Muôn kiểu quảng cáo bánh Trung thu trên báo xưa

09:46 05/10/2020

Trong thiên phóng sự tháng Tám “Sáng, Mê” đăng trên tuần báo Tiểu thuyết thứ Bảy năm 1949, nhà văn Vũ Bằng có thuật lại quang cảnh sau: “Từ đầu tháng, những hàng bánh Trung thu không còn thiếu một cách quảng cáo gì mà không đem ra dùng. Báo chí. Truyền thanh bươm bướm”. Các nhà buôn xưa đã hăm hở “quảng cáo”, “PR” cho nhãn hiệu bánh của mình.

Một số quảng cáo bánh Trung thu trên báo xưa

Chở bánh bằng… máy bay!

Ngày nay chúng ta thường biết đến cụm từ “ngon - bổ - rẻ” trong truyền thông tiếp thị, nhưng ít ai biết, trước kia người ta đã nhuần nhuyễn cách quảng cáo này.

Trước hết, để tự quảng bá về độ ngon, chất lượng của bánh Trung thu, các hiệu bánh xưa đã dùng nhiều cách thức đánh vào tâm lý của người tiêu dùng. Trên báo Tia Sáng, số 653, ngày 16-9-1950, có đăng tin quảng cáo như sau: “Bánh trung thu Hiệu Tiên Xương, 91 phố Hàng Bạc, Hà Nội, các thứ bánh do thợ chuyên môn lâu năm rất tinh khiết. Được giải nhất cuộc thi bánh mứt tại Khai Trí Tiến Đức ngày 8 và 9-9-1935”. Có thể thấy, các giải thưởng, chứng nhận đã được các nhà buôn lấy làm tiêu chuẩn bảo đảm cho chất lượng, làm cho thực khách yên tâm, tin tưởng lựa chọn.

Đặc biệt, có một hiệu bánh ở Hải Phòng, đăng một quảng cáo thoạt nghe rất “kêu” và hút khách: “Bánh trung thu Thuận Lợi (số 73 Phố Khách, Hải Phòng) đã được vang tiếng khắp Bắc Kỳ, ai ăn qua đều khen ngợi là ngon”. (Báo Tia Sáng, số 653, ngày 16-9-1950).

Có nhà buôn lại chứng tỏ độ ngon, chất lượng của bánh qua hàng chục năm kinh nghiệm của hiệu mình như hiệu Đông Hưng Viên (số 90 Hàng Buồm, Hà Nội): “Bánh trung thu Đông Hưng Viên, một hiệu bánh từng đã nổi tiếng và tín nhiệm khắp 3 Kỳ ngoài 70 năm…” (Báo Thời sự, số 821, ngày 23-9-1949).

Lại có một quảng cáo rất ấn tượng về sự kỳ công của cửa hàng trong vận chuyển bánh Trung thu: “Hiệu bánh Tai Quynh Lam ở Chợ Lớn, Sài Gòn, nguyên liệu toàn thứ hảo hạng, thanh khiết và trong sạch. Ngày nào cũng có bánh mới chở bằng máy bay từ Sài Gòn ra Hà Nội và Hải Phòng để các ngài dùng” (Báo Tia Sáng, số 653, ngày 16-9-1950).

Còn riêng nhấn mạnh về giá rẻ, các hiệu bánh cũng tung ra rất nhiều nội dung hút khách. Như hiệu bánh ZILY (Quán Đô Thành, số 24 Lê Quý Đôn, Hà Nội) tuyên bố: “ZILY ngon có tiếng, nhất định rẻ hơn các hiệu khác” (Báo Tia Sáng, số 644, ngày 7-9-1950). Không kém cạnh, hiệu bánh Cửu ký đáp trả: “Bánh trung thu Cửu Ký (số 60 phố Huế, Hà Nội), thơm ngon rẻ tiền không đâu bằng” (Báo Tia Sáng, số 653, ngày 16-9-1950).

Tặng quà cho trẻ em, làm thơ quảng cáo… bánh Trung thu!

Ngoài những cách thường thấy của các hiệu bánh Trung thu xưa, một số nhà buôn đầu thế kỷ 20 lại có những “độc chiêu” hút khách, thông minh và tinh tế.

Nhằm thu hút thực khách đến với hiệu bánh của mình, hiệu bánh trung thu Tây Nam đã nghĩ ra một “độc chiêu” là tặng quà cho trẻ em: “Từ mồng 1 tới 12 tháng 8 ta, quý ngài mua từ 2 cân bánh trở lên. Bản hiệu sẽ xin biếu một quả bóng Nguyên tử ở bên Mỹ mới sang để làm quà cho trẻ em và tạ ơn quý ngài đã chiếu cố tới bản hiệu” (Báo Tia Sáng, số 1374, ngày 27-9-1952). 

Không chỉ có hiệu Đông Hưng Viên, hiệu bánh Chi Hưng (số 2b Hàng Đường, Hà Nội) cũng dùng chiêu tặng quà biếu cho thực khách: “Đặc biệt: Có quà biếu trong 10 hôm, từ mồng 1 đến mồng 10. Tùy theo số bánh của các ngài mua” (Báo Tia Sáng, số 650, ngày 13-9-1950).

Chưa hết, vẫn hiệu Đông Hưng Viên, còn nảy ra ý tưởng làm thơ quảng cáo bánh Trung thu, khi mà đọc thơ vẫn là thú vui của nhiều độc giả. Hơn nữa, quảng cáo bằng thơ ca có vần điệu, thường  dễ nghe, dễ nhớ lại dễ thuộc. Vậy là hàng loạt bài thơ quảng cáo ra đời: “Bánh dẻo, bánh nướng thơm ngon/Thủ đô nhất định không còn đâu hơn. Đông Hưng Viên Đại Tửu Gia…” (Báo Tia Sáng, số 1374, ngày 27-9-1952).

Rồi các nhà khác cũng đua nhau ra thơ quảng cáo bánh Trung thu: “Trung thu mua bánh hiệu nào?/Bánh ngon nhất chỉ tìm vào Tây Nam”(Báo Tia Sáng, số 1374, ngày 27-9-1952); “Bánh Trung thu hiệu Nhật Tân/Thủ đô nức tiếng xa gần đâu hơn?” (Báo Tia Sáng, số 1373, ngày 26-9-1952).

Đúng là muôn kiểu quảng cáo bánh Trung thu trên báo chí xưa. Kết lại câu chuyện, có thể dùng lời của một ký giả báo Phụ nữ Tân Văn viết năm 1933 đánh giá về một hiệu bánh: “Đó là tại Đức Thành Hưng (tên hiệu bánh) vụng quảng cáo; nếu không mối lợi ấy thì họ phát đạt hơn nhiều mới phải” (Báo Phụ nữ Tân Văn, số 220, ngày 12-10-1933).

Nguồn: Trần Đức Anh - Thời Nay/ND

 

 

Đánh giá của bạn về bài viết:
0 đã tặng
0
0
0
Bình luận (0)
  • Tham luận tại cuộc tọa đàm “Văn học trẻ Huế- nhìn lại và phát triển” của nhà thơ trẻ Lê Vĩnh Thái: "một lần ngồi uống cà phê tôi được một nhà thơ, người anh trong Hội thống kê về đội ngũ sáng tác trẻ nữ của cố đô Huế chỉ có vỏn vẹn chưa đầy 5 người mà tuổi đã ngoài 30, còn tuổi từ 20, 25 đến 30 thì không thấy!?... "

  • Từ cuối tháng 6. 2008, trên mạng Internet, cùng lúc có những bài viết về nhiều nhà văn, nhà thơ ở Huế như Hoàng Phủ Ngọc Tường, Nguyễn Đắc Xuân, Nguyễn Khoa Điềm, Trần Vàng Sao, Tô Nhuận Vỹ và ở Quảng Trị, Quảng Bình. Các bài viết được đăng tải trên các báo điện tử nước ngoài (hoặc sách in ra được các tờ báo đó đưa lên mạng), cả trên tờ báo của một tổ chức chống nhà nước Việt Nam cực đoan nhất, và trên blogs của một số nhà văn trong nước (được một số báo điện tử nước ngoài nối mạng sau đó). Mục đích khác nhau nhưng các bài đó, tạm xếp vào hai loại, có một điểm giống nhau: DỰNG ĐỨNG những sự kiện của cuộc đời và hoạt động của các nhà văn nhà thơ này.

  • Thư Sông Hương Vậy là năm đầu của thế kỷ XXI, của thiên niên kỷ III Công lịch đã qua. Mới ngày nào đó, khắp hành tinh này còn rộ lên niềm hoang mang và hoang tưởng về một ngày tận thế ở năm 2000 bởi sự “cứu rỗi” của Thiên Chúa hoặc bởi sự “mù loà” của máy tính. Mới một năm thôi mà thế giới loài người đã qua biết bao bất trắc, xung đột, khủng bố... và máu và nước mắt! May mà đất nước chúng ta vẫn được bình yên, ổn định, phát triển theo Đường lối Đại hội IX của Đảng. May mà dân ta vẫn còn nhu cầu Văn hoá tâm linh. Văn hoá tâm linh cũng là thuộc tính của văn học nghệ thuật. Các tờ báo văn nghệ tồn tại được chính nhờ nhu cầu đó. Qua một năm nhìn lại, Tạp chí Sông Hương chúng tôi ngày một được bạn đọc tin cậy hơn, cộng tác càng nhiều hơn, thật là điều vinh hạnh. Song, ngược lại, chúng tôi cũng lấy làm áy náy vì bài vở thì nhiều mà trang báo lại có hạn, không thể đăng tải hết được, nhất là số Tết này. Ở đây, nó mang một nghịch lý chua chát, bi hài như một nhà viết kịch đã nói: “Số ghế bao giờ cũng ít hơn số người muốn ngồi vào ghế”. Ngoài sự bất cập ấy, hẳn còn có những điều khiếm nhã khác mà chúng tôi không biết làm gì hơn ngoài lời xin lỗi, lời cảm ơn và mong được thể tất. Chúng tôi xin cố gắng chăm lo tờ Sông Hương luôn giữ được sắc thái riêng, có chất lượng để khỏi phụ lòng các bạn. Dù thế giới có biến đổi thế nào đi nữa thì Sông Hương vẫn mãi mãi muốn được thuỷ chung với bạn đọc, bạn viết của mình. Nhân dịp tết Nhâm Ngọ, Sông Hương trân trọng chúc Tết các bạn sang năm mới thêm dồi dào sức khoẻ, thành đạt và hạnh phúc. S.H

  • Các bạn đang cầm trên tay số kỷ niệm 25 năm thành lập Tạp chí Sông Hương. Mới ngày nào đó, một ngày hè tháng 6 năm 1983, trong niềm khao khát của không khí đổi mới trong văn học nghệ thuật, Tạp chí Sông Hương số 01 ra mắt và đón nhận sự hưởng ứng của công chúng. Đó là một sự khởi đầu được mong đợi từ hai phía: người viết và bạn đọc.

  • Gần đây đọc các bài của Trần Mạnh Hảo và Nguyễn Hùng Vĩ bàn về ba bài thơ Thu của Nguyễn Khuyến trên Văn nghệ (1), tôi thấy câu "Nước biếc trông như tầng khói phủ" trong bài Thu vịnh là câu thơ sáng rõ, không có gì khó hiểu mà lại được bàn nhiều. Mỗi người hiểu mỗi cách mà đều hiểu không đúng, chỉ vì không để ý rằng câu thơ này được viết theo lối "đảo trang".

  • (Nhân đọc: "Truyện Mã Phụng - Xuân Hương") * Truyện "Mã Phụng - Xuân Hương" trước đây còn được quen gọi dưới nhiều tên khác nhau, lúc là Vè Bà Phó, Vè Mã Phụng - Mã Long, khi là Thơ Mụ Đội, khi lại là Truyện Mã Ô - Mã Phụng v.v... là một tác phẩm văn học dân gian vốn được nhân dân Bình - Trị - Thiên rất yêu thích, phạm vi phổ biến trước Cách mạng Tháng Tám 1945 khá rộng.

  • Trên Tạp chí Sông Hương số tháng 3, nhân sự kiện Trần Hạ Tháp dành được giải A trong cuộc thi truyện ngắn của báo “Văn nghệ”, tôi vừa lên tiếng về sự “lặng lẽ” - một điều kiện cần thiết để làm nên tác phẩm văn học nghệ thuật có giá trị, nay lại nói điều ngược lại, vậy có “bất nhất” có mâu thuẫn không?

  • Trên thực tế, việc bảo tồn những vốn quý của cha ông để lại quả không phải là việc đơn giản, dễ dàng. Nhưng chúng ta sẽ không thể có sự chọn lựa nào khác bởi vì sẽ không có một nền văn hóa tiên tiến đậm đà bản sắc dân tộc nào cả nếu từ bây giờ chúng ta không biết giữ lấy những gì mình đang có.

  • Mang tên dòng sông duyên dáng thả mình bên thành phố Huế - SÔNG HƯƠNG, những trang tạp chí này là dòng chảy của những cảm xúc tươi đẹp trên “khúc ruột miền Trung” đất nước.

  • Từ xa xưa đến bây giờ, thường tục vẫn nói "sông có khúc người có lúc". Không biết Sông Hương bản báo năm rồi (năm tuổi 15) là sông hay là người? Có lẽ cả hai. Vậy nên cái khúc và cái lúc của nó đã chồng lên nhau - chồng lên nhau những khó khăn và tai tiếng!