Tết A Za của đồng bào Pa Cô trên đỉnh Trường Sơn ở Thừa Thiên – Huế
Lên A Lưới, tỉnh Thừa Thiên - Huế những ngày này, khắp các bản làng của đồng bào dân tộc Pa Cô đều đang rộn ràng chuẩn bị đón lễ hội A Za - ngày Tết truyền thống của đồng bào trên đỉnh Trường Sơn này. Đây cũng là thời điểm kết thúc vụ mùa cuối năm, khi những hạt lúa, bắp ngô, củ sắn… đã được thu hoạch và cất vào trong kho của mỗi gia đình; là lúc để bản làng trẩy hội, cất lên những điệu khèn, điệu múa… hay nhất đón chào Tết A Za.
Tết A Za thường được bắt đầu từ mồng 6/11 âm lịch và kéo dài cho đến hết ngày 24/12 âm lịch; mỗi làng sẽ chọn một ngày đẹp nhất trong khoảng thời gian đó để tổ chức lễ A Za. Theo quan niệm của đồng bào Pa Cô, hai ngày tốt nhất để đón Tết A Za đó là ngày mồng 6/11 và ngày 24/12 âm lịch vì đó là thời điểm mặt trăng đẹp nhất.
Lễ hội A Za còn được gọi với cái tên khác như: Tết cơm mới, lễ hội tri ân cây lúa. Bởi cây lúa là đại diện cho tất cả các giống cây trồng khác đã cho bà con “cái bụng no ấm”. Nên trong phần nghi thức cúng, dâng lễ vật lên các Giàng thì không thể thiếu cây lúa và một đĩa cơm trắng, được lấy từ những hạt lúa ngon nhất trong thửa ruộng của mỗi gia đình của đồng bào Pa Cô.
Những lễ vật được chuẩn bị để cúng Giàng như: chuột hang, thịt (hươu, nai, lợn… săn được trong rừng), cá trắng suối, gà trống luộc, cơm nếp được nướng trong ống tre, cơm trắng, những bát tiết canh, bánh a quát, rượu, nước trắng, chuối xanh, mía. Có đến chín Giàng mà đồng bào Pa Cô sẽ tri ân trong dịp lễ A Za này như: Giàng A Zel (thần trời, đất), Giàng A Zal (thần núi), Giàng Đung (thần nhà ở)… Không khí chuẩn bị Tết cũng phải chuẩn bị một tuần trước đó, khi đàn ông vào rừng đi săn, bắt cá, những người phụ nữ thì xay gạo làm bánh, đi mua những tấm Zèng đẹp nhất để dâng lên Giàng và làm quà cho cả gia đình.
Sau khi chuẩn bị xong các lễ vật, lễ A Za sẽ được bắt đầu khi một người trong gia đình đập nổ ba thanh pháo tre trong bếp (từng thân tre còn kín được hơ nóng trên bếp lửa, khi đập sẽ nổ như tiếng pháo) - pháo là tín hiệu để mời Giàng về. Khi pháo nổ thì người chủ lễ - thường là đàn ông lớn tuổi nhất trong gia đình sẽ hú to để mời Giàng về nhà. Những tiếng trống, chiêng được vang lên từ đầu buổi lễ cho đến khi kết thúc. Người Pa Cô thường sử dụng A Xiéo để thông ngôn cho Giàng hiểu được tấm lòng tôn kính thần linh và những lời cầu nguyện. A Xiéo được làm từ hai mảnh của một khúc tre, nếu cả năm lần cầu nguyện mà hai mảnh A Xiéo đều ngửa đó là một dấu hiệu rất tốt, mùa màng bội thu, nhà nhà ấm no.
Đặc biệt, khi cúng Giàng phải có một người đại diện trong họ đến chứng kiến buổi lễ đó. Năm nay già Quỳnh Nghìn (67 tuổi, thôn Lê Treeng 1, xã Hồng Trung, huyện A Lưới) đã tới dự lễ A Za ở nhà già làng Hồ Văn Hạnh. Già Quỳnh Nghìn cho biết: “Theo quan niệm từ xa xưa của đồng bào chúng tôi, mỗi khi mời Giàng về thì phải có sự chứng kiến của một người khác nữa trong họ, thể hiện sự đoàn kết, vui vẻ. Nếu không có người đến dự là một điều “cữ”, bởi chủ lễ nếu làm không đúng thì sẽ bị Giàng “phạt” ”.
Khoảng 10 giờ trưa, khi làm xong lễ cúng ở mỗi nhà thì đại diện các dòng họ sẽ mang mâm lễ vật tới nhà rông để tổ chức A Za cho cả bản mình. Già làng sẽ là người đại diện cho các dòng họ trong bản tiến hành nghi lễ cúng Giàng, cũng tương tự như cúng trong mỗi gia đình. Sau đó, sẽ là phần hội, bà con sẽ ăn uống chúc tụng nhau, họ nhảy múa ca hát cho đến tận sáng ngày hôm sau. Những chàng trai, cô gái say sưa trong những điệu nhảy truyền thống của dân tộc, họ trao cho nhau nụ cười hạnh phúc khi trời đất chuyển giao bước sang một năm mới. Tết A Za là dịp gắn kết sự bền chặt, thân thiết giữa các bản làng cùng chung sống trên dải Trường Sơn…
Theo qdnd
Tải mã QRCode
.png "Địa danh học và việc nghiên cứu địa danh các tỉnh Trung Trung Bộ")
-
Sáng ngày 17/5, tại Bảo tàng Hồ Chí Minh, Sở Văn hóa Thể thao đã tổ chức khia mạc triển lãm “ Họ Hồ ở Miền Tây Thừa Thiên Huế - Lịch sử và Nhân chứng”.
-
Tối 16-5, tại Khu du lịch quốc tế Minh Viễn, thị trấn Lăng Cô, huyện Phú Lộc (Thừa Thiên - Huế) diễn ra Lễ khai mạc Lễ hội “Lăng Cô - Vịnh đẹp thế giới” năm 2019 nhân kỷ niệm 10 năm Lăng Cô được công nhận Vịnh đẹp thế giới (2009-2019).
-
Sông Hương số Đặc biệt kỳ này góp phần ghi lại dấu ấn ở những dấu mốc lịch sử của đất nước cũng như tôn vinh kịp thời những giá trị kinh tế văn hóa của tỉnh nhà. Đó là Kỷ niệm 60 năm ngày mở đường Hồ Chí Minh (19/5/1959 - 19/5/2019); Kỷ niệm Ngày báo chí Cách mạng Việt Nam 21/6; Kỷ niệm 10 năm Vịnh Lăng Cô được kết nạp vào Câu lạc bộ Các vịnh Đẹp nhất Thế giới, v.v.
-
Sáng ngày 3/5, tại Hội trường UBND tỉnh Thừa Thiên Huế đã diễn ra Lễ viếng đồng chí Đại tướng Lê Đức Anh, nguyên Ủy viên Bộ Chính trị, nguyên Chủ tịch nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam, nguyên Cố vấn Ban Chấp hành Trung ương Đảng Cộng sản Việt Nam.
-
“Vui sao một sáng tháng Năm/ Đường về Việt Bắc lên thăm Bác Hồ”. Hai câu thơ của nhà thơ Tố Hữu khiến chúng ta nhớ đến Bác Hồ trong kỷ niệm 129 năm ngày sinh của Người. Mở đầu cho số báo, Sông Hương giới thiệu bài viết “Nhớ về tác giả bài thơ “Hồ Chí Minh - tên Người là cả một niềm thơ”. Tác giả Chu Huy Sơn đã qua Cuba gặp gỡ thân mật nhà thơ Phêlích tại gia đình vào một ngày mùa hạ ở La Habana, nghe câu chuyện nhà thơ Phêlích được gặp Bác Hồ tại Hà Nội. Đó là một ngày cảm động hiếm thấy, có ý nghĩa nhất trong đời cầm bút của nhà thơ Phêlích. Câu chuyện mang nhiều ý nghĩa về cuộc nối kết thâm tình, giúp ta hiểu sâu hơn bài thơ mà sau này được phổ thành bản nhạc hào sảng tràn đầy niềm yêu thương. -
Chiều 29/4, tại công viên Tứ Tượng Huế, đã diễn ra Lễ tế tổ bách nghệ-lễ hội nhằm ghi nhớ công ơn của các bậc tiền nhân, những người đã khai sinh ra các làng nghề truyền thống
-
Tối 28/4, lễ hội áo dài với chủ đề “Áo dài trên con đường di sản” đã diễn ra tại cổng Ngọ Môn - Đại nội Huế, đây là một trong những chương trình chính của Festival nghề truyền thống Huế 2019.
-
Ban Chấp hành Trung ương Đảng Cộng sản Việt Nam, Quốc hội nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam, Chủ tịch nước Cộng hoà xã hội chủ nghĩa Việt Nam, Chính phủ nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam, Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam vô cùng thương tiếc báo tin:
-
Sáng ngày 28/4, Hưởng ứng lời kêu gọi của Chủ tịch UBND Tỉnh Phan Ngọc Thọ các cơ quan đoàn thể đã có đợt ra quân tổng vệ sinh môi trường cũng như có nhiều hoạt động thiết thực trong phong trào Ngày chủ nhật xanh.
-
Chiều ngày 27/4, Tạp chí Sông Hương phối hợp với Hội Nhà văn Thừa Thiên Huế, Nhà xuất bản Phụ Nữ tổ chức buổi giới thiệu Tiểu thuyết lịch sử “Từ Dụ Thái hậu” của nhà văn Trần Thùy Mai. Đông đảo văn nghệ sĩ đến tham dự.
-
Sáng 27/4, tại bảo tàng thêu XQ Huế đã diễn ra Lễ hội hoa làng nghề lần thứ nhất với nhiều hoạt động phong phú, đa sắc màu nằm trong khuôn khổ Festival làng nghề Huế năm 2019.
-
Tối 26/4, Festival Nghề truyền thống Huế 2019 đã chính thức khai mạc với nhiều tiết mục đặc sắc, mang đậm âm hưởng dân tộc.
-
Chiều ngày (26/4), tại Bảo tàng Văn hóa Huế đã diễn ra lễ Khai mạc Không gian trưng bày và thao diễn các sản phẩm nghề thủ công truyền thống của các thành phố và tổ chức quốc tế.
-
Chiều 26/4, tại công viên Tứ Tượng, UBND TP Huế tổ chức Khai mạc Không gian trưng bày, giới thiệu sản phẩm, tôn vinh nghệ nhân và làng nghề; không gian ẩm thực.
-
Sáng 26/4, Trung tâm Bảo tồn Di tích Cố đô Huế và Công ty Karcher Việt Nam thuộc tập đoàn Karcher Đức tổ chức lễ bàn giao dự án làm sạch Cổng Ngọ Môn tại Cổng Ngọ Môn, Đại Nội Huế.
-
Sáng ngày 26/4, Sở văn hóa Thể thao phối hợp với Bảo tàng lịch sử Thừa Thiên Huế tổ chức lễ công bố Quyết định Trụ sở Tòa soạn Báo Tiếng Dân là di tích cấp tỉnh.
-
Để phong trào “Ngày Chủ nhật Xanh” tiếp tục duy trì một cách thường xuyên và rộng khắp, mang lại hiệu quả và ý nghĩa thiết thực trong cộng đồng và toàn xã hội;Chủ tịch UBND tỉnh Phan Ngọc Thọ đã có lời kêu gọi đến các sở, ban, ngành, đoàn thể, tổ chức, cơ quan, doanh nghiệp bà con nhân dân, cán bộ, chiến sỹ, đoàn viên, hội viên, học sinh, sinh viên trong toàn tỉnh cùng vào cuộc, chung tay góp sức mình lan tỏa phong trào "Ngày chủ nhật xanh". Cổng Thông tin điện tử tỉnh Thừa Thiên Huế xin giới thiệu đến bạn đọc toàn văn lời kêu gọi của Chủ tịch UBND tỉnh.
-
Chiều 25/4, Trong khuôn khổ Festival nghề truyền thống Huế 2019, Bảo tàng Mỹ thuật Huế phối hợp với Bảo tàng Mỹ thuật Việt Nam tổ chức Triển lãm “Tranh dân gian truyền thống Việt Nam”.
-
Chiều ngày 25/4, tại Trung tâm văn hóa Phật giáo Liễu Quán, Ban tổ chức Festival nghề truyền thống Huế 20 I 9 long trọng tổ chức lễ khai mạc “Không gian Đông y Huế ”.
-
Chiều ngày 25/4, tại Bảo tàng Hồ Chí Minh tỉnh Thừa Thiên Huế đã diễn ra lễ khai mạc triển lãm "Họa sĩ Đặng Ái Việt - Nét cọ tạc những tượng đài thời gian".
.png)
.png)
