Không phải là những người đầu tiên nảy ra ý tưởng biến các khoảng đất trống ở Hà Nội thành sân chơi cho trẻ em nhưng họ là những người đầu tiên thực hiện thành công ý tưởng đó - chúng tôi muốn nói đến các bạn trẻ trong nhóm tình nguyện “Nghĩ về sân chơi trong thành phố” (Think Playgrounds - TPG).
Sân chơi của TGP nổi bật bởi đặc điểm được làm chủ yếu từ vật liệu tái chế và nhiều màu sắc. Ảnh: Một góc sân chơi ở bãi giữa. Nguồn: TPG.
Câu chuyện bắt đầu từ cuối năm 2013, khi Judith Hansen, một phụ nữ Mỹ, người từng chụp ảnh nhiều sân chơi trên khắp thế giới, đến Hà Nội. Nhận thấy nơi đây quá thiếu thốn không gian cho trẻ em vui chơi, bà muốn dùng khoản tiền 6.000 USD thừa kế của mình để làm một cầu trượt hình con rùa tặng trẻ em Hà Nội đặt ở khu vực hồ Gươm. Dĩ nhiên là ý tưởng này của bà bất khả thi.
Sau đó, được bà Judith ủy thác, hai bạn trẻ Chu Kim Đức và Nguyễn Tiêu Quốc Đạt đã bắt tay lập một dự án mang tên Think Playgrounds, lấy biểu tượng là chiếc cầu trượt hình con rùa. Điểm đầu tiên họ nhắm đến là bãi giữa Sông Hồng bởi khu đất này do người dân trong xóm đồng thuận trích ra, không liên quan đến việc xin phép chính quyền. Có thử bắt tay vào các công trình dân sự mới thấy không dễ gì tìm được tiếng nói chung với chính quyền sở tại. Cách đây vài năm, một tổ chức NGO cũng có ý định tổ chức các sân chơi cộng đồng với kinh phí từ các nguồn mà tổ chức này huy động được, nhưng cuối cùng phải bỏ cuộc vì mất quá nhiều thời gian làm việc với chính quyền cấp phường mà dự án vẫn dẫm chân tại chỗ. Trong khi đó, tại Hội An, Đà Nẵng, Nha Trang, mô hình sân chơi cộng đồng đã nở rộ nhờ tư duy cởi mở và linh hoạt của các nhà quản lý.
Chỉ với số tiền khiêm tốn, khoảng 15 triệu đồng, và bằng các vật liệu thải loại như lốp xe cũ, ván công nghiệp… hoặc vật liệu rẻ tiền như tre nứa, gỗ thông…, một sân chơi đầy màu sắc đã ra đời ở bãi giữa với các hạng mục xích đu, cầu trượt, bập bênh, thú nhún... Thành công đầu tiên đó chứng minh rằng, việc tạo ra sân chơi giá rẻ là điều hoàn toàn có thể thực hiện được, ngay cả ở một khu cuộc sống còn khó khăn như bãi giữa. Quốc Đạt cho biết, mục đích của TPG là xây dựng mô hình sân chơi miễn phí, tiện lợi và có giá rẻ (quanh 10 triệu đồng) cho trẻ em trong thành phố để bất kỳ cộng đồng nào cũng có thể áp dụng, miễn là họ thực lòng quan tâm đến tương lai của con em mình. Đây cũng là mô hình sân chơi thích hợp với các loại không gian và cảnh quan khác nhau của các khu dân cư, do người dân tại cộng đồng chung tay góp công sức, vật liệu và thời gian để hình thành, quản lý và bảo dưỡng, không cần trông đợi kinh phí từ chính quyền địa phương. Với cách làm này, những khoảng đất trống ở các khu tập thể, nhà văn hóa phường, xã… sẽ dễ dàng được biến thành những sân chơi lý thú cho trẻ ở một thành phố mà quỹ đất công vô cùng eo hẹp - diện tích vườn hoa, công viên công cộng chỉ chiếm 1,92% tổng diện tích thành phố1.
“Thay vì vào cuối tuần mới được chơi và cần thời gian để chơi cùng nhau thì với sân chơi cộng đồng, trẻ em cùng một khu phố có thể được chơi và chơi cùng nhau bất cứ lúc nào. Những đứa trẻ từ bé chơi với nhau dễ dàng tạo được sợi dây liên kết, kí ức và những kỉ niệm tốt đẹp. Những đứa trẻ lớn lên với kỉ niệm hạnh phúc thì chính cộng đồng đó hạnh phúc”. Nguyễn Tiêu Quốc Đạt |
Với những sân chơi do TPG thiết lập, về tài chính, theo Kim Đức cho biết, cộng đồng đóng góp khoảng 20%, TPG đóng góp khoảng 20%, còn lại là gây quỹ từ các NGO, doanh nghiệp, cá nhân (riêng sân bãi giữa, TPG đóng góp tài chính 100%). Chi phí trung bình cho một sân dưới 100m2 là 10 triệu (tiền vật liệu). Nếu tính cả chi phí nhân lực, hao mòn thiết bị thì có thể lên đến 20 triệu, rẻ hơn so với sân chơi sản xuất trong nước từ năm đến mười lần, so với sân chơi nhập khẩu thì còn rẻ hơn nhiều lần nữa.
Mặc dù rẻ nhưng vấn đề an toàn vẫn được TPG đưa lên hàng đầu. Vật liệu tái chế quyên góp được (lốp, ván, gỗ thông…) thường được sơ chế trước khi làm đồ chơi mới. Khâu chà đinh, quét sơn được làm cẩn thận để đảm bảo an toàn cũng như nâng cao thẩm mĩ cho đồ chơi. Một “chuyên viên” nhí sẽ test đồ trước khi đưa vào sân chơi.
Hoạt động mang ý nghĩa xã hội tốt đẹp của TPG đã nhanh chóng thu hút được sự tham gia của một số bạn trẻ khác, những người có thể đóng góp chuyên môn cho việc thiết kế sân chơi, thiết kế và chế tác các món đồ chơi. Kết quả là, sau hơn một năm ra đời, TPG đã hình thành được tổng cộng bảy sân chơi ở Long Biên, Trung Hòa- Nhân Chính, Phương Mai, Ngọc Khánh, Hoàng Quốc Việt với những hạng mục phong phú như: hệ khung leo trèo, lưới leo trèo, cầu trượt, bập bênh, zipline... Điểm nổi bật là cùng một chất liệu như lốp ô tô, nhóm có thể chế tác thành những món đồ khác nhau như bập bênh, thú nhún, xích đu…; và cùng một loại đồ chơi, nhóm luôn sáng tạo các mẫu khác nhau chứ không bao giờ chịu dập khuôn hàng loạt.
Ngoài địa bàn Hà Nội, TPG cũng tham gia làm sân chơi ở một số địa phương khác với tư cách cung ứng nhân lực, thiết kế hoặc chuyển chính những đồ chơi TPG làm tới các nơi đó. Có thể kể ra các sân chơi ở xã An Hải (huyện đảo Lý Sơn, Quảng Ngãi); Cù Lao Chàm (Quảng Nam); Mộc Châu (Sơn La); Bình Hẻm (Hoà Bình).
Cách đây chưa lâu, TPG cũng rất thành công trong việc tổ chức sự kiện đình đám Playday, tạo một sân chơi ngoài trời trong khuôn viên rộng rãi của Câu lạc bộ Mỹ ở phố Hai Bà Trưng với sự tham gia của hơn 1.000 em nhỏ. Để chuẩn bị cho sự kiện này, nhóm đã mất cả tháng trời chế tác những đồ chơi kích thước lớn như khu mê cung từ gỗ ván (diện tích 50m2), zipline (dài hơn 12m), hệ gỗ leo trèo có chất lượng quốc tế, khu vật liệu tự nhiên…
Mới đây nhất, sự kiện Play Street (17/4/2015) lần đầu tiên được TPG tổ chức trên đường phố đi bộ Đào Duy Từ đã mang đến trải nghiệm hoàn toàn mới ở một không gian vốn chỉ dùng cho việc đi lại. Tại đây, trẻ em được vui chơi tự do và hoàn toàn miễn phí trong ba không gian nhỏ khác nhau: Không gian sân chơi với các thiết bị từ tre và vật liệu tái chế; Không gian chơi tự do có nhiều chủ đề (vẽ phấn, đua Scooter bằng gỗ, chơi với thùng các tông); Không gian trò chơi dân gian (chơi chuyền, ô ăn quan, đi cà kheo...). Play Street sẽ được tổ chức vào tối thứ Sáu hoặc thứ Bảy hằng tuần tại địa điểm này cho đến hết tháng Sáu tới.
Hiện tại với bảy thành viên chính, TPG không đủ nhân lực để đáp ứng nhu cầu hình thành những sân chơi mới còn rất lớn ở Hà Nội. TPG hi vọng sẽ kêu gọi được sự hợp tác tình nguyện của viên sinh viên từ các trường đại học như Xây dựng, Kiến trúc, những người sở hữu những kỹ năng cơ bản rất cần thiết cho việc làm sân chơi. Nhóm cũng đang cân nhắc hình thức gây quỹ đám đông (crowdfunding) để duy trì và phát triển hoạt động của mình trong thời gian tới.
Khi có một khu đất trống ở cộng đồng, người ta thường nghĩ ngay đến việc biến nó thành bãi để xe, nơi tổ chức đám cưới, đám ma, hoặc nơi để các cụ già tập dưỡng sinh hơn là nghĩ đến tạo một sân chơi cho trẻ em. Cũng có nơi, người lớn cho rằng trẻ em đá bóng, đi xe đạp, trượt patin là đủ, cần gì phải chơi với những đồ chơi được đặt cố định, tốn không gian. Theo TPG, vì quyền lợi của trẻ em, cần phải “tái chiếm” những khu đất đang bị sử dụng sai mục đích. |
1. Báo cáo Tổng hợp bổ sung vào quy hoạch cây xanh, công viên và hồ của Hà Nội đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2050.
Nguồn: Hải An - Tia Sáng
Trong bối cảnh công nghệ thông tin phát triển mạnh mẽ, nhu cầu độc giả ngày càng cao và đa dạng, chức năng của thư viện cũng thay đổi. Không chỉ là kho tri thức liên tục cập nhật những đầu sách mới và hay, thư viện giờ đây còn phải là không gian văn hóa, sáng tạo, gần gũi, thuận tiện cho người đọc có thể tiếp cận bất cứ lúc nào.
Văn hóa dân gian đã có nhiều biến đổi, nhưng các thành tố của nó vẫn tồn tại và tái cấu trúc, tạo nên bộ mặt văn hóa của xã hội đương đại. Văn hóa ấy là tấm căn cước cho mỗi người Việt khi hội nhập thế giới, đồng thời mang lại giá trị tinh thần và cả cơ hội khởi nghiệp cho giới trẻ.
Sau hơn 20 năm xuất hiện tại Việt Nam, internet ngày càng đi sâu vào cuộc sống, tạo ra những thay đổi to lớn từ thói quen hàng ngày, tới cách làm việc, giao tiếp, tương tác xã hội, quan niệm về không gian, thời gian... Những thay đổi ấy đòi hỏi xây dựng các giá trị văn hóa mới - văn hóa mạng.
LÊ HOÀNG TÙNG
Vai trò của thể dục, thể thao đã được xã hội thừa nhận, đánh giá là một trong những nhân tố quan trọng tác động đến sự phát triển của mỗi cá nhân và đất nước.
Tác phẩm sơn mài “Vườn xuân Trung Nam Bắc” của danh họa Nguyễn Gia Trí - một bảo vật quốc gia đã bị hư hại nặng nề sau quá trình làm vệ sinh của Bảo tàng Mỹ thuật TP Hồ Chí Minh đang gióng lên hồi chuông cảnh báo về công tác bảo quản, tu bổ, phục chế.
Di tích xuống cấp là một trong những vấn đề tồn tại song hành với công tác bảo tồn và phát huy giá trị di sản ở Hà Nội. Bên cạnh những khó khăn về nguồn kinh phí, tình trạng tùy tiện trong tu bổ, tôn tạo cũng đang là bài toán đòi hỏi có giải pháp khắc phục hiệu quả, đáp ứng yêu cầu phát triển bền vững giá trị di sản.
Tính đến đầu năm 2019, qua 7 đợt công nhận theo Quyết định của Thủ tướng Chính phủ, Việt Nam đang sở hữu 164 hiện vật, nhóm hiện vật được tôn vinh là bảo vật quốc gia. Tuy nhiên, thực tế hiện nay, vấn đề ứng xử với các bảo vật quốc gia đang tồn tại nhiều số bất cập, nhất là tình trạng can thiệp thô bạo với không ít hiện vật khiến dư luận bất bình.
Dự án “Tương lai của truyền thống” vừa tổ chức buổi trò chuyện “Cảm hứng nghệ thuật Tuồng”. Với sự tham gia của NSND Mẫn Thị Thu, NSƯT Phạm Quốc Chí, NSƯT Nguyễn Ngọc Khánh, Nghệ sĩ Nguyễn Thành Nam một lần nữa những bất cập trong công tác bảo tồn và phát triển nghệ thuật Tuồng đã được chính người trong cuộc chia sẻ.
NGUYỄN KHẮC PHÊ
Gọi là “Chuyện bên lề” vì chủ trương xây Khu Lưu niệm nhà thơ Tố Hữu (KLNTH) là của UBND Tỉnh Thừa Thiên Huế, tôi “bỗng dưng” bị lôi vào cuộc do đã viết bài “Ngày Xuân thăm quê nhà thơ Tố Hữu” đăng trên báo Văn nghệ số Tết Mậu Tuất - 2018.
Phát biểu tại hội nghị kiểm tra, đánh giá việc triển khai, thực hiện Nghị quyết 33 về xây dựng và phát triển văn hóa con người Việt Nam đáp ứng yêu cầu phát triển bền vững đất nước tại địa bàn TP.HCM ngày 20/4/2019, ông Võ Văn Thưởng - Ủy viên Bộ Chính trị, Trưởng Ban Tuyên giáo Trung ương nhận định: “Văn hóa TPHCM đã phát triển nhưng vẫn chưa tương xứng với tiềm năng”.
Để hạn chế bạo lực học đường, có ý kiến cho rằng, bên cạnh kiểm soát, ngăn chặn những clip độc hại, bạo lực trên mạng xã hội, cần đưa giá trị sống và kỹ năng sống đến học sinh và giáo viên, qua đó tạo môi trường giáo dục thân thiện hơn, khiến học sinh hạnh phúc hơn.
5 năm kể từ khi Ngày Sách Việt Nam ra đời, khắp các địa phương trên cả nước, hoạt động cổ vũ cho văn hóa đọc được tổ chức rộng rãi. Tại các hệ thống giáo dục đào tạo, phong trào đọc sách cũng lan tỏa mạnh mẽ.
Thần tượng là một nhu cầu thiết yếu của thế hệ trẻ, nó cần thiết như cơm ăn nước uống hàng ngày. Có phải chăng xã hội chúng ta đang thiếu vắng những anh hùng, những con người bình thường, những sự việc bình thường đã trở nên quý hiếm, được nêu gương khiến thế hệ trẻ tìm đến những kẻ giang hồ cộm cán, những kẻ tìm mọi cách để gây sốc trong đời sống và trên mạng xã hội?
Tại Hội thảo khoa học quốc tế với chủ đề: Xây dựng trường mầm non hạnh phúc và nói không với bạo lực học đường, diễn ra sáng 9.4, chuyên gia giáo dục Đan Mạch, PGS. Jette Eriksen khẳng định, để đẩy lùi bạo lực học đường, chúng ta phải xây dựng một nền giáo dục với những phương pháp sư phạm đầy nhân văn và thân thiện với trẻ, kết hợp quan điểm của trẻ em trong tất cả những gì chúng ta làm.
Thông qua cuộc thi “Đại sứ văn hóa đọc”, các em đã có những cảm nhận hết sức tuyệt vời về vai trò của đọc sách, của văn hóa đọc.
NGUYỄN THANH TÙNG
Trong số ra ngày 25 tháng 11 năm 1990, một tờ báo chủ nhật xuất bản ở Hà Nội đăng bài "Giáo dục gia đình - S.O.S" của bạn đọc Lê Hòe.
Chúng ta đã nói quá nhiều về sự xuống cấp đạo đức cá nhân và xã hội mà chưa chỉ ra được căn nguyên sâu xa của nó là gì, nằm ở đâu và phải làm gì, tháo gỡ như thế nào… Sức mạnh đến từ nhiều thiết chế xã hội, trong đó có báo chí với vị thế và tầm ảnh hưởng rộng lớn.
Chủ trương xã hội hóa các hoạt động văn học - nghệ thuật trong đó có nghệ thuật sân khấu đã được triển khai thực hiện hơn 20 năm nay… Tuy nhiên, theo họa sĩ - NSND Lê Huy Quang, quá trình này với sân khấu vẫn đang như một vòng tròn quẩn quanh chưa xác định được hướng đi cụ thể.
Đi dạo trên nhiều tuyến phố của Hà Nội bắt gặp nhiều biển hiệu đề bằng tiếng nước ngoài. Ngay cả khi chúng ta đón lượng khách du lịch kỷ lục là 15 triệu lượt/người trong năm 2018 thì điều này không chỉ chứng tỏ chủ các cửa hàng, công ty thiếu tự tôn văn hóa dân tộc mà còn vi phạm quy định pháp luật.
Xã hội phát triển, các khu đô thị mọc lên ngày một nhiều. Dạng nhà chung cư cao tầng, nhà ống, nhà liền kề, biệt thự phát triển mạnh mẽ dẫn đến sự thay đổi lớn về sinh hoạt của người Việt. Từ đó dẫn đến thay đổi đáng kể về vị trí, vai trò và chức năng của Ban (bàn) thờ gia tiên…