LÊ MINH PHONG
Trong chợ, những người ăn xin vẫn lết đi theo cách thức riêng biệt của họ. Thỉnh thoảng lại có những đồng tiền lẻ rơi xuống trên những vũng nước đen sì và những người ăn xin lại tranh nhau nhặt chúng rồi xỉ vả nhau cũng bằng thứ ngôn từ riêng biệt của họ. Không biết không gian này có phải là trong ảnh hay không.
Minh họa: NHÍM
Trong khi đó thì cha vẫn cười. Nụ cười của cha không hề méo mó. Đó là nụ cười của một người đàn ông mãn nguyện. Bên cạnh cha có một người phụ nữ đang nâng ly rượu và sau người phụ nữ đó là một người thanh niên đang gọi điện thoại. Có lẽ đó là khung cảnh trong một nhà hàng sang trọng ở ngoại ô. Cái khung đen bao quanh bên ngoài tấm ảnh khiến cho cảnh vật bên trong càng thêm phần sang trọng. Như thế, theo một cách thức khác biệt của mình, cha vẫn cười nụ cười đó. Không biết đã bao nhiêu năm rồi cha vẫn cười như thế. Dĩ nhiên là cha cười trong ảnh.
Mẹ ngất lịm đi khi người ta đem xác anh hai về. Mấy ngày sau đó mẹ chỉ nuốt được một ít cháo. Máu đã đông lại trên mười đầu ngón tay của mẹ bởi mẹ đã dùng chính hai bàn tay của mình cào đất trên mộ anh hai nhằm thấy được đôi mắt của anh. Tất nhiên là không thể biết được những sự việc như thế có phải là trong ảnh hay không nhưng rõ ràng là máu đã đông lại trên mười đầu ngón tay của mẹ.
Tại nhà thương điên, cô gái vẫn ẵm cái gối vào lòng và ru con, người đàn ông có làn da màu vàng vẫn kéo lê cái khúc gỗ trên nền đá và làm những tiếng kêu của tàu lửa. Người đàn ông có làn da màu vàng nhìn vào chiếc gối trên tay cô gái rồi nói: “Nó cắn đấy. Mắt nó vàng. Đem nó chạy đi, bằng những chuyến tàu không bao giờ quay lại ấy.” Cô gái nói: “Đó là con trai tôi. Nó sinh vào đầu tháng chạp năm ngoái. Người ta đã nhét giẻ rách vào miệng nó. Mắt nó vàng và nó không bao giờ biết khóc. Nó thường tru lên khi trăng lộ dạng, nó muốn làm bạn với lửa.” Cô gái nói.
“Làm bạn với lửa.” Cô gái nói.
“Làm bạn với lửa.” Cô gái nói.
Khung cảnh này như thật, không xác định được có phải là trong ảnh hay không.
Trong một bức ảnh lớn hơn bên cạnh, mẹ đang tung hoa lên trời. Phía sau mẹ là những người chuẩn bị chụp ảnh. Rõ ràng là mẹ đang trong thời kỳ hạnh phúc. Mắt mẹ sáng ngời lên. Những cánh hoa bay lên rồi rơi xuống trên tóc mẹ trước khi rơi xuống và nằm im trên những lá cỏ xanh mướt. Cách đó không xa, ở chỗ có hàng rào bằng tre, những người khác đang đưa tay vẫy vẫy, không biết họ muốn gì. Những xác hoa nằm ra ngoài cái viền màu đen bao quanh tấm ảnh. Mẹ vẫn cười.
Tượng Chúa được người ta làm bằng đá. Trong bức ảnh này rõ ràng tượng Chúa được người ta tạc từ một khối đá trắng khổng lồ. Chúa đang cười trong ảnh. Trong ảnh, mắt Chúa đang cười. Những con chiên đang quỳ dưới tượng Chúa. Họ tự do hát thánh ca và ca tụng Thiên Chúa, bởi Người đã tạo sinh. Những đứa trẻ đang băng qua hàng rào để tiến sát đến tượng Chúa. Vẫn không có một tiếng còi nào vang lên. Trong ảnh, những đứa trẻ đang sờ tay lên tượng Chúa và cảm nhận sự mát lạnh của đá và nghe tiếng thì thầm của đấng tối cao. Cái viền màu đen bao quanh bức ảnh khiến cho tượng Chúa không được bề thế như người ta vẫn thường tưởng tượng.
Có những thứ không nằm trong ảnh. Không hạn định như trong ảnh. Nhưng không thể xác định được chắc chắn là chúng có nằm trong một cái khung nào đó hay không.
Trong một bức ảnh chen giữa, cha đang làm một việc gì đó như thuyết giảng. Nhìn lướt qua là biết ngay rằng cha đang tự biện. Cha đưa một ngón tay chỉ lên trời và mắt cha nhìn thẳng vào mắt những kẻ đang nghe cha nói. Đúng như cái cách thức mà Socrates đã làm.
“Tôi đã viết...” Cha nói.
“Tôi chấp nhận là tôi đã viết sự thật.” Cha nói.
“Và đó là tội lỗi? Tôi là tên nghịch phản?” Cha nói.
Đằng sau cha là những người trùm màng đen che mặt. Có thể họ bưng nước tới cho cha. Và cũng có thể họ đang ban phát cho cha một cái chết bằng chén thuốc độc mà cha không đủ quyền năng để cự tuyệt. Cha nói lại với người đàn ông có thân hình to lớn bên cạnh: “Thấy chứ. Nhưng xin Zeus chứng giám, hai lần tôi đã nghĩ cách tự biện, và cả hai lần tiếng nói quỷ thần lại ngăn cản.”[*] Những tiếng nói đó của cha cũng đã bị cái viền đen bao quanh tấm ảnh ngăn lại.
Anh ba chết vào một buổi chiều mùa đông. Lúc ấy có mưa nhỏ và gió lạnh. Mẹ cắn vào môi mình khi người ta để xác anh ba ngoài sân rồi bỏ đi. Không biết những người đàn ông đó là ai, nhưng cái hành động đó khiến mẹ cứ cắn vào môi mình cho đến khi miệng mẹ là một vũng máu đen đặc.
Trong một bức ảnh nằm ngang, cha đang ở trần. Chỉ thấy tấm lưng trần và mái tóc xoăn tít của cha từ phía sau. Cha đang cúi xuống. Ngoài những chi tiết đó tuyệt nhiên không có một hình ảnh nào khác. Cha muốn kéo dài sự hiện hữu của mình, cha muốn có thêm những truyền nhân liên minh với những ý tưởng của cha. Và về sau thì rõ ràng là cha đã thất bại.
Sau cái chết của anh tư thì xác của anh năm được đưa về trên một cái xe bò cũ kỹ. Còn nhớ rằng lúc đó tiếng khóc của mẹ hoà vào những tiếng ken két của bánh xe bò nghiến trên đường đá. Mắt mẹ ráo hoảnh khi nhìn những người đàn ông không biết từ đâu lôi xác anh năm về. Họ đang ngồi rít thuốc. Ống điếu được làm bằng tre.
Trong tấm hình nhỏ nằm ở góc phía trên không có cha. Chỉ có những nén nhang đang cháy trên một cỗ quan tài được sơn màu đỏ, và mẹ thì đang lấy khăn lau mắt. Tuyệt nhiên không có khuôn mặt của cha. Chỉ thấy người ăn xin và những người khác kéo đến từ nhà thương điên đang ngồi xuống bên cạnh mẹ. Họ nói về những truyện ngắn hoang tưởng của cha. “Xa rời hiện thực quá. Huyễn hoặc quá.” Họ nói thế. “Vì thế nên vô nghĩa.” Họ lại nói trong khi tay họ đang ném từng mẩu đất xuống lỗ huyệt của cha.
Mẹ đang lết đi sau những kẻ ăn xin trên sân ga. Những chuyến tàu lần lượt đến và đi, mẹ cũng không buồn đếm. Chỉ khi có một vài xu rơi xuống trên đầu mẹ thì mẹ mới ngẩng lên. Mẹ thấy những khuôn mặt khác nhau qua đôi mắt kèm nhèm của mẹ. Không biết đó có phải là những mặt người hay không. Mẹ không thể biết bởi bây giờ mẹ cũng là một hình ảnh bất động trên sân ga, bất động trong ảnh.
Cha thì vẫn với cái cách thức cũ. Ông không cười.
Khi đôi chân của anh sáu được đưa về thì mẹ cười vui sướng. Những người đàn ông xa lạ đưa đôi chân của anh sáu về, họ bỏ đôi chân đó vào trong một cái túi được đan bằng thân cây cói. “Những gì còn sót lại...” Họ nói. Khi những người đàn ông ra đi thì mẹ trở nên linh hoạt lạ thường. Bà hát lên những bài hát xưa cũ rồi tập đi bằng cách dựa vào đôi chân của anh sáu. Đã mấy lần mẹ chúi xuống trên nền đất, đôi chân anh sáu lăn lóc dưới nền nhà. Rồi mẹ lại tiếp tục lồm cồm bò dậy.
Và cười.
Con nhớ những người đàn ông xa lạ đưa thi hài con về bằng cách để thi hài con trên những miếng gỗ mục. Họ để xác con ở ngoài sân rồi bỏ đi. Lần này họ không nói gì với mẹ. Con thấy rõ ràng, khi vuốt mắt cho con, mẹ đã cười theo cái cách thức riêng biệt của mẹ. Đêm ấy có mưa và có những tiếng cú xen lẫn với tiếng mõ cầu kinh của mẹ.
Tất cả có thể là trong ảnh hoặc không. Nhưng đều được đóng khung. Những cái khung lớn có viền to màu đen bằng gỗ hoặc bằng sắt. Những tấm ảnh nhỏ được sắp xếp một cách lộn xộn, bừa bãi trong khung ảnh lớn. Những khung ảnh lớn nằm trong những khung ảnh lớn hơn và cứ thế rộng thêm ra. Không nhìn thấy được giới hạn. Và không lâu nữa, sau cái chết thê thảm của mẹ, người ta sẽ tống tất cả những chiếc khung vào thùng sắt và khoá chặt lại.
Rồi bỏ đi.
L.M.P
(SH281/7-12)
...................................
[*] Socrates tự biện.
Tải mã QRCode
HÀ HUỆ CHI1. Mong đợi từ lâu lắm một tiếng cười sum họp. Tôi muốn khóc. Tôi muốn chết. Khi cuộc sống chẳng có gì giống một điệu múa. Khi trái tim chẳng buồn đốt pháo.
Phan HuyỀn ThưLam thấp thỏm nghe ngóng tiếng còi tàu từ xa vọng lại. Cứ khoảng hai phút một lần, tiếng còi hú dài xa xăm. Trời mưa to, chui tọt vào cái quán cà phê sát đường tàu, Lam ngồi gặm nhấm những thù hận của mình.
TRẦN HỒNG LONG“Tao cấm mầy nói nó chết! Nếu mầy còn nói nữa, tao sẽ đuổi mầy ra khỏi nhà tao ngay!”. Chỉ cần nghe cái “điệp khúc” ấy là dân xóm Vàm Đinh đủ biết bà Hoài chửi chị Ngọt ở trên tỉnh về thăm. Và, không cho chị nói chuyện anh Mặn hy sinh, mặc dù giải phóng đã hai mươi năm rồi vẫn không có một tin tức nào về anh.
ĐINH DUY TƯ Truyện ngắn “Chỉ vì thằng Mỹ, tao mới đến nông nỗi này. Ví như không có hắn, tao thành trạng lâu rồi”.Đó là tuyên ngôn của một trạng lính. Vâng! Hắn tên là Nguyễn Đăng Lính ở cùng làng với tôi. Hai đứa nhập ngũ một ngày, nhưng ngành nghề có khác nhau.
NGUYỄN THỊ THÁIVào hội Văn học Nghệ thuật được gần năm, đây là lần thứ hai tôi được đi thực tế. Lần thứ nhất cách đây hai tháng.
HOÀNG BÌNH TRỌNGGập tấm bản đồ địa hình lại và vừa kịp đút vào xà cột, thì trung uý Trương Đình Hùng nghe có tiếng chân người lội bì bọp dưới suối. Lách mình ra phía sau cái trụ chằng phủ đầy dây hoa lạc tiên, anh thấy một người đàn ông trạc ngoại ngũ tuần, cao lớn, vẻ mặt thô tháp, cõng chiếc ba lô cóc phồng căng từ dưới dốc bươn bả trèo lên.
Y NGUYÊN ... Những người muôn năm cũ Hồn ở đâu bây giờ
GIẢN TƯ HẢIGã bước xuống xe ôm móc ví trả tiền rồi lững thững bước về con phố ven đê. Chiều thu ánh mặt trời vàng vọt trải dài lên cái thị xã vùng biên vốn dĩ đã buồn lại càng thêm vẻ mênh mang hiu quạnh. Giờ tan tầm đã qua, dãy phố ven đê hoặc có người còn gọi là cái chợ người vốn tập trung nhiều lao động chân tay cũng đã vãn dần. Thấp thoáng vài bóng chiếc ô tô qua lại. Gã chậm rãi vừa đi vừa nhìn trái ngó phải, chốc chốc quay lại nhìn như sợ bị ai đeo bám. Chân gã đi giày thể thao adidas mới cứng, vận chiếc quần bò cũ đã thủng lỗ chỗ như đạn bắn, phía trên khoác chiếc áo đại cán rộng thùng thình màu cứt ngựa, đầu đội mũ cối Hải Phòng kiêu hãnh một thời cũng đã sờn cũ và bong lớp vải để lộ cái lõi xám xịt.
NGÔ HỮU KHOADưới gốc cây Sau Sau, thứ cây có thân gỗ nhưng muốn mang đốt cũng không cháy, dùng làm gỗ thì nhanh mục nên mới được sống tươi tốt ở vùng rừng thường xuyên được dân sơn tràng lui tới. Dũng trong thế ngồi co quắp, hai bàn tay giấu dưới vạt áo mưa để vừa tự sưởi ấm cho cơ thể vừa giảm tiết diện để tránh những hạt mưa lạnh buốt lọt qua tán lá rậm rạp, những hạt mưa mùa không biết mệt mỏi cứ rơi và rơi…
NGUYỄN VIỆT HÀCó một ngày rất âu lo đã đến với thằng béo. Bụng bồn chồn tưng tức, giống như đang ngồi giữa một cuộc họp trang trọng bỗng mót tiểu tiện mà không thể đi. Trước đấy hình như duy nhất một lần cái cảm giác bất an này cũng đã đến. Láng máng không thể nhớ.
MA VĂN KHÁNGKhi những người U Ní ở vùng biên sau mấy tháng trời đông giá, ngồi trong nhà đánh cuốc, sửa dao, đan lát bước ra khỏi căn nhà đất dày kín như cái kén, đặt chiếc vai cày lên cổ con trâu, đi những đường cày đầu tiên, hoặc rủ nhau đi bán công khắp các nơi trong vùng thượng huyện Bát Xát, thì hoa gạo bắt đầu nở.
PHAN TUẤN ANH- Anh ơi lên xe đi, xe chạy suốt Bắc Nam đấy.- Có đi Vinh hả anh, bao nhiêu tiền vậy?- Ôi dào! mấy chục ngàn thôi, lên nhanh đi anh ơi.
HOÀNG THỊ NHƯ HUYĐiện thoại di động trong túi rung lên báo tin nhắn đến, Luân uể oải mở ra xem. Khuya rồi sao còn ai nhắn tin nhỉ? Một số máy lạ với một dòng tin lạ hiện ra: “Bạn ơi tôi không biết bạn là ai nhưng tôi muốn bạn biết tôi sắp lìa xa cuộc sống này. Tôi đang tuyệt vọng”.Đúng là đồ khùng! Đồ dở hơi!
HOÀNG TRỌNG ĐỊNHPhòng giam chật chội, tối tăm... Gần trần có một lỗ thông hơi. Bên ngoài lỗ thông hơi là bức tường tôn xám xỉn. Khe hở dài chừng 10 mét, rộng chừng 3 tấc, nằm song song và gần sát với mặt đường bên ngoài. Đứng trong phòng giam, từ lỗ thông hơi nhìn qua khe hở của bức tường, chỉ có thể thấy những bước chân người đi.
NGUYỄN TRƯỜNGThấy tôi ngồi chăm chú đọc thư, miệng cứ tủm tỉm cười, vợ tôi mới giả giọng, hỏi đùa:- Có việc chi thích thú mà cười một chắc rứa?- Có chuyện vui bất ngờ đấy em ạ! - Tôi vừa trả lời vừa kéo tay vợ ngồi xuống, rồi đọc lại một mạch toàn văn bốn trang thư của ba tôi từ Huế mới gửi vào.
VIỆT HÙNGGa H. một đêm mưa phùn ảm đạm.Khách chờ tàu nằm la liệt dọc các hành lang.Tôi bước vào phòng đợi, trong tâm trạng không vui mà cũng chẳng buồn. Tìm một chỗ ngồi bất kỳ…
TRẦN KIÊM ĐOÀN Ngôi nhà một thời là tổ ấm trên đồi bỗng trở thành rộng gấp đôi, gấp ba và vắng vẻ như một tòa lâu đài cổ từ khi Bé Út dọn ra khỏi nhà để lên miền Bắc học. Đứa con 18 tuổi trên đất Mỹ nầy rời nhà đi học xa thường có nghĩa là đang bước vào đời, ra khỏi vòng tay cha mẹ, thật khó lòng về lại. Những bước tiếp nối là học ra trường, kiếm việc làm, chọn nhiệm sở như cánh buồm đưa tuổi trẻ ra khơi. Bất cứ nơi nào có thể an cư lạc nghiệp trên 50 tiểu bang sẽ là nơi đất lành chim đậu. Tuổi thành niên tiêu biểu của văn hóa Âu Mỹ là tự lập, gắn liền với vai trò chuyên môn và xã hội chứ không phải quanh quẩn với đời sống gia đình.
ĐỖ PHẤNĐêm rất khuya dưới chân núi H. Khó khăn lắm chúng tôi mới tìm được một con đò bằng tôn móp méo xác xơ. Chẳng hiểu ban ngày trông nó thế nào. Có lẽ đây là chiếc đò bị cấm lưu hành? Không thể có mặt ở bến vào ban ngày. Cũng là cấm làm phép. Dòng suối không có chỗ nào đủ sâu để có thể chết đuối.
ĐỖ KIM CUÔNGBây giờ bạn bè ít được gặp anh lang lang trên phố. Thảng hoặc dăm bữa nửa tháng, có khi hơn mới tóm được anh. Ấy là khi anh phải ra khỏi nhà đi nạp bài cho những tờ báo mà anh thường cộng tác, hoặc đi nhận nhuận bút một vài bài thơ lẻ in trên báo.
VŨ NAM TRỰC Truyện ngắn