Phép vua thua lệ làng - Kỳ 2: Đãi khách phải theo lệ làng

08:51 20/08/2015

Hiếm có làng nào lại quy định rõ ràng về việc dọn thức ăn trong ma chay như làng Mỹ Phú (xã Phong Chương, H.Phong Điền, Thừa Thiên-Huế).

Ông Trần Ngọc Đào, thành viên Ban điều hành làng Mỹ Phú, cho biết dân làng chấp hành nghiêm chỉnh quy định đãi khách này hơn 3 năm nay - Ảnh: Tuyết Khoa

Quy định dọn món ăn trong đám tang
Hơn 3 năm nay, làng Mỹ Phú có quy định được cho là lạ lùng và khác lạ khiến không ít người ngạc nhiên. Ngoài những quy định chung về ma chay theo quy ước, phong tục, văn hóa và pháp luật thì lệ làng Mỹ Phú có thêm quy định dọn món ăn trong đám tang.
Cụ thể, từ năm 2012 đến nay, làng đã ra quy định chỉ được dọn một suất ăn nhẹ cho người đi đưa đám trước khi di quan. Người đi đưa đám thường là người trong làng xóm, trong họ tộc. Sau khi đưa đám xong, ai về nhà nấy, không còn đến ăn bữa cơm đáp lễ của tang gia như trước đây. Đặc biệt hơn, suất ăn nhẹ này còn được quy định rõ ràng và cụ thể gồm món bún hoặc món xôi thịt.
Lý giải về điều này, ông Trần Ngọc Đào, thành viên Ban điều hành làng Mỹ Phú, cho rằng nhiều năm nay, tình trạng tang lễ được tổ chức linh đình và lãng phí diễn ra rầm rộ. Nhiều đám tang, chi phí dọn tiệc cho làng sau tang lễ lên đến vài chục triệu đồng. Việc này khiến nhiều nhà không có điều kiện, ngoài việc phải chịu nỗi đau khi người thân ra đi, còn thêm áp lực tổ chức bữa cơm cho làng rất tốn kém. Đó là chưa kể, sau đám tang, việc dọn tiệc, uống bia, ăn nói ồn ào đôi khi gây phản cảm vì gia đình đang tang thương. Không ít người trong làng phản ứng cho rằng điều này không hợp với thuần phong mỹ tục, gây lãng phí và không cần thiết.
Không chỉ làng có quy định món, họ tộc cũng có quy định rành mạch về việc này. Quy định này nhiều năm nay được dân làng Mỹ Phú chấp hành nghiêm chỉnh. Làng Mỹ Phú có 6 họ, 4 phái. Mỗi họ, mỗi phái chọn một trong hai món gồm bún và xôi thịt để dọn làng. Nếu họ tộc đã chọn xôi thịt thì tất cả người trong họ đều dọn xôi thịt. Chẳng hạn, họ Trần chọn món xôi thịt thì tất cả các đám tang thuộc họ Trần đều dọn xôi thịt. Họ Nguyễn chọn món bún thì không có gia đình nào thuộc họ Nguyễn được dọn món xôi thịt...
“Món bún là món ăn nổi tiếng, được xem là đặc sản xứ Huế. Nên việc đưa món bún vào hoàn toàn hợp lý. Món xôi thịt tức là món xôi ăn kèm với thịt heo luộc. Món này vốn được xem là cổ phiến trong văn hóa của người Việt. Cổ phiến được hiểu nôm na là mâm cỗ đơn giản. Món xôi thịt được làm từ nguyên liệu làng quê, có sẵn, phù hợp điều kiện nhiều người. Xôi chỉ cần hong chín. Heo chỉ cần luộc chấm nước mắm. Vì thế làng cùng các họ tộc đã chọn hai món này dùng để dọn làng”, ông Đào nói.
Ăn cũng phải đúng nơi, đúng chỗ
Theo cụ Nguyễn Thị Bê (80 tuổi, trú tại xóm Bến), việc này đã được người dân nhất trí. Người dân nào muốn dọn cơm thịnh soạn, làng cũng không ăn. “Năm trước, nhà xóm bên thuộc loại khá giả trong làng, có ma chay tổ chức rất to. Đưa đám xong, làm cơm thịnh soạn đãi cả làng như lời cảm ơn. Nhưng người làng không có ai ăn, vì theo quy định đưa đám xong là ai về nhà nấy. Tình làng nghĩa xóm, người ta đến đưa tang, khiêng đám chứ không phải vì miếng ăn. Ăn cũng phải đúng nơi, đúng chốn...”, cụ Bê nói.
Mặc dù không có văn bản rõ ràng hay hình phạt cụ thể nếu vi phạm việc này song dân làng Mỹ Phú vẫn đồng tình và tuân thủ hơn 3 năm nay.
Ông Nguyễn Văn Tin (49 tuổi) cho biết: “Thông thường, các đám tang đưa vào buổi sáng sớm, nên việc dọn bữa nhẹ trùng với bữa sáng. Hồi trước nhà tôi có tang lễ, họ tôi là họ Nguyễn nên dọn món bún cho xóm làng trước khi di quan. Sợ chỉ có bún, thanh niên sẽ không no bụng nên chúng tôi chủ động dọn thêm mỗi người một ổ bánh mì nhưng không ai dám ăn. Ông trưởng họ nói rằng, họ tộc và làng đã có quy định, tiêu chuẩn chỉ được một tô bún thì giờ có thêm gì cũng không được ăn. Một ổ bánh mì chứ một nửa, thậm chí một miếng bánh mì cũng đã phá lệ của làng, của họ...”.
Hiện nay, quy định về món ăn đang được thực hiện vào những ngày lễ làng như thu tế, lễ đầu năm, cuối năm... Người làng Mỹ Phú không còn tiệc tùng linh đình mà chỉ mổ heo, hong xôi để dọn làng. Người làng cùng tập trung lại mổ heo, nấu xôi. Heo do người làng nuôi. Xôi được nấu từ nếp làng trồng. Tất cả đều đơn giản nhưng ấm cúng, mang đậm văn hóa làng quê.
Theo ông Trần Thừa, Trưởng thôn Mỹ Phú, quy định việc tổ chức đám tiệc tiết kiệm, không linh đình hoàn toàn phù hợp với thuần phong mỹ tục. Quy ước của làng gồm 7 chương 26 điều. Điều thứ 11 đã ghi rõ về những quy định trong việc tổ chức ma chay. Làng luôn khuyến khích tổ chức đúng nghi lễ của làng, tránh lãng phí, không tổ chức ăn uống linh đình. Vì thế, làng phải làm gương, lệ làng phải tuân, quy định thì không được phá lệ...
Theo TNO
 
 
 
Đánh giá của bạn về bài viết:
0 đã tặng
0
0
0
Bình luận (0)
Tin nổi bật
  • Nobel văn học 2017: Sự trở về với những nỗi niềm nhân bản. Những tác phẩm của tiểu thuyết gia Kazuo Ishiguro đã “khai mở vực sâu khôn cùng trong sự kết nối bằng cảm quan bồng bềnh của chúng ta với thế giới”. Sơ khảo giải Nobel văn học từ năm 2010 đến nay, phần nào cho thấy sự sống dậy của chủ nghĩa hiện đại, cũng là sự sống dậy của chủ nghĩa siêu hiện đại “sau mối hoài nghi kinh niên của hậu hiện đại về một tinh thần thời đại/siêu tự sự”. Đó đồng thời cũng là dòng chảy âm thầm và mãnh liệt của tính nhân bản - một yếu tố cốt tủy vĩnh hằng của nghệ thuật mà thời đại “văn minh” dường như đang làm tan loãng nhạt nhòa để tiếp sức cho sự lên ngôi của những giá trị vật chất phủ lên chiều tâm linh mầu diệu hun hút dự sẵn trong mỗi con người.

  • Tháng Mười trở về trong hơi thu với lá vàng buông mình trong gió. Cuộc hiến dâng của những trái tim nhạy cảm vang lên diệu âm của nỗi buồn và một phần nhỏ nhoi bí mật đàn bà. Những vần thơ của các tác giả nữ trên ba miền trong số báo tháng 10 gửi vào hư vô lời tự trầm day dứt và ẩn sâu trong nó là những câu hỏi không thể trả lời.

  • Những trang thơ đượm hơi thở biển khơi và rừng núi trong số này, được sáng tác từ các chuyến đi thực tế trong mùa hè vừa qua ở biển Vinh Hiền và rừng A Lưới, sẽ là những trang thơ đẹp do các cây bút từ Hội Nhà văn Thừa Thiên Huế chuyển đến.

  • Kỷ niệm 72 năm Cách mạng Tháng Tám và Quốc khánh 2/9, mở đầu cho số báo này là bài viết: “Cuộc gặp gỡ giữa hai danh nhân văn hóa”, nêu sự kiện trở thành dấu son của lịch sử nước nhà: Trước lúc lên đường sang Paris với vai trò là thượng khách của chính phủ Pháp, Hồ Chủ tịch đã tin tưởng ủy thác, giao Quyền Chủ tịch Nước cho cụ Huỳnh Thúc Kháng gánh vác với phương châm xử thế “dĩ bất biến ứng vạn biến” giữa thời đoạn đất nước trước hiểm họa “ngàn cân treo sợi tóc”... Điều đáng lưu ý nữa là nhân trong bài viết này, tác giả Dương Phước Thu đã sưu tầm được tác phẩm cuối cùng của nhà báo, liệt sĩ Thúc Tề đăng trên tờ Quyết Thắng số 56 ra ngày 20/7/1946, nhan đề BUỔI DIỆN KIẾN ĐẦU TIÊN GIỮA CỤ HỒ CHỦ TỊCH VÀ CỤ HUỲNH THÚC KHÁNG. Sông Hương giới thiệu nguyên văn bài báo quan trọng này đến bạn đọc.

  • Thừa Thiên Huế trong Cách mạng Tháng Tám mang một tầm quan trọng đặc biệt. Chính quyền về tay nhân dân, Ủy ban Nhân dân Cách mạng Lâm thời ra đời, triều đại phong kiến tan rã… Bài viết “Tháng Tám vùng lên Huế của ta” nhắc lại những mốc son chói sáng trong dịp kỷ niệm cuộc cách mạng có tác động lớn đến ý thức cách mạng của quần chúng; đây cũng là dịp gợi nhắc chúng ta nhớ đến những tác phẩm văn học đầy hào khí được sáng tác trong “Ngày hội non sông” và cả sau này.

  • Đang là những ngày hướng đến kỷ niệm dấu ấn giá trị văn hóa của một tờ báo lừng lẫy, Sông Hương tổ chức chuyên đề “100 năm Nam Phong tạp chí”. Chuyên đề nhấn mạnh đến các giá trị văn hóa, những đóng góp lớn của Nam Phong tạp chí vào sự chuyển hướng văn hóa, văn học Việt Nam đầu thế kỷ: cổ súy cho nền văn học mới từ bước khởi đầu; đóng góp về mặt ngôn ngữ trong khai triển ý niệm tiếp nhận văn minh phương Tây, trong nghiên cứu khoa học… qua sự phổ biến và sáng tạo thêm chữ quốc ngữ, đẩy tới một bước mới sự tiến bộ của câu văn xuôi tiếng Việt - văn xuôi nghệ thuật và văn xuôi nghị luận, tranh biện… 

  • SHO - Sáng ngày 4/7, Liên đoàn Lao động tỉnh Thừa Thiên Huế đã tổ chức Hội nghị triển khai và phát động Cuộc thi ảnh nghệ thuật  - thời sự về giai cấp công nhân Công đoàn Thừa Thiên Huế.

  • Kỷ niệm Ngày Báo chí Cách mạng Việt Nam 21/6 năm nay, Tạp chí Sông Hương giới thiệu đến quý bạn đọc một số tư liệu vừa tìm thấy liên quan đến tuần báo Sông Hương cả hai thời kỳ: thời kỳ do Phan Khôi làm chủ bút và thời kỳ Sông Hương tục bản do Nguyễn Cửu Thạnh quản lý.

  • Tiếng ve đã sôi trên các ngõ đường, Huế đang vào sâu mùa hạ giữa những chuỗi ngày biến đổi khí hậu toàn cầu diễn ra mạnh mẽ. Song mùa hạ bên sông Hương vẫn vời vợi mùa của hoa phượng nhắc nhở về những cuộc lục tìm dấu tích xa xưa, bởi một vùng đất khi đã bỏ quên ký ức, nó sẽ trở thành vùng đất chết. 

  • Nằm trong chương trình Tình Sông Hương, sáng ngày 29/05, Tạp chí Sông Hương phối hợp với Siêu thị Co.op-mart Huế, Đoàn TNCS phòng Cảnh sát giao thông tỉnh Thừa Thiên Huế trao 15 suất quà cho các em học sinh nghèo vượt khó tại trường tiểu học số 2 Hương Chữ (Thị xã Hương Trà) nhân dịp nhà trường tiến hành lễ tổng kết và phát thưởng năm học 2016 - 2017.

  • Vào lúc 19h30 ngày 27/05, lễ khai mạc và trình chiếu bộ phim đầu tiên trong tuần lễ phim Đan Mạch đã được diễn ra tại rạp Đông Ba (187 Trần Hưng Đạo) thu hút đông đảo người xem đến dự. Thời gian trình chiếu các bộ phim trong tuần lễ sẽ diễn ra từ ngày 27/05 đến ngày 04/06/2017.

  • Vào lúc 15h ngày 25/05, nhân dịp lễ tổng kết và phát thưởng năm học 2016-2017 tại trường tiểu học Huyền Trân (phường An Tây), Tạp chí Sông Hương đã phối hợp cùng với Siêu thị Co.op-mart Huế trao 15 suất quà cho các em học sinh nghèo vượt khó của trường.

  • Ngày 24/5, tại địa điểm di tích Hải Vân Quan, tỉnh Thừa Thiên​-Huế và thành phố Đà Nẵng đã tổ chức Lễ đón Bằng xếp hạng Di tích ​quốc gia Hải Vân Quan, theo Quyết định 1531/QĐ-BVHTTDL ngày 14/4/2017 của Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch.

  • Vào sáng ngày 18/05, nằm trong khuôn khổ các hoạt động nhân ngày Quốc tế Bảo tàng, Trung tâm Bảo tồn Di tích Cố đô Huế đã tổ chức khai mạc triển lãm tranh của họa sĩ Đặng Mậu Triết với chủ đề “Vọng” tại Trường lang Đại Cung môn (Đại Nội – Huế).

  • Vào lúc 14h ngày 20/05, tại phòng triển lãm thuộc trường Đại học Nghệ thuật Huế đã diễn ra buổi triển lãm của hai nghệ sĩ trẻ Phan Vũ Tuấn và Phan Đình Khánh mang tên “Chuyện chưa kể”.

  • Nhằm ôn lại truyền thống lịch sử và ghi nhận công lao đóng góp của đồng chí Hoàng Lanh – Nguyên Bí thư Thành ủy Huế (1977-1988) đối với phong trào cách mạng thành phố Huế, vào lúc 14h ngày 19/05, Ban Tuyên giáo Thành ủy Huế đã tổ chức buổi giới thiệu và tặng sách “Bí thư Thành ủy Hoàng Lanh với phong trào cách mạng thành phố Huế” (Hoàng Lanh kể, Nguyễn Quang Hà ghi) do Nhà xuất bản Thuận Hóa ấn hành.

  • Vào lúc 9h ngày 19/05, Sở Du lịch tỉnh Thừa Thiên Huế và Đại diện lãnh đạo Công ty CP Vận tải Đường sắt Hà Nội (HARACO) đã có buổi làm việc và thống nhất một số nội dung trong biên bản hợp tác phát triển du lịch giữa các bên nhằm thực hiện “Chương trình liên minh kích cầu du lịch vận chuyển bằng đường sắt” nhằm phối hợp, quảng bá, tiếp thị điểm đến du lịch trong nước nói chung và Thừa Thiên Huế nói riêng.

  • Tối 16/5, tại Quảng trường Trung tâm huyện A Lưới, Sở Văn hóa và Thể thao Thừa Thiên Huế phối hợp với UBND huyện A Lưới tổ chức Lễ khai mạc “Ngày hội Văn hóa, Thể thao và Du lịch các dân tộc miền núi” tỉnh Thừa Thiên Huế lần thứ XII, năm 2017.  

  • Sáng 10/5, Sở Văn hóa, Thể thao phối hợp với UBND huyện A Lưới tổ chức họp báo về Ngày hội "Văn hóa, Thể thao và Du lịch các dân tộc miền núi" tỉnh Thừa Thiên Huế lần thứ XII - 2017.