Tết A Za của đồng bào Pa Cô trên đỉnh Trường Sơn ở Thừa Thiên – Huế
Lên A Lưới, tỉnh Thừa Thiên - Huế những ngày này, khắp các bản làng của đồng bào dân tộc Pa Cô đều đang rộn ràng chuẩn bị đón lễ hội A Za - ngày Tết truyền thống của đồng bào trên đỉnh Trường Sơn này. Đây cũng là thời điểm kết thúc vụ mùa cuối năm, khi những hạt lúa, bắp ngô, củ sắn… đã được thu hoạch và cất vào trong kho của mỗi gia đình; là lúc để bản làng trẩy hội, cất lên những điệu khèn, điệu múa… hay nhất đón chào Tết A Za.
Tết A Za thường được bắt đầu từ mồng 6/11 âm lịch và kéo dài cho đến hết ngày 24/12 âm lịch; mỗi làng sẽ chọn một ngày đẹp nhất trong khoảng thời gian đó để tổ chức lễ A Za. Theo quan niệm của đồng bào Pa Cô, hai ngày tốt nhất để đón Tết A Za đó là ngày mồng 6/11 và ngày 24/12 âm lịch vì đó là thời điểm mặt trăng đẹp nhất.
Lễ hội A Za còn được gọi với cái tên khác như: Tết cơm mới, lễ hội tri ân cây lúa. Bởi cây lúa là đại diện cho tất cả các giống cây trồng khác đã cho bà con “cái bụng no ấm”. Nên trong phần nghi thức cúng, dâng lễ vật lên các Giàng thì không thể thiếu cây lúa và một đĩa cơm trắng, được lấy từ những hạt lúa ngon nhất trong thửa ruộng của mỗi gia đình của đồng bào Pa Cô.
Những lễ vật được chuẩn bị để cúng Giàng như: chuột hang, thịt (hươu, nai, lợn… săn được trong rừng), cá trắng suối, gà trống luộc, cơm nếp được nướng trong ống tre, cơm trắng, những bát tiết canh, bánh a quát, rượu, nước trắng, chuối xanh, mía. Có đến chín Giàng mà đồng bào Pa Cô sẽ tri ân trong dịp lễ A Za này như: Giàng A Zel (thần trời, đất), Giàng A Zal (thần núi), Giàng Đung (thần nhà ở)… Không khí chuẩn bị Tết cũng phải chuẩn bị một tuần trước đó, khi đàn ông vào rừng đi săn, bắt cá, những người phụ nữ thì xay gạo làm bánh, đi mua những tấm Zèng đẹp nhất để dâng lên Giàng và làm quà cho cả gia đình.
Sau khi chuẩn bị xong các lễ vật, lễ A Za sẽ được bắt đầu khi một người trong gia đình đập nổ ba thanh pháo tre trong bếp (từng thân tre còn kín được hơ nóng trên bếp lửa, khi đập sẽ nổ như tiếng pháo) - pháo là tín hiệu để mời Giàng về. Khi pháo nổ thì người chủ lễ - thường là đàn ông lớn tuổi nhất trong gia đình sẽ hú to để mời Giàng về nhà. Những tiếng trống, chiêng được vang lên từ đầu buổi lễ cho đến khi kết thúc. Người Pa Cô thường sử dụng A Xiéo để thông ngôn cho Giàng hiểu được tấm lòng tôn kính thần linh và những lời cầu nguyện. A Xiéo được làm từ hai mảnh của một khúc tre, nếu cả năm lần cầu nguyện mà hai mảnh A Xiéo đều ngửa đó là một dấu hiệu rất tốt, mùa màng bội thu, nhà nhà ấm no.
Đặc biệt, khi cúng Giàng phải có một người đại diện trong họ đến chứng kiến buổi lễ đó. Năm nay già Quỳnh Nghìn (67 tuổi, thôn Lê Treeng 1, xã Hồng Trung, huyện A Lưới) đã tới dự lễ A Za ở nhà già làng Hồ Văn Hạnh. Già Quỳnh Nghìn cho biết: “Theo quan niệm từ xa xưa của đồng bào chúng tôi, mỗi khi mời Giàng về thì phải có sự chứng kiến của một người khác nữa trong họ, thể hiện sự đoàn kết, vui vẻ. Nếu không có người đến dự là một điều “cữ”, bởi chủ lễ nếu làm không đúng thì sẽ bị Giàng “phạt” ”.
Khoảng 10 giờ trưa, khi làm xong lễ cúng ở mỗi nhà thì đại diện các dòng họ sẽ mang mâm lễ vật tới nhà rông để tổ chức A Za cho cả bản mình. Già làng sẽ là người đại diện cho các dòng họ trong bản tiến hành nghi lễ cúng Giàng, cũng tương tự như cúng trong mỗi gia đình. Sau đó, sẽ là phần hội, bà con sẽ ăn uống chúc tụng nhau, họ nhảy múa ca hát cho đến tận sáng ngày hôm sau. Những chàng trai, cô gái say sưa trong những điệu nhảy truyền thống của dân tộc, họ trao cho nhau nụ cười hạnh phúc khi trời đất chuyển giao bước sang một năm mới. Tết A Za là dịp gắn kết sự bền chặt, thân thiết giữa các bản làng cùng chung sống trên dải Trường Sơn…
Theo qdnd
Tải mã QRCode
.png "Địa danh học và việc nghiên cứu địa danh các tỉnh Trung Trung Bộ")
-
Chiều ngày 21/11, tại TP Huế, Sở Kế hoạch và Đầu tư, Sở Du lịch, phối hợp với Hiệp Hội Chè Việt Nam và Tea Masters Cup Quốc tế tổ chức buổi Họp báo về cuộc thi Nghệ nhân Trà Thế giới 2018.
-
Chiều ngày 20/11/2018, Trường Trung học cơ sở Lê Quang Tiến (Hương Chữ -Hương Trà) đã tổ chức khai mạc triển lãm tranh với chủ đề “Nhớ ơn thầy cô giáo và mái trường mến yêu”.
-
Ngày 19/11, trường Đại học Nghệ thuật Huế đã tổ chức triển lãm Mỹ thuật dịp kỉ niệm 36 năm Ngày Nhà giáo Việt Nam (20/11/1982 – 20/11/2018).
-
Chiều 16/11, Viện Pháp tại Huế khai mạc triển lãm ảnh “Xứ mộng mơ” của nghệ sĩ nhiếp ảnh Lê Huy Hoàng Hải.
-
Sáng ngày 16/11, Hội Khoa học lịch sử Thừa Thiên Huế phối hợp với Trung tâm Bảo tồn Di tích Cố đô Huế tổ chức Diễn đàn Đối thoại sử học “ Di sản Cố đô Huế với vấn đề Bảo tồn và Phát triển”.
-
UBND tỉnh Thừa Thiên Huế vừa có quyết định thành lập Bảo tàng Mỹ thuật Huế. Quyết định này có hiệu lực kể từ ngày 01 tháng 12 năm 2018.
-
Sáng ngày 14/11, Bảo tàng Hồ Chí Minh phối hợp với Sở Văn hóa Thể thao tỉnh Thừa Thiên Huế tổ chức Hội thảo “ Đổi mới công tác trưng bày bảo tàng và di tích trong giai đoạn hiện nay”. Tham dự Hội thảo có ông Bùi Thanh Hà – Phó Bí thư thường trực tỉnh ủy tỉnh Thừa Thiên Huế.
-
Nhà nghiên cứu Trần Đức Anh Sơn vừa có buổi giao lưu và ra mắt Bộ sách về Huế của tác giả do Công ty sách Omega Plus tổ chức tại Trung tâm văn hóa thông tin tỉnh Thừa Thiên – Huế.
-
Sáng ngày 08/11, tại Hội trường Tỉnh ủy Thừa Thiên Huế, Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh phối hợp với Ban Tuyên giáo Trung ương và Tỉnh ủy Thừa Thiên Huế tổ chức Hội thảo khoa học “Đồng chí Nguyễn Chí Diểu với cách mạng Việt Nam và quê hương Thừa Thiên Huế”. Hội thảo diễn ra nhân kỷ niệm 110 năm ngày sinh đồng chí Nguyễn Chí Diểu (1908 – 2018).
-
Sáng ngày 06/11, Trung tâm Bảo tồn Di tích Cố đô Huế (TTBTDTCĐ Huế) phối hợp với Trung tâm Thông tin và mạng lưới quốc tế về di sản văn hóa phi vật thể khu vực châu Á – Thái Bình Dương do UNESCO bảo trợ (ICHCAP) tổ chức Khai mạc Hội nghị Di sản văn hóa phi vật thể khu vực châu Á - Thái Bình Dương lần thứ 2 - năm 2018.
-
Sáng 05/11, Trung tâm Bảo tồn Di tích Cố đô Huế phối hợp với Trung tâm Thông tin và mạng lưới quốc tế về di sản văn hóa phi vật thể khu vực Châu Á – Thái Bình Dương do UNESCO bảo trợ (ICHCAP) tổ chức họp báo về Hội nghị Di sản văn hóa phi vật thể khu vực Châu Á- Thái Bình Dương lần thứ 2- năm 2018.
-
Tháng 11, những vần thơ về nhà giáo trong số báo này mang hơi thở khác lạ về nghĩa thầy trò tiềm ẩn như những hạt giống luôn sẵn sàng nhú mầm nơi miền ký ức màu mỡ. Ý tưởng mạnh, những câu thơ phảng phất nét vẽ thơ ngây song thăm thẳm tình đời tràn ra khỏi bài học trong trang vở đã lấm màu thời gian.
-
Liên hoan nghệ thuật sân khấu chuyên nghiệp tuồng, bài chòi và dân ca kịch toàn quốc năm 2018 do Hội Nghệ sĩ Sân khấu Việt Nam và Sở Văn hóa Thể thao và Du lịch Quảng Ngãi phối hợp tổ chức tại Quảng Ngãi diễn ra từ ngày 20-28/10 tại Quảng Ngãi.
-
Liên hiệp các Hội Văn học nghệ thuật vừa tổ chức lễ bế mạc trại sáng tác “Nhịp sống Huế 2018”.
-
Chiều ngày 25/10, tại Bảo tàng lịch sử Thừa Thiên Huế - Bộ Tư lệnh Hóa học phối hợp với Sở Văn hóa Thể thao Thừa Thiên Huế, Bảo tàng lịch sử thừa Thiên Huế tổ chức triển lãm “ Da cam – Lương tri và Công lý”.
-
Liên hiệp các Hội Văn học nghệ thuật tỉnh Thừa Thiên Huế vừa tổ chức khai mạc trại sáng tác văn học nghệ thuật với chủ đề “Nhịp sống Huế”.
-
Chiều ngày 18/10, Trung tâm Nghệ thuật Lê Bá Đảng và Điềm Phùng Thị phối hợp với Hội Mỹ thuật tỉnh và nhóm nữ họa sĩ ở TP. Hồ Chí Minh – Gia Lai – Đà Nẵng tổ chức khai mạc triển lãm mỹ thuật “Thảo mộc”. Triển lãm nhằm chào mừng Ngày Phụ nữ Việt Nam 20/10.
-
Chiều 17/10, tại UBND xã Phong Mỹ (huyện Phong Điền, tỉnh TT.Huế), Liên hiệp các Hội VHNT Thừa Thiên Huế đã tổ chức bế mạc trại sáng tác VHNT trẻ năm 2018.
-
Sáng 16/10, tại Trung tâm Văn hóa Thông tin tỉnh Thừa Thiên- Huế, Ủy ban An toàn giao thông Quốc gia phối hợp với UBND tỉnh Thừa Thiên- Huế tổ chức Ngày hội An toàn giao thông khu vực Bắc Trung Bộ năm 2018.
-
Sáng ngày 16/10, tại Bảo tàng văn hóa Huế, Hội Liên hiệp Phụ nữ Thành phố Huế phối hợp với Phòng Giáo dục đào tạo thành phố và Bảo tàng văn hóa Huế đã tổ chức triển lãm tranh với chủ đề “ Hòa sắc Tháng Mười”.
.png)
.png)
