Một mùa tri ân, tôn vinh nghề dạy học nữa lại về, cả xã hội đang hướng đến những người “chèo đò” trên dòng sông tri thức bằng những suy nghĩ, bằng cả việc làm theo cách nghĩ.
Đạo thầy trò từ xưa đã là một thứ đạo theo đúng cách: “Mùng một tết cha, mùng hai tết mẹ, mùng ba tết thầy”. Trọng thị và thiêng liêng, chỉ sau đạo hiếu.
Sự trọng thị nghề dạy học theo thời gian ngày một phát triển, vậy nên ở nhiều nơi, với nhiều người đã có sự thay đổi trong ứng xử, khiến không còn trọn vẹn ý nghĩa của đạo học. Trình tự lễ nghi, cách thức thể hiện cũng phôi pha đi rất nhiều.
Quan niệm nho giáo phong kiến trước kia khiến người thầy luôn có một vị trí đặc biệt, và giữa thầy và trò luôn giữ một khoảng cách nhất định, không thể vượt qua. Đó là sự hạn chế ít nhiều, nhưng nó cho thấy một trật tự, tôn ty. Thời buổi dân chủ, cơ chế thị trường len lỏi vào học đường, nhiều khi lại trở nên quá chớn, khoảng cách, đạo lý thầy trò đôi lúc trở nên rất mong manh, dễ đổ vỡ.
Trước đây mỗi năm chỉ có một dịp để trò bầy tỏ sự hiếu kính với thầy, đó là ngày tết. Còn bây giờ thì sự hiếu kính có thể diễn ra bất cứ lúc nào nếu thấy cần, và nhiều người cũng không còn quá cầu kỳ, chú trọng trong phần quà sao cho văn hóa, ý nghĩa nữa. Nó được cụ thể hóa bằng đồng tiền, sức nặng của vật chất. Và cũng chính bởi đồng tiền thay cho tình cảm, khiến tình cảm trở nên dễ bị điều chỉnh.
Nhiều phụ huynh đã lấy đồng tiền để con cái mình thể hiện sự tôn sư vào những dịp lễ, tết, cả trong những lần nộp tiền học thêm tại nhà, thậm chí là xin thêm điểm. Và chính bởi vậy đã làm mất đi sự trọng thị, trang nghiêm của môi trường giáo dục, khiến học trò nhìn về người thầy của mình bằng con mắt cũng khác. Từ đó chúng thường ỷ vào phương tiện là đồng tiền mà bỏ bê học tập. Nguy hại hơn còn tiêm nhiễm vào đầu con trẻ một thói xấu về sự bán - mua từ khi chúng còn ngồi trên ghế nhà trường, góp phần hình thành nên thói quen chạy chọt, lụy cầu bằng “cửa sau” trong tư duy của chúng.
Xã hội ngày càng chứng kiến nhiều vụ việc bạo lực, thiếu văn hóa trong ứng xử giữa thầy và trò, trong đó có một nguyên nhân từ việc đồng tiền đặt không đúng chỗ, sử dụng chưa đúng cách.
Trong suy nghĩ của không ít phụ huynh, rằng để con cái được quan tâm, bên cạnh tình cảm cũng cần phải có chất xúc tác vật chất. Điều đó chỉ phù hợp với những nhà giáo thực dụng, xuống cấp về giáo đức.
Trong môi trường giáo dục vẫn có nhiều nhà giáo liêm chính, ngày ngày cần mẫn “chèo đò” trên dòng sông tri thức đưa lớp lớp học trò sang sông, lấy sự đỗ đạt của học trò làm niềm vui. Còn có những giáo viên đã rời bục giảng vẫn đem kiến thức, kinh nghiệm của mình góp sức cho đời mà không đòi hỏi bất cứ điều gì.
Vậy nên chúng ta không nên đánh đồng, tráo đổi từ hiện tượng thành bản chất. Càng không nên tôn sư theo cách nghĩ thực dụng: Muốn con hay chữ thì dầy phong bao... mà làm hỏng đi đạo học, tổn thương đến nghề cao quý nhất trong những nghề.
Chỉ còn vài ngày nữa là 20/11 cả nước hướng về nhà giáo, cần làm điều gì đó trọng thị và văn hóa, tránh việc tôn sư nhưng không trọn đạo.
|
||||||
Theo Võ Mạc Phù
|
Mùa World Cup 2018 đang đến những giờ phút cao trào của xúc cảm trong lòng người hâm mộ môn thể thao “vua”. Mỗi trận đấu mang lại nhiều cung bậc tình cảm: hân hoan, hào hứng, thất vọng, buồn khổ... theo từng đường bóng. Trong làng văn cũng có rất nhiều người hâm mộ đang cuồng nhiệt cổ vũ cho đội bóng mình yêu thích, thành thật khóc - cười sau mỗi trận bóng, và cuối cùng là đặt bút... làm thơ.
Chúng ta tưởng rằng, chúng ta tạo ra mạng xã hội là để chúng ta tự do hơn: tự do phát ngôn, tự do thể hiện quan điểm và suy nghĩ của mình, nhưng nhìn những điều đang diễn ra, chúng ta liệu có đạt được tự do thực sự và quan trọng hơn, là tìm kiếm được hạnh phúc?
Mấy chục năm qua, phê bình luôn được coi là khâu yếu nhất của nền văn nghệ. Nhẹ thì cũng là chưa theo kịp sự phát triển của phong trào sáng tác, không cắt nghĩa được sự phức tạp của các hiện tượng văn nghệ…
Có thể đội tuyển Nhật Bản không vô địch World Cup 2018 nhưng các cổ động viên của họ đã vô địch trên khán đài khi để lại ấn tượng đẹp về ứng xử cũng như hành động dọn sạch rác khu vực ghế ngồi.
Là một nghề gắn với viết lách, chữ nghĩa nên không có gì lạ khi nhiều nhà báo viết sách. Nhưng bản chất nghề báo là công việc liên quan đến thông tin nên sách của nhà báo ngoài sự đa dạng còn có một đặc thù riêng là luôn gắn với dòng chảy của thời sự, nhất là dòng thời sự liên quan đến chuyên môn của từng người.
Tạo tác và sử dụng mặt nạ là nét văn hóa vẫn sống động ở vùng Eo biển Torres của Australia. Những kiến thức lịch sử chứa đựng bên trong khiến chúng được mang đi trưng bày khắp thế giới. Nhưng điều đáng nói còn là câu chuyện ứng xử với truyền thống nơi đây.
Tiếp tục đẩy mạnh công tác tuyên truyền, nâng cao hơn nữa nhận thức, ý thức trách nhiệm của các cấp, các ngành, các tầng lớp nhân dân trong việc chung tay xây dựng lễ hội; tăng cường công tác phối hợp với các tỉnh tham gia tổ chức Giỗ Tổ Hùng Vương-Lễ hội Đền Hùng hằng năm.
Trước giá trị di sản và thách thức do biến tướng, thương mại hóa trong thực hành tín ngưỡng thờ Mẫu tam phủ, tứ phủ, series phim Mẹ Việt - Tín ngưỡng thờ Mẫu của người Việt đã chính thức ra mắt cuối tuần qua. Theo bà Đàm Lan, Chủ nhiệm dự án phim, mỗi thước phim là hành trình lắng đọng tâm thức, tìm về văn hóa truyền thống, tín ngưỡng nội sinh của dân tộc Việt.
Với những thay đổi về ưu đãi tuyển sinh, mùa tuyển sinh 2017-2018 số lượng học sinh, sinh viên thi vào ngành Âm nhạc dân tộc (ANDT) cũng tăng hơn những năm trước. Đây là tín hiệu mừng của sự thay đổi hợp lý ở khâu tuyển sinh cho các ngành “hiếm muộn”.
Nói đến nạn sách lậu, ai cũng biết vì đây là câu chuyện “xưa như Trái Đất.” Xong dường như câu chuyện xưa cũ này càng ngày càng dài, nội dung, tình tiết càng phức tạp và làm “phiền lòng” không chỉ cộng đồng yêu sách mà cả các cơ quan chức năng.
Tại hội thảo khoa học chuyên đề “Những tinh hoa sân khấu cải lương thể hiện qua các vai diễn về đề tài lịch sử” vừa tổ chức tại Trường Đại học Sân khấu Điện ảnh TPHCM, những nghệ sĩ, nhà giáo, nhà lý luận phê bình sân khấu kỳ cựu, đều có chung nhận định: “Cải lương không thể chết!”.
“Ký ức Hội An” - chương trình biểu diễn thực cảnh hoành tráng trên một sân khấu mới được xây dựng rất quy mô tại cồn bắp Cẩm Nam (cồn Ga Mi), sông Hoài, TP Hội An đang vấp phải phản ứng của người dân, nhà nghiên cứu và những người yêu mến phố cổ này. Một lần nữa, câu chuyện về xung đột giữa bảo tồn và phát triển lại được đặt ra, mà nguyên nhân chính là không tôn trọng văn hóa bản địa.
Khi nhắc tới sân khấu kịch, người ta thường nghĩ tới ánh hào quang, trang phục lộng lẫy và hóa trang cầu kỳ. Thực tế, nghệ thuật kịch có thể được ứng dụng hiệu quả trong nhiều lĩnh vực, đặc biệt là giáo dục, qua đó kích thích các khả năng tiềm ẩn của học sinh.
“Thời gian gần đây, việc xây dựng, trưng bày tượng, biểu tượng có nội dung và hình thức không phù hợp với văn hóa Việt Nam tại một số cơ quan, đơn vị, khu du lịch và địa điểm công cộng, tác động không tốt đến môi trường văn hóa, thị hiếu thẩm mỹ của cộng đồng và xã hội.”
Xả rác bừa bãi nơi công cộng; đua xe, lạng lách; văng tục, chửi thề; chen lấn, xô đẩy khi tham gia các dịch vụ công cộng; phá hoại, bôi bẩn các công trình công cộng;…là những hình ảnh xấu xí của không ít người trẻ hiện nay, và trở thành nỗi trăn trở của nhiều lãnh đạo TP HCM trong quá trình xây dựng nếp sống văn minh đô thị.
Các công trình nghệ thuật công cộng là thành phần không thể thiếu trong quy hoạch và kiến trúc của một đô thị hiện đại. Thế nhưng “ranh giới” trong quan điểm, nhận thức tạo hình mỹ thuật cùng với tâm lý sính ngoại đã ít nhiều làm không gian công cộng biến dạng.
Ai đó nói, thời buổi giờ chỉ có ngành du lịch tâm linh, hay kinh doanh tâm linh là ăn nên làm ra, bỏ ra một đồng tức khắc có bốn đồng chảy ngược vào túi. Mà là tiền tươi, thóc thật, là tiền sạch nói như ngôn ngữ thời thượng - đồng “tiền hữu cơ”.
Ngày nay bất kì sự sáng tạo nghệ thuật ở phân mảnh nào cũng bắt đầu bằng tiền và kết thúc bằng tiền theo quy luật thị trường.
Năm hết. Tết đến. Người ta đôi khi chạnh lòng nghĩ “nên làm gì?”.
Do đời người có hạn, không ai có thể “trường sinh bất tử” nên có thể nói “quỹ thời gian” mỗi con người có giá trị cao nhất. Thời gian quy định sự sống của con người, buộc mỗi người phải biết sống. Người biết sống chính là người biết “sống nhanh, sống chậm”.