NGÔ ĐÌNH HẢI
Trên núi, có cây cỏ, chim muông. Có ngôi chùa nhỏ. Trong chùa có tượng Phật, có sư. Tất cũng có mõ chuông, tụng niệm.
Minh họa: Nhím
Sớm mai, sư ngồi công phu dưới gốc cây lớn. Đêm chưa hết, ngày chưa lên. Sương nằm trên lá, đọng lại thành hạt, rơi xuống. Ngang qua sư, chợt dừng lại hỏi:
- Trái tim của đá ở đâu?
Sư đang tọa thiền. Không thấy, không nghe, không nói.
Sương lơ lững đợi. Rồi hạt khác nối tiếp, tuần tự theo nhau, thảy đều dừng lại hỏi. Âm thanh mỗi lúc mỗi lớn.
Sư mở bừng mắt, nhìn màn sương dầy đặc trước mặt, thở dài:
- Ở trong con người...
Sương nghe xong, cùng lao xuống đất, vỡ tan.
Một cơn gió thổi, chiếc lá vàng rời cành, lơ lững. Sư đưa tay đón, trên lá còn sương. Đem đặt lên phiến đá ướt đẫm những hạt sương khác gần đó. Rồi ngồi im lặng nghe đối đáp.
Sương hỏi:
- Trái tim của đá ở đâu?
Đá trả lời:
- Đá không có tim.
Lại hỏi:
- Sao đá có nước mắt?
- Không phải của đá, là của thiên hạ. Nước mắt thoạt nhìn giống nhau, nhưng nặng nhẹ, nhiều ít khác nhau...
- Khác chỗ nào?
Đá đáp:
- Nước mắt kẻ dưới thường nặng và nhiều, vì gần đất, dễ thấm. Bao nhiêu cũng không đủ. Nước mắt kẻ trên thường nhẹ và giả, nên khó chạm đất. Kẻ trên cao nữa thì không có nước mắt, như đá vậy.
- Không buồn vui gì sao?
- Lạnh, tối của đêm. Nóng, sáng của ngày. Buồn vui có thay đổi được gì đâu!
Đêm tan, ngày tới. Nắng lên. Sương lẳng lặng bốc hơi. Đá nhìn theo không từ giã.
Đã tới thời kinh sáng. Sư đứng dậy, cúi nhặt chiếc lá. Lá hỏi:
- Ly biệt là gì?
- Là lẽ tự nhiên của trời đất.
- Còn tịch mịch?
- Là lẽ tự nhiên của ta.
- Còn lẽ tự nhiên của lá?
- Lá sinh ra là để rụng.
Nói rồi mở tay. Trái tim sư không kịp suy nghĩ, rời khỏi lồng ngực, ra theo. Lá xoay vài vòng, đáp xuống đất, mang theo trái tim sư trên lưng.
Sư chậm rãi vào chùa.
Ánh sáng trèo dần lên phiến đá. Soi thấy tim loài người, đang lúc nhúc bò trên đó. Sợ hãi, chòi đạp lên nhau, tìm đường chui vào bên trong. Càng lúc càng đông.
Lẽ tự nhiên trốn biệt.
Phiến đá bật khóc, nước mắt không có. Chỉ có nỗi đau làm thành những vết nhăn hình trái tim.
Trái tim của đá.
N.Đ.H
(SHSDB28/03-2018)
VĨNH NGUYÊN
Hồi ký
Boong tàu lau xong sạch bóng. Toàn thể mọi người tập trung boong trước ăn sáng. Ăn xong, tôi cùng một số anh em cụm lại (cũng ở boong trước) nghe đài tiếng nói Việt Nam. Hồi ấy, toàn phân đội, tàu nào cũng được phát một cái đài orionton để nghe tin tức, nghe chương trình ca nhạc vào những giờ nghỉ…
HOÀNG PHỦ NGỌC TƯỜNG
Bút ký
Nếu có một biến động địa chất nào đó xảy ra thật nhẹ nhàng, khiến cho chỉ sau một đêm thức dậy, người ta bỗng thấy hai bờ sông Hương đã líp lại với nhau - nghĩa là thành phố Huế vẫn y nguyên, nhưng sông Hương không còn nữa...
LÊ VŨ TRƯỜNG GIANG
Nhìn trên bản đồ, vùng bờ biển của Huế là một dải đất hẹp, mỏng như lưỡi liềm.
LÊ HÙNG VỌNG
Bút ký
Buổi chiều sau giờ làm việc, hai chúng tôi thường tha thẩn đạp xe qua những đường phố cũ.
“Ký ức về nội” của Tâm Định Lê Văn Đại là một tạp ghi những câu chuyện mộc mạc ở một làng quê Cố đô Huế dưới dạng nguyên thô.
Tòa soạn trân trọng tính chân thật của người kể chuyện nên xin được trích đăng nguyên văn một số đoạn trong tập hồi ký nhỏ này, với mong muốn gìn giữ nếp nhà, nét văn hóa làng xã ngày xưa trước sức ép ngày một lớn của sự hiện đại hóa đời sống xã hội. Đây có thể là những đường viền rất nhỏ để bảo vệ sự thuần khiết, tính vĩnh cửu của đời sống văn hóa chúng ta.
VĨNH NGUYÊN
Cung đờn - nghĩa nôm này ở vùng này là tiếng gió. Mùa hè nóng bức, về phá Tam Giang, ngồi lên sàn nhà chồ của dân chài cắm giữa phá, ta mới thấy thắm thía tiếng gió ấy.
NGUYỄN KHẮC THẠCH
Lỡ chuyến đò có thể chờ chuyến đò sau. Lỡ mất cung có thể chuộc lại cung từ người nhặt được. Lỡ mất cái không biết tìm ở đâu đâu?
NGUYÊN HƯƠNG
Nhớ có lần An Ni nói, nước một khi chảy sâu, sẽ không phát ra tiếng. Tình cảm con người một khi sâu sắc, cũng sẽ tỏ ra đạm bạc. Chính là sự giản đơn, cần kiệm. Ký ức cũng vậy. Nó không cầu xin sự chải chuốt kỳ cọ. Nó cần nguyên vẹn là mình.
TRU SA
Mùi khói, có khói. Ai đấy đốt lửa.
HOÀNG PHỦ NGỌC TƯỜNG
Bút ký
Chưa cần đến âm nhạc, Huế từ trong tâm hồn nó đã mang sẵn một mêlôđy của riêng mình.
LÊ HƯNG TIẾN
NGUYỄN QUANG HÀ
Bút ký
Một cuộc hành trình chỉ có thời gian xê dịch. Còn con người thì cứ ở nguyên một chỗ, không đi đâu cả. Vẫn mảnh sân ấy, vẫn ngôi nhà ấy, vẫn khuôn vườn ấy.
BÙI KIM CHI
Ngoài trời bao la xinh tươi bao cô gái đẹp cười trông xinh như hoa. Lập lòe tà áo xanh xanh che bông tím vàng đẹp hơn tiên nga…
LÊ VŨ TRƯỜNG GIANG
Bút ký
Tiếng hát năm xưa bay vào không trung, se lại những mùa hoa vàng mấy độ. Trong màu xuân dát cả đất trời, người mở cửa bước ra, diễu chân qua từng ngõ từng nhà, lên đồi xuống phố, băng đồng sang sông…
NGUYỄN TRƯƠNG KHÁNH THI
Có một ngày nọ tôi nhẹ nhàng đến bên người và hỏi: Đã có bao giờ người đi lạc hay chưa?
LÊ BÁ ĐẢNG
Bài viết do Phạm Thị Anh Nga chuyển ngữ theo đề nghị của Đạo diễn Đặng Nhật Minh và bà Lê Cẩm Tế, nguyên Giám đốc Trung tâm nghệ thuật Lê Bá Đảng, nhằm bổ sung cho cuốn phim tài liệu đang hoàn thiện về Lê Bá Đảng.
DƯƠNG THỦY
Tùy bút
Có năm hoa bằng lăng ở Huế nở hết mình. Khắp các ngả đường, cả vùng ven thôn quê, cây bằng lăng đơm hoa tím thẳm một màu. Chưa bao giờ bằng lăng xứ thần kinh nở dồn dập và tưng bừng đến thế.
TRẦN BẢO ĐỊNH
Một
Sông Bảo Định có nhiều chi lưu, một trong những chi lưu đó là rạch Bà Tàu. Thủy lộ con rạch lớn ròng tùy thuộc con nước rong kém và nó chảy cũng chẳng thẳng thớm gì cho lắm, có đoạn ngoằn ngoèo cong xoắn.
NGUYỄN ĐÌNH MINH KHUÊ
Tạp bút
NGUYÊN SỸ
Bút ký
Sẽ không mấy người tin những ngọn đồi xanh thẳm, những triền đê dài với dòng kênh miên man hoa nắng mỗi chiều và những khoảnh ruộng đứt quãng nối cùng bãi cỏ thênh thang, mỗi chiều đàn trâu vẫn thong dong gặm cỏ dưới trong vắt mây trời, trước kia là một góc chiến trường ngút lửa và nay di chứng vẫn còn nằm dưới lòng đất sâu.