Không khí Xuân Đinh Dậu 2017 đang lan tràn khắp nơi. Những trang báo tết của Sông Hương được hình thành trong những ngày nắng mới lên sau hai tháng kỷ lục mưa Huế dầm dề hiếm có xưa nay. Đất trời đã chuyển vận theo biến đổi khí hậu, đó là những lời nhắc nhở của tạo hóa, và từ đó, nhân loại cũng phải nhìn nhận lại cách ứng xử của mình - “phải biết lễ độ trước thiên nhiên”. Xa hơn, con người đã đến lúc cần nhìn lại về cuộc sống của mình như thế nào cho đúng bản chất đời sống mà tạo hóa đã ban cho.
Một trong những lẽ sống đầy minh triết của người dân Việt Nam là hòa mình gần gũi với thiên nhiên. Bác Hồ trong hành trình tiếp bước di sản văn hóa dân tộc đã phát động “Tết trồng cây” từ năm 1959. Bài viết mở đầu cho tạp chí số này, nhắc lại lời dạy của Người: “Phải bảo vệ rừng như bảo vệ nhà cửa của mình”; lời nhắn nhủ ấy, sau bao năm vẫn còn thời sự không chỉ trong mỗi độ xuân về.
Năm Đinh Dậu, con Gà lại được luân phiên cầm lá cờ xuân cất tiếng gáy chào năm mới trong chu kỳ 12 con giáp vốn được nhiều người cho là xuất xứ từ Việt Nam. Bài viết “Gà - từ biểu tượng văn hóa đến biểu trưng ngôn ngữ và văn học” sẽ giúp bạn đọc hệ thống lại về biểu tượng xuyên văn hóa của Gà; hình ảnh Gà trong văn hóa tín ngưỡng, trong ngôn ngữ đời sống và văn chương Việt Nam. Với những giá trị đặc trưng của hình tượng con Gà, chúng ta nhận ra đặc tính tư duy, tâm thức văn hóa của tiếng Việt và dân tộc Việt.
Tết ở vùng đất Cố đô Huế vốn mang nhiều màu sắc lễ nghi, tâm linh và nhiều hoạt động lễ hội, vui xuân phong phú, mang đậm bản sắc vùng văn hóa Huế. Người dân Huế xưa chơi Tết thật lắm công phu. Không kể những trò trong cung vua phủ chúa, trò vui nơi thôn dã cũng rất phong phú với bài chòi, đu tiên, đua ghe, đấu vật, bầu cua tôm cá, xăm hường, tứ sắc… Không khí Tết xưa và nay sẽ được nhiều bài viết trong số báo này điểm tô cho bạn đọc hình dung.
Mùa xuân, chúng ta vui theo tiếng cười hồn nhiên của trẻ thơ, như lệ thường hàng năm trên báo tết, Sông Hương để dành một số trang cho tuổi thiếu nhi. Năm nay chúng ta sẽ nghe các em lý giải bằng huyền sử vì sao quả đất xanh? “Hành tinh xanh” - cụm từ đầy yêu thương này một lần nữa nhắc nhở ý thức của nhân loại trong hành trình tồn tại và phát triển. Làm sao để trái đất mãi xanh để duy trì cuộc sống hạnh phúc cho toàn thế giới đang là câu hỏi đầy trách nhiệm dành cho tất cả mọi người đã dự phần trong cuộc sống hôm nay.
Trước mùa xuân, Sông Hương kính chúc quý bạn đọc một năm mới nhiều hạnh phúc, quý bạn viết nhiều niềm vui sáng tạo, chúc tất cả chúng ta một năm mới an khang, thịnh vượng.
BAN BIÊN TẬP
- Thư Tòa soạn
- NGẪM TỪ CHUYỆN “TẾT TRỒNG CÂY” CỦA BÁC HỒ - Vĩnh An
VĂN:
- TRUYỀN THUYẾT VỀ KÊ QUYỀN - Trần Bảo Định
- ĐỒI MA - An Phú - 17
- HẢI ĐƯỜNG DƯỚI ĐẤT… - Thái Kim Lan
- NHỮNG MÙA XUÂN LỮ THỨ - Lê Vũ Trường Giang
- 29 TẾT RA NGỒI CÀ PHÊ QUÁN CHỢ… - Vũ Dy
THƠ:
NGUYÊN QUÂN - ĐÔNG HÀ - TIẾN THẢO - NGUYỄN HOÀNG THỌ
PHẠM THỊ PHƯƠNG THẢO - LÊ NGÃ LỄ - CAO QUẢNG VĂN - VĨNH NGUYÊN NGUYỄN ĐÔNG NHẬT - TRẦN HỮU DŨNG - BẠCH DIỆP - NG.H. DAO TRÌ
TRIỆU TỪ TRUYỀN - TỪ HOÀI TẤN - TRỊNH BỬU HOÀI - PHẠM BÁ THỊNH
NGUYỄN ĐẠT - NGÀN THƯƠNG - VŨ TRỌNG QUANG - ĐỨC SƠN
LƯƠNG VIẾT KHIÊM - NGUYỄN DUY TỪ - NGUYỄN MAN KIM
NGUYỄN THIỀN NGHI - HOÀNG VŨ THUẬT - NGÔ ĐÌNH HẢI
TRIỆU NGUYÊN PHONG - P.N.THƯỜNG ĐOAN - NGUYỄN LOAN
HOÀNG XUÂN THẢO - PHẠM TRƯỜNG THI
NHẠC:
- HƯƠNG XUÂN - Nhạc & Lời: Tú Minh
- TINH KHÔI MÙA XUÂN - Lời: Nguyễn Lãm Thắng & Nhạc: Trương Pháp
- XUÂN VỀ TRÊN QUÊ HƯƠNG - Nhạc: Võ Phương Anh Lợi & Thơ: Lâm Vũ Nhi
TRANG THIẾU NHI:
- HUYỀN SỬ QUẢ ĐẤT XANH - Thanh Duy
- KHI GÃ NGHỆ SĨ YÊU - Nguyễn Trương Khánh Thi
Thơ:
NGUYỄN VĂN THANH
Anh gà trống
- ĐÔNG HƯƠNG
Đúng giờ
- Năm Dậu nói chuyện gà:
- GÀ, TỪ BIỂU TƯỢNG VĂN HÓA ĐẾN BIỂU TRƯNG NGÔN NGỮ VÀ VĂN HỌC - Nguyễn Văn Hùng
HUẾ DÒNG CHẢY VĂN HÓA:
NGÀY CUỐI NĂM VÀ CÔNG TÁC CHUẨN BỊ CHO NĂM MỚI CỦA CÁC VUA TRIỀU NGUYỄN - Thơm Quang
TÁC GIẢ - TÁC PHẨM & DƯ LUẬN:
- TẢN MẠN VỀ BÌA BÁO XUÂN NGÀY XƯA - Trần Viết Ngạc
- NGHỆ THUẬT NÓI LÁI TRONG THƠ CỦA NGUYỄN KHOA VY VÀ VÕ QUÊ - Triều Nguyên
- Cuộc xướng họa thơ năm Ất Dậu 2005:
- ĐẦU NĂM ẤT DẬU, KHAI BÚT TẠI HÀ THÀNH - Trần Văn Khê
- Bìa 1: Tác phẩm “TĨNH VẬT” (Sơn dầu) của họa sĩ ĐỖ DUY TUẤN
- Minh họa: Đặng Mậu Tựu, Nhím
T.Giang (tổng hợp)
(SH) - Vào chiều ngày 17/5, tại 15 Lê Lợi, TP.Huế đã diễn ra cuộc triển lãm mang tên Mẹ vợ của tôi. Đã có khoảng 200 bức ảnh được sắp sếp để nói lên một chủ đề rất quen thuộc đối với mỗi chúng ta, nhưng cũng rất độc đáo để nói lên một điều mà không phải tất cả chúng ta đều dễ nói.
Sáng 17/5, Bảo tàng Hồ Chí Minh TT-Huế tổ chức triển lãm chuyên đề "Nghệ nhân dân gian Huế với Chủ tịch Hồ Chí Minh". Đây là hoạt động kỷ niệm 123 Ngày sinh Chủ tịch Hồ Chí Minh và 65 năm Ngày Bác Hồ ra lời kêu gọi thi đua ái quốc (11-6-1948 – 11-6-2013).
(SH) - Làng Kim Long xưa nằm ở bờ Bắc sông Hương. Vị Chúa Nguyễn thứ ba khi ấy mới kế vị đúng một năm, say đắm trước cảnh sơn thủy hữu tình nên đã dời phủ về làng.
SHO - Chiều 09/5, tại 26 Lê Lợi - Huế, Liên hiệp các hội VHNT Thừa Thiên Huế đã tổ chức Hội nghị Tổng kết 15 năm thực hiện Nghị quyết Trung ương V của Ban Chấp hành Trung ương Đảng (khóa VIII) về “Xây dựng và phát triển nền văn hóa Việt Nam tiên tiến, đậm đà bản sắc dân tộc”.
Lăng Tự Đức là một trong những lăng tẩm đẹp nhất trong hệ thống lăng tẩm của triều Nguyễn ở Huế. Vì vậy đây là điểm thu hút nhiều du khách. Đã lâu lắm rồi tôi mới có dịp quay lại tham quan di tích này, nhưng ấn tượng để lại trong tôi là những hình ảnh không lấy gì làm đẹp mắt lắm.
Chiều ngày 3/5, tại số 96 đường Trương Gia Mô, Tp Huế đã diễn ra Lễ khai trương Công ty cổ phần in ấn & quảng cáo Tân Phát. Tới dự có đông đảo các ban ngành lãnh đạo, người thân, bằng hữu, đối tác, các phóng viên báo chí trên địa bàn tỉnh.
Tối 1/5, tại Sân khấu Bia Quốc Học, Huế, Lễ bế mạc Festival Nghề truyền thống Huế lần thứ V, năm 2013 đã diễn ra trong một không gian lộng lẫy, trang nghiêm, mang vẻ đẹp cung đình xứ Huế.
Trong khuôn khổ Festival nghề truyền thống Huế 2013, chiều ngày 1/5 tại công viên Phan Bội Châu, 19 Lê Lợi - Huế, đã diễn ra Lễ tế tổ bách nghệ và Lễ rước tôn vinh Nghề truyền thống.
Trong khuôn khổ Festival nghề truyền thống Huế 2013, vào lúc 6 giờ, ngày 1/5 tại bờ sông Hương, công viên trước trường Hai Bà Trưng đã diễn ra lễ khai mạc Hội đua thuyền trên Sông Hương.
Trong khuôn khổ Festival Nghề truyền thống Huế 2013, Chương trình ca múa nhạc đặc biệt chào mừng 38 năm ngày giải phóng hoàn toàn miền Nam thống nhất tổ quốc 30/4 và ngày Quốc thế lao động 1/5 của Nhà hát nghệ thuật ca kịch Huế đã thu hút đông đảo những người yêu mến âm nhạc. Buổi biểu diễn được tổ chức vào đêm 30/4 tại Sân khấu Bia Quốc Học.
Nếu là một người hoài cổ hẳn bạn sẽ chọn lựa cách nói này: Lạc vào không gian Festival nghề truyền thống Huế 2013 như lạc vào giữa nghìn xưa. Đi dọc theo bờ con sông Hương thơ mộng, trải dài trên đường mang tên của một thi nhân, chúng ta sẽ cảm tưởng như chính mình đang chạm vào nghìn xưa, đang nghe những tiếng thì thầm của tiền nhân vọng về trong từng thớ gỗ, từng mảnh đất nung, từng tấm lụa thêu diệu kỳ....
Trong khuôn khổ Festival Nghề truyền thống Huế 2013, Chương trình ca múa nhạc “Sức sống mới” của Câu lạc bộ Âm nhạc Trung tâm văn hóa thành phố Huế đã thu hút đông đảo những người yêu mến âm nhạc. Buổi biểu diễn được tổ chức vào đêm 29/4 tại Sân khấu Bia Quốc Học.
THĂNG HOA KỸ THUẬT DỆT MAY TRUYỀN THỐNG CỦA CÁC DÂN TỘC
Chương trình trình diễn thời trang quốc tế “Sự biến đổi kỳ diệu” tại sân khấu quảng trường Quốc Học (Huế) đã thật sự chinh phục được công chúng bởi chất lượng nghệ thuật của nó. Đây là hoạt động trong khuôn khổ lễ hội quốc tế dệt may Métamorphoses -Festival nghề truyền thống Huế năm nay.
Trong không gian văn hóa Festival nghề truyền thống Huế 2013, nếu một ai đó dừng lại ở bảo tàng Văn hóa Huế (23-25, Lê Lợi) sẽ được trông thấy những điệu vũ lạ lùng. Nói điệu vũ thực ra là một cách nói bóng bẩy trước sự mềm mại, tinh tế, tài hoa của con người trong việc biến thiên nhiên thành cái đẹp để phục vụ cho cuộc sống không ngừng hướng tới cái mỹ của mình. Đó là điều nhiều người thấy trong Triển lãm quốc tế Dệt may “Hóa thân” (Metamorphoses) của các nghệ nhân quốc tế.
Người hiện đại nhìn thấy gì trong những cổ vật của người xưa? Không hẳn để nhiều nhà sưu tầm, những nghệ sỹ lớn lại đam mê cổ vật đến như thế. Trong những cổ vật luôn chưa ẩn những khía cạnh văn minh nhất định của một nền văn hóa.
Đối với người phương Tây, lý tính là yếu tố mạnh nhất trong con người của họ. Nhìn vào lich sử nghệ thuật từ hội họa, âm nhạc, điêu khắc, văn học... kể cả những lĩnh vực như triết học, khoa học... của phương Tây, chúng đều dựa trên căn nền của lý tính được soi rọi từ ánh sáng của khoa học. Nhìn về phương Đông, có một sự khác biệt, người phương Đông thiên về trực cảm nên nghệ thuật phương Đông ẩn chứa những vùng miền mà tư duy nghệ thuật dựa trên căn nền lý tính khó lòng khơi mở được.
Trong cuộc sống hiện đại, với sự tiến triển của khoa học công nghệ thì càng ngày người ta càng ý thức được giá trị của nghề thủ công. Ý nghĩa của nghề thủ công nằm sâu trong giá trị truyền thống, trong những vỉa tầng văn hóa được hun đúc bởi thời gian và những nỗ lực bảo lưu của con người. Đến với Festival Nghề truyền thống Huế 2013, chúng ta từng bước được cảm nhận sức mạnh truyền thống trong tâm thức của mỗi con người, mỗi vùng miền văn hóa. Rất nhiều không gian văn hóa mang đậm giá trị của nghề truyền thống được trưng ra trong kỳ Festival lần này.
Trong khuôn khổ Festival Nghề truyền thống Huế 2013, cuộc triển lãm tranh sơn mài Màu xưa diễn ra tại Văn phòng Liên hiệp các Hội văn học nghệ thuật Thừa Thiên Huế thực sự đã trở thành một không gian thu hút công chúng yêu mến nghệ thuật. Đây là một không gian đậm màu sắc hoài cổ. Khi bước vào không gian này người ta nhận thấy những nét trầm tích của Huế xưa, một Huế dịu dàng, nữ tính với những vỉa tầng văn hóa sâu đậm.
KHÁNH THÀNH BẢO TÀNG TƯ NHÂN ĐẦU TIÊN
Sáng ngày 26/4, tại nhà số 114 Mai Thúc Loan (TP Huế), Lễ khánh thành Nhà Bảo tàng tư nhân đồ sứ ký kiểu thời Nguyễn - bảo tàng tư nhân đầu tiên tại Huế đã được tổ chức. Đây có thể nói là một sự kiện quan trọng làm giàu thêm cho kho tàng văn hóa Huế.
Đây là kỳ festival có sự tham gia của hơn 30 làng nghề với gần 200 nghệ nhân đến từ 28 tỉnh thành, với chủ đề “Tinh hoa nghề Việt” đang hứa hẹn nhiều cảm xúc và ý nghĩa.