Làng Mỹ Lợi (xã Vinh Mỹ) và làng An Nông (xã Lộc Bổn, huyện Phú Lộc, Thừa Thiên- Huế) là nơi lưu giữ những tài liệu chứng minh chủ quyền biển đảo Hoàng Sa của nước ta. Những tài liệu quý hàng trăm năm tuổi được người dân các ngôi làng này xem như báu vật và dốc sức giữ gìn.
Một góc di tích quốc gia đình làng Mỹ Lợi.
Những báu vật chủ quyền
Lão nông Nguyễn Hào (82 tuổi)- Trưởng Ban quản lý đình làng Mỹ Lợi- tiếp chuyện chúng tôi dưới mái đình cổ kính bằng giọng tự hào. Cụ Hào kể, làng Mỹ Lợi được thành lập vào năm 1562, đình làng được dựng từ năm 1808. Từ đó đến nay, ngoài là nơi sinh hoạt văn hóa của dân làng, ngôi đình này còn là nơi lưu giữ nhiều tư liệu Hán- Nôm rất có giá trị, trong đó có tư liệu chứng minh chủ quyền Hoàng Sa của Việt Nam.
Rồi cụ Hào cẩn thận mở chiếc hòm gỗ đã sờn màu lấy ra những văn bản được viết bằng chữ Hán và chữ Nôm cho chúng tôi xem. Trong số hơn 1.200 văn bản do tổ tiên của làng để lại, có một văn bản viết bằng chữ Hán trên giấy dó, có bút phê của vua, mang giá trị đặc biệt. Bằng giọng nghiêm trang, cụ Hào tạm dịch văn bản này: “Vào năm Quý Hợi (1743), phường An Bằng (nay là làng An Bằng, xã Vinh An, huyện Phú Vang - PV) buộc phường Mỹ Toàn (nay là làng Mỹ Lợi) đón chiếc thuyền của hải đội Hoàng Sa để kéo về bờ sông và cùng nhau tổ chức tuần tra trên biển Hoàng Sa. Do phường An Bằng không thực hiện đúng cam kết nên ngày 19 tháng 9 năm Cảnh Hưng thứ 20 (1759), triều đình ban sắc chiếu đóng dấu ấn buộc phường An Bằng đền tiền 3 quan cho phường Mỹ Toàn...”.
Cụ Hào bảo, nội dung văn bản này hoàn toàn trùng khớp với những thông tin được ghi chép trong cuốn lịch sử của làng Mỹ Lợi từ gần 300 năm trước. Cụ thể, theo thông tin trong cuốn sử làng, dưới thời nhà Nguyễn, người dân làng Mỹ Lợi đã phối hợp với hải đội Hoàng Sa tuần tra bảo vệ chủ quyền Hoàng Sa của nước ta. Người dân Mỹ Lợi cũng thường xuyên đóng góp lương thực, thực phẩm để tiếp tế cho hải đội Hoàng Sa giữ gìn chủ quyền biển đảo trước sự xâm lấn của ngoại bang. “Để phục vụ cho cuộc đấu tranh bảo vệ chủ quyền biển đảo, năm 2010, làng đã bàn giao bản gốc của văn bản này cho Bộ Ngoại giao, bản mà làng đang giữ hiện nay là bản sao. Đó là bằng chứng chứng minh Hoàng Sa là lãnh thổ không thể tách rời của nước ta”- cụ Hào nói.
Từ khi vấn đề bảo vệ chủ quyền biển đảo nóng lên, đã có nhiều nhà nghiên cứu tìm về làng An Nông tiếp cận những tài liệu quý giá chứng minh chủ quyền quần đảo Hoàng Sa của nước ta. Vừa gặp chúng tôi, ông Nguyễn Hữu Hùng- Trưởng tộc họ Nguyễn Hữu ở làng này- đã tự hào kể rằng cao tổ dòng họ của ông là ngài Nguyễn Hữu Niên từng giữ chức cai đội Hoàng Sa dưới thời Gia Long và được vua phong tước Hiến Đức hầu... Sau khi thắp nén hương trước bài vị của ngài cao tổ, ông Hùng mở cho chúng tôi xem những tài liệu Hán- Nôm quý nói về vị cai đội Hoàng Sa được cất giữ tại chùa Tiên Linh do chính ngài Nguyễn Hữu Niên lập ra.
“Thuở đó, vua ban chiếu tìm người trấn giữ vùng Hoàng Sa, có hơn 50 trai tráng trong làng đăng ký tham gia nhưng chỉ có ngài cao tổ của chúng tôi được chọn. Khi đó làng An Nông, nhất là dòng họ Nguyễn Hữu, vinh dự lắm”- ông Hùng nói, rồi ông giới thiệu nội dung cụ thể của các tài liệu. Ngoài tờ sai ngày 22.8 năm Gia Long thứ nhất (1802) có đóng dấu “Thần sách hậu doanh quan phòng” bằng chữ triện mực đen ghi cai đội Hoàng Sa là Nguyễn Hữu Niên, nhiều tài liệu gốc khác ở đây đều thể hiện thông tin này. Trong đó, nổi bật là tờ sai của quan khâm sai đô thống chế hậu doanh quân thần sách và tờ sắc của vua gửi cho cai đội Nguyễn Hữu Niên… Năm 2012, đại diện Bộ Ngoại giao đã ghi nhận những tài liệu chứng minh chủ quyền Hoàng Sa này.
Tiếp lửa cho hậu thế
Xem những tài liệu về cai đội Hoàng Sa Nguyễn Hữu Niên như báu vật nên họ tộc Nguyễn Hữu và người dân làng An Nông dốc sức giữ gìn hơn 200 năm qua. Vào mỗi dịp trời mưa lũ, việc đầu tiên dân làng nghĩ tới là làm sao để những tài liệu này không bị hư hỏng. “Chúng tôi chọn vị trí an toàn nhất ở chùa để cất giữ tài liệu. Mỗi khi có mưa lụt thường xuyên có lực lượng phụ trách việc bảo quản những tài liệu này”- ông Nguyễn Hữu Hùng kể.
Đến chùa Tiên Linh, chúng tôi gặp nhiều người dân đến đây thắp hương trước bài vị của ngài cai đội Nguyễn Hữu Niên. Ông Lê Văn Minh (thôn Hòa Vang, xã Lộc Bổn)- một trong nhiều người chúng tôi gặp- cho biết hầu như tuần nào ông cũng đến chùa thắp hương tưởng nhớ ngài cai đội Hoàng Sa. “Qua những tài liệu tại chùa, chúng tôi rất tự hào khi biết không chỉ ở Quảng Ngãi mà ở Huế cũng từng có vị cai đội Hoàng Sa có nhiều công trạng. Đây là động lực tinh thần để người dân địa phương nỗ lực nhiều hơn trong việc đóng góp sức người và sức của để cùng quân dân cả nước bảo vệ chủ quyền chủ quyền biển đảo thiêng liêng của Tổ quốc”- ông Minh nói.
Ông Võ Thanh Tùng- Phó Trưởng ban nghi lễ làng Mỹ Lợi chia sẻ rằng, tài liệu chứng minh chủ quyền Hoàng Sa của làng luôn được người dân giữ gìn như báu vật thiêng liêng. Các thế hệ đi trước của làng đã căn dặn hậu thế bằng mọi giá phải bảo vệ báu vật này. “Gần 300 năm qua dân làng không bao giờ quên nhiệm vụ và báu vật ấy đã tiếp lửa cho dân làng, nhất là ngư dân, trong việc đấu tranh bảo vệ chủ quyền lãnh hải”- ông Tùng nói.
Ông Phan Như Ý- Phó Chủ tịch UBND xã Vinh Mỹ cho biết, chính truyền thống bảo vệ chủ quyền Hoàng Sa từ thời Nguyễn đã tiếp sức mạnh cho dân làng Mỹ Lợi trong công cuộc xây dựng và bảo vệ Tổ quốc sau này. Trong 2 cuộc kháng chiến chống Pháp và chống Mỹ, người dân Mỹ Lợi đã anh dũng, kiên cường chiến đấu để bảo vệ căn cứ địa cách mạng. Vì vậy, Mỹ Lợi có đến 128 hộ gia đình có công với nước và 131 anh hùng liệt sĩ... Với sự đóng góp to lớn ấy, Mỹ Lợi đã vinh dự được Nhà nước phong tặng danh hiệu Anh hùng Lực lượng Vũ trang nhân dân.
Sau ngày đất nước thống nhất, người dân Mỹ Lợi có nhiều thành tựu trong phát triển kinh tế. Hiện toàn thôn có 1.552 hộ dân (6.500 khẩu) sản xuất trong các lĩnh vực nông, ngư nghiệp và thương mại, dịch vụ với thu nhập bình quân đạt 11 triệu đồng/người/năm. Làng có khoảng 110 hộ dân có tàu thuyền đánh bắt trên biển và đây là lực lượng có nhiều đóng góp trong việc bảo vệ chủ quyền biển đảo của Tổ quốc.
Theo danviet.vn
Sáng 15/5, tại Đại học Khoa học Huế, Ban Nhà văn Trẻ - Hội Nhà văn Việt Nam phối hợp cùng Tạp chí Văn nghệ Quân đội, Khoa Ngữ Văn trường Đại học Khoa học Huế tổ chức tọa đàm về chủ đề “Văn học và Lịch sử” để nhìn nhận, đánh giá thành tựu và hạn chế của đề tài lịch sử trong văn học Việt Nam.
Tháng 5 về luôn khiến chúng ta nhớ đến Người với tấm lòng nhân ái bao dung với người dân Việt Nam và hướng đến những người còn bị áp bức và bị tước nhân quyền trên thế giới. Bài viết “Bao la nhân ái một con người” mở đầu cho Sông Hương số này sẽ làm bật lên Tư tưởng Nhân văn của Bác Hồ - là ánh dương soi sáng suốt cuộc trường chinh kháng chiến đến ngày thắng lợi, cả hôm nay và mai sau; bởi suy cho cùng ở mọi thời đại, chỉ khi tư tưởng nhân văn của những vị lãnh đạo phát sáng chiếu soi lên mọi hành động, vận nước mới thật bình an.
Sáng ngày 26/4, Sở Văn hóa và Thể thao đã tổ chức lễ khánh thành Nhà trưng bày tác phẩm Nghệ thuật Điềm Phùng Thị.
Trung tâm nghệ thuật Điềm Phùng tại số 17 Lê Lợi nằm ngay trung tâm thành phố Huế, bên cầu Tràng tiền và dòng sông Hương thơ mộng.
Sáng ngày 21/4, tại Công viên Lý Tự Trọng, Sở Thông tin và Truyền thông tổ chức lễ khai mạc Ngày sách Việt Nam.
Tối ngày 04/4, Đại học Huế phối hợp với Đại sứ quán Áo tổ chức chương trình “Franz Kafka Festival” trình diễn các tác phẩm của Franz Kafka - nhà văn nổi tiếng của Áo đầu thế kỷ XX diễn ra tại trường Đại học Y Dược Huế,
“Chiến tranh nói gì? Ngày em vác cả mùa xuân ra trận/ Những đôi chân không ngủ khoác vị mặn thời gian…”. Hồi ức về chặng đời phủ khói súng đạn bom vẫn còn trong vắt nơi trí nhớ của những người từng đi qua vùng hoa dại cháy rực trên dãy Trường Sơn. Những dòng thơ đau đáu. Những trang văn như mạch nguồn được khơi từ miền khô khát, chảy trong nỗi niềm dích dắc của nhân vật và độc giả trong truyện ngắn Góc rừng ấm áp. Câu chuyện thật ấm áp giữa núi rừng, nơi trận địa đang chấp chới giữa sự sống và cái chết. Người vợ lên thăm chồng đã làm khó cánh lính tráng xa nhà, nhớ quê, nhớ nghĩa vợ chồng nơi heo hút. Nhưng rồi tình đồng đội đã được thắp lên làm sáng cả một góc rừng, xua đi bóng tối chiến tranh.
Chiều ngày 02/4, tại Viện Pháp tại Huế (1 Lê Hồng Phong) đã diễn ra triển lãm thực tế tăng cường với chủ đề “Hân hoan”.
Sông Hương số Đặc biệt đầu năm 2018, với những bài rất đáng quan tâm, vừa như lật tìm những vỉa tầng mới mẻ trong thi phẩm xưa (Địa danh trong thơ chữ Hán Nguyễn Du), vừa là góc suy tư về vấn đề thời sự ẩn kín trong những dòng văn khắc khoải (truyện ngắn Khói).
Chiều ngày 26/3, tại phòng triển lãm trường ĐH Nghệ thuật Huế (10 Tô Ngọc Vân) Hội Mỹ thuật phối hợp với Liên hiệp các Hội VHNT, Chi Hội Mỹ thuật Việt Nam tại TT Huế, trường ĐH Nghệ thuật Huế đã tổ chức lễ khai mạc triển lãm “Mỹ thuật Trẻ” lần III năm 2018.
Sáng 17/3, Nguyên Thủ tướng Phan Văn Khải qua đời tại nhà riêng ở huyện Củ Chi, TP HCM, hưởng thọ 85 tuổi.
Sáng ngày 11/3, tại thành phố Huế, Hội nghệ sĩ nhiếp ảnh Việt Nam phối hợp với Cục Mỹ thuật, Nhiếp ảnh và Triển lãm Việt Nam, Họ Đặng Việt Nam và Liên hiệp các Hội văn học nghệ thuật Thừa Thiên Huế tổ chức hội thảo “Danh nhân Đặng Huy Trứ - Người khai lập ngành nhiếp ảnh Việt Nam. Hội thảo diễn ra nhân kỷ niệm 65 năm ngày Nhiếp ảnh Việt Nam (15/3/1953 - 15/3/2018).
Chiều ngày 10/3/2018, tại ngôi nhà thờ họ Đặng thuộc làng Thanh Lương, phường Hương Xuân, thị xã Hương Trà, thành phố Huế, Hội NSNAVN phối hợp cùng Cục Mỹ thuật, Nhiếp ảnh và Triển lãm Việt Nam (Bộ VHTTDL), Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch tỉnh Thừa Thiên Huế, Liên hiệp các Hội VHNT tỉnh Thừa Thiên Huế, Hội đồng Họ Đặng Việt Nam và Họ Đặng làng Thanh Lương, Hương Xuân, Hương Trà, Thừa Thiên Huế long trọng tổ chức Lễ Dâng hương tưởng niệm Danh nhân Văn hóa Đặng Huy Trứ.
Tháng ba hơi xuân còn nồng. Những cánh đồng hoa mênh mang và trên những đồi hoang vẫn rực sắc màu ngỡ như mùa xuân mới chỉ bắt đầu. Ra xuân cũng là lúc trời đất giao hòa thanh khiết, quãng thời gian nảy nở của lộc chồi ý tưởng sáng tạo, cũng là tháng đậm đầy tính nữ. Đó là điều mà bạn đọc sẽ cảm nhận ở Sông Hương số này.
THÁI KIM LAN
“Tết” đối với tôi hồi trẻ thơ hình như luôn gắn liền với chữ “mới”. “Năm mới”, như bà tôi thường bảo khi tháng chạp đã nghiêng, ánh nắng pha màu trăng lấp ló bên kia sông, kéo lên đỉnh núi Kim Phụng từ đồi Hà Khê. Ấy là lúc nắng “mới” lên, sau mấy tháng mưa dầm lê thê. Một buổi sớm mai còn ngái ngủ trong mùng, nghe bà nói vọng sang bên gian chái phía tây, dặn dò mấy bác sửa soạn lá dong, lá chuối, đong nếp, chuẩn bị mứt món đón Tết, mừng năm mới.
Vào lúc 9h00, ngày 8/2, tức 23 tháng Chạp năm Đinh Dậu, Trung tâm Bảo tồn Di tích Cố đô Huế tổ chức nghi lễ tái hiện lại sự kiện Thướng tiêu (tục gọi, dựng cây nêu) tại Thế Miếu, Đại Nội Huế.
Mới đây, vào ngày 31/1/2018 sau phẫu thuật lần 1, nhà thơ Nguyễn Miên Thảo tiếp tục phải nhập viện lần thứ 2 tại Khoa Xương Khớp - bệnh viện Thống Nhất do nguyên nhân căn bệnh gút đã biến chứng nặng và vết thương trong lần phẫu thuật đầu tiên đã tái phát lại.
Bài viết mở đầu cho số báo Tết “Nhớ mùa xuân năm ấy” là góc suy tưởng nhân văn khơi gợi lòng tri ân với những cống hiến của lớp người mở lối cho hòa bình: “Cuộc Tổng tiến công và nổi dậy Tết Mậu Thân - 1968 đã để lại cho các thế hệ hôm nay và mai sau niềm tự hào sâu sắc”. Đây cũng là dịp chúng ta ngẫm lại những bài thơ chúc Tết hào sảng của Bác Hồ, vang lên trong thời khắc cần hơn cả một sự hối thúc giành lại mùa xuân cho đất nước.
Cuộc Tổng tiến công và nổi dậy Xuân Mậu Thân - 1968 ở Huế đi vào lịch sử dân tộc như bản anh hùng ca. Cuộc Tổng tiến công mở ra một bước ngoặt chiến lược, có ý nghĩa quyết định trong công cuộc kháng chiến chống Mỹ cứu nước. Nhân kỷ niệm 50 năm Tổng tiến công và nổi dậy Xuân Mậu Thân - 1968, Sông Hương giới thiệu những trang viết ôn lại truyền thống lịch sử hào hùng, đó vừa là những hồi ức khó quên, vừa góp thêm những tư liệu mới để hiểu sâu hơn về thế trận nhân dân.
Mảng sáng tác trong Số đặc biệt 27 kỳ này giới thiệu đến bạn đọc dòng thơ văn nhiều sinh khí, cảm hoài miên man về vùng đất Phú Xuân (huyện Krông Năng, tỉnh Đắk Lắk) - xã kinh tế mới của bà con người Huế, gợi lại từng ngăn ô ký ức của những người con cố xứ từng sống, từng qua đây và lần trở lại lưu luyến khôn cùng.
Dòng chảy văn học nghệ thuật trên Sông Hương đang trôi qua một vòng với 12 số báo thường kỳ và 4 số đặc biệt. Một năm với nhiều dấu ấn trong dòng chảy văn hóa Huế có tầm ảnh hưởng sâu rộng đến văn hóa - lịch sử của đất nước. Chính vì vậy Ban Biên tập hướng đến thực hiện theo chuyên đề với những bài viết của các nhà nghiên cứu cùng những tư liệu mới đã để lại dấu ấn đậm nét, là nguồn tham khảo cho độc giả về sau. Đó là: Chuyên đề 100 Nam Phong tạp chí, Chuyên đề Cụ Huỳnh Thúc Kháng và báo Tiếng Dân.