Một bông hoa trắng muốt còn tươi nguyên

09:00 24/03/2010
HOÀNG MINH NHÂNNăm 1992, nhà thơ Lưu Trọng Lư cùng vợ là bà Tôn Lệ Minh vào Đà Nẵng thăm chơi, tôi có gặp. Lúc ấy tôi đang sưu tầm tư liệu về nhà thơ Phạm Hầu. Biết thời còn học ở Quốc Học Huế, nhà thơ Phạm Hầu rất ngưỡng mộ bà Minh, và đã làm nhiều bài thơ tình đặc sắc tặng bà.

Vợ chồng nhà thơ Lưu Trọng Lư cùng các con - Ảnh: antgct.cand.com.vn

Đó là những bài thơ tình rất lạ trong dòng thơ mới thời ấy, đứng riêng ra, không lẫn với thơ Xuân Diệu, Huy Cận, Lưu Trọng lư, Thế Lữ hay Chế Lan Viên... Và ngay cả sau này nữa, khi đã được Hoài Thanh Hoài Chân chọn vào Việt Nam Thi Nhân Tiền Chiến thì thơ Phạm Hầu cũng khác hẳn mọi nhà thơ khác.

Tôi có đề nghị bà Tôn Lệ Minh ghi lại cho tôi một vài kỷ niệm với Phạm Hầu. Bà nhận lời. Tôi rất mừng. Bởi trong cuộc trò chuyện hôm ấy, bà có kể cho tôi nghe một chuyện thật cảm động, mang màu sắc huyền thoại:

Ngày Phạm Hầu mất, bà xin phép nhà thơ Lưu Trọng Lư ra viếng mộ. Nhà thơ Lưu Trọng Lư xúc động cùng đi. Ra đến mộ, bà thấy tất cả hoa viếng đều đã héo cả, duy chỉ có một bông hoa trắng muốt còn tươi nguyên giữa một vòng hoa. Bà vừa ngạc nhiên, vừa cảm động nói với nhà thơ Lưu Trọng Lư: "Anh cho phép em mang bông hoa nầy về làm kỷ niệm!" Nhà thơ gật đầu.

Bông hoa trắng ấy như là linh hồn trinh trắng của thi sĩ Phạm Hầu trung thành chờ đợi bà. Bông hoa trắng ấy tươi mãi suốt năm tháng dọc theo cuộc đời bà một thương nhớ khôn nguôi với một chàng trai tài hoa đã vì bà mà sống hết sức đẹp.

Nhưng khi về Hà Nội, bà thay đổi ý định, bà biên thư cho tôi:

Hà Nội 24.11.92

Thân gửi anh Nhân

Tôi về Hà Nội được mười ngày, suy đi, nghĩ lại, cầm bút định viết lại những kỷ niệm của họa sĩ Phạm Hầu... như yêu cầu của anh, thú thật, tôi không sao viết nổi, mong anh vui lòng, và tôi đề nghị, anh nên lấy đoạn mà anh Lư tôi có ghi lại trong NỬA ĐÊM SỰC TỈNH. Chúc anh vui và sáng tác nhiều.

                                                            Tạm biệt

                                                           
Tôn Lệ Minh

TB. Anh Nhân,

Tôi hứa với anh là sẽ viết, nhưng tôi nghĩ rất kỹ là một mối tình rất đẹp và rất tinh khiết thiêng liêng, không nên kể lại, mà chỉ để riêng cho người đã vì mình mà hy sinh một tài năng.

                                    Chào anh
                                        
(Ký tên)

Tôi tôn trọng và kính trọng bà. Tôi tìm và trích phần Lưu Trọng Lư ghi có liên quan đến Phạm Hầu trong cuốn sách mà bà Tôn Lệ Minh hướng dẫn. Tôi thành thật cám ơn bà! Dù bức thư và lời tái bút rất ngắn, song với tôi, nó quý giá vô vàn, bởi nó như là quy luật vĩnh hằng mà tôi hằng tôn thờ. Người thiếu nữ đẹp và tài năng (người đàn bà sau tuổi thiếu nữ ấy) là cái qúy nhất trên đời này, bởi họ là nguồn sáng tạo cho mọi sáng tạo, là nguồn sống cho mọi nguồn sống, kể cả nguồn sáng tạo, nguồn sống, nguồn tưởng tượng cho các thế hệ kế tiếp...

Tôi càng quý bà hơn, khi bà đã ngoài 70, trong dịp về thăm quê Huế cuối năm 1998, bà có ra thăm, thắp hương mộ Phạm Hầu ở nghĩa địa gần chùa Vạn Phước. Bà nói với ông Đen người biết rõ lai lịch hầu hết các mộ chôn ở đây, khi ông đưa bà ra thăm mộ Phạm Hầu: "Tôi về lần nầy có nhiều việc làm trước khi tạm biệt Huế đi xa, trong đó có việc tôi sẽ xây mộ cho Phạm Hầu". Nhưng khi đến thăm, thấy mộ Phạm Hầu đã được xây, có bia và có khắc cả thơ trên bia, dù thơ khắc không đúng với thơ Hầu và ngày mất cũng không đúng. Bà nhắc lại: "Được thấy mộ Hầu đã được xây, tôi rất vui, yên tâm mà đi xa, không còn áy náy chi..."

Khi nghe ông Đen đọc hai câu thơ:

            Ngập ngừng ai vẫn qua êm nhẹ
            Một cái nhìn hương, chỉ thế thôi.

Tôi thật cảm động hỏi: "Hôm ấy bác có đọc hai câu thơ này cho bà Minh nghe không?". Ông khẽ gật đầu, và ông kể tiếp: Sau khi về Huế thăm quê, thăm mộ Hầu, bà Minh trở lại thành phố Hồ Chí Minh với các con, chừng đâu được 2 tháng, bà Tôn Lệ Minh, người thiếu nữ tuyệt vời xứ Huế đã làm say lòng chàng thi sĩ xứ Quảng Phạm Hầu xưa kia, không còn nữa bởi một tai nạn...

H.M.N
(134/04-00)



 

Đánh giá của bạn về bài viết:
0 đã tặng
0
0
0
Bình luận (0)
Tin nổi bật
  • Vậy là tròn một năm kể từ sớm đông ấy Nguyễn Xuân Hoàng giã biệt cõi trần khi Huế còn chìm trong sương giá. Chỉ vỏn vẹn 99 ngày gắn bó, nhưng anh là nỗi ray rứt giữa lúc Sông Hương đang ẩn hình những ngọn sóng... Lật giở hơn ngàn trang bản thảo của anh, mấy ai không giật mình trước sự cay cực đến xót xa để có được một đời văn bình dị?Giỗ đầu, bạn bè và đồng nghiệp Xuân Hoàng đã cùng với Sông Hương thắp lên nén nhang tri ngộ...(Nguyễn Khắc Thạch - Lê Văn Chương - Hoàng Diệp Lạc - T. E - Nguyễn Trương Khánh Thi - Đinh Thu - Ngàn Thương - Trần Hạ Tháp - Nhất Lâm)

  • NGÔ MINHTrong những bài viết trước, chúng tôi đã hé lộ đôi chút về những mối tình sau này của Phùng Quán. Lần này lại một mối tình nữa, mà hình như là mối tình đầu ly kỳ hơn đã được Phùng Quán tự kể và chị Bội Trâm phát hiện ra.

  • HOÀNG VŨ THUẬT           Chưa ai để ý đến đâu           Cây đứng khép mình lặng lẽ...                                        (Cây lặng im)

  • NGUYỄN KHẮC PHÊMột chiều Xuân bên sông Hương. Mặt trời suốt ngày ẩn sau lớp mây xám nhạt nay đã khuất hẳn dưới dãy Kim Phụng xanh thẫm nhấp nhô đằng xa ở bên kia bờ. Một chiếc thuyền từ phía Ngã Ba Tuần hối hả xuôi dòng, tiếng máy nổ khuấy động giây lát mặt sông phẳng lặng trong màn sương chiều mờ ảo bắt đầu buông xuống.

  • NGÔ MINHMỗi nhà văn có một “gu” ẩm thực riêng, không lẫn. Vũ Bằng, Nguyễn Tuân sinh ra và lớn lên ở Hà Nội, nên rất sành ăn và viết rất hay về các món ăn tinh tế và đài các của Thủ Đô. Nhà văn Phùng Quán cũng có một cá tính ẩm thực rất đặc biệt.

  • TRỊNH THANH SƠN  A. Anh là hoạ sĩ, Nghệ sĩ ưu tú của ngành sân khấu, lại còn là một nhà thơ, nhà viết kịch, nhà báo xông xáo... Ngần ấy công việc anh sắp xếp bố trí theo thời gian như thế nào và anh dành quyết tâm cho việc nào hơn cả?

  • XUÂN ĐÀI(Trích ký sự)Trong gần mấy trăm vòng hoa viếng Phùng Quán, có một vòng hoa rất đặc biệt. Đó là vòng hoa của "những người câu cá trộm" cư ngụ ở những làng dọc đê Yên Phụ, chủ yếu là làng Nghi Tàm, xã Quảng An, Hà Nội. Kèm theo vòng hoa là một phong bì phúng điếu mà số tiền gấp đôi tiền phúng điếu của cơ quan Hội Nhà văn Việt .

  • NGUYỄN TRỌNG HUẤN(Mười năm Kỷ niệm... Một cuộc rong chơi)Trong quan hệ bè bạn lâu năm, có lẽ chưa lần nào chúng tôi có với nhau một cuộc rong chơi đã đời và thú vị như lần ấy. Mà hình như đấy là cuộc đi cuối cùng của Quán trong cõi đời này. Còn những cuộc du hí tiếp theo ở thế giới bên kia với những ai thì cho đến bây giờ tôi cũng không được rõ lắm.

  • NGUYỄN KHẮC PHÊTrong câu chuyện vui của giới văn nghệ sĩ trước những công việc có tính chất tổng kết, phân loại đội ngũ, một số người được anh em phong tặng danh hiệu “nhà-thơ-một-bài”, “nhạc-sĩ-một-bài”...

  • LTS: Do đặc trưng nghề nghiệp nên mỗi nhà văn đều có thiên chức một nhà giáo. Bởi vậy, những người vừa là nhà giáo vừa là nhà văn thì đều có thể gọi họ là những nhà giáo kép.Nhân ngày nhà giáo Việt Nam, Sông Hương trân trọng giới thiệu một số ý kiến của các nhà giáo "kép" ở Huế nói về cái nghiệp dĩ riêng mang tính xã hội cao của họ.

  • HỒ THẾ HÀTrại sáng tác Văn học nghệ thuật năm 2002 do Hội Liên hiệp Văn học Nghệ thuật Thừa Thiên Huế và Hội Nhà văn Thừa Thiên Huế tổ chức từ ngày 27 - 8 - 2002 đến ngày 6 - 9 - 2002 đã thành công và để lại những trang viết giàu ấn tượng về cuộc sống và con người, đặc biệt là cuộc sống và con người Phú Thuận, Phú Vang - vùng quê có nhiều truyền thống và tiềm năng văn hoá vật chất và phi vật chất vừa trải qua một nỗi đau lớn do thiên tai gây ra.

  • ĐẶNG NHẬT MINHNhững ngày đầu tiên khi bước chân vào con đường sáng tác điện ảnh tôi đã may mắn có nhà văn Hoàng phủ Ngọc Tường ở bên cạnh.

  • TRẦN HUY THANHTừ ngày 1 đến 15/7/2002, được sự giúp đỡ của Bộ Văn hoá Thông tin, Hội Liên hiệp Văn học Nghệ thuật tỉnh Thừa Thiên Huế đã cử đoàn văn nghệ sĩ đi dự trại sáng tác văn học nghệ thuật tại Nhà sáng tác Vũng Tàu.

  • NGUYỄN KHẮC PHÊBạn đọc cả nước - nhất là những ai quan tâm đến lịch sử và tiểu thuyết lịch sử - hẳn đã biết Nguyễn Mộng Giác là tác giả bộ tiểu thuyết trường thiên “Sông Côn mùa lũ” (SCML) 4 tập, 2000 trang viết về thời Tây Sơn-Nguyễn Huệ (NXB Văn học-Trung tâm Nghiên cứu Quốc học xuất bản năm 1998).

  • "Những bức tranh sơn thủy đầu tiên đã chiêu đãi chúng tôi quýt cam và bánh mỳTrưa no nê nhìn phố xá trăm màu.Tối tìm chỗ ngủ lang thang nhớ mẹ".

  • Sau ngày thất thủ Kinh đô (Huế), vua Hàm Nghi xuất bôn hạ chiếu Cần Vương kêu gọi toàn dân đứng lên chống Pháp. Sau ba năm chiến đấu ở rừng sâu, vua Hàm Nghi bị Trương Quang Ngọc làm phản bắt vua nộp cho Pháp. Để cách ly ngọn cờ yêu nước với quốc dân Việt Nam, cuối năm 1888, thực dân Pháp đã lưu đày vua Hàm Nghi qua Algérie thuộc Pháp. Không hy vọng có ngày được trở lại Việt Nam, nên vua Hàm Nghi đã lập gia đình tại Algérie rồi 40 năm sau ông mất ở đó.

  • NGUYỄN XUÂN HOÀNGPhương mất đột ngột ở Quảng Trị. Nghe tin anh ra đi, bạn bè văn nghệ Huế không bàng hoàng, cũng không cảm thấy sửng sốt. Chỉ thấy lòng bùi ngùi, như khi ta nhìn thấy một ngôi sao chưa bao giờ sáng bỗng một ngày tắt lịm trong lặng lẽ.

  • LTS: Phan Đăng Lưu là một nhà cách mạng tiền bối, tiêu biểu của Đảng từng hoạt động ở Huế và có ảnh hưởng lớn đến trí thức văn nghệ sĩ yêu nước thời bấy giờ. Chính nhà thơ Tố Hữu cũng đã thổ lộ điều đó trong bài thơ Quê me (Anh Lưu anh Diểu dạy con đi).Nhân 100 năm ngày sinh Phan Đăng Lưu (5.5.1902 – 5.5.2002), Sông Hương xin trân trọng giới thiệu một số tư liệu về đồng chí, đặc biệt là bức Thư viết từ khám tử hình – bức thư mang đặc trưng "đa nghĩa" của một tác phẩm văn học nên nó đã vượt qua được sự kiểm duyệt khắt khe của kẻ thù.

  • PHÙNG QUÁN... Vì vậy mà có sự rung động bí mật của ý nghĩ, khiến nhà bác học trở thành người thần bí, và thi sĩ thành đấng tiên tri.                                                    (Victor Hugo - Lao động biển cả).

  • NGUYỄN QUANG HÀRa Hà Nội mùa thu này tôi muốn đến thăm anh Lê Khả Phiêu. Những ngày anh đương chức, đến, người ta nghĩ mình cơ hội. Nhưng nay anh đã nghỉ, đến thăm là nghĩa tình đời. Lòng mong muốn ấy của tôi, được anh chấp nhận và hẹn giờ gặp.