HÁCH XUYÊN THỨ LANG
(Nhật)
Phải dấu việc này không cho anh ấy biết. Lãng Tử nghĩ vậy và nắm chặt bao nhỏ trong tay, tần ngần rảo bước trên cầu. Đêm tối không người với dòng sông lặng lẽ trôi giữa một màn đen kịt, và rồi nó sẽ mang đi điều bí mật của ta.
Minh họa: Phạm Đại
Bao nhỏ trôi xuống dòng sông một cách lẹ làng.
Về thôi. Ngày mai anh ấy đi viện, chắc phải dậy sớm lắm.
Lãng Tử vội vàng trở gót, nhẹ nhàng mở cửa, đi qua nhà bếp, bước vào phòng ngủ và chồng bà đã đứng đợi ở đấy.
"Đi đâu?" ông tức giận.
"Dạ... "
"Đã vứt cái gì xấu xa xuống sông phải không?"
Người chồng càng hùng hổ, còn Lãng Tử thì mặt cắt không ra máu.
"Vứt cái gì? nói mau!"
"Ông muốn nghi gì cho tôi?"
"Thư tình từ Bắc Sơn?"
Lãng Tử im lặng, mở to đôi mắt rồi từ từ nhìn xuống chân mình.
"Đã thông đồng với thằng khốn nạn ấy những gì rồi?". Bốp, một cái tát nảy lửa, Lãng Tử loạng choạng rồi ngã lăn xuống đất, quằn quại đau đớn.
Đứa con gái tên là Hữu Kỷ Tử đã chứng kiến toàn cảnh, trong mắt nó bao nỗi sợ hãi và nghi ngờ.
"Mẹ! Con là con của ai?" Nó hỏi Lãng Tử "là cha hay là người nào trên Bắc Sơn ấy?
"Sao con lại hỏi điều này?"
"Con muốn biết".
Lãng Tử im lặng, gió thổi tung mớ tóc của người đàn bà gần như đã bạc trắng.
"Thôi được", cuối cùng thì Lãng Tử phải nói, "mẹ sẽ kể cho con nghe".
"Trước khi cưới mẹ, cha con đã yêu một người, cô ta tên là..."
* * *
Tinh Mỹ không mấy xuất chúng, ở trường trung học, cô ta học dưới cha con một lớp. Và lúc ấy cô học sinh Lãng Tử rất mực yêu mến cha con lại là bạn thân của Tinh Mỹ. Nhưng hai thiếu nữ ấy đều chưa đến tuổi biết thổ lộ ái tình với bạn trai, nên chưa xẩy ra cái gì gọi là cuộc chiến "tranh chồng". Xét về gia cảnh thì Lãng Tử trội hơn. Cha của Tinh Mỹ chết sớm, hai mẹ con sống với nhau vô cùng gian khổ và tất nhiên cô không có quần áo đẹp để diện như Lãng Tử, vì vậy mà ít đi chơi với đám đông. Nhưng Lãng Tử biết được rằng vẻ đẹp nhu mì, thuần khiết, dễ thương của Tinh Mỹ thì không ai có thể bắt chước được.
Đó là một ngày hè.
Tinh Mỹ vội vã chạy đến nhà Lãng Tử, hôm ấy cha con cũng ở đấy. Tinh Mỹ bị đám gia bộc của chủ nhà, nơi mẹ cô làm công, rượt đuổi.
"Hãy đưa con bé ra đây!"
Đám gia bộc nhiếc móc, tiểu thư của họ vừa để chiếc nhẫn quý trên bàn trang điểm, thoắt cái đã biến mất, đúng cái lúc con bé vào phủ đường tìm mẹ nó, nó đã đánh cắp chiếc nhẫn chứ còn ai nữa.
Cha con tức giận, bảo Tinh Mỹ núp vào phòng trong, rồi quay ra một mình sống mái với đám gia bộc đang làm ầm ngoài cửa, cuối cùng chúng bỏ chạy vì không đủ chứng cớ gì rõ ràng.
Cha con bước tới Tinh Mỹ, mặt không còn giọt máu, người run bắn, âu yếm nắm tay cô.
Sự việc chưa phải đã xong, những ngày hè năm ấy, tin đồn Tinh Mỹ ăn trộm nhẫn quý đã truyền khắp thị trấn. Năm học mới khai giảng và không bạn học nào dám nói chuyện với cô ta. Tiếp đến mẹ Tinh Mỹ mất việc, cuộc sống của họ càng leo lắt và cũng từ đó cha con đem lòng yêu thương Tinh Mỹ, một mối tình trong trắng trinh nguyên không hề vởn màu thương hại. Lãng Tử là bạn thân của Tinh Mỹ đã tự thề với mình rằng vì họ, vì hai người mà cắn răng chịu đựng. Nhưng chỉ với mối tình học trò chân thực của cha con thì Tinh Mỹ và mẹ cô ta làm sao sống nổi và cuối cùng hai mẹ con họ đã nhảy xuống sông tự vận...
* * *
"Sau đó, cha con đến nhà này, rồi lại sau đó nữa, có con hôm nay". Lãng Tử ngừng giây lát, "Nhưng cha con không bao giờ quên Tinh Mỹ, mẹ chỉ là vợ, còn Tinh Mỹ mới là người yêu của cha con, chỉ có cô ấy mà thôi."
Hữu Kỷ Tử thở dài.
"Câu chuyện mẹ vừa kể và bao nhỏ mà mẹ vứt xuống sông có liên quan gì với nhau?."
"Khi quét dọn mẹ đã nhìn thấy bao nhỏ gói chiếc nhẫn quý dắt trên mái nhà, và hôm nay mẹ mới vứt xuống sông."
"Thế sao?"
Tinh Mỹ bị đám gia bộc chủ nhà rượt đuổi, phải chạy đến đây cầu cứu, nhân lúc cha con dẹp loạn, cô ấy đã kịp dấu bọc nhỏ ấy".
"Sao mẹ không nói cho cha biết?"
Lãng Tử cười: "Mẹ biết Tinh Mỹ bất hạnh ra đi đã làm cha con đau đớn lắm rồi. Tinh Mỹ là hình tượng toàn bích của cha con, mẹ không muốn hình tượng ấy sụp đổ con ạ".
"Mẹ".
Hữu Kỷ Tử ôm chầm lấy mẹ.
"Mẹ mới là người yêu cha con nhất".
Đôi má Lãng Tử ửng hồng: "Đàn ông, những tín đồ của thần lãng mạn, họ chỉ thích sống trong mộng".
Thái Nguyễn Bạch Liên dịch
(Theo bản Trung văn của Hiểu văn đăng trong Độc giả văn trích số 2-1992)
(TCSH54/03&4-1993)
-----------------------------
(*) Nguyên văn: “Bí mật của mẹ”
LTS: Trong 24 bài trong tập Cỏ dại của nhà văn Lỗ Tấn do GS. Trần Đình Sử dịch, Sông Hương số tháng 10 năm 2011 đã giới thiệu đến bạn đọc 3 bài “Sau khi chết”, “Sự giã từ của cái bóng” và “Sự run rẩy trên đường đồi bại”. Kỳ này Sông Hương xin giới thiệu tiếp với bạn đọc 4 bài chọn lọc từ Cỏ dại.
VILIAM KHÂYNÊXEN (Đan Mạch)
Khi Lêô tỉnh giấc, trong tai anh vẫn còn vang lên những lời của ông giáo sĩ giảng đạo.
LGT: Nhà văn, nhà nghiên cứu sử học và văn hóa Mỹ Jon Holmes sinh ra tại tiểu bang Texas, Hoa Kỳ. Sau khi tốt nghiệp trường cao đẳng công nghệ Texas nơi ông từng tham gia phong trào nhân quyền và phản chiến, Jon Holmes chuyển đến New York làm việc cho một tạp chí nhiếp ảnh và phụ trách một chương trình sưu tầm các tác phẩm nghệ thuật của các nghệ sĩ hiện đại cho một đại công ty ở Bos- ton.
KNUT HAMSUN (*)
Do tôi viết. Viết vào ngày hôm nay cho trái tim vơi nhẹ đi. Tôi đã mất chỗ làm ở tiệm cà phê cùng những ngày sung sướng của tôi. Tất thảy mọi thứ, tôi đã mất hết. Và tiệm cà phê ấy là tiệm cà phê Mắcximilăng.
HENRY JAMES
(Tiếp theo Sông Hương số 290 tháng 4/2013)
Một buổi sáng (tôi cho là ở gần La Spezia) Harold đang vẽ bên gốc cây, không xa quán trọ, tôi ngồi cạnh, lớn tiếng đọc Shelley(18) - người có thể chứng tỏ được trìu mến hơn bất cứ ai.
ELENA PUCILLO TRUONG
Nỗi khắc khoải đã kéo dài từ bao lâu?
Có lẽ một năm. Quá nhiều. Lấy cớ đi vào toilette, hai tay tôi nắm chặt chiếc bồn rửa mặt trong nhà hàng như muốn bẻ làm đôi. Bao nhiêu bức bối đang dồn vào trong... bao nhiêu đau đớn... đau đến nỗi tôi không dám ngẩng mặt nhìn bóng mình trong gương.
Henry James (1843 - 1916), nhà văn Mỹ viết tiểu thuyết, truyện ngắn, phê bình văn học; đặc biệt yêu văn học và nghệ thuật Pháp. Ông định cư ở Londres, Anh từ 1876. Tác phẩm: 112 truyện ngắn (1864 - 1910), Toàn tập (1990 - 2009), nội dung thể hiện ở nhiều chủ đề như: ý thức, tâm lý, mơ mộng, tình cảm, vẻ đẹp, chân lý nghệ thuật.
FRANÇOIS CHENG
(Trích từ tác phẩm Khi những linh hồn lang thang trở về)
Dưới gầm trời này, dưới cái gầm trời rất thấp này, tất cả đều có thăng có trầm, tất cả đều bị biến đổi. Tác phẩm về Những đột biến đã chỉ rõ điều đó, tổ tiên chúng ta đã nói: “Cứ năm năm thì có chuyển biến nhỏ, cứ năm trăm năm thì có đại đột biến”.
L.T.S: Sherwood Anderson (1876 - 1941) là nhà văn lớn của Mỹ. Ông có nhiều tư tưởng tiến bộ, và thường tỏ thiện cảm với những lực lượng vô sản cách mạng Mỹ, đặc biệt là trong những năm 1931 - 1935. Truyện ngắn "Những ngọn đèn chưa thắp" (Unlighted Lamps) của ông dưới đây được liệt vào một trong những chuyện ngắn xuất sắc trong nền văn học Mỹ từ trước đến nay. Câu chuyện về bi kịch nội tâm của những con người không phá vỡ nổi bức tường ngăn cách giữa những tình thân và cho đến khi nhắm mắt vẫn chưa kịp thắp lên ngọn lửa thông cảm.
Elena Pucillo Truong là người Ý, Tiến sĩ Ngôn ngữ và Văn học nước ngoài (Đại học Milano Italia). Cô dạy tiếng Pháp và Văn minh Pháp tại Milano từ năm 1982 và gần đây có dạy tiếng Ý tại Nhạc Viện, tại phòng lãnh sự danh dự Ý và tại Trường Đại học Khoa học Xã hội và Nhân văn TP HCM.
LGT: Etgar Keret sinh ngày 20/8/1967 tại Ramat Gan, Israel. Nhà văn nổi tiếng với truyện ngắn và kịch bản phim, có ảnh hưởng lớn tới lớp nhà văn trẻ hiện nay ở Israel.
L.T.S: Narayan là nhà văn miền Nam Ấn Độ, sáng tác bằng tiếng Anh. Sinh 10/10 năm 1906 tại làng Madras (mất 13/5/2001), từng sống ở thành phố Mysore cổ kính của quê hương ông.
Ferit Edgu sinh năm 1936, từng sống sáu năm ở Paris học chuyên ngành gốm. Trong nhiều năm ông là người viết kịch bản quảng cáo và rồi điều hành một nhà xuất bản. Sự vô lý của cuộc đời, những ám ảnh dục tính, sự sa đọa và sự bất hòa của người trí thức là những chủ đề của ông.
HEINRICH BÖLL (CHLB Đức)
(Heinrich Böll sinh 1917, mất 7-85 - giải thưởng Nôbel văn học 1972)
Ngoài các tác phẩm lớn về Việt Nam như Vạn Xuân, Lãn Ông, mấy năm gần đây, nữ văn sĩ Pháp Yveline Feray đã cho ra đời những tập truyện thần thoại và dân gian của các nước châu Á như Việt Nam, Trung Hoa, Campuchia, Tây Tạng. Vào cuối năm 2010, bà đã cho xuất bản tập “Chuyện kể của bà ngoại Ấn Độ”.
AKUTAHAVA RIUNÔXKÊ (Nhật Bản)
Hôm ấy một mình Đức Phật đi dạo ven bờ đầm trên Niết bàn.
Cả đầm toàn là sen trắng trong như ngọc, và nhị sen vàng tỏa ra xung quanh một mùi thơm ngọt, ngạt ngào.
L.T.S: LANGSTON HUGHES (1902 - 1967), nhà văn, nhà thơ, nhà viết kịch và dịch giả người Mỹ da đen, sinh ở Joplin, bang Missouri. Ông đã xuất bản 35 tác phẩm. Thơ của ông đã được dịch sang tiếng Việt. Những tác phẩm của ông phần lớn tập trung chủ đề đấu tranh cho quyền bình đẳng giữa người da đen và da trắng tại nước Mỹ. Truyện sau đây dịch trong tập truyện "The ways of white Folks".
Hình ảnh rồng Việt Nam từ xa xưa đã sớm đi vào nghệ thuật với nhiều loại hình khác nhau. Trong lịch sử nghệ thuật điêu khắc, nhiều công trình điêu khắc lấy con rồng làm đề tài đã trở thành những tác phẩm có giá trị văn hóa, trong đó không ít công trình điêu khắc đá được xem như là những tác phẩm mang dấu ấn phong cách nghệ thuật của một thời kỳ.
Nhà văn Phillip Van Doren Stern sinh ra tại Wyalusing, bang Pennsylvania và lớn lên tại Brooklyn, New York. The Greatest Gift là truyện ngắn nổi tiếng nhất của ông. Phillip Van Doren Stern đã từng gửi câu truyện này đi nhiều báo và tạp chí nhưng không nơi nào nhận đăng. Cuối cùng ông cho in truyện lên 200 tấm thiệp năm mới và phát cho bạn bè.
LTS: Butribabu tên thật là Sivarazu Vencata Xubarao (1916 - 1967) là một nhà văn lớn của Ấn Độ, tác giả của tiểu thuyết nổi tiếng “Còn lại gì?” và 10 tập truyện ngắn trong đó tập đầu tay “Năm truyện ngắn” xuất bản năm 1933. Ông sáng tác bằng tiếng Telugu truyện ngắn “Khasima Bi” in trong tập “Tuyển tập sáng tác của các nhà văn Nam Á” của nhà xuất bản “Văn học”, Mat-xcơva, 1980.