Duy Ninh và nghệ thuật Thủ ấn họa
Họa sĩ Duy Ninh, sinh năm 1952, tại Phú Hòa, TP Huế. Hội viên Hội mỹ thuật Việt Nam. Triển lãm mỹ thuật toàn quốc năm 1980, 1985, 1990, 1995, 2000 và 2010 tại Hà Nội. Triển lãm cá nhân tại Đà Nẵng (1989), tại TP Hồ Chí Minh (1991). Triển lãm nhóm họa sĩ Việt Nam tại Đan Mạch năm 1995. Có tranh trong Bảo tàng mỹ thuật Việt Nam. Giải thưởng tranh triển lãm mỹ thuật toàn quốc năm 1996…
Họa sĩ Duy Ninh tại xưởng vẽ riêng
Họa sĩ Duy Ninh là một trong những gương mặt điển hình, thuộc thế hệ đầu tiên của mỹ thuật Đà Nẵng sau 1975. Suốt nhiều năm qua, Duy Ninh đã có những đóng góp sáng tạo không mệt mỏi, qua nhiều thể loại: sơn dầu, lụa, khắc gỗ…Thế nhưng, đến hiện nay, nhắc đến họa sĩ Duy Ninh, dường như nhiều người nghĩ ngay cái tên anh gắn liền với thể loại thủ ấn họa (monoprint). Bởi đây cũng chính là thể loại mà anh tâm đắc nhất, như có lần anh từng bộc bạch: “Với thể loại này, người nghệ sĩ có thể bày tỏ trên tranh những suy nghĩ sâu kín nhất, hoặc cũng có thể là những ý tưởng bất chợt. Cái hay của thể loại này là sự ngẫu nhiên mà người xem cảm nhận được lại chính là điều tác giả đã sắp xếp trước”. Với Duy Ninh, hẳn lĩnh vực này là một trò chơi lý thú của người khéo tay, vừa là tâm huyết của một họa sĩ trên con đường tìm kiếm tiếng nói của riêng mình. Tranh của anh thường thể hiện qua nhiều đề tài dàn trải phong phú, từ cụ thể… đến trừu tượng, bằng các chất liệu màu dầu, sơn ta, phấn tiên, thuốc nước… trên giấy trắng, giấy dó. Có thể nói, mọi ưu thế phóng túng trong việc sử dụng chất liệu cho thủ ấn họa đã được Duy Ninh khai thác một cách triệt để và hiệu quả.
Năm 1991, Duy Ninh có cuộc Triển lãm cá nhân tại TP Hồ Chí Minh. Đây cũng là lần đâu tiên Duy Ninh đã đem đến với công chúng một cái nhìn khá đầy đủ về nghệ thuật Thủ ấn họa của mình. Với 51 tác phẩm mang nặng những nội dung suy niệm sâu lắng về những thân phận, những mảnh đời giữa trần gian đầy bất trắc…đã khiến đông đảo người thưởng ngoạn và giới chuyên môn đánh giá cao. Cũng chính dịp này, chương trình nghệ thuật Đông dương (Indochina Art Project) của Hoa Kỳ, do David Thomas đại diện, đã chọn của Duy Ninh 7 tranh (trong tổng số 45 tranh được chọn tại Việt Nam) để trưng bày tại cuộc triển lãm chủ đề Two peoples – One land (Hai dân tộc – Một miền đất) ở Mỹ vào năm 1992.
Đa phần, tranh của Duy Ninh chủ yếu là màu nâu, đen và lục xám. Thỉnh thoảng, đâu đó bất chợt lóe lên những màu đỏ nhỏ nhoi như ngọn lửa không ngừng thắp lên trong trái người họa sĩ. Đường nét trong tranh của anh đơn giản mà khắc khổ, trầm tư. Dù là trong tranh khắc kẽm hay tranh sơn dầu, những sắc màu và đường nét bao giờ cũng vang lên những âm thanh như tiếng chuông ngân dài… gợi mở những cảm xúc bồi hồi, chừng ta đang đối mặt trước dòng sông riêng của đời mình. Một chi tiết đáng lưu ý, là trong tranh Duy Ninh hầu như khó tìm thấy hoa. Trong khi đó, những thiếu nữ trong tranh anh lại luôn mang nỗi hoài vọng, hướng về một nơi chốn rất xa xăm…(Tiếng võng khuya, Đêm xuân thiếu nữ, Thiếu phụ).
Nhận xét về tranh thủ ấn họa Duy Ninh, họa sĩ Rừng cho rằng: “Kỹ thuật thủ ấn họa của Duy Ninh khai thác những bất ngờ trong đường nét, bố cục màu. Có thể nói với sự thả rông tư duy trong hình tượng, anh đã tạo được một thế giới có chiều sâu tư tưởng. Những bức tranh đẹp thường thấy trong kỹ thuật và cách thể hiện này: “Về nhánh sông xưa – Sau cuộc đấu – Thần làng – Đối bóng – Khoảng cách – Đồ chơi trẻ con – Bay theo cánh diều – Chinh phụ - Trái tim rực rỡ - Hạnh phúc – mẹ” là những tranh có tư tưởng sáng tạo, có nét riêng và theo chiều hướng này, người thưởng ngoạn thấy đã hình thành cái thế giới hội họa của Duy Ninh”. Còn nhà phê bình Lưu Hồng Cúc nhận định: “ Thủ ấn họa như một lối thoát của những họa sĩ nghèo, do những chất liệu làm nên tranh dễ tìm kiếm, rẻ tiền so với “ông vua” sơn dầu. Dù được liệt vào dạng đồ họa, nhưng với người tìm tòi sáng tạo, cái khung đồ họa có lẽ từng bước bị phá vở bởi họ có toàn quyền thêm, bớt màu sắc, đường nét trên ấn bản duy nhất đã hình thành để hoàn tất vẻ đẹp của tác phẩm. Tài năng, tấm lòng, sự đam mê, có lẽ là điều kiện cần và đủ để thực hiện “phá vở” quy tắc ước định để đến với cái đẹp không cùng. Và tranh của Duy Ninh cho phép chúng ta tin vào điều đó”. Họa sĩ Phan Ngọc Minh, một người bạn đồng nghiệp thân thiết của Duy Ninh cũng chia sẻ đồng cảm: “Từ sắc màu của cánh diều chập chờn bay lơ lững giữ khung trời về đêm, đến gương mặt cụ già, chàng thanh niên hay em bé đang ngủ yên giấc mộng thả hồn theo chú diều mà một thời họ đã và đang sống với nó (Cánh diều xanh). Sắc màu của bức chân dung vẽ một con mắt trầm buồn, con mắt kia hiện lên cổng thành Huế. Vẻ thầm lặng, nỗi cô liêu khắc khoải trên gương mặt ấy như luôn ước vọng hướng về nơi mảnh đất yêu thương của mình ( Mắt người viễn xứ). Sắc màu của người con gái khẩy đàn, gợi ta liên tưởng đến bi kịch tình yêu của nàng Kiều mà trong lần tái ngộ với Kim Trọng, nàng đã đánh lại khúc đàn xưa (Cung cầm xưa). Sắc màu của cánh cửa cuối cùng chợt mở, như một nốt nhạc buông lơi giữa không gian để ngợi ca thiên nhiên và cuộc sống (Hoa xương rồng)…Có thể nói rằng, mỗi sắc màu trên tranh của Duy Ninh hôm nay, là mỗi góc của cuộc đời. Ở đó đều cất giấu nhiều tâm tư sâu lắng đầy khát vọng. Mỗi sắc màu trên tranh của anh đều mang niềm tâm sự trước cuộc sống, không chỉ với riêng anh mà nó là niềm tâm sựu chung của mọi người”.
Trong tập sách Nghệ thuật tạo hình Việt Nam hiện đại, nhà nghiên cứu Huỳnh Hữu Ủy có đoạn viết: “Những thủ ấn họa đầy chất siêu thực của Nguyễn Duy Ninh tươi sáng hơn, nhưng rõ ràng là cũng hàm chứa những ray rức của một tâm hồn đầy chiều sâu, giữa một thế giới tịch mịch và trầm lắng. Thông điệp của người nghệ sĩ trẻ Việt Nam gởi đến cho cuộc đời và thế giới, chính là những kêu đòi đổi mới và tái xây dựng trong yêu thương, hòa hợp và hy vọng”.
Những năm gần đây, Duy Ninh sống và làm việc khá lặng lẽ. Dù vậy, hầu như ở các cuộc triển lãm toàn quốc hoặc các khu vực, địa phương, anh đều có tranh tham gia. Mới nhất, tại Triển lãm sắc màu tháng 4 ở Trung tâm quản lý di sản văn hóa TP Đà Nẵng (78 Lê Duẫn), Duy Ninh tham gia với tác phẩm Chiến tích trên sông Bạch Đằng (Acrylic). Anh cho hay, nếu không có gì trở ngại, vào năm tới, anh sẽ có cuộc triển lãm cá nhân, với khoảng 30- 40 tác phẩm thủ ấn họa. Anh nói: “ Chủ đề của phòng tranh lần này tập trung về thận phận con người, tình yêu cuộc sống…, nhưng điều quan trọng nhất, đó là mình muốn gặp lại công chúng với một cách diễn đạt mới mẻ, không lặp lại khuôn sáo cũ của nghệ thuật thủ ấn họa”.
Là một trong những họa sĩ nhiều năm giữ vai trò trọng trách điều hành của phong trào mỹ thuật Đà Nẵng, Duy Ninh cũng thường có nhiều trăn trở về những hạn chế trong hoạt động này của thành phố. Anh nói: “Ngày nay trên thế giới, các viện bảo tàng, các nơi trưng bày triển lãm tác phẩm mỹ thuật, và hệ thống các gallery nghệ thuật là bộ mặt văn hóa, là niềm hãnh diện của các thành phố và đất nước họ. Tôi có thể khắng định rằng, phòng triển lãm, viện bảo tàng mỹ thuật và hệ thống các gallery đóng góp một phần quan trọng vào việc xây dựng và phát triển sự nghiệp mỹ thuật tại các thành phố lớn như Hà Nội, TP Hồ Chí Minh. Trong khi đó, nhiều năm qua, Đà Nẵng chưa có một điểm giới thiệu tác phẩm mỹ thuật của hội viên phù hợp, như một điểm giao lưu nghệ thuật nắm vai trò chủ chót trong việc định hướng sáng tác mỹ thuật. Nay được biết, thời gian đến thành phố sẽ dành đầu tư nhiều hơn về lĩnh vực văn hóa, đặc biệt là Bảo tàng mỹ thuật. Tôi rất vui trước thông tin này. Tôi vẫn thường mong muốn, nếu có thể, thành phố nên phát triển du lịch theo hướng: Đà Nẵng là điểm đến của các Bảo tàng. Cụ thể, bên cạnh Bảo tàng Chăm, Bảo tàng mỹ thuật, Bảo tàng chứng tích chiến tranh…, chúng ta cần có thêm Bảo tàng nghệ thuật Tuồng, Bảo tàng văn hóa biển, Bảo tàng đồ chơi trẻ em…”
 |
| Lời rừng (thủ ấn họa Duy Ninh) |
 |
| Spring bird (thủ ấn họa Duy Ninh) |
Theo Trần Trung Sáng - vanchuongviet
Tải mã QRCode
.png "Địa danh học và việc nghiên cứu địa danh các tỉnh Trung Trung Bộ")
-
TUỆ NGỌC
Có lẽ, trong lĩnh vực hội họa khó có nữ họa sĩ nào hơn được Frida Kahlo trong việc biến nỗi đau thành suối nguồn nghệ thuật. -
HUỆ VIÊN
Công án - một phương pháp khai phóng tư duy
Trong các công án Thiền, có rất nhiều cách giáo hóa của các vị chân sư rất phũ phàng, thậm chí điên khùng, nhưng nó lại có tác dụng kì lạ, làm cho học trò kinh ngạc, bất ngờ giác ngộ. -
TUỆ NGỌC -
TUỆ NGỌC
Lê Anh Hoài là người thực hành nghệ thuật trên nhiều lĩnh vực như văn học, hội họa, trình diễn... -
TUỆ NGỌC -
TUỆ NGỌC -
LÊ HUỲNH LÂM
"Nghệ thuật không phải là vẽ lại các đồ vật, con người mà họa sĩ thấy. Nghệ thuật phải là sáng tạo nên các đồ vật, con người không thấy được."(Paul Klee) -
LÊ HUỲNH LÂM
Tánh nước vốn vô hình và mềm mại. Nhưng nước lại có quyền năng biến hiện và tùy duyên hóa thân thành mọi vật, có khi là đám mây, khi là cơn mưa, có khi làm ngọn sóng cao vút nhấn chìm mọi vật, có lúc là những đợt sóng êm đềm, là dòng sông, con suối, là thác ghềnh, là biển cả bao la,... lại có khi là giọt lệ trên khóe mắt con người. Tuy nước rất mềm mại nhưng sức mạnh của nước có thể xô ngã mọi tượng đài tưởng chừng là thường hằng ở mặt đất này. -
LÊ HUỲNH LÂM
Sản phẩm từ cái khuôn mẫu đầu tiên đã đặt định con người trong thế bị động, và từ khởi thủy đầy hư cấu và huyền thoại đó bao nhiêu trí tưởng tượng đã được tạo dựng, việc chế tác một khuôn mẫu mới cho con người đã được đề cập đến nhiều lần. -
Nhiều điều bí ẩn giấu đằng sau những chi tiết có thể nhìn thấy bằng mắt thường trong bức tranh "Susanna and the Elders" (Susanna và các Trưởng lão) của họa sỹ nổi tiếng thế giới người Hà Lan Rembrandt van Rijn vừa được công bố trên tạp chí Khoa học Vật liệu và Chế tạo số ra mới đây.
-
Các tác phẩm chọn lọc của thế hệ các nghệ sỹ trẻ Đức sẽ được quy tụ và giới thiệu đến công chúng thủ đô Hà Nội trong không gian triển lãm “Hội họa mới từ Đức,” khai mạc vào 17 giờ ngày 14/05 và trưng bày tới hết ngày 31/05, Bảo tàng Mỹ thuật Việt Nam, 66 Nguyễn Thái Học.
-
LTS: Họa sĩ Lê Bá Đảng sinh ngày 27/6/1921 tại làng Bích La Đông, xã Triệu Đông, huyện Triệu Phong, tỉnh Quảng Trị. Ông đã ra đi vào ngày 7/3 tại Thủ đô Paris nước Pháp, để lại dự án dang dở đáng tiếc về “một bức tranh rất lớn nằm ngửa trên mặt đất”, ước mong góp phần cho Huế trở nên một Kinh đô Mỹ thuật.
Sông Hương giới thiệu “lời chia buồn sâu sắc” đọc trong Lễ tưởng niệm họa sĩ Lê Bá Đảng của tỉnh Thừa thiên Huế vào chiều 9/3 tại Trung tâm Nghệ thuật mang tên ông. -
Đối với họa sĩ, để đi đến trừu tượng hay trạng thái “không gì cả”, anh ta đã phải cần đến rất nhiều thứ.
-
LÊ MINH PHONG
(Nhân đọc Van Gogh của David Haziot, Phan Hồng Hạnh chuyển ngữ, Nxb. Đà Nẵng, 2014)
-
...Nghệ thuật của chủ nghĩa hiện thực, chủ nghĩa ảo giác (illusionist) đều xem nhẹ phương tiện, chúng dùng nghệ thuật để che giấu nghệ thuật. Chủ nghĩa hiện đại lại dùng nghệ thuật để thu hút sự chú ý vào nghệ thuật.
-
“Từ mô phỏng đến phá hủy tự nhiên”: đây hoàn toàn có thể là nhan đề của một lịch sử nghệ thuật phương Tây. Một trong những nghệ sĩ hiện đại quan trọng nhất, và cũng có lẽ hiền minh nhất, Picasso, có nói: nếu chúng ta không thể thoát khỏi tự nhiên, như một số nghệ sĩ tiền bối và đương thời với ông đang cố gắng một cách vô ích, thì ít nhất chúng ta có thể làm biến dạng nó, phá hủy nó. Về cơ bản, đó chính là một hình thức mới của lòng sùng kính tự nhiên...
-
Năm mới là thời điểm của những tiệc tùng liên miên. Hội họa từ lâu đã rất quan tâm tới chủ đề này. Hãy cùng nhìn lại những bữa tiệc linh đình, nổi tiếng nhất trong lịch sử hội họa.
-
Trong tiếng Hy Lạp cổ, từ chỉ “nghệ thuật” là techne, chính là nguồn gốc của các từ technique (kĩ thuật) và technology (công nghệ) - những thuật ngữ được sử dụng rộng rãi trong cả ngành khoa học và nghệ thuật. Nhìn vào hội họa thế kỷ 19, ta nhận thấy các họa sĩ thực sự là những kỹ sư ánh sáng và màu sắc tài tình.
-
Một ngày nọ, khi vẽ một thiếu nữ, tôi chợt nhận ra điểm duy nhất sống động ấy là ánh nhìn như bất động của nàng. Những thứ còn lại có ý nghĩa không hơn gì cái sọ người. Người ta luôn muốn tạc nên một con người sống, nhưng điều khiến pho tượng ấy có sự sống chỉ có thể là ánh nhìn của người đó.
-
Các nghệ sĩ nữ thường là bộ phận ngoại vi trong những mô tả về tiến trình lịch sử, không chỉ của hội họa mà còn của nhiều loại hình nghệ thuật khác. Nhưng thực sự chính từ những nghệ sĩ nữ, những ý tưởng nghệ thuật táo báo, đột phá nhất, gây ảnh hưởng lớn thường được khai sinh. Ba nghệ sĩ nữ được giới thiệu trong chùm bài viết này đã cho thấy sự trực cảm, tinh nhạy và quyết liệt ở họ đã mở ra những cách tiếp cận nghệ thuật bất ngờ và giàu sức sống cho đến tận bây giờ.
.png)
.png)
