Gia đình nghệ thuật kỳ nữ Kim Cương - Kỳ 4: NSND Bảy Nam - Tượng đài sân khấu
NSND Bảy Nam là em ruột của nghệ sĩ Năm Phỉ, là mẹ của NSND Kim Cương. Bà không chỉ là diễn viên xuất sắc mà còn là một “bà bầu” máu lửa, nhưng hầu như suốt cả đời phải vất vả chống chèo lo cho cả gia đình.
NSND Bảy Nam - Ảnh: Tư liệu gia đình
19 tuổi đã làm bầu
Thật không thể tưởng tượng được một cô gái mới 19 tuổi mà đã dám lập gánh riêng, trút hết tài sản và tâm sức cho niềm đam mê mãnh liệt. Thực sự, ông Lê Công - cha của bà Bảy Nam - đã rút kinh nghiệm từ đứa con gái Năm Phỉ nên càng ráo riết ngăn cản đứa con gái kế tiếp đi theo gánh hát. Ông giữ con bằng mọi biện pháp, kể cả đánh đòn thật đau và đem Bảy Nam theo mỗi khi ông đi công tác ở xa, mặc kệ Bảy Nam bị trễ năm học. Bởi ông thấy ở cô con gái này những dấu hiệu mê hát y như chị nó. Ngồi đâu cũng hát, cuốn tập nào cũng chép bài hát.
Khi ông chết đi, người anh trai của Bảy Nam quyền huynh thế phụ, càng quản lý Bảy Nam chặt chẽ hơn nữa, ngày nào cũng kiểm tra tập vở, ngày nào cũng vặn hỏi Bảy Nam lịch học. Nhưng anh cũng không thể ngờ cô em gái đã lấy chính trường học làm nơi tập tuồng, làm sân khấu biểu diễn. Bạn bè xúm lại tập ở gầm bàn, kẹt tủ, tập đến bỏ cơm bỏ nước, và thành tích học hành thì… thường xuyên đội sổ. Ngay cả ru em thì Bảy Nam cũng lấy bài bản hát bội và tài tử ra ca, thằng em nín liền. Và cơ hội đến khi Bảy Nam được mẹ dẫn đi thăm chị Năm Phỉ lúc ghe hát về biểu diễn. Cô đào phụ trong gánh đột xuất bỏ trốn, thế là mọi người quýnh quáng cho Bảy Nam thế vai. Vai diễn đầu tiên trong đời lúc 14 tuổi đã dẫn luôn Bảy Nam đi theo gánh hát với sự yểm trợ của bà mẹ, người một lần nữa xé rào giải phóng cho đứa con gái tài hoa.
Bảy Nam đi theo bà Năm Phỉ mấy năm thì đổ hết tiền dành dụm của mình ra lập gánh Nam Hưng vào đúng năm 1931, với tất cả lòng yêu nghề và máu hiếu thắng của tuổi trẻ. Bà mời ông thầy tuồng nổi tiếng người Quảng Đông về dạy vũ đạo, thuê căn biệt thự to đùng để anh em sinh hoạt, tập tuồng, trả tiền ăn, tiền cát sê hậu hĩnh… Cuối cùng, bà phải trả “kinh nghiệm” cho tuổi trẻ hiếu thắng ấy bằng sự trắng tay. Nhưng vấp ngã đầu đời ấy cũng báo hiệu một nghị lực phi thường mà mấy chục năm sau này bà đã tựa vào nó để vượt qua biết bao gian truân thử thách. Gương mặt của bà không tròn trịa thanh tao như bà Năm Phỉ mà góc cạnh, khắc khổ hơn, lại mang cái tên của đấng nam tử trượng phu, cho nên đã vận vào người một sự nghiệp to lớn nhưng cũng đầy gian nan thử thách.
Cốt cách trượng phu
Thử thách ấy tính từ lúc bà lập gánh Nam Hưng đến sau này khi chồng chết, bà phải gánh vác gánh Phước Cương, rồi gánh Tam Phụng (chung với nghệ sĩ Năm Phỉ, Mười Truyền), gánh Nam Lân (chung với soạn giả Duy Lân), Đoàn ca vũ nhạc kịch Năm Phỉ, cuối cùng là gánh Năm Phỉ - Kim Cương, thật tình không biết tính bao nhiêu cho xuể. Lưu diễn từ bắc chí nam, có khi qua tận Nam Vang, có khi đóng đô ở các thành phố hoa lệ, cũng có khi vô tận vùng hẻo lánh xa xôi, rừng cao su mù mịt…, lúc nào bà Bảy Nam cũng gánh trên vai trọng trách của một người trụ cột lo cho mấy chục miệng ăn, lo đối phó với chính quyền khó chịu, đối phó với bọn côn đồ chuyên quậy gánh hát, lo ứng xử với từng ông chủ nợ, từng ngôi sao trong đoàn, lo tang ma cho chị, cho chồng… Chưa kể còn phải leo lên sân khấu mà diễn hằng đêm, khi mang thai 8 tháng vẫn không dám bỏ vai, rồi đẻ con dọc đường trong hoàn cảnh một thân một mình, rồi nách con đi theo gánh hát, khi gánh hát khó khăn thì bà chuyển sang đóng phim cũng ngọt xớt không thua gì sân khấu… Chưa kể bà còn chắp bút viết kịch bản khi gánh hát thiếu thầy tuồng. Người phụ nữ nhỏ thó ấy đã vùng vẫy trong cái nghiệp sân khấu của mình một cách dũng cảm và bình tĩnh, lặng lẽ xử lý tất cả gian nan mà không hề than thở.
Mãi đến năm 1954, bà tái hôn với ông lục sự Phạm Hữu Điệc, con trai của một điền chủ giàu có tại Bà Rịa, và khi ấy Kim Cương cũng đã 16 tuổi có thể gánh vác gia đình, thì bà mới được nhẹ nhàng quẳng gánh lo đi. Người chồng này thương yêu chăm sóc bà đến tận năm 1988, khi ông qua đời. Nhưng khi Kim Cương thành lập đoàn kịch nói thì bà lại đứng mũi chịu sào giúp con, lo hết chuyện nội vụ để Kim Cương thảnh thơi mà sáng tác kịch bản, dựng tuồng, biểu diễn. Bà còn kiêm luôn nhiệm vụ “cố vấn nghệ thuật” và đóng luôn những vai bà mẹ tuyệt vời. Kim Cương nói: “Tuồng nào tôi cũng đọc cho má nghe, rồi má góp ý, bổ sung. Ơn má không bút nào tả hết”. Hóa ra, ở giai đoạn lẽ ra phải được nghỉ ngơi thì bà lại “hồi sinh” lần nữa với sân khấu, và trở thành một tượng đài không thể thay thế trong hàng loạt vở kịch của Kim Cương.
Nguồn : Hoàng Kim - TNO
Tải mã QRCode
.png "Địa danh học và việc nghiên cứu địa danh các tỉnh Trung Trung Bộ")
-
Người đi trước giúp người đi sau. Nhận và cho đã trở thành đạo lý được các nghệ sĩ thấm nhuần.
-
Thông tin từ Nhà hát Tuồng Việt Nam cho hay, đơn vị này đang tiến hành phục dựng vở tuồng lịch sử “Tiếng gọi non sông” của tác giả Kính Dân.
-
Đoàn kịch nói Kim Cương đã thành công rực rỡ và Kim Cương “trở thành người nghệ sĩ của nhân dân”. Nhưng bà đã dũng cảm rời xa ánh đèn sân khấu mà chọn công việc từ thiện, phục vụ người nghèo một cách thầm lặng.
-
Sau NSND Bảy Nam, dòng họ nghệ thuật này còn một nữ nghệ sĩ danh tiếng lẫy lừng nữa, chính là NSND Kim Cương. Lẫy lừng bởi Kim Cương đi tiên phong trong việc thành lập bộ môn kịch nói ở miền Nam, làm rạng rỡ cho sân khấu với hàng loạt vở diễn để đời.
-
NSND Bảy Nam đã để lại hàng loạt chân dung bà mẹ trên sàn diễn mà không ai thay thế nổi. Bà diễn như không. Những cảnh đời trên sân khấu cứ chân thật và giản dị nhưng làm người xem phải rúng động con tim.
-
Ông Nguyễn Ngọc Cương có ba người vợ, người nào cũng lẫy lừng tiếng tăm. Người vợ thứ 2 là cô đào Năm Phỉ tài sắc lạ lùng, từng sang Pháp chinh phục khán giả, và đã ra đi như một cành hoa mong manh…
-
Bà Ba Ngoạn sinh con trai là Nguyễn Ngọc Cương, sau này trở thành một trong những người tiên phong gầy dựng cải lương trong buổi đầu hình thành. Ông cũng là người đào tạo ra những ngôi sao Năm Phỉ, Bảy Nam, Ngọc Sương, Thanh Tùng...
-
Đã 10 năm NSND Bảy Nam qua đời (2004), để lại nỗi tiếc thương khó phai trong lòng NSND Kim Cương - con gái bà - và người hâm mộ. Để tưởng nhớ cây đại thụ của cải lương và kịch nói miền Nam, chúng tôi xin phác họa những ngày tháng quang vinh trong dòng họ nghệ thuật của bà.
-
Xây dựng nhà lưu niệm, thiết kế lăng mộ, đúc tượng đồng…, nhiều nghệ sĩ muốn lưu lại dấu tích của mình cho hậu thế
-
Một khi sự giả dối tồn tại trong cuộc sống gia đình, trong tình yêu lứa đôi thì hạnh phúc sẽ không thể trọn vẹn, bền vững. Và sai lầm trong nhất thời dễ dàng dẫn dắt những niềm vui và hạnh phúc của cuộc đời con người đến với những khổ đau, chia ly, mất mát… Đó là một thông điệp ý nghĩa về giá trị cuộc sống và hạnh phúc gia đình trong kịch mới Lạc giữa phố người (tác giả, đạo diễn: Bùi Quốc Bảo), vừa công diễn tại sân khấu kịch Hoàng Thái Thanh.
-
HOÀNG DIỆP LẠC
Văn hóa xi nê
Có thể nói rằng cinema (điện ảnh hay còn gọi là chiếu bóng) là món ăn hấp dẫn cho nhãn căn và nhĩ căn của một thời. -
E.GRAS
(Chủ sự Tài chính An nam, Huế 1910)Vào một buổi tối ở vùng Gia Hội, cuối con đường hẹp đầy ổ gà, chỉ có ánh sáng lờ mờ của những cây đèn tim ở bọng của những túp nhà tranh An nam, và đây là một ngôi nhà lớn hơn, sau dãy hàng rào bông bụt và chè tàu dưới rặng tre sẫm bóng.
-
TÔ NHUẬN VỸ
Đêm xem phim Hà Nội mùa đông năm 46 vừa rồi là lần thứ 3 tôi xem phim này. Tôi không còn nhớ cảm xúc của tôi 2 lần xem trước. Nhưng lần này, không chỉ một lần nước mắt tôi trào ra. Tôi cầm máy gọi Đặng Nhật Minh: “Cảm ơn anh vô cùng. Vô cùng!”
-
SÂM THƯƠNG
Bối cảnh lịch sử Việt Nam thời Điện ảnh du nhập
Sau rất nhiều những cuộc tranh cãi kéo dài, cuối cùng tất cả những người hoạt động điện ảnh khắp nơi trên thế giới đã nhất trí coi ngày 28/12/1895 mà anh em Auguste và Louis Lumière chiếu phim trong nhà hầm của Quán cà phê số 14 đại lộ Capucines, Paris là NGÀY KHAI SINH của điện ảnh. -
VŨ NGỌC LIỄN
Vụ án này khởi đầu từ vở tuồng Quần tiên hiến thọ của hai tác giả: Minh Mạng và Nguyễn Bá Nghi (1). Người phê bình tác phẩm là Vương Hữu Quang.
-
LGT: Ngày 19/5 vừa qua, nghệ sĩ Ngọc Bình đã vinh dự được Nhà nước trao tặng danh hiệu Nghệ sĩ Nhân dân (NSND). Cùng với Nghệ sĩ Bạch Hạc, anh là một trong hai NSND đầu tiên của nghệ thuật biểu diễn tại Huế. Trong sự nghiệp hơn 40 năm qua, nghệ sĩ Ngọc Bình đã đóng trên 70 vai diễn cả kịch và điện ảnh, đồng thời là đạo diễn dàn dựng trên 100 vở bao gồm kịch và ca múa nhạc và giành được nhiều giải thưởng cao quý về nghệ thuật…
-
XUÂN HẢI
(Kịch 1 Màn 1 Cảnh) -
Vừa qua, Ủy ban Văn hóa, Giáo dục, Thanh niên, Thiếu niên và Nhi đồng của Quốc hội đã tổ chức giám sát tình hình hoạt động và thi hành chính sách pháp luật về nghệ thuật biểu diễn (NTBD) tại Hà Nội, thành phố Hồ Chí Minh, các tỉnh Thừa Thiên Huế và Gia Lai; tổ chức lấy ý kiến giới chuyên môn và các nhà quản lý. Ủy ban cũng đã làm việc với lãnh đạo các Bộ: Văn hóa, Thể thao và Du lịch (VHTTDL), Nội vụ, Tài chính về tình hình hoạt động và thi hành chính sách pháp luật về NTBD. Chúng tôi đã có cuộc trò chuyện với GS Nguyễn Minh Thuyết, đại biểu Quốc hội, Phó Chủ tịch Ủy ban sau khi ông tham gia đoàn giám sát nói trên.
-
MINH HẰNGTừ trước đến nay vấn đề không ngừng nâng cao chất lượng nghệ thuật là một yêu cầu hàng đầu, thường xuyên và nghiêm túc đối với anh chị em văn nghệ sĩ. Thông qua chất lượng nghệ thuật chúng ta có thể đánh giá sự trưởng thành của mỗi đơn vị nghệ thuật trên các mặt chính trị, tư tưởng và khả năng chuyên môn của một tập thể nghệ sĩ.
-
NGUYỄN KHẮC THẠCHTrong buổi tọa đàm giữa các nghệ sĩ Điện ảnh Việt Nam với văn nghệ sĩ trí thức Huế vừa rồi, nhà văn Nguyễn Khắc Phê đã chuẩn bị sẵn một tham luận có tiêu đề rất "gây sự" là Khoảng cách giữa điện ảnh Việt Nam với khán giả nhưng điều đó lại được "giải tỏa" ngay khi anh nhấn mạnh - trừ cuộc liên hoan lần này.
.png)
.png)
