Kỷ niệm 73 năm Cách mạng Tháng Tám (19/8/1945 - 19/8/2018), Sông Hương giới thiệu bài viết “Báo Dân trong dòng chảy báo chí cách mạng Thừa Thiên Huế và miền Trung”; tờ báo công khai khổ lớn đầu tiên ở Huế và của Xứ ủy Đảng cộng sản Đông Dương Trung Kỳ. Sau 80 năm nhìn lại, với tầm vóc trí tuệ và bản lĩnh cách mạng cấp tiến, những người cầm chịch đã đưa tờ báo vượt qua những quy định hà khắc của chế độ thực dân cũng như áp lực kiểm duyệt của Chính phủ Nam Triều, đã cho in nhiều bài viết thiết thực, động viên, giác ngộ cho hàng vạn quần chúng nhân dân trong phong trào chính trị rộng khắp từ thành thị đến nông thôn, góp phần đoàn kết đấu tranh vận động dân chủ 1936 - 1939, tiến tới tổng khởi nghĩa giành chính quyền năm 1945.
Bìa Sông Hương số 354
Ban Biên tập Sông Hương luôn mong muốn trong một số báo có một truyện ngắn viết theo lối truyền thống và một truyện ngắn hiện đại. Số này là truyện ngắn Chùm hoa xoan lỗi hẹn và Bướm. Câu chuyện về vua Hàm Nghi giữa muôn vàn khó khăn nhưng với tấm lòng yêu nước đã nhận được sự chở che từ phía nghĩa quân với những nhân vật cụ thể mang dấu ấn lịch sử; truyện ngắn Chùm hoa xoan lỗi hẹn lấp lánh những phận đời trong suốt. Có thể ai đó sẽ ngờ về một chiến công lớn đã nương vào niềm tin “hướng về” những phận nữ mong manh; thì trong không gian gió bụi này “dòng sông mùa thu” tỏa nắng từ trái tim một nữ nhi hướng đạo dẫu còn bề bộn lòng trần đã in dấu bóng nam nhi quân tử trong cuộc đời chiến trận đa đoan. Ở truyện ngắn Bướm, chiếc chìa khóa như một giả định từ người bạn đã tự biến mất bằng cách bước vào một thực tại giữa muốn sống và có thể chết, một giao điểm tạm trong dòng thời gian. Câu chuyện dẫn dụ người đọc đi vào mê cung bằng dọng văn pha chút trinh thám song đã ùa vào thực tại từ ẩn ức của một mối tình bỗng dưng như mây huyễn tan nhanh.
Mục Huế - dòng chảy văn hóa giới thiệu bài nghiên cứu về vị văn thần lỗi lạc dưới triều Nguyễn - Tiến sĩ Trần Đạo Tiềm - một trong số các vị giảng sư người Việt thuộc thế hệ đầu tiên đứng trên bục giảng trường Quốc Học Huế và là Quản giáo trường Quốc Học. Một con người suốt hai thập niên quyết chí ghi danh bằng được vào bảng vàng; một ví dụ điển hình của những nhà Nho lận đận khoa cử nhưng khi đỗ làm quan đã có công danh rạng rỡ nhờ vào Tài - Đức song toàn.
Phần thơ với những bài thơ sinh ra “lúc đám mây lặng yên/ trước khi bão nổi”. Và tình đời thăm thẳm qua những dòng thơ thiếu nhi viết về ngày Hiếu hạnh, với nỗi hoài niệm dễ thương khiến ta ngỡ ngàng: “Nội bỏ tuổi thơ đi đâu mất”. Hay đó là nỗi nhớ mênh mang về cha: “Chén trà in giọt trăng đau/ Điếu cày như vẫn vương màu mây trôi/ Nén hương con thắp lên trời/ Khói loang vẽ một dáng ngồi mênh mông”.
Dưới đây là mục lục chi tiết:
- BÁO DÂN TRONG DÒNG CHẢY BÁO CHÍ CÁCH MẠNG THỪA THIÊN HUẾ VÀ MIỀN TRUNG - Nguyễn Thái Sơn
VĂN
- CHÙM HOA XOAN LỖI HẸN - Nguyễn Minh Đức
+ Minh họa: Họa sĩ Ngô Lan Hương
- BƯỚM - Đỗ Quang Vinh
+ Minh họa: Họa sĩ Phan Thanh Bình
THƠ
- TRƯƠNG CÔNG TƯỞNG
+ Giấc mơ của thời thiếu nữ
+ Mở ra tưởng tượng
- PHẠM VĂN VŨ
+ Hình như
+ Dưới cánh cửa chùa
- NGUYỄN THỤY VÂN ANH
+ Người đàn bà và đứa trẻ
+ Không dưng khóc cười
- CHÂU THU HÀ
+ Sinh nhật
- PHAN DUY
+ Những con số ngược chiều nhau
- LÊ THÀNH NGHỊ
+ Vô thức ngã ba Đồng Lộc
+ Một ngày đầy gió
- HOÀNG THỤY ANH
+ Nỗi buồn và em
- NGUYỄN CHÍ NGOAN
+ Hỏi…
+ Người đàn bà trong đêm
- MAI VĂN HOAN
+ Chia sẻ cùng vua Thành Thái
- NGUYEN SU TU
+ Ở trọ
- NGƯNG THU
- Cõi hư
- VÕ NGỘT
+ Ngôi nhà cũ
- NGUYỄN VĂN SONG
+ Dáng cha
- PHAN HOÀI THƯƠNG
+ Ánh đèn của nội
NHẠC
- MUỐN ĐƯỢC VỀ THĂM HUẾ - Nhạc và lời: Trương Pháp
- CON ĐƯỜNG XANH - Nhạc: Nguyễn Hoàng Dương; Thơ: Viên Chính - (Bìa 4).
CỬA SỔ NHÌN RA VĂN HỌC THẾ GIỚI ĐƯƠNG ĐẠI
- NHỮNG KẺ VĂN MINH - Claude Farrère (Lê Trọng Sâm dịch)
+ Minh họa: Họa sĩ Đặng Mậu Tựu
NGHIÊN CỨU VÀ BÌNH LUẬN
- PHÁC HỌA TIẾN TRÌNH TIỂU THUYẾT LỊCH SỬ VIỆT NAM TỪ GIAI ĐOẠN TRUNG ĐẠI ĐẾN NAY – Nguyễn Văn Hùng
- MỰC IN DẦN DẦN BIẾN MẤT: THƠ VÀO CUỐI THỜI VĂN HÓA IN ẤN (Phần cuối) - Điểm Thọ dịch
HUẾ - DÒNG CHẢY VĂN HÓA
- TIẾN SĨ TRẦN ĐẠO TIỀM - VỊ VĂN THẦN LỖI LẠC - Đỗ Minh Điền
TÁC GIẢ - TÁC PHẨM
- THƠ VÀ TRƯỜNG CA HỮU THỈNH - TƯƠNG HỢP VÀ ĐA THANH - Hồ Thế Hà
- THƠ TRƯƠNG ĐĂNG DUNG TRONG CẢM NHẬN CỦA TÔI - Giáng Vân
- Thư tín Sông Hương
NHỮNG KHOẢNH KHẮC ĐẸP (Bìa 3)
- GIA ĐÌNH VOỌC Ở SƠN TRÀ. Ảnh: Chung Thái
- Bìa 1: Tác phẩm “KÝ ỨC DÒNG HƯƠNG (Acrylic, 100cm x 200cm, 2017) của Họa sĩ Phan Thanh Bình
- Bìa 2: MƯA TRONG TRANH CỦA ALEXANDER BOLOTOV - Khả Hân
- Vinhet: Nhím
BAN BIÊN TẬP
Lễ bái ở lăng Minh Mạng, lính canh ở lăng Gia Long... là hình ảnh sinh động về con người ở kinh thành Huế xưa.
Bài viết liên quan:
Cách đây gần 100 năm nhiều công trình kiến trúc ở Huế vẫn còn nguyên vẹn, chưa bị xuống cấp và đổ nát như bây giờ.
Nhiều hình ảnh quý giá về kinh thành Huế của nhà Nguyễn trong khoảng năm 1919-1926 đã được nhiếp ảnh gia Pháp ghi lại...
Trong khuôn viên lăng vua Minh Mạng ở Huế có một di tích độc đáo nhưng ít người biết đến, đó là Tả tùng phòng trên núi Tịnh Sơn. Điểm đặc biệt của công trình này là cánh cửa vòm cuốn đã bị một cây si cổ thụ "nuốt chửng". Đây là minh chứng cho sức mạnh tàn phá của thiên nhiên và thời gian đối với các công trình do con người xây dựng.
Một bà Hoàng con đại gia, vợ ông vua Nguyễn nổi tiếng, nhan sắc Việt
Người Huế vốn là người xứ kinh kỳ, nên lời ăn tiếng nói, cung cách ứng xử, đi lại cũng nhẹ nhàng, tri thức. Ẩm thực cung đình Huế cũng mang nhiều nét ảnh hưởng của cung cách hoàng gia: Ăn uống nhẹ nhàng, khoan thai, các món ăn ngoài khẩu vị ngon phải nhẹ và thanh, cách trình bày cũng phải đẹp, bắt mắt.
Ba giờ sáng, tại Đàn Nam Giao (Thừa Thiên Huế), không còn nghe tiếng hô đức vua xa giá, chỉ có âm thanh rì rầm dội vào rừng thông và những ánh mắt hướng về linh vị đặt trên bàn thờ. Những người dân đến Đàn Nam Giao để nguyện xin sự viên mãn, gia đình bình an.
Kinh thành ở cố đô Huế vốn là vùng đất thấp trũng. Người xưa đã làm những gì để chống ngập cũng là một bài học đáng tham khảo cho chúng ta hôm nay.
Trấn Hải thành là công trình đã chứng kiến trang sử bi thương của Huế trong công cuộc chống giặc ngoại xâm cuối thế kỷ 19.
Vào cung là đến với cuộc sống giàu sang nhung lụa nhưng với phần lớn cung nữ, Tử Cấm thành lại là nơi chôn vùi tuổi xuân của họ.
Nhà rường Huế đã trở thành một di sản vô cùng quý báu của kiến trúc cổ Việt Nam. Tiếp nối kiểu nhà rường của người Việt tại quê cũ Hoan-Ái, cư dân Thuận Hóa với năng khiếu thẩm mỹ sáng tạo, đức tính cần cù và bàn tay khéo léo đã tạo cho nhà rường xứ Huế một bản sắc độc đáo.
Nhà rường Huế đã trở thành một di sản vô cùng quý báu của kiến trúc cổ Việt Nam. Tiếp nối kiểu nhà rường của người Việt tại quê cũ Hoan-Ái, cư dân Thuận Hóa với năng khiếu thẩm mỹ sáng tạo, đức tính cần cù và bàn tay khéo léo đã tạo cho nhà rường xứ Huế một bản sắc độc đáo.
Theo sử sách chép lại, không chỉ có triều vua Trần quy định việc anh - em - cô - cháu trong họ lấy nhau với mục đích không để họ ngoài lọt vào nhằm nhăm nhe ngôi báu, mà thời nhà Nguyễn – triều đại cuối cùng của chế độ phong kiến Việt Nam cũng xảy ra hiện tượng này.
Gần 150 năm giữ vai trò là kinh đô của cả nước, triều Nguyễn được nhận định là một triều đại quân chủ đặc biệt nhất trong tất cả các triều đại quân chủ ở nước ta. Riêng số lượng sách vở được biên soạn dưới triều này cũng nhiều hơn toàn bộ di sản của các triều đại khác cộng lại.
Từ Dụ Thái Hậu nổi tiếng là một bà hoàng yêu nước thương dân. Tiếc rằng lăng mộ của bà đã bị thời gian và con người hủy hoại...
Du lịch Huế, ngoài thăm quan những địa điểm nổi tiếng như Đại Nội, Chùa Thiên Mụ, hệ thống lăng tẩm của các vua chúa triều Nguyễn,... thì Huế còn sở hữu nhiều điểm đến thú vị mà bạn chưa khám phá hết.
Ở Việt
“Toàn bộ cuốn sách làm bằng bạc mạ vàng, chỉ có 5 tờ (10 trang) nhưng nặng tới 7 ký, xuất hiện vào thời vua Thiệu Trị (1846), có kích cỡ 14×23 cm..."
Gắn liền với một giai thoại từ thời mở làng, trải qua hàng trăm năm, người dân xã Hương Thọ, huyện Hương Trà, tỉnh Thừa Thiên - Huế truyền tai nhau những câu chuyện huyền bí về một hòn “đá lạ” ở điện Mẹ Nằm.
Với quyền lực cùng sự tàn nhẫn vô hạn, Ngô Đình Cẩn được mệnh danh là "Bạo chúa miền Trung" trong suốt thời gian Ngô Đình Diệm nắm quyền.