Bài viết mở đầu cho số báo Tết “Nhớ mùa xuân năm ấy” là góc suy tưởng nhân văn khơi gợi lòng tri ân với những cống hiến của lớp người mở lối cho hòa bình: “Cuộc Tổng tiến công và nổi dậy Tết Mậu Thân - 1968 đã để lại cho các thế hệ hôm nay và mai sau niềm tự hào sâu sắc”. Đây cũng là dịp chúng ta ngẫm lại những bài thơ chúc Tết hào sảng của Bác Hồ, vang lên trong thời khắc cần hơn cả một sự hối thúc giành lại mùa xuân cho đất nước.
Bìa Sông Hương Số 348
“Chuông quả lắc trong nhà rung lên hồi báo sang giờ mới, lanh canh như cuốc xe đạp chở hoa xuân đi chợ sớm. 0 giờ. Giao thừa điểm. Năm mới đến. Điều gì đó vừa lướt qua trong chúng ta, những hạt mầm của một thực tại mới nảy nở trong cái hình hài vừa được cộng thêm tuổi”. Cùng với dòng tâm cảm miêm man xuôi theo dòng thời gian miên viễn, Sông Hương mừng Tết Mậu Tuất sẽ là bức tranh xuân rực sáng, phảng phất thoáng buồn len trên những khuôn mặt thiếu vắng bóng hình người thương, hay đó là chút tiếc nuối ký ức tuổi thơ với những em nhỏ quẩn quanh trước cái nia xếp đầy tò he ngộ nghĩnh sặc sỡ trên đường làng xuân sớm. Là dòng hồi ức từ trang sử cũ về một góc phố bên kia sông, lẫn giữa người buôn kẻ bán lấm màu áo tết chân quê là sắc phục lộng lẫy của các công tử, công nữ cùng nô bộc hòa vào cuộc vui của trò chơi dân gian, gợi về bóng dáng vàng son của Phủ đệ Huế xưa.
Ngày Tết cũng là mùa nương rẫy bung hoa trên các triền đồi xa xanh. Đồng bào phía Tây Thừa Thiên Huế lại tưng bừng nhảy múa vui chơi sau một mùa nương rẫy lao nhọc. Lên với bà con vào giữa mùa xuân đương độ, khách dưới xuôn sẽ được thưởng thức nhiều món ăn được chế biến từ nguyên liệu núi rừng, dậy lên thứ hương vị đặc trưng làng bản giữa một không gian khó tả hết nỗi niềm. “Mùa xuân cám dỗ như trái cấm”. Những dòng thơ xuân trong Sông Hương Tết cũng hây hây má đỏ như thiếu nữ vừa đa mang giấu diếm bí mật đầu đời. “Những ký tự lá nhắc ta xuân đã lên cành”…
Năm Tuất nói chuyện chó, là chuyên trang dành cho con giáp gần gũi và thân quen nhất đối với người dân Việt từ xa xưa. Trên thế giới, con chó cũng để lại ấn tượng sâu sắc và nhiều lúc thật sự chạm đến nơi thẳm sâu tình người. Hình ảnh con chó ngồi trong ngõ sâu xao xác lá rụng vào những ngày cuối năm; tiếng chó sủa trong đêm vắng dội vào miền vô thức; hay đó là tiếng chó theo sau dấu chân đạp đất sáng mồng một tết dưới ánh nắng nhắc thức cánh mai rung rinh níu lại ánh sương sau thời khắc chuyển mùa rạo rực.
Tết Nguyên Đán đang về, Ban Biên tập chúc quý tác giả và bạn đọc đã đồng hành cùng Sông Hương nhiều sáng tạo, một mùa xuân an lạc.
Dưới đây là Mục Lục:
- Thư Tòa soạn
- NHỚ MÙA XUÂN NĂM ẤY - Hòa Ái
- SẮC MÀU TẾT CŨ - Nguyễn Thị Duyên Sanh
- XUÂN SANG TRẨY HỘI - Lê Vũ Trường Giang
- TẾT XƯA TRONG CÁC PHỦ ĐỆ HUẾ - Trần Tôn Nữ
- ĂN TẾT TRÊN DÃY TRƯỜNG SƠN - Lê Anh Tuấn
- BÀN THÊM VỀ BÀI CHÒI - Phùng Tấn Đông
THƠ:
TRẦN TỊNH YÊN - LƯƠNG DUY CƯỜNG - ĐỨC SƠN - ĐÔNG HÀ - TRẦN THỊ TƯỜNG VY - THẠCH QUỲ - TẦN HOÀI DẠ VŨ - ĐOÀN MẠNH PHƯƠNG HỒNG VINH - TRẦN HUY MINH PHƯƠNG - NGÀN THƯƠNG - VĂN CÔNG HÙNG SƠN TRẦN - PHÙNG HIỆU - TRƯỜNG THẮNG - NGUYỄN HỮU PHÚ - P.N.THƯỜNG ĐOAN- NGUYỄN DUY TỪ - LÊ HUY QUANG - NGUYỄN HƯNG HẢI NGUYỄN VĂN QUANG - PHẠM BÁ THỊNH - HOÀNG VÂN KHÁNH - NGUYỄN NGUYÊN PHƯỢNG - PHAN LỆ DUNG - CHÂU THU HÀ - VÕ QUÊ - LÊ VIẾT XUÂN - NGUYEN SU TU - ĐÀO DUY ANH - LÊ TẤN QUỲNH - NGUYỄN ĐẠT - NGUYỄN NGỌC HẠNH - TRỊNH BỬU HOÀI - VĨNH NGUYÊN - MAI VĂN HOAN - NGUYỄN MAN KIM
NHẠC:
- MÃI LÀ MÙA XUÂN - Nhạc & Lời: Kim Hùng
- ĐIỆP KHÚC XUÂN - Nhạc: Nguyễn Văn Thiết & Thơ: Ngàn Thương
- NĂM TUẤT NÓI CHUYỆN CHÓ:
- TIẾNG CHÓ SỦA BÊN KIA SÔNG - Trần Bảo Định
- CON CHÓ KHÓC ĐỨNG KHÓC NGỒI - Nguyễn Dư
- CHÓ - TỪ BIỂU TƯỢNG VĂN HÓA ĐẾN HÌNH TƯỢNG VĂN HỌC ĐỘC ĐÁO - Nguyễn Văn Hùng
- CON CHÓ TRONG ĐỜI SỐNG CỦA CƯ DÂN THỪA THIÊN HUẾ - Trần Nguyễn Khánh Phong
VĂN:
- BẾN MÊ - Nguyễn Thị Lê Na
- NẮNG XUÂN VÀNG PHAI - Bùi Kim Chi
TRANG THIẾU NHI:
- NÓI VỚI GIẤC MƠ - Thanh Như
Thơ: NGUYỄN VĂN THANH - NGUYỄN MINH KHIÊM
TÁC GIẢ - TÁC PHẨM & DƯ LUÂN:
- TẾT HUẾ TRONG TẢN VĂN THÁI KIM LAN - Nguyên Hương
- Thư tín Sông Hương
- Bìa 1: Tác phẩm “HOA GIẤY, NGHÊ ĐÁ VÀ XUÂN" (Acrylic - 01/2018) của họa sỹ Nguyễn Thiện Đức
- Minh họa: Đặng Mậu Tựu, Phan Ngọc Minh, Nhím
BAN BIÊN TẬP
Tình cờ, chúng tôi được chứng kiến trọn lễ A Riêu Piing của người Pakô ở xã Hồng Trung, huyện A Lưới, tỉnh Thừa Thiên-Huế. Đây là lễ hội lớn nhất của người Pakô, được tổ chức 5 năm, thậm chí 10 năm một lần.
Trong dịp ghé thăm Huế đầu năm 2014, họa sĩ Nguyễn Đại Giang, cha đẻ trường phái upsidedownism - đảo ngược (Từ đảo nghịch cuộc đời đến đảo nghịch hội họa, Tuổi Trẻ ngày 15-2-2009), đã có buổi vẽ tranh thú vị tại gác Trịnh - căn gác nơi Trịnh Công Sơn sống thời trai trẻ ở Huế.
Điện Long An - Bảo tàng cổ vật cung đình Huế và những gì chứa đựng bên trong thực sự là một di sản quý báu.
Trong nghề đúc đồng, việc tạo mẫu có tính quyết định về nghệ thuật trong một tác phẩm. Là thế hệ thứ mười trong một gia đình có truyền thống làm nghề đúc đồng ở làng Dương Xuân xưa, nghệ nhân Nguyễn Văn Viện được tôn vinh là người thợ tài hoa, bởi khó có thể tìm thấy ở làng đúc đồng Huế người thứ hai có kĩ thuật điêu luyện và sức sáng tạo không ngừng như ông…
Ngày 8-1, Ban Thường trực Ủy ban MTTQ Việt Nam tỉnh Thừa Thiên - Huế tổ chức buổi tọa đàm kỷ niệm 100 năm Ngày sinh Giáo sư Tôn Thất Dương Kỵ, nguyên Bí thư Ðảng đoàn, Tổng Thư ký Liên minh các lực lượng dân tộc, dân chủ và hòa bình Việt Nam, Ủy viên Ban Thư ký Ủy ban T.Ư MTTQ Việt Nam, nhà trí thức yêu nước, người cộng sản kiên trung, người con ưu tú của quê hương Thừa Thiên - Huế.
Ngựa là con vật được sử dụng nhiều trong các cuộc chiến tranh thời cổ. Hình ảnh ngựa gắn liền với lịch sử hình thành và phát triển của nhiều dân tộc, gắn liền với các võ tướng trên nhiều trận chiến.
Mỗi lần đi ngang cầu Ca Cút đều có cái cảm giác “trời đất bao la, chìm đắm trong ta” cho dù buổi sáng, buổi chiều hay có khi về đêm. Cuối năm, khi ngọn giáo đông bắc còn căm căm, cảm giác đó chừng se sắt hơn...
Món xôi ống tưởng chừng như đơn giản này lại chứa đựng trong nó tất cả tinh hoa miền núi.
Được Bộ VH-TT (nay là Bộ VH,TT&DL) công nhận là Di tích lịch sử - văn hóa cấp Quốc gia từ năm 1991, nhưng suốt nhiều năm qua, di tích Tuy Lý Vương nằm ở phường Đúc, TP Huế, bị nhiều hộ dân xâm hại một cách nghiêm trọng. Mặc dù các cơ quan chức năng tỉnh Thừa Thiên - Huế đã vào cuộc, tuy nhiên, do cách xử lý “nửa vời”, thiếu cương quyết nên đến nay, khu di tích này vẫn ở trong tình trạng “kêu cứu” từng ngày...
Ngược lên thượng nguồn sông Hương vào một ngày đầu năm 2014, chúng tôi đến thăm cụ ông Nguyễn Lô (82 tuổi), ở thôn Kim Ngọc, xã Hương Thọ, thị xã Hương Trà, Thừa Thiên - Huế, trong một căn chòi tạm bên cạnh lăng chúa Nguyễn Phúc Thái (Vị chúa thứ 5 của triều Nguyễn). Gần 40 năm qua, ông lão đã một thân một mình chống lại những kẻ đào trộm mộ để bảo vệ lăng chúa Nguyễn được vẹn toàn; đồng thời cũng khai hoang đất đồi phát triển kinh tế gia đình…
Kế Môn (Điền Môn, Phong Điền, TT- Huế) là quê hương của hàng ngàn người giàu có trên cả nước và thế giới. Bởi là quê quán của nhiều người giàu nên Kế Môn sở hữu lắm chuyện đặc biệt.
Năm 2010, tôi được về dự đêm thơ Quê Mẹ của nhà thơ Tố Hữu tổ chức tại TP Huế - quê mẹ của ông và có dịp được về thăm quê ông, một làng nhỏ bên dòng sông Bồ trong xanh. Thật thú vị vì đây cũng chính là quê hương của Đại tướng Nguyễn Chí Thanh - Nguyên ủy viên Bộ Chính trị, Chủ nhiệm Tổng cục chính trị Quân đội nhân dân Việt Nam, nguyên Chính ủy Quân giải phóng miền Nam.
Những ngôi nhà vườn, nhà rường cổ ở Huế không chỉ có giá trị về mặt di sản kiến trúc mà còn thể hiện một cách sống động và chân thực nhất về đời sống của người Huế xưa. Nhưng vì nhiều lý do: tốc độ đô thị hóa diễn ra nhanh chóng, người dân thiếu tiền trong việc trùng tu bảo tồn …mà giờ đây, những ngôi nhà cổ nguyên bản đặc trưng xứ Huế đang mai một dần.
Ðồng chí Nguyễn Chí Thanh sinh ngày 1-1-1914, tên thật là Nguyễn Vịnh, là một nhà lãnh đạo Ðảng, Nhà nước, Quân đội kiệt xuất; nhà chính trị, quân sự mưu lược, tài trí, dũng cảm, kiên quyết; một người con ưu tú của quê hương Thừa Thiên - Huế. Ðồng chí đã cống hiến cả cuộc đời mình cho sự nghiệp cách mạng vẻ vang của Ðảng, của dân tộc.
Từ một địa phương không có bệnh viện tuyến tỉnh, mọi hoạt động trong lĩnh vực y tế chuyên sâu chủ yếu dựa vào Bệnh viện Trung ương Huế là chính nên thường xuyên gây ra vấn đề quá tải. Để khắc phục tình trạng trên, thời gian qua, tỉnh Thừa Thiên Huế đã tập trung nhiều nguồn lực để xây mới 03 bệnh viện đa khoa tuyến tỉnh. Đến nay, sau thời gian ngắn đi vào hoạt động, các bệnh viện này đã làm rất tốt công tác khám chữa bệnh, thu hút ngày càng nhiều bệnh nhân đến khám và điều trị.
Múa bao giờ cũng gắn kết với âm nhạc (nhạc đàn và nhạc hát), vì thế, người ta thường gọi tên là “Múa hát cung đình”. Múa hát cung đình của vua chúa Việt Nam không giống như hình thức vũ hội phương Tây. Nó chủ yếu phục vụ cho vua chúa, lễ lạc trong triều đình, mang hình thức lễ nghi phong kiến vương triều.
Hội đồng chung khảo Giải thưởng Văn học Nghệ thuật Cố đô lần thứ V đã lựa chọn được 40 tác phẩm, công trình (trong tổng số 45 tác phẩm, công trình do Hội đồng sơ khảo giới thiệu vào xét vòng chung khảo) đề nghị Chủ tịch UBND tỉnh trao giải thưởng A, B, C.
Bác sĩ Trương Thìn sinh năm 1940 tại Thừa Thiên Huế . Từ năm 1961 ông là sinh viên Trường đại học Y khoa Sài Gòn .Ông học giỏi, nhiệt tình tham gia phong trào học sinh, sinh viên yêu nước, là trưởng đoàn văn nghệ sinh viên học sinh Sài Gòn trong phong trào đấu tranh “Hát cho dân tôi nghe” những năm trước giải phóng.
Với người Tà Ôi ở miền rẻo cao A Lưới (tỉnh Thừa Thiên - Huế), từ xa xưa, những chuỗi mã não là biểu tượng của quyền lực, sự giàu có, sang trọng và có địa vị trong cộng đồng.
Chứa đựng trong mình cả một giai đoạn lịch sử thông qua các di tích, nét trầm mặc cổ kính, điệu hát cung đình Huế âm trầm cùng với sông Hương, núi Ngự… Huế vẫn sừng sững nghiêng mình tồn tại với thời gian qua sự thăng trầm của lịch sử, với thời gian và sự chống trọ trong chiến tranh.