày 30/11/2024 và vỡ òa hạnh phúc khi bảng điện tử hiển hiện con số tỷ lệ 95,62% đại biểu Quốc Hội tán thành Đề án thành lập thành phố Huế trực thuộc Trung ương.

Bí thư Tỉnh ủy Lê Trường Lưu đã trân trọng “Cảm ơn chân thành đến các đồng chí lãnh đạo tỉnh, các vị đại biểu Quốc Hội, các sở, ban, ngành, địa phương đã đoàn kết, nỗ lực phấn đấu không ngừng nghỉ; sự đồng hành, chia sẻ của cử tri và Nhân dân tỉnh nhà để góp phần đưa tỉnh Thừa Thiên Huế trở thành thành phố trực thuộc Trung ương!

Theo đó, kể từ ngày 01/01/2025 tỉnh Thừa Thiên Huế chính thức mang tên mới: thành phố Huế phát triển theo định hướng “Đô thị sinh thái, cảnh quan, di sản, văn hóa và thân thiện với môi trường”!

Riêng về Văn hóa, theo quy hoạch của Thủ tướng Chính phủ sẽ phát triển theo hướng: Xây dựng hệ giá trị đặc trưng, giàu bản sắc văn hóa Huế, con người Huế trên cơ sở gìn giữ, bảo tồn, tôn vinh, phát huy những giá trị truyền thống, đặc trưng, tiêu biểu về văn hóa, lịch sử, con người Huế. Xây dựng Thừa Thiên Huế thành một trung tâm văn hóa đậm đà bản sắc văn hóa dân tộc và bản sắc văn hóa Huế, hướng tới một xứ sở hạnh phúc, thành phố Festival của Việt Nam, là điểm đến hấp dẫn hàng đầu về du lịch di sản văn hóa khu vực châu Á. Tập trung bảo quản, bảo tồn, sưu tầm và phát huy giá trị các di sản, bảo vật Quốc gia gắn với Quần thể di tích Cố đô Huế; để biến di sản văn hóa thành điểm đến hấp dẫn, sau giai đoạn ứng cứu khẩn cấp những công trình chính của Di tích Cố đô Huế đã và đang được trùng tu.

Nổi bật nhất là khu vực Tử Cấm thành. Đầu năm 2024, khi biết điện Kiến Trung sau thời gian phục dựng chính thức mở cửa, du khách, đặc biệt là các bạn trẻ đã nườm nượp đổ về tham quan và cuối năm 2024 đã không ngớt trầm trồ về nét kiêu sa khi chiêm ngưỡng nội thất điện Thái Hòa và mừng vui khi biết trong quá trình trùng tu, nghệ nhân đã dát đến 300 lượng vàng, làm cho các họa tiết trở nên lộng lẫy. Chốn thâm u bỗng trở nên rạng rỡ!

Chưa dừng lại ở đó, trên trục thần đạo này, từ nguồn ngân sách địa phương, Huế đã khởi công xây dựng lại điện Cần Chánh và đề ra mục tiêu, 4 năm sau sẽ đưa ngôi điện này vào khai thác, góp phần bảo tồn và phát huy giá trị di tích lịch sử văn hóa quốc gia đặc biệt, di sản văn hóa thế giới.

Ngoài 8 di sản văn hóa được UNESCO ghi danh (trong đó có 2 di sản chung với các địa phương khác), theo ông Phan Thanh Hải - Giám đốc Sở Văn hóa và Thể thao, thành phố Huế còn có đến 95 di tích quốc gia bao gồm vật thể và phi vật thể. Trong 6 di sản văn hóa phi vật thể quốc gia thì có đến ½ được ghi danh vào năm 2024, đó là: “Tri thức May và Mặc áo dài”, “Lễ hội truyền thống Điện Huệ Nam”, “Nghề làm bún Vân Cù”. Và nếu được Chính phủ công nhận, thì Làng cổ Phước Tích trở thành di tích quốc gia đặc biệt thứ 4 mà Huế sở hữu!

Cùng với các di sản thế giới, di tích lịch sử và cách mạng thì kiến trúc Huế, y phục cổ truyền Huế, văn hóa ẩm thực Huế và nhiều làng nghề truyền thống đã và đang được bảo tồn, khôi phục và phát triển, tạo bản sắc văn hóa độc đáo của riêng Huế.

Những “bảo tàng sống” ở Huế với sự tiếp sức của ngân sách địa phương đã có hàng chục nhà vườn, nhà rường ở Kim Long, Thủy Biều, Bao Vinh, Vỹ Dạ, Phước Tích… được trùng tu, tôn tạo, đưa vào phục vụ, góp phần đa dạng dịch vụ du lịch và nâng cao ý thức của người dân trong việc gìn giữ bản sắc văn hóa truyền thống Cố đô Huế.

Đang dần trở thành phế tích, sau khi được xếp hạng, di tích Ưng Bình tại Châu Hương Viên đã được trùng tu và đáp ứng điều mong mỏi của các văn nghệ sĩ Huế và những ai yêu mến danh nhân Ưng Bình Thúc Giạ Thị nơi đây (kiệt 355 Nguyễn Sinh Cung - Huế) sẽ trở thành một địa chỉ sinh hoạt của các câu lạc bộ thơ, các chương trình biểu diễn ca Huế, kết hợp đưa vào các tour tuyến phục vụ khách du lịch.

Là địa phương tiên phong xây dựng Quỹ bảo tồn di sản Huế, từ khi chính thức hoạt động từ quý II năm 2023 đến nay được sự quan tâm của cộng đồng, Quỹ đã tiếp nhận được khoảng 8 tỷ đồng để bổ sung nguồn lực đầu tư cho trùng tu, bảo tồn, phát triển giá trị di sản Huế, trong đó con cháu của bà Từ Dụ thuộc dòng họ Phạm Đăng ở Gò Công - Tiền Giang tài trợ gần 7 tỷ để trùng tu lăng mộ Hoàng thái hậu Từ Dụ (vợ vua Thiệu Trị) ở làng Cư Chánh, phường Thủy Bằng - Huế.

Từ nhiều năm nay, người ta biết Huế là nơi có 2 bảo tàng độc đáo: một của điêu khắc gia Điềm Phùng Thị và một của họa sĩ Lê Bá Đảng - cả hai là kiều dân ở Pháp đều chọn Huế làm nơi lưu giữ tác phẩm của mình và trong những năm gần đây nhiều bảo tàng ngoài công lập xuất hiện, có thể kể đến: Bảo tàng Đại tướng Nguyễn Chí Thanh; Bảo tàng ký kiểu thời Nguyễn; Bảo tàng Gốm cổ sông Hương; Bảo tàng Mỹ thuật Cecile Le Pham, Bảo tàng nghệ thuật thêu XQ (đang tìm địa điểm phù hợp).

Cùng với Bảo tàng Hồ Chí Minh, Bảo tàng Lịch sử Huế, xét về quy mô dân số, có thể khẳng định Huế là nơi có hệ thống bảo tàng đa dạng góp phần phản ánh sự đa dạng của vùng đất mà các bảo tàng công lập chưa bao quát nổi. Và, trong tiến trình chấn hưng văn hóa Huế, không thể không đề cập đến việc hình thành “Tủ sách Huế”, một việc làm rất được những người trân quý văn hóa Huế mến mộ. Từ bộ “Dư địa chí Thừa Thiên Huế” đến bộ “Huế - Di tích và Danh thắng”, sau 3 năm triển khai, đến nay “Tủ sách Huế” đã xuất bản được 13 ấn phẩm góp phần giới thiệu và quảng bá văn hóa, con người và cảnh vật xứ Huế có giá trị trường tồn mãi với thời gian.

Bao trùm và nổi bật hơn cả là sau khi các vạn đò sống trên sông Hương được đưa lên bờ tái định cư, Huế đã và đang dồn sức di dời hơn 5.000 hộ ra khỏi khu vực I Kinh thành Huế trả lại nguyên trạng để tiếp tục chỉnh trang để xứng danh với di sản văn hóa thế giới đầu tiên của Việt Nam được UNESCO tôn vinh.

Tuy nhiên, theo Chủ tịch Ủy ban nhân dân tỉnh Thừa Thiên Huế Nguyễn Văn Phương, một trong những thách thức lớn nhất của thành phố Huế tương lai chính là đảm bảo hài hòa giữa việc bảo tồn, phát huy giá trị di sản văn hóa với xu hướng phát triển kinh tế trong bối cảnh phát triển đô thị. Nhưng dù mô hình phát triển thành phố có thay đổi như thế nào thì việc cải thiện đời sống cho người dân vẫn là điều quan trọng nhất, bởi đó cũng là “niềm tâm cảm mong cho Huế vươn lên khỏi giới hạn “hàn sĩ” - nghèo mà vẫn thơ, vẫn mộng, vẫn tộng bộng hai đầu - đều nóng ruột mơ ngày Huế tiến bước ngang tầm với cả nước và thời đại” như nhà văn Trần Kiêm Đoàn bày tỏ.

*

Theo dõi kỳ họp cuối cùng của Hội đồng nhân dân Thừa Thiên Huế, tôi rất mừng, dù chưa kết thúc niên khóa tài chính 2024 nhưng thu ngân sách địa phương đã đạt xấp xỉ con số 13.000 tỷ đồng. Mặc dù còn thua kém nhiều nơi nhưng cần biết rằng sau nhiều năm phấn đấu, mãi đến năm 2021 lần đầu tiên thu ngân sách địa phương mới cán mốc 10.000 tỷ. Điều đó cho thấy nền kinh tế của Thừa Thiên Huế đã và đang chuyển mình và hứa hẹn sẽ có những cú bứt phá ngoạn mục, nếu nhìn từ khu vực Chân Mây - một khu kinh tế ra đời khá sớm nhưng “èo ọt” vì vắng bóng những nhà đầu tư. Nếu lấy năm 2024 - năm bản lề trước khi Thừa Thiên Huế chuyển thành thành phố Huế, tại đây - Khu kinh tế Chân Mây, ngày 3/02, Công ty Kim Long Motor bằng việc ra mắt dòng xe bus mang tên Kim Long Mobiline đã chính thức gia nhập thị trường ô tô Việt Nam; tiếp đó, ngày 23/8 Công ty này khởi công xây dựng nhà máy sản xuất động cơ ô tô có trị giá 260 triệu USD và ngày 7/12, thông qua cảng Chân Mây đã chuyển giao cho khách hàng ở Thành phố Hồ Chí Minh những chiếc xe Bus cho đối tác.

Tôi nhớ hôm dự lễ bàn giao lô xe bus giường nằm đầu tiên, Chủ tịch Ủy ban nhân dân tỉnh Thừa Thiên Huế Nguyễn Văn Phương hồ hởi dự báo, sau khi Khu liên hợp sản xuất lắp ráp Kim Long Motor Huế (có tổng vốn đầu tư hơn 4.400 tỷ đồng) hoàn thành, dự kiến mỗi năm Khu liên hiệp này sẽ đóng góp cho ngân sách chừng 8.000 tỷ! Chúng ta từng biết vị trí của bia đối với nền kinh tế. Nhờ chiếm lĩnh được thị trường có thời gian khá dài nó đã “gánh” đến 1/3 ngân sách địa phương.

Dẫn ra để thấy, Huế tương lai muốn “bằng chị bằng em” phải tạo điều kiện tối đa và mời cho bằng được những nhà đầu tư tầm cỡ, có thực lực trong và ngoài nước đến tham gia làm ăn trên tinh thần như slogan của Thủ tướng Phạm Minh Chính “lợi ích hài hòa, rủi ro chia sẻ”!

Bắc Ninh, Vĩnh Phúc xuất phát điểm nền kinh tế khá tương đồng với nhiều địa phương nhưng chỉ cần có Toyota, Samsung, Canon… nhảy vào, nền kinh tế địa phương này đã có những cú bứt phá ngoạn mục. Riêng Quảng Nam kể từ có Tập đoàn Trường Hải, nguồn thu của địa phương này liên tục tăng. Riêng năm 2023 Thaco đã nộp ngân sách cho Quảng Nam gần 16.000 tỷ đồng!

Huế mình có cảng biển Chân Mây, dự kiến đến năm 2026 có 5 bến với tổng chiều dài 1.450 m và nhờ có đê chắn sóng dài 750m nên hầu như khai thác quanh năm; sau khi xây dựng mới, sân bay quốc tế Phú Bài hành khách đều thừa nhận đẹp và hiện đại, kèm theo hệ thống giao thông đường bộ, đường sắt quốc gia chạy qua là lợi thế. Bên cạnh 2 khu kinh tế, Huế hiện nay có 6 khu công nghiệp diện tích gần 2.400 ha.

Tại khu công nghiệp Phú Bài, Công ty Gilimex đã đầu tư hạ tầng kỹ thuật có tổng diện tích 460 ha. Nhận thấy “địa lợi”, nhiều nhà đầu tư đã đăng ký kinh doanh, sản xuất.

Riêng ở khu công nghiệp La Sơn, sau khi ký văn kiện ghi nhớ hợp tác đầu tư, Công ty liên doanh Khu công nghiệp Việt Nam - Singapore (VSIP) đã tiến hành nghiên cứu, khảo sát dự án xây dựng khu công nghiệp, giai đoạn I dự kiến diện tích khoảng 500 ha; nếu khả thi cùng với Hương Thủy, Phú Lộc sẽ trở thành động lực tăng trưởng mới ở phía nam Huế.

Huế đang đứng trước cơ hội lớn.

Từ Hoa Kỳ, nhà văn Trần Kiêm Đoàn bày tỏ: “Người Huế trên quê hương và khắp mọi miền phương ngoại dầu đứng ở phương vị nào cũng đồng cảm biết ơn những tấm lòng ưu ái dành cho Huế. Tình yêu và nghệ thuật lãng mạn mà quyết đoán kiểu Huế thường không có chỗ cho những cảm tính phân ranh nhất thời và định kiến tị hiềm nhỏ bé.

Hy vọng với thế và lực mới, thành phố Huế sẽ tiếp tục lắng nghe với tinh thần cầu thị, chính quyền các cấp tạo điều kiện thuận lợi, kịp thời tháo gỡ vướng mắc nhằm đồng hành cùng nhà đầu tư, doanh nghiệp.

Dân có giàu, nước mới mạnh!

P.H.T
(TCSH431/01-2024)

 

 

Đánh giá của bạn về bài viết:
0 đã tặng
0
0
0
Tin nổi bật
  • Bà Francoise Corrèze - đảng viên Đảng Cộng sản Pháp, là một chiến sĩ chống phát xít, một người bạn của Việt Nam từ nhiều năm nay. Sau những chuyến đi thăm nước ta trong chiến tranh cũng như từ ngày đất nước thống nhất, bà đã viết nhiều tác phẩm về Việt Nam. Lần đầu tiên đến Huế đầu năm 1985, bà đã ghi lại những cảm nghĩ của mình. Chúng tôi xin giới thiệu một số đoạn sẽ được in trong cuốn sách viết về thanh niên Việt Nam bằng tiếng Pháp.

  • PHAN THUẬN ANNgọ Môn năm cửa chín lầu,Cột cờ ba cấp, Phu Văn Lâu hai tầng.

  • LÊ MINH PHONGDọc theo đôi bờ Sông Hương, nơi có những công viên quyến rũ là điểm trưng bày của một số công trình nghệ thuật.

  • NHỤY NGUYÊN(Xây dựng Thừa Thiên Huế trở thành thành phố trực thuộc trung ương)

  • LÊ PHÙNGSau nhiều ngày cùng nhau trăn trở - nghĩ suy - hiệp lực - hiệp tâm của những anh, chị em nhạc sĩ ở Huế, Nhạc Quán đã chính thức trình làng với công chúng yêu thích âm nhạc tại Huế vào lúc 20h, ngày chủ nhật (02/01/2011) là ngày Đinh Tỵ (nguyệt đức hợp, tế tự, đính hôn) trong tiết trời vào xuân của Huế, có sáng nắng chiều mưa, có gió về đêm, có lòng người ấm áp, có không gian lãng mạn, trữ tình.

  • HỒ VĨNHMới đây trong quá trình sưu tầm tư liệu Hán Nôm tại Cố đô Huế, chúng tôi tìm thấy được một văn bản có liên quan đến Phường Đúc Huế.

  • TƯỜNG THITôi trở lại Hương Trà bằng ký ức của hơn 20 năm trước, trên con đường đất băng qua những vườn thanh trà trĩu quả ven con sông Bồ thơ mộng để đến làng Lại Bằng, xã Hương Vân. Một xã tiếp giáp núi và đồng bằng, nơi đã ghi lại dấu ấn lịch chống giặc ngoại xâm của Thừa Thiên Huế - địa đạo Khe Trái.

  • NGUYỄN ĐẮC XUÂNTrong những năm gần đây, Huế đã được các nhà đông phương học và khách du lịch trong nước và ngoài nước lưu ý.

  • MAI KHẮC ỨNGLăng Minh Mạng nằm dưới chân núi Cẩm Kê thuộc thôn La Khê làng An Bằng huyện Hương Trà cũ, nay là thôn Liên Bằng, xã Hương Thọ, thành phố Huế. Địa thế dải đất này rất đẹp. Hiện thời cây cối ở chung quanh đã lùi xa để lại những khoảng trống nối dài trên các triền đồi thoai thoải, khu lăng trở nên lẻ loi hơn.

  • LÊ HUỲNH LÂMCó lẽ một trong những loài động vật gần gũi, gắn bó với người dân xứ Huế trong mọi thời cuộc là loài hến. Cho dù trải qua bao thăng trầm, bao biến cố trên mảnh đất nhỏ bé này, mọi thứ có thể thịnh suy nhưng hến vẫn trường tồn. Trường tồn như một nét văn hóa thầm lặng, khiêm tốn, không khua trương, ồn ào,… mà âm thầm tỏa ngát hương.

  • PHAN HỨA THỤYChùa Thiên Mụ là một công trình kiến trúc có qui mô lớn và xuất hiện khá sớm trong quá trình hình thành phát triển của văn hoá Phú Xuân. Cũng như phần lớn các công trình kiến trúc cổ khác, chùa Thiên Mụ từ khi mới được xây cất trở về sau lần lượt đã được dựng nhiều tấm bia, hoặc để ghi lại công việc tu tạo, hoặc đề thơ vịnh cảnh, hoặc ghi cảm tưởng trong những lần vãn cảnh chùa của một số vua chúa nhà Nguyễn.

  • NGUYỄN ĐÌNH HÒE VÀ L.CADIÈRE(Tiếp theo SH số 5 – tháng 2 - 1984)

  • NGUYỄN ĐÌNH HÒE VÀ L.CADIÈRE(B.A.V.H. 1992, trang 189-203)HỒ TỊNH TÂM - Từ thời Gia Long, khi xây kinh thành Huế, một nhánh sông đã được ngăn chặn lại ở trên làng Kim Long hiện nay và dòng sông đó bị lấp đi ở một vài nơi, một số nơi khác thì được mở rộng và uốn nắn lại cho đều đặn. Chính một phần của nhánh sông ngày xưa ấy đã tạo ra Hồ Tịnh Tâm, nay ở tại bên trái đường Lục bộ, gần với Cầu kho, hay vùng nhượng địa (cho Pháp ở Mang Cá lớn).

  • HOÀNG PHỦ NGỌC TƯỜNGCó lẽ thiên nhiên đã giữ một vai trò nào đó, thực quan trọng, trong sự tổng hợp nên cái mà người ta có thể gọi là “bản sắc Huế”. Bởi vì thiên nhiên bao giờ cũng biểu hiện một cách nhất quán giữa cái hằng cửu và cái biến dịch, giữa cái biến động và cái tĩnh tại.

  • MAI KHẮC ỨNGBất chợt. Tưởng như có con lợn chạy giữa sân điện Cần Chánh tại Hoàng thành Huế. Định thần lại tôi đã nhìn thấy chúng trong mấy ô trang trí bên thân hai chiếc vạc đồng đúc thuở Kim Long còn là phủ chúa dưới thời Hiền vương Nguyễn Phúc Tần (1648 - 1687) mà lạc khoản lại ghi Thịnh Đức thứ 8 và Thịnh Đức thứ 10. Bản chú thích bên hai vạc này ghi là đúc năm 1660 và 1662.

  • L.N.D: Vào năm 1822, dưới triều Minh Mạng, một người Anh là John Crawfurd có dịp đến Huế và được hai người Pháp lúc bấy giờ đang làm quan ở đây là Chaigneau và Vannier hướng dẫn đi thăm Kinh Thành. Dưới đây là những gì mà Crawfurd đã viết về Huế trong ngày viếng thăm ấy: 29-9-1822. Chúng tôi dịch từ bản Pháp ngữ của H.Cossarat trong B.A.V.H. 1933, No1-2, tr.5-10.

  • PHẠM ĐĂNG TRÍThuở ấy, có nhiều người từ những miền đất màu mỡ nhưng vẫn dời nhà đến ở trên một vùng gò đồi đầy sỏi đá. Nguyên nhân lôi cuốn họ tới đây là do màu sắc thiên nhiên ở chốn này thật là thanh tú, đa dạng và không ngừng thay đổi.

  • LÊ VĂN HẢOTháng 12 năm 1979 tại thành phố Pitxanulôcơ (Pitsanulok) Thái Lan, ông Tổng Giám đốc Tổ chức Giáo dục Khoa học và Văn hoá của Liên Hiệp Quốc (gọi tắt là UNESCO) đã triệu tập một cuộc họp của những chuyên gia nhằm chuẩn bị cho một Chương trình nghiên cứu các đô thành lịch sử ở châu Á. Chương trình này sẽ nhằm vào một số đô thành cổ kính đã từng đóng những vai trò có ý nghĩa trong sự phát triển và giao lưu của các nền văn hoá ở châu Á.

  • Chiều 8.6, tại Nam Châu Hội Quán trên vùng cỏ cây Kim Long xứ Huế, GALA TINH HOA SÔNG HƯƠNG đã được tổ chức nhằm tôn vinh Nhà xuất bản Tinh Hoa - Huế.

  • NGUYỄN ĐẮC XUÂNỞ mục “Phương vị quê hương” này, tạp chí sẽ lần lượt đăng các bài tìm hiểu văn hoá ngắn gọn nhưng có… duyên văn chương. Chúng tôi vui mừng được sự hưởng ứng của các nhà nghiên cứu lão thành am hiểu Huế - Bình Trị Thiên như các cụ Bửu Kế, Phan Văn Dật, Nguyễn Hữu Đính, Phạm Đăng Trí… cùng các anh Lê Văn Hảo, Nguyễn Đắc Xuân, Phan Thuận An… Chúng tôi cũng mong nhận được bài của các bạn ở các tỉnh miền Trung nói về phong vị quê hương mình để tạo được giao lưu văn hoá trên giải đất gắn bó lâu đời này.