Sáng ngày 3/8, tại Trung tâm văn hóa thông tin và thể thao TP Huế, Hội nghiên cứu và phát triển di sản văn hóa Huế và Phân viện Văn hoá Nghệ thuật Quốc gia Việt Nam tại Huế tổ chức cuộc Toạ đàm khoa học " Hàm Nghi - Nhà vua bị lưu đày, nghệ sĩ tạo hình Tử Xuân ở Alger" nhân kỷ niệm 150 năm ngày sinh vua Hàm Nghi (3/8/1871 _ 3/8/2021).
Tại buổi toạ đàm, các nhà nghiên cứu tập trung thảo luận 5 chủ đề chính về đời sống của vua Hàm Nghi trong những năm tháng lưu đày. Việc kết hôn , người tình vốn là gia sư của các con vua Hàm Nghi. Các công chúa Như Mai, Như Lý, và hoàng tử Minh Đức; Cuộc đời hoạt động nghệ thuật của vua Hàm Nghi, người mở đầu cho nền hội hoạ theo phong cách phương Tây của Việt Nam; Góp phần đính chính những thông tin thiếu chính xác về cuộc đời vua Hàm Nghi và các thành viên trong gia đình vua Hàm Nghi; Thông tin về việc rước hài cốt vua Hàm Nghi ở làng Thonac/Dordogne về một nơi gần lăng mộ Kiên Thái Vương; Một số ý kiến đề nghị phát huy các giá trị di sản của vua Hàm Nghi như mở tour tham quan lăng mộ vua Hàm Nghi tại Pháp, mở các tour du lịch Việt Nam như thăm Phủ Kiên Thái Vương, cung An Định, nhà bà Từ Cung, phủ Tùng Thiện Vương, vườn Lạc Tịnh viên…
Ngày 17/8/1884 Vua Hàm Nghi cử hành lễ đăng quang. Trang sử bi hùng của vua Hàm Nghi bắt đầu từ ngày 1-11-1888, Trương Quang Ngọc phản bội Cần Vương đem theo Nguyễn Đình Tình, Cao Viết Dung, Đinh Văn Xuân, Đinh Văn Châu và 10 lao động làng Thanh Lạng bí mật vào mật khu giết Tôn Thất Tiệp và bắt vua Hàm Nghi nộp cho giặc Pháp. Chúng thu 1 kiếm lệnh, 1 tráp giấy tờ, 5 thỏi bạc, 4 lượng bạc, 11 đồng tiền vàng lớn, 63 tiền vàng nhỏ. Sau đó Ngọc giao nộp cho Boulangier. Chúng đưa nhà vua về Chà Mạc rồi Thanh Lạng (3-11-1888), Đồng Cả (6-11-1888), Quảng Khê (13-11-1888), Thuận An (23-11-1888), Lăng Cô (24-11-1888), Đà Nẵng (28-11-1888). Từ Đà Nẵng, nhà vua bị đưa xuống tàu Comète vào Sài Gòn cùng với Trần Bình Thanh theo làm thông dịch và hai người hầu khác.
![]() |
Trưng bày tư liệu về những năm tháng vua Hàm Nghi ở Algerie |
Ngày 13-12- 1888 nhà vua cùng với ba người giúp việc bị chuyển qua tàu Biên Hòa - một tàu vận tải binh sĩ, khởi đầu cuộc hành trình đày sang Algérie.
Sau đó nhà vua được giao một ngôi nhà thuộc làng El- Bial, trên dãy đồi Mustapha Supérieur, cách trung tâm thủ đô Alger chừng vài cây số. Từ năm 1890, cựu hoàng thay đổi thái độ chấp nhận cuộc sống của một ông vua bị lưu đày. Ngài nổ lực học tiếng Pháp, chơi thể thao, nghe âm nhạc, tìm hiểu văn học, hội hoạ, giao du với giới trí thức phương tây. Năm 33 tuổi (1904) ngài quyết định lập gia đình với tiểu thơ Marcell Laloe ái nữ của ông Francis Laloe chánh án toà thượng thẩm Alger. Gia đình cựu hoàng có 3 người con đều học hành thành đạt .
Trong 55 năm cuộc đời bị lưu đày (1889 - 1944) và mất ở Alger, vua Hàm Nghi là ông vua trải qua nhiều biến cố lịch sử diễn ra trong nhiều thời kỳ trong nước và ngoài nước. Trong bất cứ hoàn cảnh nào ông cũng thể hiện tình yêu nước sắt son. Tình yêu nước của ông đã ảnh hưởng lớn đến nhiều phong trào đấu tranh yêu nước suốt 90 năm (1885 - 1975).
Đề tài vua Hàm Nghi những năm tháng ở chốn lưu đày - nghệ sĩ tạo hình Tử Xuân được các nhà nghiên cứu, những người cầm bút trong và ngoài nước rất quan tâm. Ngoài những nhà nghiên cứu trong nước, nhiều nhà nghiên cứu tên tuổi ở Pháp đã tham gia tọa đàm. Những tham luận của họ đã viết nhiều năm trước, nay được cập nhật và nhờ những bạn bè trong nước trình bày trong tọa đàm như TS Võ Quang Yến, TS Phạm Trọng Chánh, TS Nguyễn Ngọc Giao, TS Đặng Văn Giáp, BS Gérard Chapuis... Ngoài các nhà nghiên cứu văn hóa Huế, nhiều người am hiểu về cuộc đời và lăng mộ vua Hàm Nghi ở Pháp cũng góp cho việc chuẩn bị cuộc tọa đàm nhiều thông tin quý giá như ông bà Phạm Phi Long, Lê Thị Thái Thanh (Cécile Lê Phạm), góp nhiều hình ảnh quý như Tiến sĩ Amandine Dabat, bác sĩ Isabelle Capek.
Phương Anh
Trong khuôn viên lăng vua Minh Mạng ở Huế có một di tích độc đáo nhưng ít người biết đến, đó là Tả tùng phòng trên núi Tịnh Sơn. Điểm đặc biệt của công trình này là cánh cửa vòm cuốn đã bị một cây si cổ thụ "nuốt chửng". Đây là minh chứng cho sức mạnh tàn phá của thiên nhiên và thời gian đối với các công trình do con người xây dựng.
Một bà Hoàng con đại gia, vợ ông vua Nguyễn nổi tiếng, nhan sắc Việt
Người Huế vốn là người xứ kinh kỳ, nên lời ăn tiếng nói, cung cách ứng xử, đi lại cũng nhẹ nhàng, tri thức. Ẩm thực cung đình Huế cũng mang nhiều nét ảnh hưởng của cung cách hoàng gia: Ăn uống nhẹ nhàng, khoan thai, các món ăn ngoài khẩu vị ngon phải nhẹ và thanh, cách trình bày cũng phải đẹp, bắt mắt.
Ba giờ sáng, tại Đàn Nam Giao (Thừa Thiên Huế), không còn nghe tiếng hô đức vua xa giá, chỉ có âm thanh rì rầm dội vào rừng thông và những ánh mắt hướng về linh vị đặt trên bàn thờ. Những người dân đến Đàn Nam Giao để nguyện xin sự viên mãn, gia đình bình an.
Kinh thành ở cố đô Huế vốn là vùng đất thấp trũng. Người xưa đã làm những gì để chống ngập cũng là một bài học đáng tham khảo cho chúng ta hôm nay.
Trấn Hải thành là công trình đã chứng kiến trang sử bi thương của Huế trong công cuộc chống giặc ngoại xâm cuối thế kỷ 19.
Vào cung là đến với cuộc sống giàu sang nhung lụa nhưng với phần lớn cung nữ, Tử Cấm thành lại là nơi chôn vùi tuổi xuân của họ.
Nhà rường Huế đã trở thành một di sản vô cùng quý báu của kiến trúc cổ Việt Nam. Tiếp nối kiểu nhà rường của người Việt tại quê cũ Hoan-Ái, cư dân Thuận Hóa với năng khiếu thẩm mỹ sáng tạo, đức tính cần cù và bàn tay khéo léo đã tạo cho nhà rường xứ Huế một bản sắc độc đáo.
Nhà rường Huế đã trở thành một di sản vô cùng quý báu của kiến trúc cổ Việt Nam. Tiếp nối kiểu nhà rường của người Việt tại quê cũ Hoan-Ái, cư dân Thuận Hóa với năng khiếu thẩm mỹ sáng tạo, đức tính cần cù và bàn tay khéo léo đã tạo cho nhà rường xứ Huế một bản sắc độc đáo.
Theo sử sách chép lại, không chỉ có triều vua Trần quy định việc anh - em - cô - cháu trong họ lấy nhau với mục đích không để họ ngoài lọt vào nhằm nhăm nhe ngôi báu, mà thời nhà Nguyễn – triều đại cuối cùng của chế độ phong kiến Việt Nam cũng xảy ra hiện tượng này.
Gần 150 năm giữ vai trò là kinh đô của cả nước, triều Nguyễn được nhận định là một triều đại quân chủ đặc biệt nhất trong tất cả các triều đại quân chủ ở nước ta. Riêng số lượng sách vở được biên soạn dưới triều này cũng nhiều hơn toàn bộ di sản của các triều đại khác cộng lại.
Từ Dụ Thái Hậu nổi tiếng là một bà hoàng yêu nước thương dân. Tiếc rằng lăng mộ của bà đã bị thời gian và con người hủy hoại...
Du lịch Huế, ngoài thăm quan những địa điểm nổi tiếng như Đại Nội, Chùa Thiên Mụ, hệ thống lăng tẩm của các vua chúa triều Nguyễn,... thì Huế còn sở hữu nhiều điểm đến thú vị mà bạn chưa khám phá hết.
Ở Việt
“Toàn bộ cuốn sách làm bằng bạc mạ vàng, chỉ có 5 tờ (10 trang) nhưng nặng tới 7 ký, xuất hiện vào thời vua Thiệu Trị (1846), có kích cỡ 14×23 cm..."
Gắn liền với một giai thoại từ thời mở làng, trải qua hàng trăm năm, người dân xã Hương Thọ, huyện Hương Trà, tỉnh Thừa Thiên - Huế truyền tai nhau những câu chuyện huyền bí về một hòn “đá lạ” ở điện Mẹ Nằm.
Với quyền lực cùng sự tàn nhẫn vô hạn, Ngô Đình Cẩn được mệnh danh là "Bạo chúa miền Trung" trong suốt thời gian Ngô Đình Diệm nắm quyền.
Lăng mộ của chúa Nguyễn Phúc Tần còn được gọi là lăng Chín Chậu, có nhiều nét độc đáo so với lăng mộ các chúa Nguyễn khác.
BAVH - là các chữ viết tắt của bộ tập san bằng tiếng Pháp với nhan đề: “Bulletin des Amis du Vieux Hué” (Tập san của những người bạn Cố đô Huế”. Trước đây tập san này có tên gọi là “Đô thành Hiếu cổ”. Bộ tập san này (sau này người ta gọi là tạp chí) được xuất bản và lưu hành tại Việt
Theo truyền thuyết, ngày xửa ngày xưa, có một vị thần gánh đất để ngăn sông đắp núi. Một hôm vị thần đó đang gánh đất thì bỗng nhiên đòn gánh bị gãy làm hai, nên bây giờ đã để lại hai quả đất khổng lồ khoảng cách nhau hơn một km đó chính là núi Linh thái và núi Túy Vân ngày nay thuộc xã Vinh Hiền, huyện Phú Lộc, tỉnh Thừa Thiên – Huế.