Thấp thoáng "nhà Tây" cổ ở Huế
Vẻ đẹp đặc trưng của cố đô Huế không chỉ có hình mẫu kiến trúc nhà vườn. Những ngôi nhà kiểu Pháp trên dưới một trăm năm tuổi cũng tạo cho Huế một vẻ đẹp sang trọng, cổ điển Tây phương. Trải qua thời gian dâu bể, thiên tai dồn dập, đến nay chúng vẫn giữ được các giá trị văn hóa - lịch sử quý báu...
An Định Cung là một ngôi nhà Pháp kiểu mẫu. (Nguồn: Internet)
Sau biến cố thất thủ năm 1885, người Pháp vào Huế, những khu phố mới dần dần mọc lên ở phía bờ nam sông Hương. Đó là những “phố Tây” theo cách gọi dân gian. Theo nhu cầu của đám lính tráng, các công trình kiến trúc ban đầu mang phong cách cục mịch, ăn chắc mặc bền như các trại lính, nhà thương cũ. Sau đó, dần dà đẹp hơn là các công sở, biệt thự, trường học còn lưu dấu ở trụ sở Thành ủy và UBND thành phố Huế, trường Đồng Khánh, Quốc học Huế, Đại học Huế hiện nay…
Chịu ảnh hưởng từ phong cách nhà vườn Huế, các ngôi nhà Pháp đều được xây dựng giữa một khuôn viên rợp bóng cây xanh, thích nghi với khí hậu nóng và ẩm. Chúng đan xen hài hòa với những ngôi nhà Á Đông trong các khu phố cổ. Dựa trên ý tưởng tạo nên sự giao thoa “Đông Tây – kim cổ”, các ngôi nhà Pháp điểm tô cho diện mạo cổ kính cố đô thêm văn minh, tươi tắn hẳn lên.
Lạc vào các khu phố cổ Vỹ Dạ, Kim Long, người ta không khỏi ngạc nhiên trước vẻ đẹp “không có tuổi” của các ngôi biệt thự kiến trúc theo kiểu Pháp. Đã tàn phai vôi vữa, nếp nhà vẫn cứ sang trọng, trang nhã.
Không rập khuôn bên “bản quốc”, để thích hợp với xứ Huế hay bị lụt lội liên miên, kiến trúc nhà Pháp ở đây thường tôn nền nhà cao hơn mặt sân cả mét. Những bậc cấp - thường là năm hay chín bậc, đi theo hình vòng cung mềm mại, tao nhã. Nối kết với cổng ngõ là một khoảnh sân rộng. Nhà đã cao, trần cũng cao, mở rất nhiều cửa lớn, nhỏ thông với bên ngoài. Hầu hết cánh cửa làm bằng gỗ, trong có cửa kính, khiến ngôi nhà luôn sáng sủa trong những ngày mưa lê thê ở Huế.
 |
| Một góc trường Quốc Học Huế. (Ảnh: NCD) |
Nhà vườn Huế dành nhiều không gian để thư nhàn, nhà Pháp cũng thế. Vì vậy, việc xây nhà đồng thời với lập vườn. Nhưng khác với nhà vườn thường để vườn chiếm phần lớn khuôn viên, nhà Pháp có vườn rộng bề ngang nhưng không sâu. Ở tiền đường, tiền sảnh rất thoáng, không chia thành các phòng nhỏ. Mỗi khi thời tiết đang mưa dầm bỗng nắng lên, nền nhà thường “rịn nước” như đẫm sương. Người già cho biết: Thời xưa, người Pháp xử lý chống mối và giữ độ ẩm trong nhà bằng cách rải đều dưới nền một lớp muối hạt dày cỡ gang tay.
Huế không có cái rét cắt da cắt thịt, vậy mà trong phòng khách bao giờ cũng có lò sưởi, trang trí cầu kỳ. Trên bệ thường trang trí theo phong cách truyền thống Ki-tô giáo. Chuyện người Huế “chơi” nhà Tây trước đây cũng rất ly kỳ. Vào thời đó, chỉ 20-30 cây vàng là mua được căn nhà thường thường giữa phố nhưng để mua ngôi nhà Pháp thì phải cần số tiền gấp trăm lần. Do thị hiếu sính ngoại mà người Huế xưa hay nói với nhau: “Ăn cơm Tàu, ở nhà Tây, lấy vợ Nhật”?
Theo thống kê sơ bộ, đến năm 2001, Huế còn hơn 200 ngôi nhà kiểu Pháp, nay chỉ còn gần 200. Con số này ngày càng giảm, một số nhà bị xóa sổ vì hư hỏng, không thể bảo tồn được nữa. Số còn lại nay đều bị rệu rã, dột nát, thoái hóa. Một ít được cải tạo, nâng cấp nhưng không phù hợp với kiến trúc cổ, vẻ đẹp bị pha tạp. Bây giờ xem lại, duy nhất thứ đồ cổ còn trong nhà là lớp gạch bông lát nền, thời ấy đặt mua và chở từ Pháp sang.
Trải qua hơn một thế kỷ, một số nhà Pháp vẫn còn sừng sững giữa vùng trời đất cố đô. Rất dễ nhận ra chúng qua cái biển số nhà, chữ số màu trắng nổi bật trên nền màu xanh lơ.
Những ngôi nhà cũ ấy vẫn đẹp đến nao lòng khách tham quan!
Theo Vũ Hào (Quân đội nhân dân)
![QR Code](/qrcodes/thap-thoang-"nha-tay"-co-o-hue.png)
Tải mã QRCode
.png "Địa danh học và việc nghiên cứu địa danh các tỉnh Trung Trung Bộ")
-
Chiều ngày 19/4, tại Thư viện Tổng hợp tỉnh Thừa Thiên - Huế đã diễn ra buổi tọa đàm giới thiệu về 2 bộ tiểu thuyết Từ Dụ Thái hậu và Công chúa Đồng Xuân của nhà văn Trần Thùy Mai.
-
Sáng ngày 19/4, Thư viện Tổng hợp tỉnh đã tổ chức chương trình Khai mạc chuỗi các hoạt động Ngày sách và Văn hóa đọc Việt Nam năm 2023.
-
Sáng 19/4, tại Bảo tàng Cổ vật cung đình Huế, Trung tâm Bảo tồn Di tích cố đô Huế tố chức khai mạc trưng bày với chủ đề Sách cổ hiến tặng và giới thiệu tác phẩm “Ngự chế minh văn cổ khí đồ”.
-
Sáng ngày 18/4, tại Lầu Tàng Thơ – TP Huế, Trung tâm Bảo tồn Di tích Cố đô Huế đã tổ chức Khai mạc Ngày Sách và Văn hóa đọc Việt Nam lần 2 năm 2023 và Triển lãm “ Lưu dấu lịch sử, khám phá Tàng Thơ Lâu”. Tham dự có đồng chí Hoàng Khánh Hùng – Trưởng Ban Tuyên giáo Tỉnh ủy.
-
Sáng sớm 16/4, hơn 10.000 VĐV từ khắp mọi miền đã tham gia tranh tài ở các cự ly 5km, 10km, 21km, 42km tại giải chạy VnExpress Marathon Imperial Huế 2023 do UBND tỉnh Thừa Thiên Huế, Báo điện tử VnExpress tổ chức.
-
Sáng ngày 15/4/2023, tại Làng cổ Phước Tích, Ban Tuyên giáo Tỉnh ủy phối hợp với Liên hiệp các Hội Văn học, nghệ thuật tỉnh, Huyện ủy Phong Điền tổ chức khai mạc Trại sáng tác văn học, nghệ thuật với chủ đề “Thừa Thiên Huế - Hành trình và khát vọng”. Tham dự có Đồng chí Hoàng Khánh Hùng, UVTV, Trưởng ban Tuyên giáo Tỉnh ủy
-
Chiều ngày 14/4, Tại Bảo tàng Mỹ thuật Huế đã diễn ra buổi khai mạc Triển lãm chuyên đề “Một số dòng tranh dân gian tiêu biểu của Việt Nam và nghề thủ công truyền thống Huế”.
-
Sáng 14/4, UBND thành phố Huế tổ chức họp báo Festival Nghề truyền thống Huế 2023.
-
Chiều ngày 13/4, Sở Du lịch tỉnh Thừa Thiên Huế phối hợp cùng Công ty Cổ phần Truyền thông Hexa Media tổ chức khai mạc Lễ hội Khinh khí cầu quốc tế với chủ đề “Huế - Nét đẹp Cố đô”.
-
Sáng 11/4, tại Hà Nội, Liên đoàn Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI) phối hợp với Cơ quan Phát triển Quốc tế Hoa Kỳ (USAID) công bố Chỉ số năng lực cạnh tranh cấp tỉnh PCI năm 2022. Thừa Thiên Huế đứng thứ 6 trong bảng xếp hạng PCI năm 2022 (tăng 02 bậc so với 2021).
-
Ban tổ chức Festival Nghề truyền thống Huế 2023 vừa thông tin về kế hoạch tổ chức chương trình “Tri ân dòng Hương” tại Festival nghề truyền thống Huế 2023. Đây là lần đầu tiên Chương trình được tổ chức nhằm tri ân, bày tỏ sự cảm kích với dòng sông Hương với bề dày lịch sử đã ban mùa màng hoa trái và trầm tích văn hóa xứ sở.
-
Lễ hội Khinh khí cầu quốc tế Huế 2023 có chủ đề “Nét đẹp Cố đô” sẽ được tổ chức từ 12 - 20/4. Lễ hội do Sở Du lịch tỉnh Thừa Thiên Huế phối hợp với Công ty Hexa tổ chức.
-
Sáng 8/4, Liên hiệp các Hội Văn học nghệ thuật phối hợp với UBND xã Phong Bình – Phong Điền đã tổ chức khai mạc trại sáng tác văn học nghệ thuật “Phong Bình – miền quê yêu dấu”.
-
Chiều ngày 7.4, Ủy ban nhân dân tỉnh Thừa Thiên Huế đã tổ chức vinh danh “Công dân tiêu biểu tỉnh Thừa Thiên Huế” giai đoạn 2020-2022; Lễ trao tặng, truy tặng các hình thức khen thưởng cấp Nhà nước cho các tập thể, cá nhân xuất sắc.
-
Chiều ngày 01/04, tại Nhà Kèn Huế (Công viên 3-2), Hội Âm nhạc Thừa Thiên Huế phối hợp với Chi hội Nhạc sĩ Việt Nam tỉnh TT Huế và Dàn nhạc kèn Huế tổ chức chương trình ca nhạc “Nhớ Trịnh Công Sơn” nhân kỉ niệm 22 năm ngày mất nhạc sĩ Trịnh Công Sơn (01/04/2001- 01/04/2023).
-
Sáng 27/3, vườn Thiệu Phương – Đại Nội Huế, Trung tâm BTDT Cố đô Huế tổ chức triển lãm thơ thiền Việt Nam qua thư pháp chữ Hán. Tham dự triển lãm có Phó Bí thư Thường trực Tỉnh uỷ Phan Ngọc Thọ.
-
Chiều 25/3, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính và đoàn công tác làm việc với Ban Thường vụ Tỉnh ủy Thừa Thiên Huế về tình hình phát triển kinh tế - xã hội và giải quyết các đề xuất, kiến nghị để tỉnh phát triển nhanh, bền vững. Dự buổi làm việc còn có Bộ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư Nguyễn Chí Dũng; Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo Nguyễn Kim Sơn; lãnh đạo một số bộ, ngành Trung ương. Về phía tỉnh Thừa Thiên Huế có UVTW Đảng, Bí thư Tỉnh ủy, Chủ tịch HĐND tỉnh, Trưởng đoàn ĐBQH tỉnh Lê Trường Lưu; Phó Bí thư Thường trực Tỉnh ủy Phan Ngọc Thọ; Phó Bí thư Tỉnh ủy, Chủ tịch UBND tỉnh Nguyễn Văn Phương; các UVTV Tỉnh ủy và lãnh đạo các sở, ngành liên quan.
-
Tối 26/3, UBND TP. Huế tổ chức lễ khai trương Phố đi bộ Hai Bà Trưng, đường Hai Bà Trưng, phường Vĩnh Ninh, TP. Huế. Tham dự có Phó Bí thư Tỉnh uỷ, Chủ tịch UBND tỉnh Nguyễn Văn Phương; Phó Chủ tịch UBND tỉnh Phan Quý Phương; lãnh đạo tỉnh, TP. Huế và các sở, ban ngành cùng với người dân và du khách.
-
Sáng 25/3 tại Trung tâm Văn hoá Phật giáo Liễu Quán đã diễn ra buổi khai mạc “ Tuần lễ thơ thiền Việt Nam năm 2023”. Sự kiện do Trung tâm Văn hoá Phật giáo Liễu Quán, Trung tâm Bảo tồn Di tích Cố đô Huế và nhóm nghiên cứu văn hoá Tâm Việt phối hợp tổ chức.
.png)
.png)
