Tiếng ve đã sôi trên các ngõ đường, Huế đang vào sâu mùa hạ giữa những chuỗi ngày biến đổi khí hậu toàn cầu diễn ra mạnh mẽ. Song mùa hạ bên sông Hương vẫn vời vợi mùa của hoa phượng nhắc nhở về những cuộc lục tìm dấu tích xa xưa, bởi một vùng đất khi đã bỏ quên ký ức, nó sẽ trở thành vùng đất chết.
Mùa hạ cũng nở trên những cánh sen trắng hồ Tĩnh Tâm gợi nhắc những giờ phút đối diện truy vấn lòng mình giữa cuộc thế mênh mang ngày một nặng nề nhuốm màu vật chất. Mùa hạ cũng đang trôi về kỷ niệm ngày báo chí cách mạng Việt Nam 21/6, kịp ghi trên trang giấy thời gian về thời khắc 34 năm Tạp chí Sông Hương ra số đầu tiên (6/1983 - 6/2017). Vô hình chung, mùa hạ cũng nhắc Sông Hương soi mình trên một cánh sen. Cánh sen ấy là cõi văn chương nghệ thuật cao rộng, là cõi thi ca tinh túy của đất trời, là bao trầm tích văn hóa nhân loại mà Sông Hương có thể soi vào với tâm hồn trong sáng và trái tim đầy nhiệt huyết của mình.
Trang bìa số báo này, Sông Hương giới thiệu một trong những bức tranh của bộ tranh “Tiếng thét từ lòng đất” của cố họa sĩ Bửu Chỉ vừa được Giải thưởng Nhà nước về Văn học, nghệ thuật năm 2016. Đó là bức tranh tố cáo chế độ “còng tay, bịt tai, khóa miệng” đối với tự do ngôn luận của chính quyền Nguyễn Văn Thiệu. Sông Hương cũng dùng mẫu bìa tạp chí những ngày đầu để thể hiện bức tranh, như là một sự tri ân bậc đàn anh đi trước - Họa sĩ Bửu Chỉ nguyên là người trình bày bìa và minh họa Sông Hương những năm tháng đầu tiên.
Cũng trong số này, bạn đọc sẽ gặp lại những tên tuổi thân quen đã làm nên văn hiệu Sông Hương, những người đã từng chở thật nhiều vầng trăng thi ca trên chiếc thuyền Sông Hương, từ những tháng năm xưa ấy.
Cũng thật xúc động khi gần đến ngày kỷ niệm, anh chị em trong Ban Biên tập nhận được bài viết “Sông Hương huyền thoại” của người thầy đáng kính - nhà văn, dịch giả Bửu Ý. Bài viết ghi nhận sự “dấn thân” của tờ báo từ mấy chục năm qua; đồng thời cũng mong muốn Sông Hương hiện nay sẽ “phát huy thêm cái tâm cơ của mình cho đến tận cùng cái biên giới giữa làm được và không làm được để quan niệm rộng thêm rằng Sông Hương không chỉ là một cơ quan ngôn luận, không chỉ là một cơ quan văn hóa, mà nên hóa thân thành một trung tâm văn hóa có khả năng vừa kết hợp vừa lan tỏa những lực lượng trí thức của một không gian càng ngày càng rộng rãi thêm”. Sông Hương đăng bài viết ấy trong số này, như là một kỷ niệm đáng trân trọng và cũng xin hứa sẽ giữ ngọn lửa của tiền nhân truyền lại, tiếp tục thắp sáng trên hành trình phụng sự.
BAN BIÊN TẬP
- Thư Tòa soạn
Thơ: NGUYỄN KHOA ĐIỀM - LÂM THỊ MỸ DẠ - NGUYỄN KHẮC THẠCH
VĂN:
- NGỌN LỬA ARTEK - Phạm Duy Nghĩa
- TRÍ NHỚ BIỂN - Nguyên Quân
- HÀ NỘI, MỘT THOÁNG CUỐI XUÂN - Nguyễn Khắc Phê
- SÔNG HƯƠNG HUYỀN THOẠI - Bửu Ý
THƠ:
TRẦN VẠN GIÃ - HUỲNH MINH TÂM - ĐINH THỊ NHƯ THÚY - LÃNG HIỂN XUÂN HOÀNG THỤY ANH - NGUYỄN THỊ HẢI - TRẦN DUY TRUNG
LÊ TẤN QUỲNH - TRẦN BÁ ĐẠI DƯƠNG - TỪ NGUYỄN
NHẠC:
- CHIỀU TÍM - Nhạc: Võ Phương Anh Lợi & Lời thơ: Nguyễn Quang Hà
- DÃ QUỲ HOA – Nhạc & lời: Hồ Hoàng Vinh – Bìa 4
TRANG THIẾU NHI:
- ĐÀN VOI BIẾT ƠN - Thái Kim Lan
Thơ: NGUYỄN VĂN THANH - NGUYỄN NGỌC PHÚ
- MỘT SỚM… CHIỀU… KHUYA - Nguyễn Trương Khánh Thi -
NGHIÊN CỨU & BÌNH LUẬN:
- PHÊ BÌNH TỪ CHỦ NGHĨA NỮ QUYỀN SINH THÁI: SỰ KẾT HỢP GIỮA “CÁCH MẠNG GIỚI” VÀ “CÁCH MẠNG XANH” TRONG NGHIÊN CỨU VĂN HỌC - Nguyễn Thị Tịnh Thy
- THƠ HUẾ THỜI ĐỔI MỚI NHÌN TỪ HỆ HÌNH HẬU HIỆN ĐẠI - Phan Tuấn Anh - TIỂU THUYẾT VIỆT NAM TỪ HIỆN ĐẠI ĐẾN HẬU HIỆN ĐẠI - SỰ CHUYỂN ĐỔI QUAN NIỆM NGHỆ THUẬT VỀ THỰC TẠI (Phần cuối) - Nguyễn Hồng Dũng
HUẾ DÒNG CHẢY VĂN HÓA:
- VỀ MỘT CÂU TỤC NGỮ LIÊN QUAN ĐẾN BỐN LÀNG QUÊ XỨ HUẾ CÓ CÙNG MÔ HÌNH CẤU TRÚC VỚI NHIỀU CÂU TỤC NGỮ Ở CÁC NƠI KHÁC - Triều Nguyên
CỬA SỔ NHÌN RA VĂN HỌC THẾ GIỚI ĐƯƠNG ĐẠI:
- MƯỜI NGUYÊN LÍ CƠ BẢN CỦA CHỦ NGHĨA SIÊU HIỆN ĐẠI - Seth Abramson - Tuệ Đan chuyển ngữ
TÁC GIẢ - TÁC PHẨM & DƯ LUẬN:
- THI HOÀNG, BUỔI TRƯA TRONG THƠ - Nguyễn Đức Tùng
- Thư tín Sông Hương - 96
- Bìa 1: Tác phẩm “PHẬN NGƯỜI” (Bút sắt trên giấy) của họa sĩ Bửu Chỉ
- Phụ bản (Bìa 2-3): CỐ HỌA SĨ BỬU CHỈ ĐƯỢC TRAO TẶNG GIẢI THƯỞNG NHÀ NƯỚC VỀ VĂN HỌC, NGHỆ THUẬT NĂM 2016 - Khả Hân
- Minh họa: Đặng Mậu Tựu, Nhím
T.Giang (tổng hợp)
“Ngài” rùa đá được xem như một trong hai linh vật để trấn yểm vùng đất Phú Lộc (Thừa Thiên - Huế), trên đầu “ngài” còn có một chữ Vương.
Huế có những sáng mờ sương, sương giăng kín những tuyến phố, bầu trời như sà xuống tận đầu người, xứ Huế vốn mộng mơ càng thêm huyền ảo.
Lối kiến trúc độc đáo thuộc hệ phái thevarada (Nam tông) tạo cho chùa Thiền Lâm một nét đẹp khác biệt so với các cổ tự đất cố đô.
Cố đô Huế bây giờ không còn trầm mặc, phong cảnh về đêm thật quyến rũ bởi việc chiếu sáng nghệ thuật cầu Trường Tiền.
Sáng 10-3, Sở VHTT&DL tỉnh Thừa Thiên- Huế phối hợp với UBND huyện A Lưới đã tổ chức lễ hội Ariêu Car_một trong những lễ hội văn hóa truyền thống lớn với sự tham gia đông đảo cộng đồng người dân tộc thiểu số Pa Cô, Tà Ôi, Cơ Tu, Pa Hy đang sinh sống ở địa bàn vùng cao huyện A Lưới .
Nhà vườn An Hiên, phủ thờ Công chúa Ngọc Sơn, Xuân Viên Tiểu Cung... là những nhà vườn đẹp bậc nhất xứ Huế. Hệ thống kiến trúc dân gian này là một điểm nhấn trong khám phá nét đẹp văn hóa Cố đô.
Lễ hội A riêu Car là dịp để các dân tộc hội tụ, thể hiện tinh thần đoàn kết, tính cộng đồng, bảo tồn và phát huy bản sắc văn hóa truyền thống.
Là món ăn có cái tên khiến nhiều người phải ngẩn ra vì nghe quá lạ, canh chột nưa chinh phục thực khách bởi hương vị đậm chất quê và cái tình của người dân Huế.
SHO - Sáng ngày 21/2 (14 Tháng Giêng năm Bính Thân), Hội Nhà văn Thừa Thiên Huế đã tổ chức chuyến đi Viếng mộ thi nhân tại các nghĩa trang trên địa bàn thành phố Huế tưởng nhớ các văn nghệ sĩ đã khuất . Đây là năm thứ tám văn nghệ sĩ Cố đô Huế tổ chức đi viếng mộ thi nhân vào dịp Tết Nguyên tiêu.
Không biết có tự bao giờ mà hoa tre là lễ vật không thể thiếu trong lễ "cúng bổn mạng" đầu năm của mỗi gia đình xứ Huế. Nội tôi kể rằng: Thuở xưa khi chưa có "ông tổ" khai sinh ra loại hoa tre thì người ta "cúng bổn mạng" bằng hoa thọ. Hoa thọ mang ý nghĩa trường tồn, cầu mong được sống lâu để sum vầy cùng con cháu.
Là kinh đô xưa cổ còn được lưu giữ gần như toàn vẹn nhất cho đến bây giờ, Tết ở Huế tượng trưng cho sợi dây liên kết giữa quá khứ và hiện tại.
Cặp rắn này chỉ xuất hiện tại chùa vào các ngày sóc vọng (các ngày 1, 15, 30 hàng tháng) và trú lại qua đêm trong hang cây da cổ thụ rồi lặng lẽ bỏ đi. Thấy chuyện lạ, một số người cho rằng đây là đôi rắn “có chân tu” nên mới về chùa để “nghe giảng giải kinh Phật”...
Bấy lâu nay, nhiều người dân, du khách vẫn thường nhắc đến con rùa khổng lồ thi thoảng xuất hiện trên dòng sông Hương, đoạn trước mặt điện Hòn Chén (thuộc thôn Ngọc Hồ, phường Hương Hồ, thị xã Hương Trà, Thừa Thiên – Huế). Người dân địa phương gọi đó là “rùa thần”.
Có thể nói, trong số hàng trăm sản phẩm bằng tre của các nghệ nhân làng Bao La (xã Quảng Phú, huyện Quảng Điền, Thừa Thiên - Huế) tạo nên, chúng tôi ấn tượng nhất là đèn lồng các loại. Từ đèn ú, đèn lục giác, bát giác… Tuy khác nhau về mẫu mã, hình dáng nhưng tất cả đều chan chứa tâm tình, gửi gắm “cái hồn” của làng nghề nơi đây.
Bên cạnh lớp nghệ nhân "vàng", lớp những nghệ sỹ "măng non" - nghệ sỹ trẻ là thế hệ mới sẽ đồng hành cùng nghệ thuật Ca Huế trên con đường phát huy giá trị di sản này ra cộng đồng, tiến tới hội nhập di sản quốc tế. Do đó, việc làm sao để truyền lại vẹn nguyên bản sắc, đúng cái "chất" của Ca Huế cho lớp nghệ sỹ trẻ kế tục cũng đang là vấn đề được các ban, ngành quan tâm.
Chuyên đề trọng điểm của số báo này, dành nhiều trang về Hoàng Phủ Ngọc Tường - nhà văn, nhà văn hóa Huế. Những trang văn của ông, như chiếc đũa thần, thức dậy những vỉa tầng văn hóa Huế. Một điều khác, ông cùng bạn bè thuở ấy, với một hệ mỹ cảm khác biệt, đã tạc vào văn nghệ Huế, Việt Nam những giá trị trường cửu.
Với những giá trị mà cổ vật cung đình Huế vốn có, và với “quê hương” nó được sinh ra, cố đô Huế xứng đáng đón nhận lại những cổ vật quan trọng một thời của cha ông.
Với những giá trị mà cổ vật cung đình Huế vốn có, và với “quê hương” nó được sinh ra, cố đô Huế xứng đáng đón nhận lại những cổ vật quan trọng một thời của cha ông.
Tại Huế, toàn bộ các ấn quý bằng vàng, bạc, ngọc hay còn gọi là Kim Ngọc Bảo Tỷ đến nay không còn một chiếc nào. Có lẽ thật sự đây là điều đáng tiếc nhất khi xuất xứ những chiếc ấn quý đó đều từ Huế mà ra.
Những biến cố của lịch sử đã khiến cho một lượng cổ vật lớn và quý hiếm đã “biến mất” khỏi cố đô Huế. Hãy cùng lật lại những điểm mốc ấy.