Huế nổi tiếng với vẻ đẹp thơ mộng của dòng sông Hương, nét cổ kính của cầu Trường Tiền hay những lăng mộ uy nghi tráng lệ. Thế nhưng, ngoài sự độc đáo của cảnh vật là nét đẹp mê hồn của người con gái xứ Huế.
Đó là sự hiền dịu, đằm thắm, nét đẹp đoan trang đã đi vào lòng người và nhiều thơ ca. Và vùng đất đại diện cho nét đẹp đặc trưng của người con gái Huế là xứ Kim Long.
“Kim Long có gái mỹ miều”
Du thuyền dọc sông Hương lên thẳng chùa Thiên Mụ, chúng tôi được người lái đò kể nghe sự tích câu nói nổi tiếng một thời của vua Thành Thái về vẻ đẹp của người con gái Kim Long.
Cách đây hơn 100 năm, vua Thành Thái cải trang thành một người dân bách tính liều mình lên Kim Long tìm chọn quý phi bởi trước đó ông đã được nghe nhiều về nét đẹp của con gái vùng này.
Người đời kể lại như bịa rằng, lục kiếm khắp nơi trong làng nhưng chẳng gặp được ai vừa ý, ông buồn bã ra bến sông và thuê một chiếc đò để về. Đò vừa ghé vào, mới bước lên, nhà vua trông thấy cô lái đò đôi má ửng hồng rất có duyên.
Lòng người xao xuyến đến nỗi, kẻ thường dân lộ nguyên hình bản tính của một bậc thiên tử: “Nì, o tê! O có muốn lấy vua không?”. Cô lái đò vội nhìn ông khách lạ hỏi câu lạ đời, rồi nói: “Đừng có bậy bạ mà họ lấy đầu chừ!”. Lời dân dã bật ra lại càng thấy đáng yêu hơn, vua dấn tới và đổi giọng: “Tui nói thiệt đó, o có muốn lấy vua thì tui làm mối cho!”…
Câu chuyện còn dài nữa nhưng kết cục thì ai cũng rõ, không lâu sau đó, cô gái lái đò Kim Long kia đã vô Đại Nội, làm quý phi cho ông vua yêu nước chống Pháp và cũng nổi tiếng là… “ông vua điên”. Bảo rằng, câu chuyện đó bịa cũng không ngoa vì đã có tài liệu nói rõ ràng rằng, không phải cô gái lái đò nào cả mà đích thị là người con út của Vĩnh Quốc Công Nguyễn Hữu Độ tên là Nguyễn Hữu Thị Nga là người đã theo Thành Thái vào cung.
Kể đến đây xong, người lái đó liền ngâm câu thơ: “Kim Long có gái mỹ miều/ Trẫm thương, trẫm nhớ, trẫm liều, trẫm đi”. Câu thơ đó gây ấn tượng mạnh, khiến chúng tôi phải suy nghĩ và quyết định hành trình về mảnh đất huyền thoại này để tìm hiểu về nét đẹp của người con gái từng làm các vua chúa phải “liều đi” như vậy.
Tại phủ Vĩnh Quốc Công Nguyễn Hữu Độ nằm ngay bờ sông Hương, chúng tôi đã được anh Nguyễn Hữu Hồng Kỳ - người cháu của Vĩnh Quốc Công cho biết nguồn gốc của câu thơ trên. Hai câu thơ để đời đó xuất phát từ cảm xúc chân tình của vua Thành Thái khi lần đầu tiên nhà vua đến làng Kim Long, ghé nhà ông Nguyễn Hữu Độ.
Thời đó, Vĩnh Quốc Công Nguyễn Hữu Độ có ba người con gái rất xinh đẹp nét na, nổi tiếng một vùng. Vẻ đẹp của các cô khiến các vua thời bấy giờ phải chết mê chết mệt.
Lớn lên, ba người con gái của gia đình Nguyễn Hữu Độ đều vinh dự được làm vợ vua, cô đầu được gả cho vua Đồng Khánh, cô em gả cho em vua Hàm Nghi. Người con gái út Nguyễn Hữu Thị Nga lại có nét đẹp mỹ miều đặc biệt hơn hai người chị, khiến vua Thành Thái si mê đến nỗi thường xuyên đi xe song mã đến nhà chơi. Sau này, bà Nga cũng được vua Thành Thái đưa vào cung, phong làm huyền phi, sinh hạ được hai người con.
“Nói về người đẹp có tiếng của vùng Kim Long thời xưa không thể không nhắc nói đến bà Mai Thị Vàng (1899 - 1980). Bà đẹp không những đẹp về ngoại hình, mà còn đẹp trong cách ứng xử, lối sống. Những người em gái của bà đều nổi tiếng ở vùng này cả”, ông Cao Minh Sơn, Phó chủ tịch Phường Kim Long giới thiệu với chúng tôi.
Tìm về căn nhà đặc biệt mà lúc xưa là nơi cư trú của những người phụ nữ nổi tiếng một thời, điều khiến chúng tôi ấn tượng là kiến trúc đặc biệt của ngôi nhà. Căn nhà theo kiến trúc nhà vườn nổi tiếng ở Huế. Phía trong nhà, bàn thờ của bà Mai Thị Vàng được trang trí rất chu đáo. Thấy khách vào nhà, người cháu là ông Mai Khắc Lưu (81 tuổi) mặc dù đã tuổi cao sức yếu nhưng vẫn cố gượng dậy đon đả mời khách vào.
Trong buổi nói chuyện, ông hầu như không nói được nhiều vì những những cơn ho liên tục, thấy vậy người con trai tên Nhất liền đi vào trong lấy ra máy ghi âm nhỏ rồi nói. “Bố tôi là người duy nhất trong gia đình sống cùng thời với bà hiện còn sống. Đợt trước thấy sức khỏe của ông yếu đi nhiều, nên chúng tôi đã quyết định lưu lại toàn bộ cuộc đời của bà bằng cách ghi âm để làm tư liệu sau này”.
Bà Mai Thị Vàng sinh ra trong một gia đình gia giáo, từ nhỏ bà đã được bố mẹ thuê thầy về nhà dạy riêng cho bà, nhờ bản tính thông minh có sẵn và sự chịu khó học hành nên người con gái tên Vàng không những có nét đẹp đoan trang mà bà còn nỗi tiếng là người học rộng tài cao.
Năm 1915, vua Duy Tân trong một lần du ngựa qua nhà ông Mai Khắc Đôn đã gặp nhóm thiếu nữ đang chơi ngoài sân, trong đó có Mai Thị Vàng. Nét đẹp của cô gái tuổi đôi mươi đã thu hút nhà Vua ngay từ cái nhìn đầu tiên.
Hôm sau, nhà vua đã ngỏ ý với ông Mai Khắc Đôn rồi mời hai bà có uy tín trong triều đình cùng một số thiếu nữ lên thăm và xem mặt Mai Thị Vàng. Sau khi xem xong, triều đình đồng ý và tổ chức lễ nạp vi, đồng thời cung tế cho gia đình những điều cần thiết nhất để chuẩn bị cho ngày lễ cưới.
Đầu năm 1916, đám cưới diễn ra long trọng suốt một tuần lễ, bao gồm quan chức trong triều đình, họ hàng và bà con hàng xóm. Đó không chỉ là niềm vui mừng của gia đình ông Đôn mà còn là niềm kiêu hãnh của làng Kim Long.
“Tất cả là nhờ dòng sông”
Phường Kim Long là một phường nằm phía Tây thành phố Huế, bên bờ Bắc sông Hương. Trước đây là thủ phủ của các chúa Nguyễn Đàng Trong. Địa danh Kim Long (Rồng vàng) từng được biết đến với sự kiện năm 1636, khi chúa thượng Nguyễn Phúc Lan dời thủ phủ từ Phước Yên về Kim Long và xây dựng một “đô thị lớn”. Đây là lần đầu tiên một đô thị được xây ven bờ sông Hương.
51 năm là thủ phủ, ngay cả một con người đây đó từng trải như Alexandre Rhodes cũng phải mô tả Kim Long như một thành phố lớn có phủ chúa khang trang, nhà cửa xinh xắn, phần lớn làm bằng gỗ với cột kèo chạm trỗ tinh vi và nhà nào cũng có vườn. Lịch sử gần 400 năm phát triển để lại một “thương hiệu” Kim Long găm sâu vào lòng người: đình Kim Long, cầu Kim Long, chợ Kim Long, bến đò Kim Long… và cả gái Kim Long nữa làm mê mẩn vị vua phong tình Thành Thái.
Nói chuyện với chúng tôi về nét đẹp của con gái vùng Kim Long, ông Mai Khắc Lưu tâm sự: “Gái Kim Long đẹp có lẽ nhờ nguồn nước lành của sông Hương và những vườn cây trái xum xuê từ những ngôi nhà vườn đặc trưng nơi đây”.
Không những vậy, cư dân nơi đây là những danh gia vọng tộc nên nếp ăn, cách nghĩ, sự hành xử cũng nền nã, gia phong. Con gái Kim Long thời xưa không những nổi tiếng về nét đẹp, ngoại hình mà còn trong cách ứng xử, lối sống hằng ngày.
Hiện nay, Kim Long cũng là nơi tập trung hầu hết các phủ đệ của họ hàng bên vợ các vua nhà Nguyễn như phủ Đức Quốc Công Từ, phủ Vĩnh Quốc Công…
Mặc dù giai thoại nổi tiếng: “Kim Long có gái mỹ miều. Trẫm thương, trẫm nhớ, trẫm liều, trẫm đi” đã có từ lâu, thế nhưng đến nay vùng đất này vẫn còn giữ nét đẹp riêng của mình. Bằng chứng là khi tìm đến mảnh đất này, chúng tôi bắt gặp rất nhiều “mệ” mặc dù đã cao tuổi nhưng vẫn giữ nguyên nét đẹp riêng trên khuôn mặt. Điều đó được thể hiện rõ trong ánh mắt và nụ cười của họ đối với các vị khách lạ và người đối diện.
Ai mà không mê cho được? Trước khi ra về, một người dân đã nói nhỏ với chúng tôi: Con gái Kim Long với đôi mắt đen to tròn, ánh nhìn đa tình nhưng lại phảng phất nét lạnh lùng của người con gái Huế, dáng người mảnh khảnh, tóc dài ôm trọn bờ vai thì ai mà không mê cho được. Và dù có miêu tả thế nào đi chăng nữa thì nét đẹp của con gái Kim Long một thời sẽ mãi là nét quyến rũ riêng chỉ có ở Huế mộng, Huế mơ. |
Theo Kim Long – Loan Nguyễn ( doisongphapluat.com)
Sáng ngày 23/10, Đại hội chính thức Hội Liên hiệp Văn học Nghệ thuật Thừa Thiên Huế lần thứ XI, nhiệm kỳ 2010- 2015 đã diễn ra đúng vào dịp Hội tròn 60 tuổi.
Sáng ngày 19/10, Tạp chí Sông Hương đã tổ chức Lễ trao giải Cuộc thi truyện ngắn dành cho sinh viên Huế năm 2009- 2010, diễn ra tại tòa soạn Tạp chí, số 9 Phạm Hồng Thái, Huế.
Sáng 14/10, UBND tỉnh Thừa Thiên Huế đã tổ chức lễ trao tặng thưởng cho các văn nghệ sỹ có nhiều đóng góp vào sự nghiệp Văn học nghệ thuật Thừa Thiên Huế, giai đoạn 1975-2010.
Chiều ngày 10/10, tại Café sách Phương Nam, số 15 Lê Lợi, Huế, Hội Nhà văn Thừa Thiên Huế phối hợp với Chi nhánh miền Trung Công ty Văn hóa Phương Nam tổ chức Tọa đàm về cuốn tiểu thuyết “Biết đâu địa ngục thiên đường” của nhà văn Nguyễn Khắc Phê.
Chào mừng Đại lễ kỷ niệm 1000 năm Thăng Long - Hà Nội, Sở Văn hoá Thể thao và Du lịch Thừa Thiên Huế phối hợp với Thông tấn xã Việt Nam khai mạc triển lãm ảnh chủ đề “Thừa Thiên Huế chào mừng đại lễ 1000 năm Thăng Long - Hà Nội”, diễn ra vào sáng ngày 4/10 tại Trung tâm Văn hóa Thông tin tỉnh.
Chào mừng Đại lễ 1000 năm Thăng Long - Hà Nội, Hội Liên hiệp VHNT Hà Nội phối hợp với Hội Liên hiệp VHNT Thừa Thiên Huế, Hội VHNT Phú Thọ, Ninh Bình, Thanh Hoá đã tổ chức khai mạc triển lãm Mỹ thuật và Nhiếp ảnh 5 vùng đất Kinh đô Xưa và Nay, diễn vào sáng ngày 28/9 tại 47 Bà Triệu, Hà Nội.
Hội NSNA Việt Nam phối hợp với Hội Văn học Nghệ thuật và Sở Văn hóa, Thể thao - Du lịch tỉnh Thanh Hóa tổ chức Khai mạc Triển lãm Ảnh Nghệ thuật "Bắc miền Trung hôm nay" lần thứ 17 năm 2010, diễn ra vào tối ngày 20/9 tại tiền sảnh Trung tâm Triển lãm và Xúc tiến Du lịch Thanh Hóa.
Ngày 13/9, ông Ngô Hòa - Phó Chủ tịch Thường trực UBND tỉnh Thừa Thiên Huế đã ký ban hành Quyết định số 1693/QĐ-UBND về việc tặng thưởng văn nghệ sỹ có nhiều đóng góp vào sự nghiệp Văn học Nghệ thuật Thừa Thiên Huế giai đoạn 1975-2010.
Sáng ngày 10/9, Hội Nghệ sỹ Sân khấu Thừa Thiên Huế đã tổ chức Đại Hội lần thứ XI, nhiệm kỳ 2010- 2015, diễn ra tại Nhà hát Nghệ thuật Ca kịch Huế, 23 Nhật Lệ.
Sáng ngày 9/9, Hội Nghệ sỹ múa Thừa Thiên Huế đã tổ chức Đại Hội lần thứ III, nhiệm kỳ 2010- 2015, diễn ra tại trụ sở Hội Liên hiệp VHNT tỉnh, 26 Lê Lợi, Huế.
Nhân kỷ niệm 55 năm ngày mất của của Léopold Cadière (1869-1955), Ủy ban Văn hóa Hội đồng Giám mục Việt Nam và Tòa Tổng Giám mục Giáo phận Huế đã tổ chức Hội thảo về thân thế và sự nghiệp của nhà thừa sai, nhà nghiên cứu về Huế và Việt Nam học Léopold Cadière, diễn ra tại Trung tâm Mục vụ Giáo phận Huế từ ngày 7-9/9.
Sáng ngày 4/9, Hội Mỹ thuật Thừa Thiên Huế đã tổ chức Đại hội lần thứ XI, nhiệm kỳ 2010- 2015, diễn ra tại 26 Lê Lợi, TP Huế.
Chào mừng Cách mạng Tháng Tám và Quốc khánh 2/9, chiều ngày 1/9, Hội Liên hiệp VHNT, Hội Mỹ thuật Thừa Thiên Huế đã phối hợp tổ chức khai mạc phòng triển lãm Mỹ Thuật Thừa Thiên Huế 2010, diễn ra tại 26 Lê Lợi, Huế.
Chiều ngày 28/8, Thường trực Tỉnh uỷ đã tổ chức họp báo giới thiệu nội dung, chương trình Đại hội Đảng bộ tỉnh Thừa Thiên Huế lần thứ XIV, nhiệm kỳ 2010-2015.
Chiều ngày 23/8 (14/7 âm lịch), tại Trung tâm Văn hóa Phật giáo Liễu Quán Huế đã khai mạc chương trình Vu Lan Phật lịch 2554 và phòng trưng bày tranh, hoa sen giấy của họa sĩ Thân Văn Huy.
Nhân kỷ niệm 60 năm ngày thành lập, Hội Liên hiệp VHNT Thừa Thiên Huế đã phối hợp với UBND xã Vinh Mỹ (huyện Phú Lộc) tổ chức trại sáng tác VHNT “Về nguồn”, diễn ra từ ngày 12/8 và vào sáng hôm qua -ngày 22/8, Hội đã tổ chức Bế mạc trại và công diễn tác phẩm tại trụ sở UBND xã Vinh Mỹ.
Chào mừng kỷ niệm 65 năm Cách mạng Tháng Tám và Quốc khánh 2/9, tối ngày 20/8, tại cà phê sách Phương Nam, 15 Lê Lợi, TP Huế, Hội Nhà văn Thừa Thiên Huế phối hợp với Chi nhánh Miền Trung Công ty Phương Nam tổ chức Chương trình thơ “Viết sử nước mình trên mặt đất”.
Chào mừng 65 năm Cách mạng tháng Tám và Quốc khánh 2/9, sáng ngày 18/8, tỉnh Thừa Thiên Huế long trọng tổ chức Lễ kỷ niệm 65 năm ngày thành lập truyền thống lực lượng Công an nhân dân Việt Nam (19/8/1945 - 19/8/2010) và 5 năm Ngày hội toàn dân bảo vệ an ninh Tổ quốc (19/8/2005 - 19/8/2010), diễn ra tại Trung tâm Văn hóa Thông tin tỉnh.
Chiều ngày 17/8, tại Văn phòng UBND tỉnh, đồng chí Ngô Hòa, UVTV Tỉnh ủy, Phó Chủ tịch Thường trực UBND tỉnh, Trưởng ban Tổ chức các ngày lễ lớn của tỉnh chủ trì buổi họp báo thông báo về công tác chuẩn bị Đại hội Thi đua yêu nước tỉnh Thừa Thiên Huế lần thứ III.
Sáng ngày 08/8, Nhà Thiếu nhi Huế, Hội LHVHNT TT Huế, Phòng Giáo Dục, Phòng VHTT thành phố Huế đã phối hợp tổ chức khai mạc Trại Sáng tác Văn học Thiếu nhi Huế 2010.