Tháng ba hơi xuân còn nồng. Những cánh đồng hoa mênh mang và trên những đồi hoang vẫn rực sắc màu ngỡ như mùa xuân mới chỉ bắt đầu. Ra xuân cũng là lúc trời đất giao hòa thanh khiết, quãng thời gian nảy nở của lộc chồi ý tưởng sáng tạo, cũng là tháng đậm đầy tính nữ. Đó là điều mà bạn đọc sẽ cảm nhận ở Sông Hương số này.
Dự cảm mùa đi lộng lẫy trong từng ý tưởng, lung linh trên dòng chảy ánh sáng. Trên đồi cỏ tháng Giêng, những bài thơ còn nhảy múa. Sự nuối tiếc xuân thì nôn nao như biển khát. Chuỗi ngày tinh khiết trôi đi cuốn theo quãng đời xuân xanh. “Xoay trở hướng nào cũng thấy tim đau”. Em biết phải làm gì trong nỗi nhớ anh? Nỗi nhớ xoáy vào những dòng thơ. Câu hỏi da diết, nhức nhối. Và đâu đó phía trời xa phóng hiện bóng “người đàn bà lò mọ một đời”, “lẻ loi hát những bản tình ca cất lên từ quá khứ”…
Mục văn xuôi. Nữ tác giả Trần Băng Khuê trong truyện ngắn mới đã vẽ nên những mùa vàng xanh xao trong bầu trời hoang tưởng. Những mùa vàng rải thảm. Từ chân trời đến mặt đất. Những mùa vàng bị chôn sâu dưới thảm lá mục ruỗng. Những ám ảnh. Lấp lánh. Huyễn hoặc cõi mộng. Khiến chúng ta lạc lối vô thức mê hoang về những mùa vàng cũ kĩ trong quá khứ, những thiên tình sử bi lụy chôn vùi dưới tầng lá mục ruỗng - thiên tình sử tháng ba chói chang ánh sáng…
Tháng ba mùa cưới. Mục Huế dòng chảy văn hóa sẽ giới thiệu đến bạn đọc Lễ cưới hỏi trong nghi lễ vòng đời của người Pa Cô, thể hiện sự nâng niu, trân trọng giá trị hình hài, hồn vía mà các vị giàng, thần linh ban tặng, cầu cho hạnh phúc lứa đôi, cũng là nền tảng cho sự bền chặt trong mối quan hệ cộng đồng.
Ở mục Nghiên cứu và bình luận, tác giả Nguyễn Đức Tùng có bài khảo cứu sâu về thơ Mai Văn Phấn, về một thứ ngôn ngữ “Gom ánh sáng/ Dồn nước mắt/ Chảy qua những vết thương”; về một ý hướng “sẵn sàng rời bỏ biên giới của hiểu biết và tìm kiếm những mảnh đất xa hơn của sự chú ý”. “Ca tụng sự sống, cái thiêng liêng siêu việt, ca tụng bằng im lặng như cầu nguyện, ngôn ngữ gần duy mỹ, chạm tới triết học, là những đặc sắc của Mai Văn Phấn”.
Trong nỗ lực giới thiệu lý thuyết nghệ thuật mới từ phương Tây, Sông Hương tháng 3 giới thiệu bài tổng luận bước đầu về “lý thuyết siêu hư cấu của Patricia Ưaugh”, một loại hình chưa được dịch và giới thiệu bài bản ở Việt Nam. “Siêu hư cấu thường gắn kết rất chặt chẽ với văn học hậu hiện đại cuối thế kỷ XX, và thường được hiểu như được thúc đẩy bởi một sự nhận thức về những khiếm khuyết của hư cấu theo lối hiện thực chủ nghĩa”. Theo Waugh, siêu hư cấu thể hiện một cách rõ ràng các quy ước của chủ nghĩa hiện thực truyền thống, nó không phớt lờ hay từ bỏ chúng; siêu hư cấu không ruồng bỏ thế giới hiện thực để chạy theo những khoái cảm ái kỷ (narcissistic pleasures) của sự tưởng tượng.
- Thư Tòa soạn
VĂN:
- NGƯỜI ĐỘI MŨ - Phạm Thị Thúy Quỳnh
- NHỮNG MÙA VÀNG LẢO ĐẢO - Trần Băng Khuê -
- MỘT TUẦN - Phạm Thị Phong Lan
- Chùm tản văn của Lê Hưng Tiến
THƠ:
- HUỲNH MINH TÂM
+ Trên đồi cỏ tháng giêng
+ Hoa nở trên tường
- LA MAI THI GIA
+ Em biết phải làm gì trong nỗi nhớ anh?
+ Nghe mình ướt giữa đêm mê
- NGUYỄN NHẬT HUY
+ Về không
+ Vụn
- MILA BÙI
+ Nhớ anh
- NGUYÊN QUÂN
+ Cafe sớm
- NGÔ MINH
+ Tiếng tù và nghe ở hồ Lăk
+ Bên sông Krông Năng
+ Tượng mồ
- LÊ VĂN VIỆT
+ Ngày tôi lớn
- KHALY CHÀM
+ Dự cảm mùa thu đi
- TRẦN VĂN THIÊN
+ Cánh đồng mùa xuân
+ Những ngày mặt trời đi vắng
- LÊ NGÃ LỄ
+ Tháng mưa buồn
- NGUYỄN HÀN CHUNG
+ Đơn giản nhất
- TRẦN NHUẬN MINH
+ Nói với con về nhà cha mẹ…
- TRẦN QUANG PHONG
+ Những đứa trẻ còng lưng chữ nghĩa
- NGUYỄN THANH TUẤN
+ Có những gì trong tôi
- MAI TUYẾT
+ Gửi cánh chim non của mẹ
- H. MAN
+ Tháng Ba của tôi
NHẠC:
- NGỰA Ô HUẾ DU CA - Nhạc và lời: Hoàng Lý -
- MẸ TÔI ĐỒNG KHÁNH - Nhạc: Nguyễn Trọng Khôi & Thơ: Nguyễn Hoàng Anh Thư
NGHIÊN CỨU BÌNH LUẬN:
- DẪN NHẬP VÀO LÝ THUYẾT SIÊU HƯ CẤU CỦA PATRICIA WAUGH - Phạm Tấn Xuân Cao
- MAI VĂN PHẤN, CUỘC ĐỜI QUYẾN RŨ - Nguyễn Đức Tùng
- NGƯỜI THÍCH ĐÙA - ROBERT ARTHUR, JR. - Thân Trọng Sơn dịch
HUẾ DÒNG CHẢY VĂN HÓA:
- LỄ CƯỚI HỎI TRONG NGHI LỄ VÒNG ĐỜI CỦA NGƯỜI PA CÔ - Ta Dưr Tư
TÁC GIẢ - TÁC PHẨM & DƯ LUÂN:
- “TƯỚNG CAO VĂN KHÁNH” - CUỐN HỒI KÝ ĐẶC BIỆT, DÀY ĐẶC ĐẠN BOM VÀ THẤM ĐẪM TÌNH NGƯỜI - Nguyễn Khắc Phê
- TINH THẦN SINH THÁI TRONG DƯỚI TẤM TRẦN RỈ MƯA CỦA ĐỖ THƯỢNG THẾ - Hoàng Thụy Anh
- PHỤC DỰNG KÝ ỨC CHIẾN TRANH - Do Yên
- Thư tín Sông Hương
- Bìa 1: Tác phẩm “KHÁT VỌNG” (Acrylic) của họa sĩ Phạm Trinh
- Những khoảnh khắc đẹp:
- Minh họa: Đặng Mậu Tựu, Nhím
BAN BIÊN TẬP
Tình cờ, chúng tôi được chứng kiến trọn lễ A Riêu Piing của người Pakô ở xã Hồng Trung, huyện A Lưới, tỉnh Thừa Thiên-Huế. Đây là lễ hội lớn nhất của người Pakô, được tổ chức 5 năm, thậm chí 10 năm một lần.
Trong dịp ghé thăm Huế đầu năm 2014, họa sĩ Nguyễn Đại Giang, cha đẻ trường phái upsidedownism - đảo ngược (Từ đảo nghịch cuộc đời đến đảo nghịch hội họa, Tuổi Trẻ ngày 15-2-2009), đã có buổi vẽ tranh thú vị tại gác Trịnh - căn gác nơi Trịnh Công Sơn sống thời trai trẻ ở Huế.
Điện Long An - Bảo tàng cổ vật cung đình Huế và những gì chứa đựng bên trong thực sự là một di sản quý báu.
Trong nghề đúc đồng, việc tạo mẫu có tính quyết định về nghệ thuật trong một tác phẩm. Là thế hệ thứ mười trong một gia đình có truyền thống làm nghề đúc đồng ở làng Dương Xuân xưa, nghệ nhân Nguyễn Văn Viện được tôn vinh là người thợ tài hoa, bởi khó có thể tìm thấy ở làng đúc đồng Huế người thứ hai có kĩ thuật điêu luyện và sức sáng tạo không ngừng như ông…
Ngày 8-1, Ban Thường trực Ủy ban MTTQ Việt Nam tỉnh Thừa Thiên - Huế tổ chức buổi tọa đàm kỷ niệm 100 năm Ngày sinh Giáo sư Tôn Thất Dương Kỵ, nguyên Bí thư Ðảng đoàn, Tổng Thư ký Liên minh các lực lượng dân tộc, dân chủ và hòa bình Việt Nam, Ủy viên Ban Thư ký Ủy ban T.Ư MTTQ Việt Nam, nhà trí thức yêu nước, người cộng sản kiên trung, người con ưu tú của quê hương Thừa Thiên - Huế.
Ngựa là con vật được sử dụng nhiều trong các cuộc chiến tranh thời cổ. Hình ảnh ngựa gắn liền với lịch sử hình thành và phát triển của nhiều dân tộc, gắn liền với các võ tướng trên nhiều trận chiến.
Mỗi lần đi ngang cầu Ca Cút đều có cái cảm giác “trời đất bao la, chìm đắm trong ta” cho dù buổi sáng, buổi chiều hay có khi về đêm. Cuối năm, khi ngọn giáo đông bắc còn căm căm, cảm giác đó chừng se sắt hơn...
Món xôi ống tưởng chừng như đơn giản này lại chứa đựng trong nó tất cả tinh hoa miền núi.
Được Bộ VH-TT (nay là Bộ VH,TT&DL) công nhận là Di tích lịch sử - văn hóa cấp Quốc gia từ năm 1991, nhưng suốt nhiều năm qua, di tích Tuy Lý Vương nằm ở phường Đúc, TP Huế, bị nhiều hộ dân xâm hại một cách nghiêm trọng. Mặc dù các cơ quan chức năng tỉnh Thừa Thiên - Huế đã vào cuộc, tuy nhiên, do cách xử lý “nửa vời”, thiếu cương quyết nên đến nay, khu di tích này vẫn ở trong tình trạng “kêu cứu” từng ngày...
Ngược lên thượng nguồn sông Hương vào một ngày đầu năm 2014, chúng tôi đến thăm cụ ông Nguyễn Lô (82 tuổi), ở thôn Kim Ngọc, xã Hương Thọ, thị xã Hương Trà, Thừa Thiên - Huế, trong một căn chòi tạm bên cạnh lăng chúa Nguyễn Phúc Thái (Vị chúa thứ 5 của triều Nguyễn). Gần 40 năm qua, ông lão đã một thân một mình chống lại những kẻ đào trộm mộ để bảo vệ lăng chúa Nguyễn được vẹn toàn; đồng thời cũng khai hoang đất đồi phát triển kinh tế gia đình…
Kế Môn (Điền Môn, Phong Điền, TT- Huế) là quê hương của hàng ngàn người giàu có trên cả nước và thế giới. Bởi là quê quán của nhiều người giàu nên Kế Môn sở hữu lắm chuyện đặc biệt.
Năm 2010, tôi được về dự đêm thơ Quê Mẹ của nhà thơ Tố Hữu tổ chức tại TP Huế - quê mẹ của ông và có dịp được về thăm quê ông, một làng nhỏ bên dòng sông Bồ trong xanh. Thật thú vị vì đây cũng chính là quê hương của Đại tướng Nguyễn Chí Thanh - Nguyên ủy viên Bộ Chính trị, Chủ nhiệm Tổng cục chính trị Quân đội nhân dân Việt Nam, nguyên Chính ủy Quân giải phóng miền Nam.
Những ngôi nhà vườn, nhà rường cổ ở Huế không chỉ có giá trị về mặt di sản kiến trúc mà còn thể hiện một cách sống động và chân thực nhất về đời sống của người Huế xưa. Nhưng vì nhiều lý do: tốc độ đô thị hóa diễn ra nhanh chóng, người dân thiếu tiền trong việc trùng tu bảo tồn …mà giờ đây, những ngôi nhà cổ nguyên bản đặc trưng xứ Huế đang mai một dần.
Ðồng chí Nguyễn Chí Thanh sinh ngày 1-1-1914, tên thật là Nguyễn Vịnh, là một nhà lãnh đạo Ðảng, Nhà nước, Quân đội kiệt xuất; nhà chính trị, quân sự mưu lược, tài trí, dũng cảm, kiên quyết; một người con ưu tú của quê hương Thừa Thiên - Huế. Ðồng chí đã cống hiến cả cuộc đời mình cho sự nghiệp cách mạng vẻ vang của Ðảng, của dân tộc.
Từ một địa phương không có bệnh viện tuyến tỉnh, mọi hoạt động trong lĩnh vực y tế chuyên sâu chủ yếu dựa vào Bệnh viện Trung ương Huế là chính nên thường xuyên gây ra vấn đề quá tải. Để khắc phục tình trạng trên, thời gian qua, tỉnh Thừa Thiên Huế đã tập trung nhiều nguồn lực để xây mới 03 bệnh viện đa khoa tuyến tỉnh. Đến nay, sau thời gian ngắn đi vào hoạt động, các bệnh viện này đã làm rất tốt công tác khám chữa bệnh, thu hút ngày càng nhiều bệnh nhân đến khám và điều trị.
Múa bao giờ cũng gắn kết với âm nhạc (nhạc đàn và nhạc hát), vì thế, người ta thường gọi tên là “Múa hát cung đình”. Múa hát cung đình của vua chúa Việt Nam không giống như hình thức vũ hội phương Tây. Nó chủ yếu phục vụ cho vua chúa, lễ lạc trong triều đình, mang hình thức lễ nghi phong kiến vương triều.
Hội đồng chung khảo Giải thưởng Văn học Nghệ thuật Cố đô lần thứ V đã lựa chọn được 40 tác phẩm, công trình (trong tổng số 45 tác phẩm, công trình do Hội đồng sơ khảo giới thiệu vào xét vòng chung khảo) đề nghị Chủ tịch UBND tỉnh trao giải thưởng A, B, C.
Bác sĩ Trương Thìn sinh năm 1940 tại Thừa Thiên Huế . Từ năm 1961 ông là sinh viên Trường đại học Y khoa Sài Gòn .Ông học giỏi, nhiệt tình tham gia phong trào học sinh, sinh viên yêu nước, là trưởng đoàn văn nghệ sinh viên học sinh Sài Gòn trong phong trào đấu tranh “Hát cho dân tôi nghe” những năm trước giải phóng.
Với người Tà Ôi ở miền rẻo cao A Lưới (tỉnh Thừa Thiên - Huế), từ xa xưa, những chuỗi mã não là biểu tượng của quyền lực, sự giàu có, sang trọng và có địa vị trong cộng đồng.
Chứa đựng trong mình cả một giai đoạn lịch sử thông qua các di tích, nét trầm mặc cổ kính, điệu hát cung đình Huế âm trầm cùng với sông Hương, núi Ngự… Huế vẫn sừng sững nghiêng mình tồn tại với thời gian qua sự thăng trầm của lịch sử, với thời gian và sự chống trọ trong chiến tranh.