Nơi những cô gái đẹp khiến vua Huế "liều" trốn cung

08:08 04/10/2013

Huế nổi tiếng với vẻ đẹp thơ mộng của dòng sông Hương, nét cổ kính của cầu Trường Tiền hay những lăng mộ uy nghi tráng lệ. Thế nhưng, ngoài sự độc đáo của cảnh vật là nét đẹp mê hồn của người con gái xứ Huế.

Đó là sự hiền dịu, đằm thắm, nét đẹp đoan trang đã đi vào lòng người và nhiều thơ ca. Và vùng đất đại diện cho nét đẹp đặc trưng của người con gái Huế là xứ Kim Long.

“Kim Long có gái mỹ miều”

Du thuyền dọc sông Hương lên thẳng chùa Thiên Mụ, chúng tôi được người lái đò kể nghe sự tích câu nói nổi tiếng một thời của vua Thành Thái về vẻ đẹp của người con gái Kim Long.

Cách đây hơn 100 năm, vua Thành Thái cải trang thành một người dân bách tính liều mình lên Kim Long tìm chọn quý phi bởi trước đó ông đã được nghe nhiều về nét đẹp của con gái vùng này.

Người đời kể lại như bịa rằng, lục kiếm khắp nơi trong làng nhưng chẳng gặp được ai vừa ý, ông buồn bã ra bến sông và thuê một chiếc đò để về. Đò vừa ghé vào, mới bước lên, nhà vua trông thấy cô lái đò đôi má ửng hồng rất có duyên.

Lòng người xao xuyến đến nỗi, kẻ thường dân lộ nguyên hình bản tính của một bậc thiên tử: “Nì, o tê! O có muốn lấy vua không?”. Cô lái đò vội nhìn ông khách lạ hỏi câu lạ đời, rồi nói: “Đừng có bậy bạ mà họ lấy đầu chừ!”. Lời dân dã bật ra lại càng thấy đáng yêu hơn, vua dấn tới và đổi giọng: “Tui nói thiệt đó, o có muốn lấy vua thì tui làm mối cho!”…

Câu chuyện còn dài nữa nhưng kết cục thì ai cũng rõ, không lâu sau đó, cô gái lái đò Kim Long kia đã vô Đại Nội, làm quý phi cho ông vua yêu nước chống Pháp và cũng nổi tiếng là… “ông vua điên”. Bảo rằng, câu chuyện đó bịa cũng không ngoa vì đã có tài liệu nói rõ ràng rằng, không phải cô gái lái đò nào cả mà đích thị là người con út của Vĩnh Quốc Công Nguyễn Hữu Độ tên là Nguyễn Hữu Thị Nga là người đã theo Thành Thái vào cung.

Kể đến đây xong, người lái đó liền ngâm câu thơ: “Kim Long có gái mỹ miều/ Trẫm thương, trẫm nhớ, trẫm liều, trẫm đi”. Câu thơ đó gây ấn tượng mạnh, khiến chúng tôi phải suy nghĩ và quyết định hành trình về mảnh đất huyền thoại này để tìm hiểu về nét đẹp của người con gái từng làm các vua chúa phải “liều đi” như vậy.

Tại phủ Vĩnh Quốc Công Nguyễn Hữu Độ nằm ngay bờ sông Hương, chúng tôi đã được anh Nguyễn Hữu Hồng Kỳ - người cháu của Vĩnh Quốc Công cho biết nguồn gốc của câu thơ trên. Hai câu thơ để đời đó xuất phát từ cảm xúc chân tình của vua Thành Thái khi lần đầu tiên nhà vua đến làng Kim Long, ghé nhà ông Nguyễn Hữu Độ.

Thời đó, Vĩnh Quốc Công Nguyễn Hữu Độ có ba người con gái rất xinh đẹp nét na, nổi tiếng một vùng. Vẻ đẹp của các cô khiến các vua thời bấy giờ phải chết mê chết mệt.

Lớn lên, ba người con gái của gia đình Nguyễn Hữu Độ đều vinh dự được làm vợ vua, cô đầu được gả cho vua Đồng Khánh, cô em gả cho em vua Hàm Nghi. Người con gái út Nguyễn Hữu Thị Nga lại có nét đẹp mỹ miều đặc biệt hơn hai người chị, khiến vua Thành Thái si mê đến nỗi thường xuyên đi xe song mã đến nhà chơi. Sau này, bà Nga cũng được vua Thành Thái đưa vào cung, phong làm huyền phi, sinh hạ được hai người con.

“Nói về người đẹp có tiếng của vùng Kim Long thời xưa không thể không nhắc nói đến bà Mai Thị Vàng (1899 - 1980). Bà đẹp không những đẹp về ngoại hình, mà còn đẹp trong cách ứng xử, lối sống. Những người em gái của bà đều nổi tiếng ở vùng này cả”, ông Cao Minh Sơn, Phó chủ tịch Phường Kim Long giới thiệu với chúng tôi.

Tìm về căn nhà đặc biệt mà lúc xưa là nơi cư trú của những người phụ nữ nổi tiếng một thời, điều khiến chúng tôi ấn tượng là kiến trúc đặc biệt của ngôi nhà. Căn nhà theo kiến trúc nhà vườn nổi tiếng ở Huế. Phía trong nhà, bàn thờ của bà Mai Thị Vàng được trang trí rất chu đáo. Thấy khách vào nhà, người cháu là ông Mai Khắc Lưu (81 tuổi) mặc dù đã tuổi cao sức yếu nhưng vẫn cố gượng dậy đon đả mời khách vào.

Trong buổi nói chuyện, ông hầu như không nói được nhiều vì những những cơn ho liên tục, thấy vậy người con trai tên Nhất liền đi vào trong lấy ra máy ghi âm nhỏ rồi nói. “Bố tôi là người duy nhất trong gia đình sống cùng thời với bà hiện còn sống. Đợt trước thấy sức khỏe của ông yếu đi nhiều, nên chúng tôi đã quyết định lưu lại toàn bộ cuộc đời của bà bằng cách ghi âm để làm tư liệu sau này”.

Di ảnh của bà Mai Thị Vàng – thứ phi của vua Duy Tân.

Bà Mai Thị Vàng sinh ra trong một gia đình gia giáo, từ nhỏ bà đã được bố mẹ thuê thầy về nhà dạy riêng cho bà, nhờ bản tính thông minh có sẵn và sự chịu khó học hành nên người con gái tên Vàng không những có nét đẹp đoan trang mà bà còn nỗi tiếng là người học rộng tài cao.

Năm 1915, vua Duy Tân trong một lần du ngựa qua nhà ông Mai Khắc Đôn đã gặp nhóm thiếu nữ đang chơi ngoài sân, trong đó có Mai Thị Vàng. Nét đẹp của cô gái tuổi đôi mươi đã thu hút nhà Vua ngay từ cái nhìn đầu tiên.

Hôm sau, nhà vua đã ngỏ ý với ông Mai Khắc Đôn rồi mời hai bà có uy tín trong triều đình cùng một số thiếu nữ lên thăm và xem mặt Mai Thị Vàng. Sau khi xem xong, triều đình đồng ý và tổ chức lễ nạp vi, đồng thời cung tế cho gia đình những điều cần thiết nhất để chuẩn bị cho ngày lễ cưới.

Đầu năm 1916, đám cưới diễn ra long trọng suốt một tuần lễ, bao gồm quan chức trong triều đình, họ hàng và bà con hàng xóm. Đó không chỉ là niềm vui mừng của gia đình ông Đôn mà còn là niềm kiêu hãnh của làng Kim Long.

“Tất cả là nhờ dòng sông”

Phường Kim Long là một phường nằm phía Tây thành phố Huế, bên bờ Bắc sông Hương. Trước đây là thủ phủ của các chúa Nguyễn Đàng Trong. Địa danh Kim Long (Rồng vàng) từng được biết đến với sự kiện năm 1636, khi chúa thượng Nguyễn Phúc Lan dời thủ phủ từ Phước Yên về Kim Long và xây dựng một “đô thị lớn”. Đây là lần đầu tiên một đô thị được xây ven bờ sông Hương.

51 năm là thủ phủ, ngay cả một con người đây đó từng trải như Alexandre Rhodes cũng phải mô tả Kim Long như một thành phố lớn có phủ chúa khang trang, nhà cửa xinh xắn, phần lớn làm bằng gỗ với cột kèo chạm trỗ tinh vi và nhà nào cũng có vườn. Lịch sử gần 400 năm phát triển để lại một “thương hiệu” Kim Long găm sâu vào lòng người: đình Kim Long, cầu Kim Long, chợ Kim Long, bến đò Kim Long… và cả gái Kim Long nữa làm mê mẩn vị vua phong tình Thành Thái.

Một “mệ” vẫn còn giữ được nét đẹp phảng phất cao quý của người con gái Kim Long.

Nói chuyện với chúng tôi về nét đẹp của con gái vùng Kim Long, ông Mai Khắc Lưu tâm sự: “Gái Kim Long đẹp có lẽ nhờ nguồn nước lành của sông Hương và những vườn cây trái xum xuê từ những ngôi nhà vườn đặc trưng nơi đây”.

Không những vậy, cư dân nơi đây là những danh gia vọng tộc nên nếp ăn, cách  nghĩ, sự hành xử cũng nền nã, gia phong. Con gái Kim Long thời xưa không những nổi tiếng về nét đẹp, ngoại hình mà còn trong cách ứng xử, lối sống hằng ngày.

Hiện nay, Kim Long cũng là nơi tập trung hầu hết các phủ đệ của họ hàng bên vợ các vua nhà Nguyễn như phủ Đức Quốc Công Từ, phủ Vĩnh Quốc Công…

Mặc dù giai thoại nổi tiếng: “Kim Long có gái mỹ miều. Trẫm thương, trẫm nhớ, trẫm liều, trẫm đi” đã có từ lâu, thế nhưng đến nay vùng đất này vẫn còn giữ nét đẹp riêng của mình. Bằng chứng là khi tìm đến mảnh đất này, chúng tôi bắt gặp rất nhiều “mệ” mặc dù đã cao tuổi nhưng vẫn giữ nguyên nét đẹp riêng trên khuôn mặt. Điều đó được thể hiện rõ trong ánh mắt và nụ cười của họ đối với các vị khách lạ và người đối diện.

Ai mà không mê cho được?

Trước khi ra về, một người dân đã nói nhỏ với chúng tôi: Con gái Kim Long với đôi mắt đen to tròn, ánh nhìn đa tình nhưng lại phảng phất nét lạnh lùng của người con gái Huế, dáng người mảnh khảnh, tóc dài ôm trọn bờ vai thì ai mà không mê cho được. Và dù có miêu tả thế nào đi chăng nữa thì nét đẹp của con gái Kim Long một thời sẽ mãi là nét quyến rũ riêng chỉ có ở Huế mộng, Huế mơ.

Theo Kim Long – Loan Nguyễn ( doisongphapluat.com)

 

 

Đánh giá của bạn về bài viết:
0 đã tặng
0
0
0
Bình luận (0)
Tin nổi bật
  • SHO - Nhân 61 năm ngày Truyền thống Mỹ thuật Việt Nam, 55 năm ngày thành lập Hội Mỹ Thuật Việt Nam; chiều ngày 07/12, Liên hiệp các Hội Văn học Nghệ thuật Thừa Thiên Huế, Chi hội Mỹ thuật Việt Nam tại Huế, Hội Mỹ thuật Thừa Thiên Huế phối hợp tổ chức Khai mạc phòng triển lãm mỹ thuật Mừng ngày Mỹ thuật Việt Nam 2012 và Trao giải thưởng tác phẩm mỹ thuật xuất sắc năm 2012, diễn ra tại Trung tâm Văn hóa Phương Nam, số 15 Lê Lợi, Huế.

  • Nhân dịp kỷ niệm 80 năm ngày sinh nhà văn Hồng Nhu và nhân dịp nhà văn vinh dự nhận giải thưởng nhà nước cho các tác phẩm Vịt trời lông tía bay về, Trà thiếu phụ...Hội nhà văn Thừa Thiên Huế  đã tổ chức buổi tọa đàm, giao lưu gặp mặt giữa nhà văn Hồng Nhu và đông đảo bạn đọc vào chiều ngày 16/11/2012.

  • SHO - Nhân 10 năm ngày mất của cố họa sĩ - điêu khắc gia Lê Thành Nhơn (4.11.2002 - 4.11.2012), Liên hiệp các Hội VHNT Thừa Thiên - Huế, Sở VHTTDL, Trường Đh Nghệ thuật Huế, Trung tâm văn hóa Phật giáo Liễu Quán cùng gia đình, bạn bè thân hữu đã tổ chức các hoạt động triển lãm và tọa đàm về ông vào sáng ngày 4/11, tại Trung tâm Văn hóa Phật giáo Liễu Quán Huế .

  • SHO - Chiều 30/10, Tạp chí Sông Hương và các anh chị phong trào đô thị Huế tổ chức buổi giới thiệu tập sách “Hoàng Văn Trương - Đời & thơ và kỷ niệm bạn bè”, diễn ra tại tòa soạn Tạp chí, số 9 Phạm Hồng Thái, thành phố Huế.

  • SHO - Chiều ngày 26/10, Hội Nhà văn Thừa Thiên Huế phối hợp với khách sạn Thanh Uyên tổ chức giới thiệu ra mắt tập truyện ngắn Điểm nhìn của tác giả Lãng Hiển Xuân.

  • SHO - Sáng ngày 10/10, tại Thư viện Tổng hợp tỉnh, Sở Thông tin và Truyền thông Thừa Thiên Huế đã phối hợp với các nhà xuất bản, công ty in và công ty phát hành sách tổ chức khai mạc triển lãm sách Thừa Thiên Huế - Việt Nam lần thứ nhất. Đây là hoạt động chào mừng kỷ niệm 60 năm thành lập ngành Xuất bản - In - Phát hành sách Việt nam (10/10/1952 - 10/10/2012).

  • SHO - Chiều ngày 07/10, Tạp chí Sông Hương phối hợp với Trung tâm Văn hóa Phật giáo Liễu Quán tổ chức giới thiệu tác phẩm “Đi tìm ngọn núi thiêng” của nhà văn Nguyễn Văn Dũng.

  • SHO - Nhân kỷ niệm 100 năm ngày sinh nhà thơ Hàn Mặc Tử (22/9/1912 - 22/9/2012), tối ngày 21/9, Hội Nhà văn Thừa Thiên Huế phối hợp với Công ty Văn hóa Phương Nam tổ chức đêm thơ Tìm lại Gái quê, diễn ra tại Nhà sách Phương Nam Phú Xuân, Huế.

  • SHO - Chiều ngày 15/9, Tạp chí Sông Hương đã tổ chức buổi giới thiệu tác phẩm Khúc ru nơi lưng núi của nhà thơ Phạm Thị Phương Thảo, buổi giới thiệu diễn ra tại Tòa soạn Tạp chí, số 9 Phạm Hồng Thái, Huế. Đây là hoạt động nằm trong Chương trình Phát triển không gian văn hóa của Tạp chí Sông Hương.

  • Tối 14/9/2012, Tuần lễ Liên hoan Phim Đức tại Huế đã được khai mạc tại Trung tâm Văn hóa Thông tin tỉnh 42 Hùng Vương - Huế. Gần 800 khán giả đã đội cơn mưa rất to trước đó để đến xem. 

  • Trong khuôn khổ các hoạt động chào mừng Năm đoàn kết hữu nghị Việt Nam-Lào 2012, vào tối 13/9, Ủy ban Nhân dân tỉnh Thừa Thiên Huế tổ chức chương trình giao lưu văn hóa, thể thao và du lịch giữa tỉnh Thừa Thiên-Huế và các tỉnh Salavan và Sekong của Lào tại Trung tâm Văn hóa Thông tin.

  • SHO - Chiều ngày 11/9, Viện Goethe phối hợp với Tạp chí Sông Hương tổ chức buổi họp báo giới thiệu Liên hoan phim Đức tại Việt Nam lần thứ 3 và lần thứ 2 tại thành phố Huế, buổi họp báo diễn ra tại Tòa soạn Tạp chí - Số 09 Phạm Hồng Thái, Huế.

  • SHO - Chiều ngày 7/9, Liên hiệp các Hội Văn học Nghệ thuật Thừa Thiên Huế  đã tổ chức khai mạc phòng triển lãm tranh - ảnh với chủ đề “Biển đảo quê hương”, diễn ra tại 26 Lê Lợi, thành phố Huế. Đây là thành quả đợt đi thực tế sáng tác của các văn nghệ sĩ Thừa Thiên Huế tại biển đảo Phú Quốc nói riêng và tỉnh Kiên Giang nói chung.

  • SHO - Nhân mùa Vu Lan báo hiếu, chiều ngày 30/8 (14/7 Âm lịch), Trung tâm Văn hóa Phật giáo Liễu Quán - Huế đã tổ chức buổi Lễ Cài hoa hồng và chương trình văn nghệ mừng Vu Lan, diễn ra tại số 15 Lê Lợi, Huế.

  • Chiều ngày 28/8, Trung tâm Văn hóa Phật giáo Liễu Quán - Huế đã tổ chức khai mạc triển lãm tranh thêu “Tâm Kinh mùa báo hiếu” của nghệ nhân Lê Văn Kinh, diễn ra tại 15 Lê Lợi, thành phố Huế. 

  • SHO - Chiều ngày 26/8, Hội Nhà văn Thừa Thiên Huế và Ủy ban nhân dân huyện Quảng Điền đã tổ chức Bế mạc Trại sáng tác Văn học Quảng Điền 2012, buổi bế mạc diễn ra trên du thuyền trong không gian thơ mộng của Phá Tam Giang.

  • SHO - Chiều ngày 18/8, Hội Nhà văn, Hội Âm nhạc Thừa Thiên Huế và Ủy ban nhân dân thị xã Hương Thủy đã tổ chức bế mạc Trại sáng tác Văn học - Âm nhạc (Hương Thủy) năm 2012, diễn ra tại Trung tâm Văn hóa - Thông tin thị xã Hương Thủy. 

  • SHO - Tiếp sau cuộc Gặp mặt Cộng tác viên Tạp chí Sông Hương tại thành phố Hồ Chí Minh hết sức thành công, tối 16/8, buổi Gặp mặt Cộng tác viên Tạp chí Sông Hương tại Đà Lạt đã được tổ chức tại khán phòng Nhà Sáng tác VHNT Đà Lạt, số 2 Yên Thế. Đến dự, có đông đảo các cộng tác viên của Tạp chí tại Đà Lạt, Bảo Lộc, Đức Trọng…, từ Trường đại học Đà Lạt, đại diện các Hội đồng hương Thừa Thiên Huế tại Đà Lạt, Bảo Lộc - Lâm Đồng…

  • SHO - Chiều 15/6/2012, Phòng triển lãm tranh “Màu trong sương” đã được tổ chức khai mạc tại sảnh đường Khách sạn Đà Lạt Hoàng Gia, 80A đường Nguyễn Chí Thanh, Đà Lạt. 

  • SHO - Chiều ngày 11/8, tại Nhà hàng Đất Phương Nam, số 46 đường Huỳnh Tịnh Của, thành phố Hồ Chí Minh, Tạp chí Sông Hương đã tổ chức buổi gặp mặt Cộng tác viên tại thành phố Hồ Chí Minh. Đây là dịp để Tạp chí Sông Hương gửi lời tri ân đến các cộng tác viên, những người đã gắn bó, góp phần làm nên văn hiệu của Tạp chí trong từng giai đoạn phát triển.