Sự trỗi dậy của tổ chức Nhà nước Hồi giáo đang gây thiệt hại nghiêm trọng cho những khu di tích văn hóa ở Iraq và Syria.
Người dân trên đống đổ nát của đền thờ nhà tiên tri Jonah - Ảnh: Reuters
Địa điểm bị san bằng mới nhất chính là lăng mộ của Jonah, người được cả Do Thái giáo, Thiên Chúa giáo và Hồi giáo tôn kính gọi là nhà tiên tri. Đền thờ Nabi Younes (Younes là tên gọi tiên tri Jonah của người Hồi giáo), nơi đặt lăng mộ cũng bị phá hủy trong vụ nổ khiến các tín đồ trên thế giới căm phẫn.
Nhà tiên tri và con cá voi
Sách về Jonah đã kể lại sứ mệnh truyền giáo đầy sóng gió của nhà tiên tri, khi Chúa trời yêu cầu ông đến Nineveh để truyền đạo. Tuy nhiên, Jonah giong thuyền theo hướng khác và gặp bão, cuối cùng bị cá voi nuốt vào bụng. Ông ở trong bụng cá vài ngày trước khi thoát khỏi và đến Nineveh như đã định. Đền thờ Younes được cho là nơi chôn cất nhà tiên tri nổi tiếng, mặc dù cho đến nay các học giả về Kinh thánh vẫn tiếp tục tranh luận liệu ngôi mộ ở Mosul có thực sự thuộc về nhà tiên tri này hay không. Theo truyền thống của người Do Thái, ông đã trở lại quê nhà Gath-Hepher sau khi hoàn thành sứ mệnh tại Nineveh. Và thậm chí có một số học giả hiện đại còn cho rằng câu chuyện về Jonah chỉ là truyền thuyết chứ không phải là câu chuyện có thực được lịch sử ghi nhận. Dù vậy, câu chuyện về Jonah luôn được đề cập trong đạo Thiên Chúa và có dấu ấn đặc biệt trong lòng tín đồ, theo bài viết của hai học giả Joel S.Baden thuộc Trường Thần học Yale (Mỹ) và Candida Moss thuộc Đại học Notre Dame (Mỹ) trên CNN. “Trong Kinh thánh, câu chuyện về Jonah là một phần quan trọng. Hành động chui vào bụng cá voi và sau đó hoàn thành vẻ vang sứ mệnh tại Nineveh được xem là sự ám chỉ đến cái chết và sự hồi sinh của Chúa Jesus”, theo các học giả.
Đền thờ được xây trên nền di tích cổ từ thế kỷ thứ 8 trước Công nguyên và đã được phục hồi trong thập niên 1990 dưới thời nhà lãnh đạo Saddam Hussein. Trước khi được cải tạo thành đền thờ, nó là một tu viện trong nhiều thế kỷ. Theo AP dẫn lời Tổng giám mục Emil Nona của Giáo hội Công giáo Chaldea tại Mosul, Nabi Younes là đền thờ nổi tiếng nhất của thành phố, thu hút người hành hương từ khắp nơi trên thế giới. “Bọn chúng đã biến ngôi đền thành cát bụi, cùng với những ngôi mộ và đền thờ khác”, theo trang The Huffington Post dẫn lời một nha sĩ ở Mosul là ông Omar Ibrahim. “Tuy nhiên, nơi của nhà tiên tri Younes không giống như những chỗ khác. Đó là biểu tượng của Mosul. Chúng tôi khóc cùng với máu lệ”, ông Ibrahim thổ lộ.
Tàn phá hàng loạt
Lực lượng Hồi giáo cực đoan thuộc tổ chức Nhà nước Hồi giáo, tiền thân là Nhà nước Hồi giáo Iraq và Cận Đông (ISIL) đã kiểm soát Mosul từ ngày 10.6. Đến ngày 10.7, trang Iraqi News dẫn lời quan chức địa phương là Zuhair al-Chalabi cho hay đã nắm được chứng cứ cho thấy các tay súng ISIL đã đào mộ phần của nhà tiên tri. Và đến ngày 24.7, phe nổi dậy đặt chất nổ xung quanh đền thờ và đánh sập nó trong tích tắc, đồng thời ghi hình lại toàn bộ quá trình đánh sập và đưa lên mạng.
|
Nhà nước Hồi giáo và các tổ chức theo đuổi tư tưởng Sunni cực đoan đều cho rằng sự tôn sùng mộ phần hoặc đền thờ là hành động báng bổ. Nhiều người còn lên án sự tồn tại của bất kỳ nhà tiên tri nào ngoài Mohammad. Tổ chức đang kiểm soát một phần Iraq và Syria đã công bố sắc lệnh phá hủy các ngôi mộ và đền thờ. Tính đến nay, chỉ tính riêng tại Mosul, họ đã đánh sập ít nhất 20 đền thờ cũng như những nơi thờ phượng của người Hồi giáo Shiite. Trong số những địa điểm tôn giáo bị tàn phá tại Mosul vào tuần trước có cả đền thờ của nhà tiên tri Seth (người Hồi giáo gọi là Sheeth), nhà tiên tri Georges (Jerjis) từ thế kỷ thứ 14 và đền thờ Mashad Yahya Abul Kassem. Cùng với sự lớn mạnh của Nhà nước Hồi giáo, các di tích tôn giáo và văn hóa tại Iraq lẫn Syria đối mặt với nguy cơ biến mất hoàn toàn sau bao thế kỷ tồn tại.
Di tích văn hóa và xung đột Hành động phá hoại các di tích tôn giáo nhân danh một tôn giáo khác trong thế kỷ 21 khởi đầu bằng vụ Taliban ở Afghanistan đã phá hủy tượng Phật cao nhất thế giới tại Bamiyan, với chiều cao 53 m vào năm 2001. Vào năm 2010, những kẻ cực đoan đã đánh bom di tích Hazrat Data Ganj Bakhsh từ thế kỷ 11 tại Lahore, Pakistan. Đến tháng 3.2012, theo sau sự sụp đổ của chính quyền Muammar Gaddafi, các tay súng đã ủi sập hàng loạt ngôi mộ tại đền thờ Abdel Salam al-Asmar từ thế kỷ 15 tại thành phố Zlitan. Đến tháng 8, đền thờ lịch sử Shaab tại trung tâm thủ đô Tripoli bị phá hủy giữa ban ngày. Những di tích văn hóa tại Tunisia, Mali, Ai Cập cũng không thoát khỏi số phận bị hủy diệt khi xung đột nổ ra, theo The Washington Post. H.G |
Nguồn: Thụy Miên - TNO
Triết học đôi khi được hiểu như là “nghệ thuật sống” và quả thật, điều này đúng. Nhưng cũng có những lý do để tin rằng triết học có thể còn là “nghệ thuật chết”.
BORIS CHEKHONIN
Địa điểm là ở khu Tam giác Vàng, những câu chuyện không phải là nói về CIA, những tên gián điệp, những viên chức chính quyền địa phương thối nát hoặc những nhân vật quen thuộc khác. Thời thế đã thay đổi. Băng-cốc đang phát động cuộc chiến chống lại chất na-cô-tic.
L.T.S: Năm 1985 lần đầu tiên ở Pháp độc giả mới biết có một kịch bản văn học của Jean Paul Sartre viết từ 1959 mang tựa đề "Sigmund Freud hay là Bản giao kèo với quỷ sứ". Gần đây báo Văn học Xô viết số 22 tháng 6-1988 đã đăng kịch bản văn học đó kèm với bài viết của giáo sư A.Belkin - tiến sĩ y học, Giám đốc Trung tâm nghiên cứu tâm lý - nội tiết - thuộc Viện tâm thần học MOCKBA. Sau đây Sông Hương xin giới thiệu với độc giả kịch bản J.P.Sartre và bài viết nói trên của giáo sư tiến sĩ A.Belkin.
PANKAJ MISHRA - BENJAMIN MOSER
Ở chuyên mục Bookends hằng tuần, sẽ có hai nhà văn đứng ra giải đáp các vấn đề đặt ra với thế giới sách. Xưa, Ezra Pound từng khích lệ đồng nghiệp: “hãy làm mới”. Tuần này, Pankaj Mishra và Benjamin Moser tranh luận xem ngày nay liệu có bất kỳ sự mới lạ thật sự nào còn lại cho các nhà văn khám phá.
Hơn 50 năm vừa viết văn vừa làm báo đã làm cho nhà văn Graham Greene trở thành một người nói tiếng nói của quần chúng trên thế giới.
LISANDRO OTERO
Cách đây mấy tháng ở Thủ đô Buenos Aires (Argentina) một hội nghị các nhà văn quốc tế đã được tổ chức, để thảo luận về đề tài tiểu thuyết sẽ ra sao vào thế kỷ hai mươi mốt sắp sửa đến.
Sakharov sống trong một tòa nhà đồ sộ và không mấy vui vẻ ở Matxcơva. Tòa nhà do những tù nhân chiến tranh Đức thiết kế và xây dựng trên những công trường đã bị ném bom suốt thời chiến tranh.
PATRICK MODIANO
(Phát biểu ngày 7/12/2014 tại Hàn lâm viện Thuỵ Điển ở Stockholm của Patrick Modiano, Giải Nobel Văn học 2014)
Mọi thông tin liên quan tới người được nhận giải Nobel sẽ chỉ được Viện hàn lâm Thụy Điển tiết lộ sau 50 năm. Giờ đây, sự thật về nhà văn duy nhất từng từ chối giải thưởng văn học danh giá nhất hành tinh đã được công bố.
Nhà văn người Mỹ F. Scott Fitzgerald - tác giả của cuốn tiểu thuyết kinh điển “Gatsby vĩ đại” - đã viết thư tay cho con gái trong ngày đầu năm. Lá thư dành cho một cô bé, nhưng khiến người lớn cũng phải suy nghĩ.
Trong năm nay, một nhà văn vĩ đại của Mỹ Latinh - Gabriel Garcia Marquez - đã qua đời. Ở đất nước Colombia quê hương ông, người ta đang chuẩn bị cho ra mắt hàng loạt tờ tiền có in hình chân dung nhà văn để mọi thế hệ người Colombia đều sẽ biết và nhớ về ông.
NGUYỄN VĂN DŨNG
Thời trai trẻ tôi yêu nước Nga qua tác phẩm Chiến tranh và hòa bình của Lev Tolstoi. Lớn lên tôi càng yêu nước Nga hơn bởi lịch sử hào hùng và nền văn hóa phong phú với những con người Nga nhân hậu, dễ thương. Nay về già, tôi quyết tâm đi thăm nước Nga cho bằng được. Tất nhiên Moskva là chọn lựa đầu tiên.
TRẦN HUYỀN SÂM
LGT: Giải Goncourt ở Pháp 5/11 vừa qua, đã vinh danh cho bác sĩ, nữ văn sĩ Lydie Salvayre, với tác phẩm Pas Pleurer/ Đừng khóc.
VĨNH THƯ
Trích ý kiến trao đổi về tình hình đổi mới công tác văn học nghệ thuật giữa đoàn cán bộ lãnh đạo văn hóa văn nghệ Việt Nam nghiên cứu học tập tại AOH (Viện hàn lâm khoa học xã hội trực thuộc TW Đảng cộng sản Liên Xô) với Ban thư ký và một số nhà văn Liên Xô.
Interstellar, bộ phim khoa học giả tưởng vừa ra mắt tháng 11 vừa qua của đạo diễn Christopher Nolan về hành trình tìm kiếm một trái đất khác - một ngôi nhà mới cho loài người, đã khiến khán giả trầm trồ, kinh ngạc và cảm động bởi nhiều yếu tố khác nhau: kỹ xảo điện ảnh đỉnh cao, cốt truyện đầy tính khoa học hấp dẫn, thông điệp đáng suy ngẫm về tình yêu và mối quan hệ của con người với Trái đất. Nhưng có lẽ ấn tượng mê hoặc nhất về bộ phim là hình ảnh hố đen (black-hole) và lỗ sâu (worm-hole) giữa vũ trụ mà đoàn làm phim đã mô phỏng - một kết quả tuyệt vời của sự cộng tác giữa khoa học và nghệ thuật.
Khác với mọi lần, năm nay, tin nhà văn Pháp Patrick Modiano được Viện Hàn lâm Thụy Điển chọn trao giải thưởng Nobel Văn học có phần làm cho báo chí, truyền thông ngoài nước Pháp ngỡ ngàng.
Tiến sĩ tâm thần học Brian L. Weiss kể về quá trình điều trị cho một bệnh nhân nhớ được tiền kiếp.
Sử gia kiêm nhà văn Italy Angelo Paratico vừa công bố một nghiên cứu mới gây sửng sốt, cho rằng mẹ danh họa Phục hưng Lenardo da Vinci (1452-1519) có thể là một nô lệ người Trung Quốc.
Theo nghiên cứu mới đây của nhà sử học, tiểu thuyết gia người Italy Angelo Paratico, mẹ của Leonardo da Vinci có thể là một nô lệ người Trung Quốc.