Tiếp sức để văn học Việt ra thế giới
Liên tục những tin vui đến với văn chương Việt Nam: nhà văn Nguyễn Ngọc Tư nhận Giải thưởng LiBeraturpreis 2018 do Hiệp hội Litprom (Hiệp hội quảng bá văn học châu Á, châu Phi, Mỹ Latin ở Đức) trao tặng cho tác phẩm Cánh đồng bất tận.
Nhà văn Nguyễn Ngọc Tư tại lễ trao giải LiBeraturpreis 2018. Ảnh: CA DAO
Sau đó không lâu, nhà văn Bảo Ninh cũng vừa được vinh danh với Giải thưởng Văn học châu Á cho tiểu thuyết Nỗi buồn chiến tranh. Phải chăng, con đường ra thế giới của văn học Việt đang dần rộng mở?
Trước giải thưởng LiBeraturpreis 2018, nhà văn Nguyễn Ngọc Tư cũng từng nhận Giải thưởng Văn học các nước Đông Nam Á. Còn Nỗi buồn chiến tranh đã được dịch và xuất bản tại khoảng 20 quốc gia trên thế giới, trở thành niềm tự hào của văn học Việt Nam. Năm 2016, tiểu thuyết này cũng được vinh danh tại Giải thưởng Simhun của Hàn Quốc. Một số tác phẩm của nhà văn Nguyễn Nhật Ánh như Mắt biếc, Tôi thấy hoa vàng trên cỏ xanh, Cho tôi xin một vé đi tuổi thơ… đã được dịch sang nhiều ngôn ngữ khác nhau như: Anh, Hàn Quốc, Nhật Bản, Thái Lan.
Được biết, mới đây tiểu thuyết Mình và họ của nhà văn Nguyễn Bình Phương vừa được chọn dịch sang tiếng Hàn. Thêm một tác phẩm của tác giả này cũng đang được tiến hành dịch sang tiếng Anh là Những đứa trẻ chết già. Trước Cánh đồng bất tận, các tác phẩm của Nguyễn Huy Thiệp, Lê Minh Khuê, Bảo Ninh cũng đã được dịch sang tiếng Đức. Năm ngoái, tiểu thuyết Đất trời vần vũ của nhà văn Nguyễn Một được dịch sang tiếng Anh. Tiểu thuyết Ngược mặt trời của nhà văn này được NXB Song Pubishing xuất bản với tên gọi Journey Against The Sun.
Những tín hiệu trên cho thấy, văn học Việt Nam hoàn toàn có thể đi xa. Chính tại Hội chợ Sách quốc tế Việt Nam diễn ra vào tháng 8-2017 tại Hà Nội, bà Pimolporn Yutisri - Giám đốc Tuttle-Mori Agency Bangkok, một công ty bản quyền đại diện cho nhiều NXB thế giới tại khu vực Đông Nam Á, đã phát biểu: “Đã đến lúc Việt Nam bán bản quyền sách ra thế giới”.
Một thực tế cho thấy, việc văn học Việt Nam được ghi danh trên thị trường quốc tế, dù rất khiêm tốn nhưng hầu hết đều đến từ nỗ lực của chính tác giả và những dịch giả giàu tâm huyết; có thể kể đến những cái tên như: Nguyễn Lệ Chi, Nguyễn Phan Quế Mai, Di Li, Đoàn Cầm Thi… Còn Trung tâm dịch thuật văn học của Hội Nhà văn Việt Nam hoạt động như thế nào, chẳng mấy ai hay!
Trong một chương trình giao lưu gần đây, nhà văn Nguyễn Nhật Ánh cho biết, từ trước đến nay, các tác phẩm của ông được dịch ra tiếng nước ngoài đều do NXB hoặc các dịch giả ở nước ngoài trực tiếp liên hệ với ông, rồi dịch. Chỉ đến tác phẩm Tôi thấy hoa vàng trên có xanh là được dịch theo một cách thức hoàn toàn khác, đó là theo sự chủ động của NXB Trẻ. Nhà văn Nguyễn Nhật Ánh nói thêm: “Trước nay, trong một số lần trả lời phỏng vấn, tôi vẫn thường nói rằng, để văn học Việt Nam được xuất bản ra nước ngoài thì các NXB trong nước phải có hoài bão, tất nhiên là phải có tiềm lực”.
Hiện nay, các hội sách quốc tế diễn ra luân phiên trong 12 tháng của năm như: Frank Furt, London, New York, Bangkok, Seoul, Tokyo… Mỗi kỳ diễn ra hội sách này, năm nào cũng có một số đơn vị của Việt Nam tham gia. Tuy nhiên, thực tế cho thấy, các đơn vị này đến hội sách “săn lùng” những tác phẩm có tiềm năng rồi mang về nước tiến hành dịch và xuất bản, còn việc quảng bá sách Việt hầu như chưa được chú trọng.
Tác giả của Tôi thấy hoa vàng trên cỏ xanh bày tỏ: “Tôi cũng từng chia sẻ với một số NXB thân thiết, các anh chị đi dự hội chợ sách quốc tế hàng năm trên thế giới, chẳng lẽ chỉ để chăm chăm xem hiện nay best seller trên thế giới là cuốn nào, thương thảo về in ra bán lấy lời? Tôi nghĩ văn học Việt Nam, mà thông qua các NXB Việt Nam nó phải ở một mức khác, phải được nâng lên trên thị trường thế giới. Tức là các hội sách trên thế giới không chỉ là nơi các NXB Việt Nam đến mua bản quyền những cuốn sách hay mà còn là nơi thích hợp nhất để các NXB Việt Nam giới thiệu văn học Việt Nam ra bạn bè thế giới. Nó phải có đi có lại”.
Việt Nam chỉ có Nỗi buồn chiến tranh?
Ở chiều ngược lại, có thể thấy một thực trạng, sách dịch xuất hiện ngày càng nhiều trên thị trường xuất bản trong nước. Để phục vụ cho công tác truyền thông, rất nhiều đơn vị sẵn sàng chi tiền mời các tác giả nước ngoài sang Việt Nam giao lưu, gặp gỡ độc giả. Tại những chương trình giao lưu này, nếu hỏi anh/chị đã đọc những tác phẩm văn học nào của Việt Nam, câu trả lời thường là những cái lắc đầu. Mới đây, nhà văn Hàn Quốc Eun Hee-kyung cũng khiến độc giả có chút vui mừng khi bày tỏ sự hiểu biết của mình đối với văn học Việt Nam. Tuy nhiên, tầm hiểu biết của bà cũng chỉ dừng lại ở những tác phẩm của Nguyễn Ngọc Tư, Bảo Ninh.
|
Theo nhà văn Đỗ Tiến Thụy, sự lan tỏa của mỗi nền văn học phụ thuộc rất nhiều vào dịch thuật. Ở các nền văn học lớn mà lâu nay chúng ta được tiếp cận như Anh, Pháp, Nga, Mỹ, châu Á có Nhật Bản và Trung Quốc, họ đã làm tốt vấn đề này. Nhà thơ, dịch giả Nguyễn Phan Quế Mai đồng tình: “Hạn chế lớn nhất, theo tôi, là công tác dịch thuật văn học. Trước tiên, chúng ta chưa có được một đội ngũ các dịch giả được đào tạo bài bản và nhiều kinh nghiệm trong việc dịch ngược văn học từ tiếng Việt ra tiếng nước ngoài. Theo tôi biết, hiện Việt Nam chưa có khóa đào tạo bậc đại học hoặc trên đại học về kỹ năng dịch văn học; trong khi đó, ở nhiều quốc gia đã đầu tư cho đội ngũ dịch giả bằng việc xây dựng các khóa đào tạo bài bản. Công việc đầu tư cho đội ngũ dịch giả, theo tôi rất cần thiết và chúng ta cũng nên kết nối, tạo cơ hội hợp tác với những dịch giả trẻ gốc Việt đang định cư ở nước ngoài”. |
“Rất nhiều độc giả ở Mỹ hay một số nước chỉ biết đến văn học Việt Nam là Nỗi buồn chiến tranh, hay nói đến Việt Nam chỉ có chiến tranh mà thôi. Trong khi tác phẩm Nỗi buồn chiến tranh là một trong những cuốn sách hay của Việt Nam chứ đó không phải là duy nhất. Họ đâu biết rằng, trong bạt ngàn sách như thế này có rất nhiều đề tài, rất nhiều tác phẩm có giá trị tuy nhiên lại không được dịch”, nhà văn Đỗ Tiến Thụy đặt vấn đề.
Theo Hồ Sơn - SGGP
Tải mã QRCode
.png "Địa danh học và việc nghiên cứu địa danh các tỉnh Trung Trung Bộ")
-
Giải thưởng văn học Sông Mekong lần thứ 11 sẽ diễn ra tại thủ đô Phnompenh, Campuchia vào cuối năm 2020. Hai tác giả Việt Nam đoạt Giải thưởng năm nay là tác giả Trần Nhuận Minh với tác phẩm sách thơ Qua sóng Trường Giang và tác giả Trần Ngọc Phú với tác phẩm Từ Biên giới Tây Nam đến đất Chùa Tháp.
-
Trong dịp kỷ niệm 100 năm Ngày sinh nhà thơ Tố Hữu (4-10-1920 - 4-10-2020), NXB Hội Nhà văn cho ra mắt bạn đọc tập sách dày dặn, công phu và nghĩa tình Tố Hữu - Một đường thơ, một đường đời.
-
Nhà thơ Vũ Quần Phương cho rằng, người cuối cùng của phong trào Thơ mới vừa từ giã bạn đọc ở tuổi 100 – thi sĩ Nguyễn Xuân Sanh - là người “không để thơ… ngủ quên trên thành công của dòng lãng mạn trước đó”.
-
Đoàn Ngọc Thu nói rằng chị thích thơ của mình ngày xưa hơn. Những xúc cảm ấy vẫn như còn váng vất trong những vần thơ trong tập “Sau bão” (NXB Hội Nhà văn, 2020).
-
Ra đời cách đây 25 năm, bộ truyện “Kính Vạn Hoa” của nhà văn Nguyễn Nhật Ánh có ý nghĩa đặc biệt, khơi luồng gió mới cho văn học thiếu nhi Việt Nam thời kỳ đổi mới, mang đến món ăn tinh thần lý thú bổ ích. Tuy nhiên, quá trình thực hiện bộ sách cũng thử thách những người chọn lựa bước trên con đường dài sáng tạo không ngừng nghỉ.
-
Nhà thơ Nguyễn Xuân Sanh sinh năm 1920 tại Ðà Lạt, nguyên quán Quảng Bình, lúc nhỏ theo học ở Trường Quốc học Quy Nhơn (cũ), sau đó chuyển ra Hà Nội.
-
Sáng 22/11/2020, Nhà thơ Trần Đăng Khoa đã thông báo chia sẻ tin buồn cho các nhà thơ và những người yêu thơ đó là nhà thơ tiền bối nổi tiếng Nguyễn Xuân Sanh vừa qua đời.
-
NXB Văn học giới thiệu “Nghề vương bụi phấn”, tác phẩm thứ ba của tác giả Nguyễn Huy Du, gồm những câu chuyện về tình thầy trò với văn phong mộc mạc, giản dị nhưng lôi cuốn, nhân Ngày Nhà giáo Việt Nam 20-11.
-
Nhà thơ Nguyễn Xuân Sanh sinh ngày 16 tháng 11 năm 1920, quê gốc thuộc huyện Quảng Ninh, tỉnh Quảng Bình. Ông cũng là một trong những hội viên tiền phong tham gia xây dựng Hội Nhà văn Việt Nam. Năm nay ông tròn 100 tuổi. Hội Nhà văn Việt Nam vừa tổ chức chúc thọ nhà thơ Nguyễn Xuân Sanh tại trụ sở số 9, Nguyễn Đình Chiểu hôm 9/11/2020 với sự tham gia của lãnh đạo Hội, các nhà văn nhà thơ và đại diện gia đình của ông.
-
“Nẻo vào văn xuôi đương đại Việt Nam” là tập tiểu luận - phê bình của TS Bùi Như Hải, do NXB Văn học ấn hành tháng 9-2020.
-
Sáng 5-11, Viện Văn học Việt Nam đã tổ chức toạ đàm nhân kỷ niệm 100 năm ngày sinh PGS – nhà nghiên cứu văn học Vũ Đức Phúc. Đây là một dịp để các thế hệ Viện Văn học ngồi lại cùng ôn cố và “soi chiếu cho tương lai” – như lời PGS,TS Nguyễn Đăng Điệp, Viện trưởng Viện Văn học nhận định.
-
Bằng sự lao động miệt mài và nghiêm túc, nhà văn Lê Văn Nghĩa thường gửi đến độc giả những đầu sách độc đáo, nhiều cuốn trong số đó có giá trị như một “bảo tàng ký ức” của không chỉ riêng tác giả.
-
Thạch Lam (1910 - 1942) là đại biểu xuất sắc của văn xuôi lãng mạn Việt Nam thời kì 1930 - 1945. Văn Thạch Lam đọng nhiều suy nghiệm, nó là cái kết tinh của một tâm hồn nhạy cảm và từng trải về sự đời (Nguyễn Tuân).
-
Sáng ngày 20/10/2020, Hội Nhà văn Việt Nam đã tổ chức kỉ niệm 100 năm ngày sinh nhà thơ Tố Hữu (4/10/1920 – 4/10/2020).
-
Đã có nhiều nhà văn viết về Hà Nội - Thủ đô yêu dấu - như Thạch Lam, Vũ Bằng, Tô Hoài, Nguyễn Khải… Nhưng tập truyện ký “Hà Nội và tôi” (NXB Hội Nhà văn) gần 300 trang với hơn 20 tác phẩm của nhà văn Vũ Ngọc Tiến, một người Hà Nội gốc, đã cho ta biết thêm một phần chân dung về những con người của đất Tràng An thanh lịch.
-
Tháng 10, nhân kỷ niệm 66 năm ngày Giải phóng Thủ đô, Nhã Nam giới thiệu tới bạn đọc một tác phẩm mới của nhà văn Nguyễn Trương Quý, cây viết vốn quen thuộc với những tản văn về các góc nhỏ của Hà Nội: “”Hà Nội bảo thế là thường”.
-
Rất lâu rồi, không có luận văn, luận án nào về thơ Tố Hữu. Cũng lâu lắm rồi, sau Hà Minh Đức, Trần Đình Sử… rất ít người viết về thơ ông. Tôi cũng chưa bao giờ viết về thơ Tố Hữu khi ông còn sống. Nhưng với chúng tôi, thơ Tố Hữu là nguồn suối tươi mát, mạch ngầm sống động trong đời sống tinh thần. "Chúng tôi" ở đây là thế hệ những người ở lứa tuổi 70. Trong quãng thời gian 70 năm của một đời người thì ít nhất có 30 năm (1954 - 1975) chúng tôi đã được sống với thơ Tố Hữu.
-
Bằng kiến thức của một chuyên gia đầu ngành và sự trân trọng quá khứ một đi không trở lại, ông đã chỉ ra giá trị của cuốn sách và ý nghĩa của việc làm sống lại những kí ức Hà Nội rất đặc biệt thông qua cuốn sách này...
-
Có một bộ phim tôi không thực nhớ nội dung, một bộ phim của Woody Allen mang tên "Đóa hồng tím ở Cairo", câu chuyện mang máng mà tôi còn nhớ, đó là một người phụ nữ thất bại trong tất cả mọi khía cạnh cuộc đời, rồi cô vào một rạp chiếu bóng, xem một bộ phim, và trong giây phút ấy, cô quên béng mất cuộc đời mình, cô òa khóc, không phải vì mình, mà vì những nhân vật trong phim.
-
Năm 1941, với việc xuất bản Dế mèn phiêu lưu ký ở tuổi 20 (bản in đầu tiên có nhan đề Con dế mèn), Tô Hoài có được hai vinh dự lớn trong nghề cầm bút: Trở thành người mở đầu thể loại truyện đồng thoại; Tác phẩm mở đầu lại là đỉnh cao của thể loại, đồng thời là một trong những áng văn học thiếu nhi nổi tiếng thế giới nhất của Việt Nam.
.png)
.png)
