NGUYÊN QUÂN
Khu chợ, những ki ốt bê tông vươn mặt ra phía con suối rộng cả trăm mét, đang cuồn cuộn dòng nước đục ngầu. Đứng ở vị trí này, tì hai tay xuống vai chiếc cầu hiện đại vắt ngang suối, có thể duỗi tầm mắt nhìn suôn suốt đến tận dãy núi cao vút đầu nguồn. Khe Tre là đây. Khe Tre đầy những câu chuyện đường rừng huyền hoặc của thằng Ngạn là đây sao.
Minh họa: Nhím
Tôi bất chợt cười, cái cười hoài niệm ký ức ngớ ngẩn về một thần tượng tôi vẫn gọi là đại ca. Đã là ký ức tuổi thơ bao giờ cũng sâu đậm như một nét bút mực tàu xổ trên tờ giấy trắng, rất khó phai nhạt. Nên cho dù bây giờ tôi đang tận mắt nhìn thấy cái chợ, con khe và xa xa là dãy núi rừng đại ngàn thăm thẳm, cho dù đã đi qua con đường cao tốc láng như trải mỡ chạy ngoằn ngoèo qua bao dốc núi truông khe, và hiện tại sau lưng là một khu thị tứ sầm uất nhà ngang dãy dọc đầy đủ quán xá, những mặt người phởn phơ no đủ, những hình hài xúng xính trang phục hiện đại, lả lướt trên những chiếc xe đời mới.
Đã thấy vậy, nhưng ký ức tuổi thơ cứ vẫn mù mờ về cánh rừng nguyên sinh đầy hoang thú, những bàn chân trần của những cô sơn nữ chấp chới váy hoa thổ cẩm trên những dốc rừng... Những năm cuối thập niên 60 của thế kỷ trước, xóm tôi bỗng dưng có thêm một thằng nhóc trạc tuổi, nhưng thân hình bự chảng, nó đứng vượt cao hơn tôi cả cái đầu, dù tôi cũng thuộc loại to xác ác hình trong xóm. Mười hai tuổi, cái tuổi vừa bước chân lên trung học, hoang nghịch nổ trời, dại khờ tận mạng, nhưng cũng đầy trí tưởng ú ớ mị mộng. Thằng Ngạn khe tre, đó là biệt danh bọn nhóc cùng lứa ở cái xóm Thượng Thành này đặt cho nhân vật mới, vì theo như những người lớn trạo miệng, gia đình thằng Ngạn ở tuốt trên Khe Tre, vì vùng đó có chiến sự ác liệt nên phải gồng gánh nhau tản cư về xuôi.
Ừ thì cái xóm Thượng Thành chúng tôi, gia đình nào mà chẳng là dân chạy từ những vùng chiến sự khốc liệt về đây, mượn bức tường thành cổ kính vững chải đã tồn tại hàng trăm năm để che tôn kéo bạt làm nơi cư trú. Gia đình thằng Ngạn chỉ có một mẹ, một con. Mẹ hắn, người đàn bà góa bụa, bán cháo lòng gánh rong loanh quanh trong mấy cái ngõ xóm tạm cư toàn ròn lao động nghèo. Thằng Ngạn tuy to lớn dềnh dàng, nhưng tính tình hiền lành, thiệt thà như cục đất. Thời gian đầu tiên hắn mới nhập tịch đứa nào cũng ngán cái thân hình to cao, luôn ở trần trùng trục của nó, dần dần cái tính đặc trưng con nít là chó chùm ỉ đông lấn luôn cái ngán sợ. Vậy là ăn hiếp, rồi phát hiện được cái tính hiền khô nên càng khoái. Thằng Ngạn Khe Tre hình như cũng khoái bị ăn hiếp, dù cả bọn xui dại giao cho bao thứ nhiệm vụ mà bọn trẻ ranh đã sống quen thành phố coi như bất khả thi như trèo cây hái trộm, hù rượt chó dữ, leo xuống bờ thành cao nghệu để nhặt cầu, nhặt banh. Để hắn luôn hăng hái vui vẻ lao đi thi hành mệnh lệnh thì cả bọn lại đua nhau tung hê cổ vũ hắn lên ngôi vị đại ca.
Sự tinh quái của bọn nhóc không dừng lại chỉ chừng đó, thằng Ngạn đôi khi cũng phải biến hóa thành cái bao cát cho cả bọn đấm đá thình thịch lên cái lưng trần đen trùi trũi. Đấm tùy thích, hắn vẫn gồng lên, học đúng kiểu dáng của mấy ông lực sĩ thể hình trên mấy bức hình báo chí, lịch treo tường. Tuy vậy hắn vẫn cười khì khì vẫn hăng say tham gia mọi thứ trò bọn nhóc chúng tôi thời ấy nghĩ ra. Chỉ thỉnh thoảng cả bọn bị mẹ hắn gọi lại, hối lộ cho mấy miếng gan heo ăn nể cùng lời dặn dò ngọt lịm là đừng ăn hiếp thằng Ngạn… Ký ức tôi về thằng Ngạn không chỉ lưu trữ những trò chơi tai quái của bọn nhóc ngày xưa, đó chỉ là một sự dẫn nhập cho một thứ ký ức lạ lẫm kỳ bí đã ám ảnh suốt tuổi thơ. Thằng Ngạn vốn rất thích kể chuyện, những câu chuyện của hắn là một cái thế giới hoàn toàn lạ lẫm về một vùng núi non, đầy ma thiêng nước độc, về những con cọp luôn rình mò theo bước chân người và những giống dân ăn thịt người.
Cái biệt danh Khe Tre dính với tên hắn cũng phát xuất từ những câu chuyện hắn kể dưới tàng cây trứng cá, bên bờ hộ thành hào hay những lúc cả bầy chùm hum ăn cho hết mọi thứ trái cây hái trộm. Khe Tre, hắn luôn bắt đầu cụm từ “hồi tau còn ở khe tre...” Hắn kể về những con cọp rình rập nhà, bị hắn lấy rựa chặt đuôi chạy chí chết; hắn kể về những người thượng cà răng căng tai, những ông thầy mo có bùa phép bắt ma bỏ trong những chiếc hồ lô; hắn kể về những đêm trăng, lũ cọp beo gầm rú đánh nhau bên bờ khe để giành xác con nai; kể về những con chồn có cánh bay lượn vèo vèo như chim từ bờ khe bên này qua bờ khe bên kia, rồi cái khu chợ mà mẹ con hắn sinh sống luôn có những người bản thượng dữ dằn vằn vện, từ rừng sâu mang những con thú hoang dã ra chợ bán. Phải nói những gì hắn kể, như mở ra trong tôi thứ cảm giác thích thú, tôi nuốt lốn mọi chi tiết như người lớn nhấm nháp men rượu mạnh, thích thú thì quá thích thú, nhưng vẫn luôn kèm theo thứ cảm giác sờ sợ. Mà chẳng riêng chi tôi, cả bọn nhóc cũng lấm la lấm lét đùn đẩy ngồi co cụm vào nhau.
Rồi những gã thầy mo, con cọp to như con trâu mộng, tiếng gào rú của bầy dã thú tranh mồi, thanh âm rờn rợn của con ma xó trong góc nhà sàn... từ miệng của thằng Ngạn Khe Tre đi sâu vào từng cơn ác mộng, nhưng cũng ra một thế giới huyền ảo trong tâm thức tôi. Và địa danh Khe Tre trở thành một ám ảnh khát khao trong nhiều năm dài... cho đến bây giờ. Nhìn dòng nước ngầu đục của con khe mùa mưa, cuồn cuộn chảy, tôi liên tưởng đến những câu chuyện xa xưa và nhớ da diết thằng đại ca Ngạn Khe Tre. Không biết hắn đã có lần nào trở về lại nơi đây chưa, cái câu “hồi còn ở Khe Tre” sau mấy chục năm dài có còn vướng vất đầu mỗi câu chuyện hắn kể cho bọn con nít thành phố, bọn con nít hiện tại trên tay đầy phương tiện trực tuyến chạy rong trên xa lộ thông tin toàn cầu có dễ bị dẫn nhập vào cái mị mộng huyền hư rừng rú hoang thiên như bọn nhóc ngày xưa hay không. Quê của hắn bây giờ không như những gì hắn hoài niệm, con cọp tham ăn rình mò chuồng heo bị hắn chém một nhát vào đuôi chạy tít mù đã đánh mất tiếng gào tranh mồi bên bờ khe bởi tiếng nổ ì ầm của những cổ máy xúc, máy ủi san mở con đường cao tốc; gã thầy mo trong căn nhà bê tông, lát gạch hoa sáng trưng cũng chẳng còn cái bếp nhà sàn, để hong khói chiếc hồ lô nhốt lũ ma quỷ hung dữ.
Hắn có lần nào trở về Khe Tre của hắn hay chỉ có tôi đứng đây, trên chiếc cầu bóng loáng dưới cơn mưa mùa đông buôn buốt, để hoài niệm về một thế giới huyền ảo mà thằng Ngạn chấp nhận bị những đứa yếu đuối hơn ăn hiếp để có cơ hội được kể về quê nhà trong mơ của hắn, một quê nhà huyền hoặc lãng mạn đã bị chiến tranh và nền văn minh hiện đại đánh cắp.
N.Q
(SHSDB32/03-2019)
VÕ MẠNH LẬP
Truyện ký
Ông nội tôi nghèo của, nhưng giàu con. Ông có những hai mươi hai người con, tài sản của những ba bà. Tất cả theo nghiệp con trâu đi trước cái cày theo sau. May mắn thầy tôi rẽ ngang theo con đường học chữ Hán, chí thú tìm thầy học bạn, mở hiệu bán thuốc bắc, bắt mạch, đoán bệnh.
PHẠM PHƯƠNG
Đỉnh núi dựng đứng, lởm chởm cây bụi và những vỉa rêu xõa xượi dưới không gian trầm buồn sương. Buổi sớm, con chó to lớn tập tễnh bước trên đường.
HOÀNG NHẬT TUYỀN
- Nhắn chú ấy chiều nay vào ngay. Vào ngay đây! Tôi chẳng sống được mấy ngày nữa đâu thím Đóa à!
NGUYỄN THỊ KIM THOA
Em có cái tên mộc mạc như củ khoai củ sắn, như trái thơm trái cà ở nhiều vùng quê thôn dã: Lê Thị Sim.
NGUYỄN LAM THỦY
Người Hung gọi chị ta là “thiếu phụ quàng khăn đỏ”. Nhưng chị ta chẳng bao giờ quàng khăn đỏ, bởi tên chị ta là Piroska. (Piroska tiếng Hung khi còn bé gọi một cách trìu mến có nghĩa là “cô bé quàng khăn đỏ”, khi lớn lên đi lấy chồng thì gọi “thiếu phụ quàng khăn đỏ”).
DẠ NGÂN
Tờ giấy màu vàng rơm. Đã khá xa cái thời giấy hoàn toàn tái chế, thỉnh thoảng ngòi viết vấp phải một ít cặn bột cứng sảng. Thùy vẫn nhớ độ thô vàng vàng của tờ giấy, như nhớ một kỷ niệm buồn, nhớ mùi vị ngậm ngùi từ ký ức xộc ra. Tờ thư là dấu hiệu của nghèo khó nhưng nó có cái uy của sự áp đặt. Thô và vàng. Không chỉ thư mời, nó có hơi hướm giấy triệu tập hơn.
LÊ MINH KHUÊ
Xe vừa dừng thì từ phía ghế lái phụ có tiếng đập cửa gấp gáp. Vĩnh chồm dậy, mắt nhắm mắt mở. Nhưng không. Có phải báo động máy bay đâu? Vĩnh quay sang tôi nhe răng cười và mở cửa.
ĐINH DUY TƯ
Tin ông Khòa từ chức bay ra như một ổ mối cánh lúc trời mưa. Người này nói với người kia, truyền vào tai nhau lượng thông tin nóng hổi nhất. Họ đánh giá, phân tích và bình phẩm, kèm theo những kết luận theo cách nhìn nhận của mình.
PHẠM DŨNG
Thay xong bộ đồ ngủ, định đi nằm thì Diễm Trinh thấy trên bàn có một tờ giấy đánh máy.
ĐỖ HÀN
Bân trằn trọc mãi không ngủ được. Thế là lại mất toi con hổ mang nữa. Bữa trước vợ Bân cho rắn ăn, quên không đóng cửa chuồng. Một cặp hổ mang và một con hổ chúa bò ra ngoài. Dân làng đi xem văn công về, nhìn thấy một cặp rắn, họ kêu ầm lên. Bố con Bân phải vất vả lắm mới túm được đôi hổ mang. Con chúa chuồn đi mất.
LÝ THỊ MINH CHÂU
Con đường len lỏi qua những cánh rừng nối các buôn bản vùng cao lại với nhau giống như con rắn khổng lồ trên lưng có vệt vảy trắng.
PHÙNG PHƯƠNG QUÝ
Cuối buổi họp, “Thừa tướng” còn cho Trưởng ban Văn-Xã lên có đôi lời phát biểu. Thanh than thầm: “Thôi rồi Lượm ơi!”. Thằng lùn này nó nói dai còn hơn trâu đái.
NGUYÊN QUÂN
Những giọt nước mắt lăn tròn rơi xuống giữa lòng chén ngọc. Từng giọt... từng giọt xóa nhòa dần hình bóng con thuyền. Chén vỡ tan ra từng mảnh nhỏ, hồn thoát khỏi tình yêu hóa ngọc, bay vút vào không gian mang theo điệu sáo não nùng, cõi lòng oán uất.
TRẦN HƯƠNG GIANG Trong sân chùa chỉ còn lại Hương và chú tiểu. Cây liễu rũ thả những nhành lá lắc lay, qua ánh nắng lấp loáng hình dáng chú tiểu đang quét sân, lâu lâu chú nhìn Hương cười đầy thiện cảm.
MƯỜNG MÁN Những ngọn đèn mầu ẩn dưới tán lá phả xuống mặt đất thứ ánh sáng vàng nhạt, xanh dịu, tím loãng tạo khung cảnh huyền hoặc giả. Những chiếc bàn vuông thấp kê rải rác dưới các vòm cây.
HOÀNG TÙNG Ăn của rừng rưng rưng nước mắt (Tục ngữ)
TRẦN CHẤN UY Đơn vị đặc công chúng tôi nhận mật lệnh thọc sâu hậu cứ địch chuẩn bị địa bàn cho chiến dịch Mậu Thân. Nói đơn vị cho có vẻ sang, nhưng thực ra chúng tôi chỉ có mười hai người kể cả một đồng chí du kích dẫn đường.
PHẠM PHƯƠNG Y cao lớn và nhàu nát. Điều đó làm cho con người y trở nên bí ẩn khác thường. Ở y, người ta thấy rõ đường nét của một người Âu với sống mũi cao và đôi mắt sâu hoắm như một vết thương. Nhưng, cũng trong vết thương sâu hoắm ấy, rõ ràng hiển hiện một sự mênh mang đến kì cục. Trong đôi mắt ấy... có biển cả. Và, đen sì - một màu đen Hoa Bắc chính gốc không lẫn đi đâu được.
HỒNG NHU BỮA TIỆC ĐÔI TÌNH NHÂN
NGUYỄN THÀNH LONG - Kính lạy Cha. Cha cho gọi con. Cha thấy trong người thế nào ạ? - Cha cảm ơn con đã tới. Có lẽ con là người cuối cùng Cha trò chuyện ở trên đời. Sắp sửa ra đi. Cha thấy Cha cô độc lắm.