Theo Livescience, hàng chục ngôi mộ chứa gần 40 xác ướp vừa được khai quật tại một khu tế lễ 1.200 năm tuổi ở thung lũng Cotahuasi của Peru.
Mộ chôn cất một phụ nữ trẻ tìm được thấy trong Thung lũng Cotahuasi của Peru, nơi hàng chục ngôi mộ xác ướp đầy đã được phát hiện. (Nguồn: livescience.com)
Những ngôi mộ mới được phát hiện nằm trên những ngọn đồi nhỏ bao quanh khu tế lễ còn được gọi là Tenahaha này.
Các xác ướp cho thấy trước khi xảy ra hiện tượng co cứng, đầu gối người chết đã được đẩy lên sát vai và hai cánh tay ôm vòng trước ngực. Các thi hài sau đó được buộc dây và bọc lại trong nhiều lớp vải. Độ tuổi của các xác ướp rất đa dạng, từ những đứa bé vẫn còn là bào thai tới người già và xác ướp trẻ nhỏ, được đặt trong những chiếc bình.
Các xác ướp đã hư hại khá nhiều vì bị nước và thú gặm nhấm tàn phá. Ngoài ra, các nhà nghiên cứu cũng thấy một số xác ướp có dấu hiệu bị cố ý phá hoại, với xương cốt rời ra và rải rác giữa các ngôi mộ. Trong một ngôi mộ, các nhà khảo cố phát hiện tới gần 400 bộ phận của người, bao gồm răng, xương tay và xương chân.
“Trên dãy Andes, cái chết là một quá trình. Không phải cứ chôn người chết xuống đất là xong,” Justin Jennings, người quản lý Bảo tàng Hoàng gia Ontario ở Toronto đã viết trong cuốn sách mới về văn hóa Peru của mình.
Ví dụ, việc xác ướp bị phá hủy và di chuyển cho thấy đây có thể là một hành động biểu tượng cho “communitas” - một cộng đồng những người ngang hàng nhau. Tuy nhiên, giả thuyết này vẫn chưa giải thích được lý do tại sao vẫn còn một số xác ướp còn nguyên vẹn.
Kết quả kiểm tra phóng xạ cacbon và phân tích các bình gốm chôn kèm cho thấy khu tế lễ đã được sử dụng từ năm 800-1.000 sau Công nguyên. Đây là khoảng thời gian mà Peru trải qua nhiều biến động, như bùng nổ dân số, mở rộng canh tác nông nghiệp và gia tăng khoảng cách giữa các tầng lớp trong xã hội.
Trước đó, tại khu khai quật bên bờ biển và một số nơi khác ở Peru, các nhà khảo cổ đã tìm thấy bằng chứng của những cuộc đụng độ bạo lực, những bức vẽ răng nanh và những chiếc sọ người chiến lợi phẩm.
Tuy nhiên tại Tenahaha, có rất ít bằng chứng cho thấy sự tồn tại của bạo lực, cho thấy nơi đây có thể là một khu vực trung gian, nơi người dân tìm đến để gặp mặt, chôn cất người chết hay ăn mừng.
“Chúng tôi cho rằng Tenahaha được tạo ra để giải quyết những vấn đề sinh ra từ những thay đổi lớn lao trong thời kỳ đó, giúp người Peru tìm được một cách khác ngoài bạo lực và đối mặt với những đổi thay về văn hóa,” Jennings cho biết.
Theo
LÃO THƯ SINHLTS: Trong lúc đề tài cổ vật tìm thấy dưới sông Hương đang râm ran, Tòa soạn nhận được câu chuyện tự thuật hết sức thú vị dưới đây. Nhà “Gốm bể học” đã trên 30 năm “về chơi gốm bể”, vậy mà từ mảnh vườn xưa đầy lu hủ ấy lại có biết bao nhiêu nhân tình thế sự vây quanh nhà nghiên cứu Huế. Đọc câu chuyện này, có những đoạn anh em trong tòa soạn không khỏi tiếc thầm: Giá như mình có thể giúp cho nhà nghiên cứu Hồ Tấn Phan một điều gì đó, bởi vì những mảnh gốm ông kiếm về ấy, có phải ông dành cho riêng ông đâu, mà cho cả vùng văn hóa xứ Huế mà ông đã yêu nó biết bao nhiêu!
(tiếp theo phần 1)
LTS: Cổ vật tìm thấy dưới sông Hương gần đây là một đề tài thú vị thu hút các nhà khoa học, các nhà nghiên cứu, đông đảo bạn đọc trong và ngoài nước quan tâm. Trong vài năm gần đây, báo chí cả nước đã đề cập đến khá nhiều các loại cổ vật dưới sông Hương được tìm thấy, song chưa ai đưa ra những giới thiệu tổng quan một cách khoa học về chúng.
Thuật ngữ “cổ vật” chúng tôi nói đây là để chỉ những đồ vật do khối óc và bàn tay con người làm ra và đã được sử dụng để thoả mãn những nhu cầu tinh thần và vật chất trong cuộc sống cách nay khá lâu hay rất lâu. Những đồ vật này có cái còn nguyên vẹn, có cái đã bị vỡ do sự va chạm theo dòng chảy của thời gian hay do sự vụng về, vô tâm của những người trục vớt.
Toàn bộ hai tầng của đàn Xã tắc - bộ phận quan trọng bậc nhất trong quần thể di tích - di sản thế giới tại Huế, đã được xác định rõ, đặc biệt trong đó là sự xuất lộ rất nhiều tầng đất khác nhau trên khu đàn chính... Đó là kết quả bước đầu của đợt khai quật khảo cổ học di tích đàn Xã tắc triều Nguyễn - TP Huế, do Bảo tàng Lịch sử VN tiến hành từ đầu tháng 2/2008 đến nay.