Nghĩa trang Trường Sơn - mùa bàng lá đỏ

14:43 15/08/2014

PHẠM THỊ PHƯƠNG THẢO

Chúng tôi đến thăm nghĩa trang Trường Sơn khi sắc thu còn in dấu xanh ngăn ngắt trên mặt hồ mặc cho những đám mây như mọng nước trong tiết thu mát mẻ. Mặt nước hồ nơi đây phẳng lặng như tấm gương đang soi bóng những hàng cây im lặng.

Nghĩa trang Trường Sơn - Ảnh: internet

Khác hẳn những ngày tháng Bảy hàng năm với nườm nượp những lớp người đến viếng nghĩa trang. Bây giờ đã cuối thu, không gian yên tĩnh một cách lạ lùng. Mùi hương trầm lan tỏa và đan xen như quấn quýt vào những ngôi mộ đứng dăng dăng thẳng hàng với hương thơm dịu nhẹ.

Tôi chợt nhớ đến bốn câu thơ của Giáo sư anh hùng lao động Vũ Khiêu đã viết đề tặng trên thân Tháp Chuông được đặt trang trọng nơi nghĩa trang Trường Sơn:

Bát ngát Trường Sơn hồn liệt sĩ
Dạt dào Đông Hải khí anh linh
Ba hồi chiêu mộ rung tâm trí
Muôn dặm non sông nặng nghĩa tình


Tiếng chuông ấy vẫn như ngân lên vào lúc này giữa buổi trưa vắng lặng, nhìn xung quanh bốn bề chẳng có bóng dáng một người khách nào từ xa đến đây vào lúc này ngoại trừ đoàn chúng tôi và những người quản trang. Không gian nơi đây đậm màu u tịch càng trở nên im ắng lạ thường.

Mỗi bước đi trong nghĩa trang, bàn chân lại chạm nhẹ vào vùng đất thiêng, ta dường như nghe được cả tiếng hành quân năm xưa, tiếng nói cười và tiếng thì thầm tự nơi nào xa xăm vọng lại với tiếng gió rì rào và tiếng thở khe khẽ của cây lá xung quanh. Có lẽ bản hòa ca trầm hùng ấy tại nơi uy linh này do thiên nhiên và con người tạo ra để vỗ về hát ru hàng vạn linh hồn liệt sĩ Trường Sơn đã yên nghỉ trên mảnh đất Quảng Trị thiêng liêng này.

Giữa màu xanh ngút ngát của cánh rừng trải quanh hai bên con đường dẫn vào nơi nghĩa trang Trường Sơn, những cây bàng nằm kề ngay bên cổng vào ở phía sau của Nghĩa trang đang rực lên một màu đỏ ối. Màu bàng lá đỏ gợi cho ta nhớ về Hà Nội với những ca khúc trữ tình của mùa thu trong cảm thức mơ hồ nhạc Trịnh. Còn những cây bàng lá đỏ ở nơi đây lại nhắc ta về những mùa thu đã đi qua và mùa thu nay dường như cũng đang chín đỏ với vẻ đẹp đầy u buồn giữa lòng thiên nhiên và con người. Cây bàng đẹp như một bức tranh lửa biết chuyển động bởi nhiều sắc màu của lá và thân cành. Đây có thể coi như một kiệt tác của thiên nhiên được phối bởi những gam màu đỏ ối, nâu sậm, vàng tươi… Chúng được đan xen với cả sắc xanh nõn nà của màu búp lá bàng tươi non dưới màu nắng thu trải vàng ươm như rót mật vào không gian với màu trời xanh biêng biếc giữa thu.

Tôi đã được nghe nói về cây Bồ Đề thiêng được trồng ở ngay cổng vào của nghĩa trang luôn tỏa bóng xanh mát quanh năm ở đây với nhiều giai thoại linh thiêng về Trường Sơn và những người liệt sĩ nằm đây. Còn những cây bàng lá đỏ đặc biệt này nằm kề ngay phía sau khu tưởng niệm thì có lẽ ít ai nhắc tới. Trong không gian tĩnh lặng nơi đây, cây bàng cũng trở nên đặc biệt và có chút gì bí ẩn hơn với những chiếc lá bàng bóng bẩy có dáng tròn trịa như muôn vàn chiếc quạt con xinh xắn đang vẫy tay gọi gió về.

Những chiếc lá bàng trong nắng đang rực lên một màu nâu đỏ như vẫn còn tiếc nuối sự thanh xuân mỡ màng và cuộc đời quá ngắn ngủi của chúng nên chưa nỡ lìa cành. Chúng đang xào xạc trong gió để hòa tấu với thiên nhiên và rừng xanh nơi đây bản nhạc hay cuối cùng về mùa thu lá đổ trải thảm vàng vào cánh rừng thiêng. Thân cây dường như cũng rung lên và khắc khoải hòa nhịp. Có lẽ ngay cả tấm thân tưởng như vững chãi kia với tán cành lan tỏa của bàng cố gồng lên cũng không thể níu giữ được những chiếc lá đỏ nâu và óng ả đang sắp sửa lìa cành rồi bỗng chốc tan tác theo gió. Một vẻ đẹp nao lòng của mùa thu và đất trời.

Những chiếc lá bàng nâu đỏ rơi rơi như tạc vào không gian một bức tranh “Thu Vàng” sống động và đầy bí ẩn ở nơi nghĩa trang này. Dưới gốc bàng có những chiếc lá đã khô, chiếc nằm cong queo, chiếc cuốn theo chiều gió xào xạc. Tôi cúi nhặt những chiếc lá bàng vừa rơi và nâng niu xếp chúng trên tay như nâng niu những ký ức chợt vụt bay qua. Có một vài chiếc lá bàng đỏ mới lìa cành nhưng vẫn còn rất đẹp và khá nuột nà. Có thể chúng nuối tiếc sự sống ngắn ngủi của mình chăng mà chợt bừng lên sức sống và trên từng phiến lá còn ánh lên những sắc nâu đỏ đầy ma lực. Nhớ lại nhiều năm trước đây, trên những con phố cổ, ngay cả khi Hà Nội vào những mùa thu lãng mạn nhất, bạn cũng khó có thể tìm thấy một cây bàng lá đỏ nào có dáng dấp và sắc màu đẹp lung linh đến thế.

Ngồi dưới tán lá bàng tỏa bóng và ngắm sắc đỏ của chúng lại nhớ về những người lính Trường Sơn năm nào. Các anh chị đã ra đi mãi mãi và nằm yên nghỉ nơi đây giữa màu xanh của cây rừng. Đất nước và dân tộc ta luôn biết ơn các anh chị và không thể quên những con người đã hy sinh trên dải Trường Sơn - một dải đất miền Trung gian khó và hiên ngang với những chiến tích đầy máu lửa năm nào. Các anh chị sẽ còn sống mãi với mùa thu và những trang sử hào hùng của dân tộc. Tôi chợt liên tưởng đến hình ảnh những người lính nơi trận mạc đã hy sinh suốt dọc dải Trường Sơn và nay đã “đi về miền cát bụi phía trời xa”. Khi nhắc tới các anh, tôi luôn nhớ đến công ơn và hình ảnh hào hùng của Đại tướng Võ Nguyên Giáp, người chỉ huy xuất chúng và điều binh khiển tướng tài ba vừa mới qua đời. Chợt nhớ đến hình ảnh của Ông cùng những người lính đã nằm xuống trên dải đất miền trung trong bài thơ “Vị Tướng già” của nhà thơ quân đội Anh Ngọc năm xưa đã đi vào lời ca hôm nay:

“Cõi nhân thế mây bay và gió thổi
Bầy ngựa chiến đã chân chồn gối mỏi
Đi về miền cát bụi phía trời xa”.


Hình ảnh của các anh và Vị Tướng Già sẽ còn sống mãi với quê hương đất nước qua ca khúc “Còn mãi với mùa thu”. Được biết ca khúc này, vừa mới được nữ nhạc sĩ Quỳnh Hợp sáng tác ngay sau ngày mất của Đại tướng. Có lẽ cuộc đời binh lửa và huyền thoại về Vị Tướng Già cùng tên tuổi của ông còn mãi mãi gắn liền với cuộc chiến tranh giữ nước của dân tộc và gắn liền với số phận của hàng vạn những người lính trẻ như các anh đang nằm yên nghỉ nơi đây.

“Một chân ông đã đặt vào lịch sử
Một chân còn vương vấn với mùa thu”


Giữa khu mộ liệt sĩ nằm bốn bề giăng giăng, cây bàng mùa thu vẫn đỏ ối sắc lá và ngời lên trong nắng những ánh vàng chen lẫn ánh nâu đượm màu cổ tích. Ta chợt nhận ra một vẻ đẹp kiêu sa và lộng lẫy của mùa thu và nỗi buồn nhân thế cũng chợt dâng dâng trong lòng. Một điều thật khó diễn tả ở ngay tại chốn linh thiêng này. Có lẽ chưa bao giờ ta nhận thấy sự mong manh giữa sự sống và cái chết lại gần đến thế. Cũng chưa bao giờ ta nhận thấy vẻ đẹp huyền ảo và u buồn của mùa thu đang ngời ngợi hiện lên tại chính nơi nghĩa địa này. Nơi đây có biết bao người lính trẻ đã hy sinh xương máu cho khát vọng hòa bình của dân tộc những năm chống Mỹ. Họ đã nằm lại mãi mãi nơi đây và ghi dấu những bước chân trên dải Trường Sơn với một thời lịch sử oai hùng của dân tộc Việt Nam.

P.T.P.T  
(SH306/08-14)






 

Đánh giá của bạn về bài viết:
0 đã tặng
0
0
0
Bình luận (0)
  • VĨNH NGUYÊN  
                 Hồi ký  

    Boong tàu lau xong sạch bóng. Toàn thể mọi người tập trung boong trước ăn sáng. Ăn xong, tôi cùng một số anh em cụm lại (cũng ở boong trước) nghe đài tiếng nói Việt Nam. Hồi ấy, toàn phân đội, tàu nào cũng được phát một cái đài orionton để nghe tin tức, nghe chương trình ca nhạc vào những giờ nghỉ…

  • HOÀNG PHỦ NGỌC TƯỜNG
                                        Bút ký

    Nếu có một biến động địa chất nào đó xảy ra thật nhẹ nhàng, khiến cho chỉ sau một đêm thức dậy, người ta bỗng thấy hai bờ sông Hương đã líp lại với nhau - nghĩa là thành phố Huế vẫn y nguyên, nhưng sông Hương không còn nữa...

  • LÊ VŨ TRƯỜNG GIANG

    Nhìn trên bản đồ, vùng bờ biển của Huế là một dải đất hẹp, mỏng như lưỡi liềm.

  • LÊ HÙNG VỌNG
                 Bút ký

    Buổi chiều sau giờ làm việc, hai chúng tôi thường tha thẩn đạp xe qua những đường phố cũ.

  • “Ký ức về nội” của Tâm Định Lê Văn Đại là một tạp ghi những câu chuyện mộc mạc ở một làng quê Cố đô Huế dưới dạng nguyên thô.
    Tòa soạn trân trọng tính chân thật của người kể chuyện nên xin được trích đăng nguyên văn một số đoạn trong tập hồi ký nhỏ này, với mong muốn gìn giữ nếp nhà, nét văn hóa làng xã ngày xưa trước sức ép ngày một lớn của sự hiện đại hóa đời sống xã hội. Đây có thể là những đường viền rất nhỏ để bảo vệ sự thuần khiết, tính vĩnh cửu của đời sống văn hóa chúng ta.

  • VĨNH NGUYÊN

    Cung đờn - nghĩa nôm này ở vùng này là tiếng gió. Mùa hè nóng bức, về phá Tam Giang, ngồi lên sàn nhà chồ của dân chài cắm giữa phá, ta mới thấy thắm thía tiếng gió ấy.

  • NGUYỄN KHẮC THẠCH 

    Lỡ chuyến đò có thể chờ chuyến đò sau. Lỡ mất cung có thể chuộc lại cung từ người nhặt được. Lỡ mất cái không biết tìm ở đâu đâu?

  • NGÔ ĐÌNH HẢI

    Trên núi, có cây cỏ, chim muông. Có ngôi chùa nhỏ. Trong chùa có tượng Phật, có sư. Tất cũng có mõ chuông, tụng niệm. 

  • NGUYÊN HƯƠNG  

    Nhớ có lần An Ni nói, nước một khi chảy sâu, sẽ không phát ra tiếng. Tình cảm con người một khi sâu sắc, cũng sẽ tỏ ra đạm bạc. Chính là sự giản đơn, cần kiệm. Ký ức cũng vậy. Nó không cầu xin sự chải chuốt kỳ cọ. Nó cần nguyên vẹn là mình.

  • TRU SA   

    Mùi khói, có khói. Ai đấy đốt lửa.

  • HOÀNG PHỦ NGỌC TƯỜNG
                                        Bút ký

    Chưa cần đến âm nhạc, Huế từ trong tâm hồn nó đã mang sẵn một mêlôđy của riêng mình.


  • LÊ HƯNG TIẾN

  • NGUYỄN QUANG HÀ
                        Bút ký

    Một cuộc hành trình chỉ có thời gian xê dịch. Còn con người thì cứ ở nguyên một chỗ, không đi đâu cả. Vẫn mảnh sân ấy, vẫn ngôi nhà ấy, vẫn khuôn vườn ấy.

  • BÙI KIM CHI

    Ngoài trời bao la xinh tươi bao cô gái đẹp cười trông xinh như hoa. Lập lòe tà áo xanh xanh che bông tím vàng đẹp hơn tiên nga…

  • LÊ VŨ TRƯỜNG GIANG   
                              Bút ký  

    Tiếng hát năm xưa bay vào không trung, se lại những mùa hoa vàng mấy độ. Trong màu xuân dát cả đất trời, người mở cửa bước ra, diễu chân qua từng ngõ từng nhà, lên đồi xuống phố, băng đồng sang sông…

  • NGUYỄN TRƯƠNG KHÁNH THI  

    Có một ngày nọ tôi nhẹ nhàng đến bên người và hỏi: Đã có bao giờ người đi lạc hay chưa?

  • LÊ BÁ ĐẢNG

    Bài viết do Phạm Thị Anh Nga chuyển ngữ theo đề nghị của Đạo diễn Đặng Nhật Minh và bà Lê Cẩm Tế, nguyên Giám đốc Trung tâm nghệ thuật Lê Bá Đảng, nhằm bổ sung cho cuốn phim tài liệu đang hoàn thiện về Lê Bá Đảng.

  • DƯƠNG THỦY
              Tùy bút  

    Có năm hoa bằng lăng ở Huế nở hết mình. Khắp các ngả đường, cả vùng ven thôn quê, cây bằng lăng đơm hoa tím thẳm một màu. Chưa bao giờ bằng lăng xứ thần kinh nở dồn dập và tưng bừng đến thế.

  • TRẦN BẢO ĐỊNH

    Một
    Sông Bảo Định có nhiều chi lưu, một trong những chi lưu đó là rạch Bà Tàu. Thủy lộ con rạch lớn ròng tùy thuộc con nước rong kém và nó chảy cũng chẳng thẳng thớm gì cho lắm, có đoạn ngoằn ngoèo cong xoắn.

  • NGUYỄN ĐÌNH MINH KHUÊ
                            Tạp bút